Chi tiết thông tin về đập kèo nhà cái 5 vừa vỡ tại Lào

Hình ảnh thi công.Ảnh: CMVietnam

Cụ thể, đập kèo nhà cái 5 Xepian-Xe Nam Noy ở tỉnh Attapeu (Đông Nam Lào) hiện đang trong quá trình thi công thì bị vỡ vào khoảng 20 giờ tối 23.7, khiến 5 tỉ m3 nước trong đập tràn ra ngoài. Sự cố vỡ đập đã khiến 6 ngôi làng lân cận bị nước lũ nhấn chìm với hơn 1.300 hộ dân mất nhà, buộc phải di dời đến nơi khác.

Quy mô dự án khủng

Tọa lạc trên cao nguyên Bolaven, cách thủ đô Vientiane kèo nhà cái 5 Lào khoảng 550km về phía Đông Nam, dự án được phát triển trên một diện tích rộng 238ha, được cho thuê trong vòng 32 năm. Hồ chứa nước trên sông Xe Namnoy cao 73m, dài 1.600m và có khả năng chứa được xấp xỉ 1,043 tỷ m3 nước. Lượng nước này sẽ được lấy từ các lưu vực Houay Makchan và Xe Pian.

Đập kèo nhà cái 5 XePian XeNamnoy gồm ba con đập chính – Xe Pian, Xe Namnoy và Houay Makchan - và ba con đập phụ nhỏ hơn. Đập bị vỡ tối 23-7 là con đập phụ của đập chính Xe Pian, được gọi với cái tên “đập yên ngựa D”.

Theo kế hoạch, dự án đập kèo nhà cái 5 này sẽ là nguồn sinh lợi cho Lào khi khoảng 90% lượng điện sản xuất ra sẽ được xuất khẩu sang Thái Lan, phần còn lại được phân phối tại địa phương. Theo AFP, đập kèo nhà cái 5 Xepian-Xe Nam Noy có công suất thiết kế 410 megawatt, ước tính cung cấp khoảng 1.860 GWh điện/năm khi đưa vào sử dụng. 

Dự án BOT đầu tiên kèo nhà cái 5 Lào với Hàn Quốc, Thái Lan

Được biết, dự án đập kèo nhà cái 5 Xepian-Xe Nam Noy do Công ty PNPC đang thi công nằm trên nhánh sông MeKong dài 480km.

Hình ảnh thi công.Ảnh: CMVietnam

PNPC là công ty liên doanh được thành lập vào tháng 3.2012 giữa công ty Kỹ thuật và Xây dựng SK (Hàn Quốc), công ty Điện Ratchaburi (Thái Lan) và công ty nhà nước Lao Holding State Enterprise (Lào). Đây là dự án BOT đầu tiên được thực hiện bởi các doanh nghiệp Hàn Quốc kèo nhà cái 5 Lào với chi phí ước tính lên đến 1,02 tỉ USD.

Công ty Kỹ thuật và Xây dựng SK là một công ty con của tập đoàn SK - một trong những tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc - từng xây dựng nhiều đập kèo nhà cái 5 trong và ngoài nước.

Con đập này được xây dựng từ năm 2013, dự kiến sẽ khánh thành vào cuối năm nay và bắt đầu chính thức hoạt động từ năm 2019. Chưa rõ lúc sự cố xảy ra con đập đã đi vào hoạt động hay chưa.

Hình ảnh thi công.Ảnh: CMVietnam

Một ngày trước khi con đập phụ kèo nhà cái 5 đập Xe Pian vỡ, công ty Điện XePian XeNamnoy (PNPC) ra cảnh báo nước trong đập XePian có khả năng tràn vì mưa lớn.

Trong thông báo, ông Lee Kan Yeol – người đứng đầu phụ trách công tác tái định cư xây dự án kèo nhà cái 5 XePian XeNamnoy, nhân sự công ty Kỹ thuật và Xây dựng SK – cảnh báo “con đập “bộ phận hình yên ngựa D” không an toàn và trong tình trạng rất nguy hiểm” vì mưa lớn.

Tuy nhiên, sau khi cảnh báo vừa được được ra chưa lâu thì sự cố đáng tiếc đã xảy ra mà không có bất cứ biện pháp nào ngăn chặn kịp thời.

Nỗi lo cho cả khu vực

Trong nhiều năm qua, Lào đã và đang lên kế hoạch xây dựng nhiều nhà máy kèo nhà cái 5, đặc biệt là trên sông Mekong, gây quan ngại cho các nước ở hạ lưu sông Mekong vì những tác động tiêu cực đến môi trường và nghề cá.

Tính đến nay, Lào được xem như một trung tâm kèo nhà cái 5 của khu vực khi có đến 11 đập kèo nhà cái 5 lớn trên dòng chính của sông Mekong, và 120 đập nhánh đang được lên kế hoạch trong vòng 20 năm tới.

Một dự án kèo nhà cái 5 khổng lồ khác đang được xây dựng ở khu vực thị trấn Xayaburi do tập đoàn CH Karnchang của Thái Lan làm chủ đầu tư, với mục tiêu biến Lào trở thành "nguồn năng lượng điện của Đông Nam Á". kèo nhà cái 5 này có công suất 1.285 megawatt và tổng số tiền đầu tư 3,5 tỷ USD đã gây chia rẽ giữa các nước hạ nguồn sông Mekong, do nguy cơ phá vỡ hệ sinh thái và mạng lưới sông địa phương.

Tú Quyên