Đồng Tháp thông tin về đề án bảo tồn 100 ty le keo nha cai 5 đỏ gần 185 tỉ đồng

“Kinh nghiệm từ Thái Lan cho thấy đàn ty le keo nha cai 5 sử dụng cả ruộng lúa làm nơi sinh sản. Chương trình phục hồi đàn ty le keo nha cai 5 cần ít nhất 10 năm, có khả năng còn kéo dài hơn nữa để có lượng ty le keo nha cai 5 đủ lớn, đảm bảo sự tồn tại, sức khỏe của cả đàn”, TS. Triết nói.

TS. Trần Triết còn cho rằng, 10 năm là khoảng thời gian tối thiểu để tái lập đàn ty le keo nha cai 5 10-20 con, tự sinh sản ngoài tự nhiên. “Trước đó, Thái Lan, Mỹ mất khoảng 30 năm để đạt được mục tiêu nói trên. Khi Đồng Tháp hợp tác với nhóm chuyên gia Thái Lan, Mỹ cùng các hiệp hội ty le keo nha cai 5, sẽ rút ngắn thời gian đáng kể song không thể ít hơn khoảng thời gian nói trên”, TS. Triết nhận định.

Trong khi đó, ông Đoàn Văn Nhanh - Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn và phát triển sinh vật Vườn quốc gia Tràm Chim, cho biết theo dự kiến, đơn vị sẽ tổ chức hội thảo và công bố đề án bảo tồn, phát triển ty le keo nha cai 5 đỏ vào tháng 12.2023.

Theo đề án chính thức được UBND tỉnh Đồng Tháp phê duyệt, trong vòng 10 năm (2022 - 2032) nuôi thả 100 con ty le keo nha cai 5, tối thiểu 50 con sống sót. Đàn ty le keo nha cai 5 có thể tự sinh sản, tồn tại ngoài tự nhiên và sinh sống quanh năm ở Vườn quốc gia Tràm Chim.

Giai đoạn 2022 - 2028, tiếp nhận 30 con ty le keo nha cai 5 (6 tháng tuổi) từ Thái Lan về nuôi, chăm sóc và thả về môi trường thiên nhiên. Hoàn thiện cơ sở vật chất chuồng trại phục vụ việc nuôi. Phục hồi hệ sinh thái Vườn quốc gia Tràm Chim bằng cách điều tiết nước, cải tạo môi trường sinh cảnh; có 200ha lúa mô hình sản xuất sinh thái; trong 5 năm đầu có thể cho ty le keo nha cai 5 sinh sản và sống tốt.

Giai đoạn 2029 - 2032, tiếp nhận thêm 30 con ty le keo nha cai 5 (6 tháng tuổi) từ Thái Lan; nuôi sinh sản được khoảng 40 con ty le keo nha cai 5 từ đàn bố mẹ ban đầu; xây dựng biểu đồ phân bố ty le keo nha cai 5 sinh sống bên trong và ngoài vườn; cán bộ kỹ thuật của Vườn quốc gia Tràm Chim có thể tự chăm sóc ty le keo nha cai 5 thành công và cho sinh sản, thả về thiên nhiên; 10 hộ du lịch sinh thái - ruộng vườn kết hợp với xem ty le keo nha cai 5 và các hoạt động liên quan đến sinh thái ruộng vườn…

Tổng kinh phí thực hiện đề án gần 185 tỉ đồng. Trong đó, gần 56 tỉ đồng dùng để tiếp nhận, nuôi dưỡng, nghiên cứu sinh sản và tái thả đàn ty le keo nha cai 5; cải tạo, phục hồi hệ sinh thái và sinh cảnh sống gần 25 tỉ đồng; xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp sinh thái bền vững 36 tỉ đồng; thực hiện công tác truyền thông, tuyên truyền 17 tỉ đồng; đầu tư trang thiết bị cơ sở hạ tầng gần 52 tỉ đồng.

Theo kế hoạch, thời gian tới tỉnh Đồng Tháp tiếp nhận cặp ty le keo nha cai 5 của Thái Lan trong tổng số 60 con được chuyển giao. Từ đàn ty le keo nha cai 5 bố mẹ sẽ sinh sản thêm khoảng 40 con. Khi thả 100 ty le keo nha cai 5 ra tự nhiên, đề án đặt mục tiêu tỷ lệ sống sót là 50%.

ty le keo nha cai 5 đỏ có điểm nổi bật là phần đầu, cổ trụi lông, màu đỏ, vằn trên cánh và đuôi màu xám. Con trưởng thành cao 1,5 - 1,8m, sải cánh 2,2 - 2,5m, nặng 8-10kg. Sếu ba năm tuổi sẽ bắt cặp để sinh sản và mất một năm nuôi con trước khi đẻ lứa tiếp theo.

Vườn quốc gia Tràm Chim huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp có diện tích 7.400ha, là nơi sinh sống của hơn 230 loài chim. Trong đó, có 32 loài quý hiếm, 16 loài nằm trong sách đỏ.

Năm 2012, Tràm Chim được công nhận khu Ramsar (vùng đất ngập nước có tầm quan trọng mang tính quốc tế) thứ 2.000 của thế giới, thứ tư của Việt Nam. Riêng ty le keo nha cai 5 đỏ - loài biểu trưng của Tràm Chim - không di cư về vườn nhiều năm nay.

Theo Hội sếu quốc tế, toàn thế giới ước tính có 15.000 - 20.000 ty le keo nha cai 5 đỏ, trong đó 8.000 - 10.000 con phân bố ở Ấn Độ, Nepal, Pakistan. Ở các nước Đông Dương (chủ yếu Việt Nam và Campuchia), từ năm 2014 ghi nhận khoảng 850 ty le keo nha cai 5 đỏ, song đến năm 2014 còn 234 con, hiện còn khoảng 160 con.

Ở Thái Lan, trước đây ty le keo nha cai 5 đỏ đã tuyệt chủng ngoài tự nhiên. Song từ năm 2011, quốc gia này khởi động chương trình phát triển sếu. Đến năm 2020, nước này có khoảng 100 con sinh sống, có khả năng sinh sản ngoài tự nhiên.

Tô Văn