nhận định bóng đá kèo nhà cái 2Cần chỉ đúng nguyên nhân ĐBSCL sạt lở

» Có còn con nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 nước lớn, nước ròng?//» Mekong: những cam kết trôi theo dòng nước//» Tiếng nói cộng đồng và dòng chảy Mekong

Tình hình sạt lở bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, bờ biển ở ĐBSCL ngày càng nhiều và nghiêm trọng.

Các nguyên nhân cơ bản thường được nói đến thời gian gần đây là do thiếu hụt trầm tích bị các đập thủy điện trên dòng chính nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lancang – Mekong giữ lại, và do lạm khai thác cát nhận định bóng đá kèo nhà cái 2.

Hiểu sâu để có giải pháp tốt. Nhằm mục đích này, xin đóng góp một số ý kiến vào nhận thức khách quan vấn đề sạt lở và từ đó một số việc cần làm theo thiện ý của tác giả.

1.Trước tiên, việc sạt lở bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 ở đồng bằngđã từng xảy ratrong những thập niên 1980 và trước đó, tại thị xã Sa Đéc, thị xã Hồng Ngự và nhiều nơi khác nữa, mỗi lần đã từng “nuốt chửng” hàng chục căn nhà kiên cố. Lúc đó chưa có đập thủy điện nào ở thượng nguồn. Bởi lẽ bồi lở hai bờ của một con nhận định bóng đá kèo nhà cái 2là tất yếu và có tính quy luật. Không chỉ thấy sạt lở mà quên yếu tố bồi. Trong sạt lở có bồi và ngược lại.

2.Sau khi sạt lở, các cơ quan chức năng ở An Giang đã đo địa hình lòng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 trong khu vực sạt lở. Đã “thấy” một hố sâu đến -43 mét và vách đứng nơi sạt lở(Hình 1). Chúng ta sẽ trở lại dưới đây về cáchố sâugiữa nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, cácvách đứngdọc bờ, kết quả tác động của dòng chảy lên lòng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 và bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2.

Hình 1. Ngã ba nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu – nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Vàm Nao (trái) và nơi sạt lở phóng to (phải). Nguồn: Tỉnh An Giang

Một tài liệu nghiên cứu(1) chỉ ra hơn 400 hố sâu trong dòng chính trong hạ lưu vực nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Mekong, trong đó có 22 ở đồng bằng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Cửu Long (Hình 2trái). Ở hai đầu và dọc nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Vàm Nao nối liền nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Tiền và nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu có những hố sâu.

Có hai điều đáng lưu ý: (a) các hố sâu là nơi cư trú của các loài thủy sản, nhất là vào mùa khô; (b) các hố nằm trong vùng có địa hình cao của An Giang và Đồng Tháp, và ở những khúc quanh hoặc ở nơi hợp lưu của dòng chảy (Hình 2phải).

Hình 2. 22 hố sâu trên nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Tiền và nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu và địa hình An Giang, Đồng Tháp. Nguồn của sơ đồ địa hình: Chương trình 60-B

3.Trên dưới 10 năm nay, chiều ngang nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Vàm Nao và nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu bị thắt lại bởi doi đất mới được bồi ở huyện Phú Tân. nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu còn bị thu hẹp do cù lao Bình Mỹ, huyện Châu Phú được bồi về phía hữu ngạn. Tình hình bồi tụ và xói lở ở ngã ba nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu – nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Vàm Nao diễn biến khá nhanh (Hình 3).

Hình 3. Ngã ba nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu – Vàm Nao, dòng chảy, bồi tụ và xói lở. Nguồn: Google Earth

Diễn biến này chắc chắn đã góp phần vào sạt lở ở ấp Mỹ Hội. Điểm sạt lở nằm trong khu vực dòng chảy nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu đạp thẳng vào địa bàn Tổ 13, ấp Mỹ Hội và bị dòng chảy nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Vàm Nao đẩy lệch về phía Nam.

Sạt lở ở ấp Bình Hòa, xã Bình Thạnh, huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp các ngày 3,4, và 7,8 tháng 4.2017 có rất nhiều điểm tương đồng.

Khu vực sạt lở nằm trong vùng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Tiền đạp thẳng vào tả ngạn nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Tiền dọc theo QL 30, và bị dòng chảy từ Cồn Én dịch chuyển xuống phía Nam (Hình 4). Chiều ngang nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Tiền ở đoạn sạt lở co thắt lại đáng kể (Hình 5).

Hình 4. Khu vực sạt lở ở tả ngạn nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Tiền, ấp Bình Hòa. Đối diện là khu vực đang được bồi

Hình 5. Chiều ngang nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Tiền thắt lại đáng kể ở khu vực sạt lở

4.Dòng chảy một con nhận định bóng đá kèo nhà cái 2có mặt thoáng(là mặt nhận định bóng đá kèo nhà cái 2) và có biên là đáy nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 và bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2. Ở ĐBSCL, đáy nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 và bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 thuộc loại đất nền yếu, có thể biến dạng dưới tác động của dòng chảy, tuân thủ ba định luật cơ bản của thủy động lực học là bảo toànkhối lượng, động lượngvànăng lượng. Cần nhấn mạnh thêm rằng các tác động này không phảinhất điểm, nhất thờimà cònlũy tích theo không gian và theo thời gian.

Những điều mang tính quy luật trên đây giải thích sự hình thành của các hố sâu, bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 vách đứng, các “hàm ếch” mà dòng chảy có thể khoét vào bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2.

Kè hóa bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 biếnbiên bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 mềm (biến dạng được) thànhbiên cứng. Trong trường hợp lưu lượng về nhiều, nếu dòng chảy không tràn bờ được, vận tốc sẽ tăng, năng lượng không được tiêu hao ở nơi có kè sẽ tác động mạnh hơn về hạ lưu nơi không còn kè, thậm chí còn phá hỏng cả kè. Do vậy việc kè hóa cần được tính toán kỹ mặt được – mặt mất với các hệ quả lũy tích.

Thiếu trầm tích mà nó chuyển tải, dòng chảy sẽ tiêu hao năng lượng bằng cách tác động lên các biên là bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, lòng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 và cồn bãi trong nhận định bóng đá kèo nhà cái 2.

5.Các đập thủy điện trên dòng chínhgiữ lại trầm tích làm thay đổi địa hình lòng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, bờ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, cửa nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 và đường bờ biển. Nhắc lại đã xảy ra sạt lở trước khi có các đập thủy điện ở thượng nguồn không mâu thuẩn chút nào với khẳng định này bởi lẽ khối lượng lớn trầm tích bị giữ lại gây nên cán cân trầm tích âm ở đồng bằng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Cửu long, nguyên nhân cơ bản gâysạt lởnhiều hơn, nghiêm trọnghơn.

Điều tác giả thấy cần nhấn mạnh, và không bao giờ thừa, là đồng bằng được hình thành từ 5500 đến 6000 năm nay từ quá trình biển rút và từ trầm tích được nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Mekong tải ra Biển Đông. Hiện nay, đồng bằng đang ở trong giai đoạn đầu của mộtquá trình ngược lại: biển dâng và trầm tích về chỉ còn 25% nếu 14 đập thủy điện Trung Quốc và 11 đập thủy điện trên dòng chính nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lancang – Mekong đi vào hoạt động (2). Có nghĩa là đồng bằng bịđe dọa trong chính sự tồn tại của mình.

6.Thêm vào đó là tình trạng khai thác cuội, sỏi và cát nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Mekong tại địa bàn.

Hình 6 cung cấp số liệu khai thác năm 2011, 2012 của Lào, Thái Lan, Campucia vàViệtNam, trích từ một công trình nghiên cứu nước ngoài (3).

Hình 6. Số liệu khai thác cuội, sỏi, và cát nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Mekong năm 2011, 2012

Một công trình khác (4)giải đoán ảnh vệ tinh độ phân giải cao, đánh giá tổng lượng cát mất đi trên hai đoạn nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Tiền và nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu, thời đoạn (1998 – 2008) nhưhình 7.

Hình 7. Lượng trầm tích đáy nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 mất đi dọc hai đường thủy trực nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Tiền và nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Hậu

Tài liệu đã dẫn trên đây còn cung cấp tình hình bồi lở đường bờ biển đồng bằng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Cửu Long, từ năm 2003 đến 2011-2012. (Hình 8).

Hình 8. Bồi và lở dọc 3 đoạn đường bờ biển ĐBSCL (dưới); chiều sâu bồi và lở (m/năm) và diện tích bồi, lở (km2/năm) dọc 3 đoạn đường bờ biển ĐBSCL từ năm 2003 đến 2011-2012

7.Làm gì để hạn chế sạt lở? Xin đề xuất một số công việc cần được triển khai càng sớm càng tốt.

(1) Trước hết,Nhà nước và người dâncầnnhận thức rõcác thách thức mà đồng bằng đang đối diện vàhành động tương ứngvì sự phát triển bền vững của đồng bằng. Cụm từ “Người dân” bao gồm bà con nông ngư dân, các chủ nông hộ, các doanh nghiệp, các viện, trường và các nhà khoa học.

(2)Hiểu rõ các quy luậtcủa dòng chảy nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 trong một châu thổ tương đối phẳng, chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều, trong bối cảnh các thách thức; tuân thủ các quy luật này trong các quy hoạch, đặc biệt quy hoạch thủy lợi và đô thị. Hạn chế tối đa tác động đến đường bờ biển.

(3) Làm tốt công tác quản lý nhà nước: (a)trong quan trắc, theo dõicác yếu tố thủy văn, hải văn, trầm tích, nước biển dâng; (b) trongquản lý khai thác tài nguyên(đất, nước, cát nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 và nước ngầm), và (c) trongdự báocác khu vực, các điểm có khả năng xảy ra sạt lở.

(4) Xây dựng các cơ sở dữ liệu chuyên ngành và chuyên đề, được kết nối với nhau. Phát huy các khả năng kết nối giữa internet đám mây và internet kết nối vạn vật để xây dựng quy chế sử dụng mở cho các viện, trường, các nhà khoa học khai thác các cơ sở dữ liệu này.

(5) Tập hợp các chuyên gia, đầu tư để sớm làm chủ một số mô hình với số liệu địa hình luôn được cập nhật để chủ động trong công tác mô phỏng, áp dụng cho những vùng cần theo dõi sạt lở.

(6) Khai thác ảnh vệ tinh, đặc biệt ảnh vệ tinh VNREDSAT 1 của Việt Nam để theo dõi sạt lở.

(7) Dòng chảy tuân thủ quy luật tự nhiên, không theo ranh giới hành chính. Cần sớm thể chế hóa việc liên kết vùng để tối ưu hóa việc phòng chống sạt lở.

(8) Có dự án để đẩy mạnh công nghiệp vật liệu xây dựngnhẹcho nền đất yếu,bềntrong môi trường ngập, mặn phục vụ các công trình thủy lợi, giao thông và dân dụng.

(9) Kiên trì xây dựng mộtcơ chế sử dụng bền vững nguồn nước nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Mekong, trong đó quyền và lợi ích của mỗi quốc gia phải đi đôi với trách nhiệm và nghĩa vụ đối với cả lưu vực. Cơ chế nàycần được quy định bằng một điều ước quốc tế. (tham khảo Công ước Liên hiệp quốc về dòng chảy các nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Vienne 1997, Công ước về nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Rhin của Cộng đồng châu Âu, cải tiến Hiệp định MRC 1995).

Trước mắt, có quy định về việcchia sẻ các số liệu thủy văn, cơ chế vận hànhcủa đập thủy điện giữa các nước trong lưu vực. Phải là một yêu cầumang tính bắt buộcđể quản lý tốt nguồn nước nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Mekong và các rủi ro từ biến đổi khí hậu trong lưu vực.

GS. TSKH Nguyễn Ngọc Trân

Theo báo Đất Việt

Chú thích:

Tác giả bài viếtnguyên là Chủ nhiệm Chương trình cấp Nhà nước Điều tra cơ bản tổng hợp ĐBSCL (1983 – 1990); Đại biểu Quốc hội các khóa IX, X, XI.

(1) MRC, Atlas of deep pools in the Lower Mekong River and some of its tributaries, MRC Technical Paper N.31, August 2013.

(2) C.Thorne, G.Annandale, J.Jensen, Review of Sediment Transport, Morphology, and Nutrient Balance, Part of The MRCS Xayaburi Prior Consultation Project Review Report, March 2011.

(3) Bravard J.P., Goichot M., Gaillot S. Geography of Sand, and Gravel Mining in the Lower Mekong River, First Survey and Impact Assessment, EchoGeo, 26 (2013), 10 – 12 2013.

(4) E.J. Anthony et all, Linking rapid erosion of the Mekong river delta to human activities, Scientific Report | 5:14745 | DOI: 10.1038/srep14745, 8 October 2015.

» Có còn con nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 nước lớn, nước ròng?

» Mekong: những cam kết trôi theo dòng nước

» Tiếng nói cộng đồng và dòng chảy Mekong

» Cận cảnh đập thủy điện Xayaburi từ Lào

» Diễn đàn tham vấn khu vực: “Thủy điện không khiến dòng Mekong sẽ chết”

» Chính thức khởi động PNPCA với Pak Beng: Dòng Mekong đến gần hơn với cái chết?

» Phỏng vấn Ngô Thế Vinh - người đi dọc 4.800km nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Mekong

» Miền Tây trong cơn khát - Kỳ 1: Thượng điền tích thủy hạ điền khan?

» Miền Tây trong cơn khát - kỳ 2: Pháp lý cho nguồn nước và giải pháp sống chung hạn, mặn

» Triển vọng mới cho dòng Mê Kông?