Đọc 85 điều luật trong Dự thảo “Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc” (gọi tắt: Luật đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái), tôi thấy rằng các Đại biểu Quốc hội đang được trình một dự án luật kém chất lượng. Vấn đề trọng đại quốc gia đã được thực hiện vội vàng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về kinh tế, xã hội, chưa nói đến an ninh, quốc phòng.
Giá đất ở Vân Phong đã liên tục "sốt" khi có thông tin thành lập đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái. Ảnh: TL
Luật đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái hay Luật ưu đãi bóng đá trực tiếp kèo nhà cái kinh tế?
Theo điều 1 “Phạm vi điều chỉnh” của luật thì“Luật này quy định về quy hoạch, cơ chế, chính sách đặc biệt về phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương và cơ quan khác của Nhà nước tại các đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hòa), Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang); nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước ở trung ương và chính quyền địa phương ở tỉnh đối với đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.”.
Phạm vi điều chỉnh như thế là khá rõ ràng.
56 điều luật, 3 chương đầu, Dự thảo chủ yếu giải quyết các quan hệ kinh tế, thương mại. Gồm các quy định về: quy hoạch, về thủ tục đầu tư, về cơ chế chính sách ưu đãi, về tài phán... Các quan hệ này thì các luật “bình thường” cũng đã điều chỉnh, nên trong Dự thảo thường viện dẫn các luật hiện hành.
Chẳng hạn, về điều chỉnh quy hoạch đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái: "Việc điều chỉnh quy hoạch đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái được thực hiện phù hợp với nguyên tắc và các căn cứ điều chỉnh quy hoạch được quy định tại Luật Quy hoạch.”(khoản 1 điều 14 Dự thảo); hoặc về đấu thầu thì“theo quy định của pháp luật về đấu thầu”(khoản 3 điều 36)...
Theo chúng tôi, quy định mang tính kể lể như Dự thảo là rối, khó hiểu. Để khắc phục, chỉ cần viện dẫn luật hiện hành và quy định thêm sự khác biệt. Chẳng hạn, về đấu thầu thì:“Đấu thầu tại đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái theo quy định của Luật đấu thầu hiện hành, điều đặc biệt áp dụng cho đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái là: a, b, c...”; hoặc về thuế thì“...theo quy định của Luật Thuế, điều đặc biệt áp dụng cho đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái là: a, b, c”...
Nổi bật nhất trong Dự thảo là những ưu đãi về thuế, về tiền sử dụng đất, về thủ tục một cửa qua Trung tâm hành chính công đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái... Dự thảo cho thấy miễn giảm thuế, miễn giảm tiền sử dụng đất thấp hơn chừng một nửa (1/2) so với hoạt động kinh tế trên đất liền. Những quy định này cũng chẳng có gì đặc biệt.
Có chăng, đặc biệt nhất là ưu đãi “vô biên” đối với nhà đầu tư chiến lược (Điều 30):
“a) Được ưu tiên lựa chọn thực hiện dự án đầu tư trên cùng đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái trong trường hợp dự án đầu tư có từ hai nhà đầu tư trở lên quan tâm đề xuất thực hiện; trường hợp có hai nhà đầu tư chiến lược trở lên quan tâm đề xuất thực hiện thì việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan;
b) Được tham gia đầu tư kinh doanh, quản lý và vận hành các dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và bóng đá trực tiếp kèo nhà cái chức năng tại đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái theo hình thức đầu tư phù hợp với quy định tại Luật này;
c) Được ưu tiên hỗ trợ thủ tục đầu tư kinh doanh và thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng;
d) Được tham gia lập quy hoạch, xây dựng chính sách áp dụng tại đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái;..”.
(Điểm d của điều luật này xác định rõ nhà đầu tư “vừa ban hành luật chơi, vừa đá bóng, vừa thổi còi”. Rất đặc biệt!).
Rõ ràng, Dự thảo này như là những quy định về ưu đãi ở một bóng đá trực tiếp kèo nhà cái kinh tế bình thường của địa phương muốn thu hút đầu tư.
Trong khi đó, “đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt” cần những quy định đặc biệt về thủ tục và ý tưởng hơn các ưu đãi đã lỗi thời là thuế, tiền sử dụng đất... Thời buổi công nghệ 4.0, người ta cần một thủ tục hiệu quả để triển khai các ý tưởng khả thi mà không cần vốn tối thiểu 6.000 tỷ đồng hay đến 44.000 tỷ đồng như Dự thảo nêu.
Chẳng hạn, khi Chủ tịch UBND đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái nhận được một dự án về công nghệ phục vụ các ngành như nông nghiệp, thủy sản, giáo dục..., thì ngay lập tức tổ chức đánh giá tính khả thi, cấp giấy phép, thu xếp văn phòng hoặc đất đai và yêu cầu ngân hàng thẩm định cấp vốn...
Điều đó khác hoàn toàn với việc đón các nhà đầu tư hàng chục ngàn tỷ đồng “đổi đất lấy hạ tầng”, phân lô bán nền (nhà), nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao hoặc đầu tư trong lĩnh vực casino, đèn đỏ... Những nhà đầu tư ngành “nhạy cảm” cần thiết phải đánh thuế thật cao mới đúng.
Phối cảnh toàn bóng đá trực tiếp kèo nhà cái quy hoạch đảo Cái Bầu - nơi sẽ có bóng đá trực tiếp kèo nhà cái nghỉ dưỡng giải trí cao cấp của đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái Vân Đồn. Ảnh: TL
Nhà đầu tư có bị “trâu chậm uống nước đục”?
Trước khi trình Dự án Luật Đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái, liệu Quốc hội đã thấy, đã nghe thuyết trình đặc biệt hoặc có luận chứng kinh tế đặc biệt nào về việc mở ba đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái với “một đồng bỏ ra thu về hàng chục, hàng trăm đồng”; hoặc “lót ổ đón phượng hoàng” là “phượng hoàng” nào? “Phượng hoàng” tiềm năng ở đâu? Ba đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái kinh tế là các đảo ấy có lợi thế so sánh gì? Tại sao lại chọn ngành ưu tiên mũi nhọn ở mỗi đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái như hiện nay?...
Nếu không có thì rõ ràng là nhà nước đang thực hiện “một canh bạc” mà tỷ lệ thất bại cao hơn, bởi không xác định được lợi thế so sánh, mù mờ về hạ tầng thu hút đầu tư, cách thức, đối tượng thu hút, các dòng vốn ưu tiên... Cuối cùng chỉ xoay quanh hoạt động về casino, bất động sản hoặc phố đèn đỏ với nhiều hệ lụy xã hội thôi (đầu tư casino được xem là “Nhà đầu tư chiến lược”). Chưa nói, nhiều chuyên gia đánh giá mức độ thành công - thất bại của các đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái kinh tế trên thế giới là 50 - 50...
Tôi vừa có chuyến đi Phú Quốc, được nghe một số thông tin. bóng đá trực tiếp kèo nhà cái Bắc Phú Quốc (Bắc đảo) thì Vingroup đã xây dựng gần như hoàn chỉnh bóng đá trực tiếp kèo nhà cái biệt thự, nhà phố, bóng đá trực tiếp kèo nhà cái nghỉ dưỡng cao cấp của mình. bóng đá trực tiếp kèo nhà cái Nam đảo (An Thới) thì Sun Group đã gần như hoàn chỉnh các dự án của mình và đã đưa vào khai thác, kể cả cáp treo biển dài nhất thế giới. Những căn biệt thự xẻ đến lưng chừng núi lấn ra biển nghe đâu được bán với giá hàng chục tỷ đến cả trăm tỷ đồng; các nghỉ dưỡng cao cấp có giá hàng chục triệu đồng một ngày đêm; còn các khách sạn của Mường Thanh, Hương Biển… cũng sừng sững chẳng thua kém. Báo chí cũng từng phanh phui nhiều sự việc ở Phú Quốc: đất đai quản lý lỏng lẻo để doanh nghiệp lấn chiếm trái phép, thỏa hiệp điều chỉnh quy hoạch để “trồng” hàng loạt biệt thự, sân golf giữa rừng phòng hộ.
Thông tin khác, tại Vân Đồn, Sun Group, FLC, CEO Group đều đã “có mặt”. Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn của Sun Group quy mô vốn 7.500 tỷ đồng, dự kiến khai thác trong năm 2018; Dự án bóng đá trực tiếp kèo nhà cái du lịch sinh thái Ngọc Vừng - Ngọc Cảnh của FLC quy mô vốn 46.000 tỷ đồng đang chờ ngày triển khai; và dự án du lịch nghỉ dưỡng Dragon Bay của CEO với quy mô vốn 4.950 tỷ đồng...
Rõ ràng, các tập đoàn như Vingroup, Sun Group, FLC... sẽ nghiễm nhiên trở thành các “nhà đầu tư chiến lược”, được ưu đãi theo Điều 30. Các dự án đã và đang xây dựng kia đang chờ ngày được bấm nút kết nối hạ tầng của toàn đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái theo ý chí của “nhà đầu tư chiến lược”.
Như vậy, liệu các nhà đầu tư chân chính vì hoạt động kinh tế thực sự vào sau có bị tình trạng “trâu chậm uống nước đục”? Liệu như thế có đón được các “phượng hoàng” từ các nước văn minh?
Diễn biến khác, cả ba đảo dự kiến thành đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái mới trải qua một đợt sốt đất, giá tăng hàng chục, thậm chí hàng trăm lần. Dù Thủ tướng Chính phủ có văn bản góp phần ngăn chặn sốt đất ở ba đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái nhưng đất đã lên rồi thì vẫn khó xuống. Điều này đồng nghĩa với việc các nhà đầu tư vào sau sẽ phải trả giá đền bù cao hơn nhiều lần. Các hãng công nghệ chân chính sẽ khó chen chân vào vì cơ sở hạ tầng cho công nghệ còn chưa phát triển, giá đền bù cao, giá sinh hoạt đắt đỏ của du lịch cao cấp, rất khó có thể khởi nghiệp.
Không phải vô cớ mà dư luận hoài nghi, những đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái như vậy chỉ dành cho kinh doanh cờ bạc hoặc rửa tiền và khách hàng tiềm năng hoặc nhà đầu tư “phượng hoàng” chủ yếu người của nước nào thì cũng dễ dàng đoán định.
Các biệt thự “xẻ núi” ở Phú Quốc. Ảnh: Dương Phi Anh
Trưởng đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái: “Trẻ chăn voi dữ”
Cảm giác có sự nhầm lẫn lớn từ Ban soạn thảo Dự án luật vì chú trọng xây dựng các quan hệ “kinh tế đặc biệt” chứ không chú trọng xây dựng “đơn vị hành chính đặc biệt”. Trong khi, điều quan trọng trước hết là phải tạo ra một đơn vị hành chính đặc biệt, tức là tạo ra một cơ chế tổ chức, vận hành bộ máy hành chính hiệu quả rồi mới kéo theo các quan hệ kinh tế, xã hội khác.
Lướt qua các điều luật, thấy chính quyền tổ chức chính quyền địa phương ở đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái cũng chẳng khác chính quyền cấp huyện bao nhiêu.
Khoản 1 điều 39 Dự thảo:“1. Ngân sách đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái là một cấp ngân sách thuộc hệ thống ngân sách nhà nước, tương đương ngân sách cấp huyện.”.
Khoản 1 Điều 59:“1. Chính quyền địa phương ở đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái gồm có Hội đồng nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái và Ủy ban nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái...”.
Điều 60: “1. Hội đồng nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái gồm các đại biểu Hội đồng nhân dân do cử tri ở đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái bầu ra. 2. Tổng số đại biểu của Hội đồng nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái không quá 15 người, trong đó đa số là đại biểu hoạt động chuyên trách…”.
Điều 67:“1. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái trong tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp, pháp luật và xây dựng chính quyền:
a) Ban hành nghị quyết về những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái;
b) Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái; bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái; bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Hội thẩm Tòa án nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái..”.
...
Nếu so sánh vào địa vị pháp lý (thấp) và quyền hạn, nhiệm vụ (rất lớn) của Chủ tịch UBND đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái (Điều 69) thì giống như “giao một đứa trẻ chăn cả đàn voi dữ” vậy. Làm sao có thể quản lý được khi các nhà đầu tư và dự án mang tầm quốc gia, quốc tế mà người chịu trách nhiệm chính chỉ ở cấp huyện?
Khoản 2 Điều 61: “Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái do Hội đồng nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm theo giới thiệu của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Kết quả bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái phải được Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn...”.
Các Đại biểu chuyên trách của Hội đồng nhân dân do người dân địa phương bầu lên cũng vậy, họ có bao quát được các dự án nhóm A, nhóm B (mang tầm quốc gia, quốc tế) mà giao cho họ quyết định chủ trương?
Khoản 4 điều 69: Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái:“Trong lĩnh vực kinh tế: a) Quyết định đầu tư dự án đầu tư công nhóm A, nhóm B đã được Hội đồng nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái quyết định chủ trương đầu tư; quyết định đầu tư dự án đầu tư công nhóm C đã được Ủy ban nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái quyết định chủ trương đầu tư;...”.
Vị trí quyền lực thấp, phải quyết định những dự án và quản lý quan hệ hành chính, chính trị, kinh tế, xã hội lớn thì Chủ tịch UBND và cả Hội dồng nhân dân đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái đứng trước tình thế rất khó, thậm chí là nguy hiểm do quá nhiều lỗ hổng pháp lý về thẩm quyền.
Vì vậy, theo chúng tôi, điều quan trọng nhất là giải quyết vấn đề tổ chức bộ máy chính quyền địa phương đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái một cách hợp lý. Quyền của Chủ tịch UBND đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái cần phải ngang với chủ tịch tỉnh, do Thủ tướng bổ nhiệm và chịu trách nhiệm trước thủ tướng. Thủ tướng là người chịu trách nhiệm chính trước Quốc hội về “dự án” đặc bóng đá trực tiếp kèo nhà cái hành chính - kinh tế này.
Với quá nhiều điều còn bất an trên, Quốc hội nên tạm dừng thông qua, tiếp thu ý kiến nhân dân nhiều hơn để kỳ họp sau thông qua cũng chưa muộn.
Dương Phi Anh