Đại trực tiếp kèo nhà cái: Tưởng niệm và thức tỉnh

Lễ tưởng niệm hơn 23.000 nạn nhân COVID-19 đã được tổ chức ngày 19.11.2021 trong bối cảnh số lượng người mắc mới trong ngày của cả nước vẫn dao động gần 10.000 ca. Riêng TP.HCM có đến hơn 1.000 ca/ngày. Con số này tương đương với thời điểm ngày 16.6.2021 sau khi trực tiếp kèo nhà cái khởi phát mạnh từ  27.4.2021 tại TP.HCM, rồi tăng nhanh, lúc cao điểm lên gần 10.000 vào đầu tháng 9. Tuy vậy, tình hình giờ đây đã khác trước: vaccine đã được phủ ở mức độ cao trong cộng đồng, nhịp sinh hoạt của xã hội đã dần trở lại theo đặc điểm bình thường mới, tâm thế xã hội đã đỡ ngột ngạt hơn, dù hàng ngày vẫn có hơn trăm ca tử vong trên khắp cả nước, trong đó TP.HCM vẫn còn vài chục ca tử vong mỗi ngày.

Tại TP.HCM, mấy tháng trực tiếp kèo nhà cái bệnh hoành hành, chính quyền có nhiều nỗ lực và quyết tâm chống trực tiếp kèo nhà cái ở mức độ cao nhất, song cũng đã bộc lộ ra nhiều lúng túng, đôi khi mất kiểm soát. Chính  Bí thư  Thành ủy TP.HCM  Nguyễn Văn Nên đã thừa nhận “TP.HCM xây dựng bệnh viện dã chiến để tập trung ca nhiễm. Nhưng tập trung xong ngồi đó ngó...” hay “dù lúc đó thành phố có những lúc đưa ra chỉ tiêu xét nghiệm 500.000 mẫu/ngày, huy động hết lực lượng nhưng trả kết quả chỉ vài chục ngàn mẫu”...

Tại lễ tưởng trực tiếp kèo nhà cái đồng bào, chiến sĩ qua đời vì COVID-19, đêm 19.11 ở TP.HCM. Ảnh: Tùng Tin

Mục tiêu chống trực tiếp kèo nhà cái, suy cho cùng là hạn chế đến mức thấp nhất trường hợp tử vong, nhưng hơn 23.000 người đã mất (thời điểm hiện tại) lại là một con số vô cùng nhức nhối. Điều đó, khiến cho Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan phát biểu trước Quốc hội, tại kỳ họp vừa qua là “có nhiều bài học hết sức xương máu trong công tác phòng chống trực tiếp kèo nhà cái...”. Một trong những bài học mà nữ đại biểu gắn bó nhiều năm trong ngành y chỉ ra là hệ thống y tế cơ sở quá yếu, không chỉ vì mức đầu tư chưa xứng tầm mà có nguyên nhân từ mô hình tổ chức y tế dự phòng...

Điều bà Phong Lan nói đụng chạm đến “nguyên nhân của mọi nguyên nhân” , bộc lộ ra năng lực thực chất của hệ thống y tế quốc gia là yếu vì không được đầu tư đúng mức như cần phải vậy.

trực tiếp kèo nhà cái chưa chấm dứt và có thể sẽ còn trở lại với mức độ chưa thể biết trước. Chính vì lẽ đó nguyên nhân trực tiếp gây ra hậu quả thiệt hại nhân mạng lớn trong đợt trực tiếp kèo nhà cái vừa qua, cần phải được nhìn nhận thật nghiêm túc ở từng khâu (trực tiếp kèo nhà cái tễ, cách tổ chức xét nghiệm, tổ chức cách ly, hồi sức cấp cứu, chữa trị…) để từ đó khẩn cấp điều chỉnh chính sách và khẩn cấp đưa vào thực hiện.

Bài viết này xin nêu một vài ghi nhận về những bất cập và các hệ quả xã hội dễ nhận biết nhất, phát sinh từ chính sách, biện pháp thực hiện vừa qua, để từ đó gợi ra những suy nghĩ, phân tích vì sao.

1.Góp phần gây bức xúc thêm cho người dân ngoài các biện pháp chống trực tiếp kèo nhà cái cần thiết như “cách ly, phong tỏa, thiết quân luật”… có lẽ là sự bất cập, nếu không muốn nói là khá nhập nhằng, lộn xộn trong luồng thông tin chính thức. Trong lúc trực tiếp kèo nhà cái giã căng thẳng, người dân vừa lo âu sự tấn công của trực tiếp kèo nhà cái bệnh, vừa lo nguồn nhu yếu phẩm tối thiểu hàng ngày, lại vừa hoang mang vì cách thông tin thiếu nhất quán đưa ra từ các cơ quan nhà nước.

Không ít những tin đồn bị các cơ quan nhà nước bác bỏ trên báo chí (ngày giờ và địa điểm phong tỏa, cán bộ lãnh đạo UBND TP.HCM bị nhiễm bệnh, phương tiện giao thông nào bị cấm lưu hành…) rồi sau đó phần lớn nội dung các tin đồn đó lại trở thành tin đúng của cơ quan nhà nước trên báo chí. Rõ ràng, cách công bố và xử lý thông tin đã bộc lộ sự lúng túng, thiếu chuyên nghiệp, ảnh hưởng đến niềm tin xã hội.

2.Thể hiện sự thiếu tin dân và thiếu tôn trọng dân trong cách công bố thông tin của quan chức nhà nước. Đang lúc trực tiếp kèo nhà cái hoành hành dữ dội, năng lực y tế thực sự bị quá tải về giường bệnh và trang thiết bị chữa bệnh do trực tiếp kèo nhà cái thì ngày 19.7.2021 Bộ Y tế thông qua phát biểu của ông Nguyễn Trọng Khoa - Phó cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) - khẳng định “Bộ Y tế và TP.HCM cam kết không thiếu máy thở, không thiếu khí ôxy cho người bệnh, do đó người dân hoàn toàn có thể an tâm, không nên mua bình ôxy” (BáoTuổi trẻ). Trong khi đó, không ít bác sĩ phụ trách bệnh viện chữa trị cho người dân đều khẳng định các bệnh viện thực sự không đủ máy thở, máy chụp X quang di động, bình ôxy…

“Trong đại trực tiếp kèo nhà cái khó khăn, thách thức cho thấy rõ phẩm chất tốt đẹp, tinh thần cống hiến, trách nhiệm cao của nhiều cán bộ, công chức thành phố. Đồng thời cũng nhận thấy rõ hạn chế, yếu kém của một số tổ chức, cá nhân trong bộ máy mà điều kiện bình thường khó thấy” -Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên

Nói thật với dân thực trạng và kêu gọi người dân cùng chia sẻ để vượt qua khó khăn, là việc hoàn toàn có thể làm vào thời điểm ngặt nghèo đó nhằm góp phần ngăn chặn con số tử vong.

Trong lúc trực tiếp kèo nhà cái bệnh căng thẳng, người lao động mức sống dưới trung bình thiếu thốn nhu yếu phẩm do nguồn cung cấp bị gián đoạn và do cả nguồn thu nhập bị đứt quãng là việc ai cũng có thể hiểu và sẵn sàng chịu đựng, chung tay cùng chính quyền tìm cách giải quyết trong bối cảnh năng lực quản trị xã hội rõ ràng là hạn chế. Thực tế, dù đã được hỗ trợ nhất định từ chính sách nhà nước và lực lượng dân sự nhưng vẫn có rất nhiều gia đình bị khốn đốn, đến nỗi hàng chục ngàn người phải kéo nhau về quê bằng mọi phương tiện bất chấp hiểm nguy, vậy mà ông Giám đốc Sở Lao động - Thương binh - Xã hội TP.HCM lại mạnh miệng nói trước cuộc họp và được báo chí trích dẫn “chưa có ai bị khốn khổ, khó khăn trong đại trực tiếp kèo nhà cái”!

3.trực tiếp kèo nhà cái bệnh là bất thường, không thể áp dụng biện pháp bình thường để chống trực tiếp kèo nhà cái. Mặc dù chủ trương của nhà nước và chính phủ là huy động tất cả các nguồn lực, cả hệ thống chính trị vào cuộc chống trực tiếp kèo nhà cái, thế mà một thời gian đầu khá dài lực lượng y tế tư nhân vẫn đứng ngoài cuộc. Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nói với sự bức xúc và trách nhiệm: “Cái gì chúng ta cũng muốn bao cấp theo giá nhà nước thì y tế tư nhân không thể tham gia được trong lúc ngân sách nhà nước vô cùng khó khăn. Cái này cũng đúng với câu chuyện vaccine”.

Trong cơn khủng hoảng chưa có tiền lệ thì những hoạt động thiện nguyện kịp thời và mẫn cán thực sự là một mảng sáng ấm áp hiện lên trong bức tranh u ám của đại trực tiếp kèo nhà cái. Những đội quân bên ngoài hệ thống nhà nước tình nguyện bỏ tiền túi để cung cấp ôxy, để tổ chức những chuyến xe thực phẩm vượt chốt, những bữa ăn đủ chất cho y bác sĩ và những hoàn cảnh khó khăn, những nhóm bác sĩ tự đứng ra tổ chức cứu người, những trạm cung ứng cơm hộp, nước uống, xăng... trên các nẻo đường. Có lẽ họ cũng đã hành động “vượt rào”, bởi quy định về tư nhân làm từ thiện, vào thời điểm đó vẫn chưa có hành lang pháp lý phù hợp!

*

Kết thúc bài viết này, xin dẫn lại lời của Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên tại Hội nghị Thành ủy TP.HCM lần thứ 9 ngày 14.10.2021: “Trong đại trực tiếp kèo nhà cái khó khăn, thách thức cho thấy rõ phẩm chất tốt đẹp, tinh thần cống hiến, trách nhiệm cao của nhiều cán bộ, công chức thành phố. Đồng thời cũng nhận thấy rõ hạn chế, yếu kém của một số tổ chức, cá nhân trong bộ máy mà điều kiện bình thường khó thấy”.

Bộ máy chính quyền, cho dù chỉ “một số tổ chức, cá nhân” yếu kém, trong thảm họa COVID-19 đã để lại những hậu quả khôn lường. Tưởng trực tiếp kèo nhà cái nạn nhân thiệt mạng,  phần nào xoa dịu nỗi đau của người đang sống, cũng là dịp để những người có chức trách phải thực sự thức tỉnh và ăn năn tâm trực tiếp kèo nhà cái trước thống khổ của đồng bào.

Duy Thông