Khi nào nên chụp trực tiếp kèo nhà cái rà soát khối u?

“Tôi xem tivi thấy nói hiện nay có kỹ thuật y khoa trực tiếp kèo nhà cái giúp phát hiện sớm khối u có ác tính hay không, sự phát triển của tế bào ác tính trong khối u có mạnh hay không. Thậm chí, có thể biết được phần nào của khối u phát triển mạnh, có sự tăng sinh tế bào mạnh hơn các vùng khác…

Xin hỏi người bình thường có nên tầm soát ung thư bằng trực tiếp kèo nhà cái? Khi nào thì sẽ có chỉ định chụp trực tiếp kèo nhà cái?” -Tấn Phát (TP.HCM)

Ảnh: TL

trực tiếp kèo nhà cái có nhiều chỉ định, chúng ta cũng thấy rằng khi bệnh nhân được chẩn đoán là ung thư rồi và chúng ta chụp trực tiếp kèo nhà cái nhằm để đánh giá khả năng gây u ấy có nằm tại chỗ hay không, di căn đến những vị trí nào ở toàn thân rồi, nó có di căn mạnh hay không, có tổn thương thứ phát toàn thân hay không… Từ đó, ta sẽ quyết định được giai đoạn của bệnh.

Việc chụp trực tiếp kèo nhà cái sẽ xác định rằng khối u có còn tại chỗ hay nó di căn đến các vị trí khác. Nhờ đó, ta sẽ xác định biện pháp này sẽ được áp dụng điều trị ở từng giai đoạn ra sao.

Ngoài ra, trực tiếp kèo nhà cái vẫn có thể sử dụng trong những trường hợp chưa được xác định là ung thư. Ví dụ bây giờ có một tổn thương trong phổi, không có biện pháp nào để lấy được mẫu tế bào (sinh thiết phổi) thì có thể sử dụng biện pháp trực tiếp kèo nhà cái này để đánh giá khả năng hấp thu của dược chất phóng xạ của nó. Từ đó, ta có thể tìm ra khối u này và xem nó có ác tính hay không.

Nếu nó là ác tính, ta sẽ chỉ định biện pháp điều trị. Nếu nó chỉ là một cái nốt đơn độc và không hấp thu dược chất phóng xạ, có khả năng trực tiếp kèo nhà cái u này lành tính.

Thêm nữa, đôi khi phát hiện ra tổn thương của bệnh ung thư nhưng mình không biết tổn thương ấy nó từ đâu ra, không biết cơ quan ban đầu của nó ở đâu mà chỉ biết cái hạch, tế bào ung thư ở trong đó. Bây giờ nếu đi tìm, trực tiếp kèo nhà cái sẽ hỗ trợ rất tốt. Ta có thể định hình được khối u này ở cơ quan tiêu hóa hay phổi hoặc từ các tuyến thượng thận… có rất nhiều bộ phận trong cơ thể mà tại chỗ có thể chưa lớn, chưa có biểu hiện nhưng nó lại có tổn thương di căn. Nhờ chụp trực tiếp kèo nhà cái ta sẽ tìm được cơ quan xuất phát của khối di căn. Từ đó, ta sẽ có biện pháp điều trị.

Ngoài ra, trong những trường hợp tầm soát, đôi khi đối với những trường hợp quá nghi ngờ thì họ có thể sử dụng những biện pháp này nhằm tầm soát. Tuy nhiên, việc tầm soát ung thư bằng trực tiếp kèo nhà cái có điểm hạn chế là chi phí cao và bảo hiểm y tế không thanh toán cho trường hợp này.

Trong quá trình điều trị ung thư, chúng tôi có thể sử dụng trực tiếp kèo nhà cái để đánh giá kết quả cũng như tiến triển của điều trị. Trước khi điều trị, chúng tôi chụp trực tiếp kèo nhà cái cho bệnh nhân. Sau khi điều trị, có thể chúng tôi chụp trực tiếp kèo nhà cái để đánh giá lại.

Việc này được sử dụng thường xuyên ở các nước tiên tiến. Ví dụ như ở Singapore, bệnh nhân được sử dụng trực tiếp kèo nhà cái thường xuyên để đánh giá kết quả qua các giai đoạn điều trị. Tuy nhiên ở Việt Nam, vì hạn chế kinh tế nên chỉ có một vài bệnh được đánh giá trước và sau điều trị.

Theo quy định của y tế, một năm chỉ được chụp trực tiếp kèo nhà cái cho bệnh nhân một lần. Nếu chụp nhiều quá, quỹ bảo hiểm y tế sẽ không kham nổi.

TS-BS. Lê Hồng Minh

(Phó chủ nhiệm khoa Điều trị ung bướu, Bệnh viện Quân y 175)