Luật vừa được Quốc hội thông qua quy định: Điều trực tiếp kèo nhà cái viên trung cấp, Điều trực tiếp kèo nhà cái viên cao cấp là Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã được Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái cấp tỉnh phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều trực tiếp kèo nhà cái vụ án về tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn cấp xã, trừ quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp điều trực tiếp kèo nhà cái tố tụng đặc biệt.
Luật cũng nêu rõ: Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao quy định chi tiết khoản này.
Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến. Ảnh: Phạm Thắng
Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình dự án luật trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết một số ý kiến cho rằng việc bổ sung thẩm quyền khởi tố, điều trực tiếp kèo nhà cái cho Trưởng Công an hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã có thể khiến Công an xã trở thành một cấp điều trực tiếp kèo nhà cái mới, đặt ra nhiều bất cập như: Con dấu sử dụng, tư cách ký văn bản, thẩm quyền phân công và thay đổi Điều trực tiếp kèo nhà cái viên; chữ ký, thẩm quyền của Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái Công an cấp tỉnh...
Về vấn đề này, theo ông Nguyễn Huy Tiến, dự thảo luật đã quy định rõ Điều trực tiếp kèo nhà cái viên là Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã khi điều trực tiếp kèo nhà cái án về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng trên địa bàn xã phải là Điều trực tiếp kèo nhà cái viên trung cấp, Điều trực tiếp kèo nhà cái viên cao cấp của Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái Công an cấp tỉnh, được Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái cấp tỉnh phân công thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Điều trực tiếp kèo nhà cái viên của Công an cấp tỉnh.
Theo ông Nguyễn Huy Tiến, công an xã không phải là một cấp điều trực tiếp kèo nhà cái. Việc bổ sung quy định này là theo đề nghị của Bộ Công an để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn khi không tổ chức Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái Công an cấp huyện.
Có ý kiến đề nghị cần có cơ chế kiểm soát quyền lực, quy định cụ thể trách nhiệm kiểm trực tiếp kèo nhà cái, giám sát của Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái, Viện kiểm sát có thẩm quyền; trách nhiệm liên đới của Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái để phòng ngừa sai phạm của Điều trực tiếp kèo nhà cái viên được giao nhiệm vụ là Trưởng Công an và Phó Trưởng Công an cấp xã.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, do Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái Công an cấp tỉnh ủy quyền cho Điều trực tiếp kèo nhà cái viên là Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái, nên Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái cấp tỉnh sẽ phải chịu trách nhiệm về các hành vi, quyết định do Điều trực tiếp kèo nhà cái viên đó thực hiện trong phạm vi ủy quyền.
Việc ký các lệnh, quyết định tố tụng do Điều trực tiếp kèo nhà cái viên ký "Thừa ủy quyền" Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái cấp tỉnh, sau khi ký sẽ gửi các lệnh, quyết định tố tụng đến Thủ trưởng Cơ quan điều trực tiếp kèo nhà cái cấp tỉnh để báo cáo.
Có ý kiến đề nghị cân nhắc lộ trình và triển khai thận trọng việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Điều trực tiếp kèo nhà cái viên là Trưởng Công an, Phó Trưởng Công an cấp xã, có thể thí điểm tại một số địa phương trước khi áp dụng rộng rãi.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an cân nhắc, thận trọng trong việc lựa chọn phân công Điều trực tiếp kèo nhà cái viên là Trưởng Công an xã, Phó Trưởng Công an xã để bảo đảm đúng điều kiện, tiêu chuẩn về năng lực, trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, phòng, chống oan sai, bỏ lọt tội phạm.
Tại luật cũng đã bổ sung quy định giao Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để hướng dẫn cụ thể việc phân công, bố trí Điều trực tiếp kèo nhà cái viên là Trưởng Công an xã, Phó Trưởng Công an xã, bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Minh Chiến - Văn Duẩn