Em bắt đầu “sợ” kèo nhà cái 5 chưa em?

Từng trong một giấc mơ anh thấy ở nơi nào đó trên trái đất này người ta trao giải Nobel cho người phát minh ra kèo nhà cái 5. Huyễn hoặc và không hề thật có điều này đúng không em? Dĩ nhiên rồi. Nhưng mà, thế thì những loại phát minh nào là “lớn” đối với con người đây? Càng hàn lâm kinh viện hay nên càng thật dân dã đơn sơ? Với anh, điều gì thiết thực nhất, ứng dụng sát nhất và phổ biến bổ dưỡng cho đời sống mọi người thì càng là “lớn”. Mà kèo nhà cái 5, chính nó giúp mọi con người đều có thể tìm ít nhiều niềm yêu cuộc sống qua việc ca hát.

kèo nhà cái 5 đúng - sai, hay - dở là chuyện khác, nhưng trước hết là nó hữu dụng gần. Ấy là thứ phương tiện để ai cũng có thể trở thành... “ca sĩ”; ai cũng được “ai đó” vô hình đệm đờn cho kèo nhà cái 5, hòa âm phối khí cho mình. Kiểu “ca sĩ” ít nhất ca cho chính mình, để rằng ở đời không chỉ những kẻ mưu sinh chuyên bằng nghề ca kèo nhà cái 5 mới là ca sĩ, mới được tung tẩy với những bản nhạc mà nhạc sĩ viết ra. Khởi nguyên âm nhạc ra đời là để cho đời sống lao động chúng sinh chứ không phải để kiếm tiền.

Là một thứ nghệ thuật của loài người chứ không phải của một nghề.

Ồ, thì tuyệt diệu quá, kèo nhà cái 5 ơi!

Từ sản phẩm văn hóa thành “âm nhạc thô lỗ”

Thế giới con người có đủ thứ trò để tiêu khiển, có vô số loại hình nghệ thuật để thỏa mãn tâm hồn, thưởng lãm, giải trí, tỏ bày buồn vui, hoặc đốt thời gian. Nhưng xứ này mọi người hình như đại trà hơi nghiêng về âm nhạc: kèo nhà cái 5!

Mở tung hết cửa nhà ra mà kèo nhà cái 5. Mở trọn cửa phòng họp ra mà kèo nhà cái 5, dù ở công ty hay cơ quan, quán xá, bến xe, cảng cá, hội trường, khu du lịch, sạp hàng, cửa hiệu… Kéo cái loa ra ngoài hiên, ngoài sân, ngoài vỉa hè, lề cỏ, mang theo đến nơi xó ruộng, xó rẫy mà kèo nhà cái 5.

kèo nhà cái 5 trên mạng là của muôn người. “Bao la” bản hòa âm dọn sẵn đang chờ, sẵn sàng đón nhận người hát - người “dùng”.

Điện thoại màn hình to thời nay ai cũng đã sẵn trong tay. Chỉ cần mua thêm một cái loa thùng kéo giá hai triệu rưỡi, ba triệu và thêm chiếc micro không dây ba trăm ngàn. Là cả nhà cùng kèo nhà cái 5. Cả hội cùng kèo nhà cái 5. Cả liên gia cùng kèo nhà cái 5. Hay... một mình ngồi kèo nhà cái 5.

kèo nhà cái 5 không cần tường vách cách âm, tiếng ca va vào đâu cũng được!. Ảnh: Ngọc Dương

Vừa bán sạp hàng ở chợ vừa ngồi kèo nhà cái 5. kèo nhà cái 5 sáng - trưa - chiều - tối - thâu đêm; ngày lễ - ngày thường - đầu tuần tới cuối tuần; ngày mưa, ngày nắng; ngày thanh vắng lẫn ngày giông bão. kèo nhà cái 5 không cần tường vách cách âm, tiếng ca va vào đâu cũng được. kèo nhà cái 5 cho “đã” miệng. Không cần để cho ai được yên lành với những nhu cầu mưu sinh hay tinh thần kiểu khác, hoặc đang phải làm việc, bàn chuyện làm ăn, đọc sách, ngủ nghỉ, dạy dỗ con cái, yoga, xem phim, nghe nhạc...

Kế bên là trường học vẫn kèo nhà cái 5.

Kế bên đang có người mắc trọng bệnh đang nằm, vẫn kèo nhà cái 5.

Nhà hàng xóm đang lễ trọng, cưới hỏi, giỗ quảy cũng kèo nhà cái 5.

Kế bên có là nhà xác, nghĩa địa vẫn say sưa kèo nhà cái 5.

Sống chung vách với chùa, nhà thờ vào những thời khắc nhà tu hay giáo dân đang tụng kinh Phật hoặc đọc Phúc âm vẫn cứ kèo nhà cái 5.

Vợ chồng người ta đang hàn huyên hoặc đang ân ái yêu thương vẫn “nã” âm nhạc vào phòng the của họ.

Người bệnh đang hấp hối vẫn “bắn” âm nhạc vào giường bệnh.

Ở nơi nơi, thiếu gì đám tang đang diễn ra một bên, bên kia nhà hàng xóm nổi hứng bật loa kèo nhà cái 5 hò.

Hứng lên là ... kèo nhà cái 5. Nhóm lại là kèo nhà cái 5. Tụ tập là kèo nhà cái 5. Biệt ly là kèo nhà cái 5. Vui là kèo nhà cái 5. Buồn là kèo nhà cái 5. Không buồn không vui cũng kèo nhà cái 5. Cứ kết thúc hội họp, khai mạc, ra mắt, bế mạc, khởi công, khánh thành, sinh nhật, chào mừng, chia tay.... đều kèo nhà cái 5. Có ăn cùng uống là kèo nhà cái 5. Có chút men vô là kèo nhà cái 5.

Bao thành phố anh giao du, bao chung cư anh lui tới, bao làng mạc anh đi qua và chung sống đều dội lên “loại âm thanh” như nhau đó. Mà kể ra thì không thể hết. Ngộ nghĩnh nhất là nơi chung cư giữa một Sài Gòn hoa lệ khi rơi vào cảnh căn hộ này kèo nhà cái 5 mà căn hộ gần bên cũng kèo nhà cái 5. Và ở làng quê, nhà này đang kèo nhà cái 5 và nhà kế bên cũng bật loa kèo nhà cái 5.

Chắc người đời không phải tranh nhau đâu mà vì dụng cụ để hát luôn sẵn quá trong nhà. Cứ thế bèn “chơi”, phải chơi. Hát cũng là “chơi”. “Chơi kèo nhà cái 5” chứ chưa hẳn là vì quý âm nhạc, thiết tha với âm nhạc, với vẻ đẹp văn hóa của một nghệ thuật. Có khi đi công tác hoặc du lịch người ta còn chở theo cái loa thùng sau chiếc xe hơi bóng lộn. Giờ thì không ai còn lạ nữa khi nhìn thấy những nhóm người dừng lại trên đường, tấp xe vô chỗ có bóng cây mát để ăn - uống và mở loa thùng... hát.

kèo nhà cái 5, mà như đang coi thế giới này là của riêng mình.

*

Chao ôi, cuộc sống khắp nơi đều trở thành sàn diễn, sân khấu!

Một thứ “nhạc sống” dị hợm “tấn công” thẳng vào con người, vào không gian sống chung của loài người. Như thể nó “đè” con người ra bắt phải nghe. Là con người mà, kèo nhà cái 5 hò là nhu cầu “bình thường”. Chúng ta cứ kèo nhà cái 5. kèo nhà cái 5 trong sáng, vô tư hồn nhiên như cỏ dại. kèo nhà cái 5 hứng khởi như đang trong “nhà kèo nhà cái 5”. kèo nhà cái 5 tưng bừng như chim chóc bay nhảy trên cây. kèo nhà cái 5 bất chấp. kèo nhà cái 5 liều lĩnh. kèo nhà cái 5 như rồ dại. kèo nhà cái 5 long trời lở đất, lở phố, lở quê. kèo nhà cái 5 thét gào như trên đồng hoang. kèo nhà cái 5 hoang dã. kèo nhà cái 5 không cần nghĩ đến cảm giác của tha nhân quanh đây hay lương tâm, phải - trái ở đời nữa...

Khắp xứ sở ở đâu cũng đầy những thanh âm nham nhở. Đời sống âm nhạc bỗng hóa lùng bùng, dễ dãi và bừa bãi. kèo nhà cái 5, mà như đang bỡn cợt, trêu ngươi, thách thức hàng xóm láng giềng. Đang quấy rối, phá bĩnh văn hóa cộng đồng mà ngỡ rằng tôn vinh âm nhạc.

kèo nhà cái 5 là một sinh hoạt văn hóa nhưng người ta không cần biết như thế. kèo nhà cái 5, mà như không còn kiểm soát được hành vi, ứng xử.

Oan nghiệt.

*

Như thế đó, nếu không nghe được, không chịu được thì đi chỗ khác mà sống! Mà con người thì đâu dễ dời nhà hay tìm nơi khác để sống. “Biết chỗ nào bây giờ trên xứ sở này giờ mà không có tiếng kèo nhà cái 5 đây!?”. Một loại ô nhiễm tiếng ồn khủng khiếp trong không gian sống chung giữa thời buổi loài người đang ở văn minh, hiện đại. Sự quấy nhiễu vô tình, bản năng, cố tình phá tan văn hóa cộng đồng.

Thưởng thức nghệ thuật khác với quấy nhiễu xã hội người đời.

“kèo nhà cái 5 thời 2.0” đâu đó “đè” lên kịch nghệ sân khấu tuồng - chèo - cải lương - kịch nói, nhà hát, nhà sách, văn chương, thi ca, tình yêu tôn giáo, nhà triển lãm hội họa, bảo tàng, rạp xiếc, rạp ciné. Nó lấn át tất cả. Những nghệ thuật chuẩn mực phổ quát, kinh điển của nhiều thế kỷ qua, với đầu tư sáng tạo và đòi hỏi thưởng thức nghiêm túc phải dạt sang một bên. Vì “kèo nhà cái 5 2.0” “dễ”, rẻ, và “không phải chi trả đồng nào”, phù hợp lối sống chủ trương “no - say”, thỏa mãn ngay “tính xổi” của thời đại mà không cần thăng hoa tinh tế thưởng lãm, mỹ cảm, hoặc suy tư.

Than ôi...

“Thời đại” loa thùng

Giờ thì kèo nhà cái 5 “phát triển” gấp nhiều triệu lần của ba mươi lăm năm trước - thời nó mới vào Việt Nam (1990). Khắp nơi chở loa thùng di động Trung Quốc về kinh doanh, mở cửa hàng bán.

Loa thùng người ta sản xuất như mì gói gặp lối dùng kèo nhà cái 5 ngoại hạng này thì như diều gặp gió về thị trường. “Xả” loa thùng giá rẻ vào nơi ấy, một xã hội. Bán đắt như tôm tươi, thênh thang kiếm tiền; còn bá tánh thì mua loa thùng như rau xanh, cá mắm, mì ăn liền. Loa công suất cỡ nào thị trường cũng đáp ứng. Đây, công suất vài chục watt, phổ biến 100W - 150W - 200W - 250W. Từ đó, thứ âm thanh “có mùi nhạc” kia dộng vào xã hội. Loa vang ra bất chấp. Thả hết công suất, nhiều lúc là những cái loa... 300W - 500W - 1.000W. Cứ thả cho giọng ca tống thẳng vào phố xá, bê tông, dòng người, xe cộ, làng quê, xóm giềng, trời xanh.

Một loại ô nhiễm tiếng ồn khủng khiếp trong không gian sống chung. Ảnh: Ngọc Bích

Cái thứ “sàn diễn” khắp nơi không có tường vách, cách âm, cách nhiệt, cách cảm, và cách thời điểm, cách không gian. Loa thùng là dụng cụ đặc biệt, chi phối được xung quanh, đã mở là “vây” lấy cuộc sống người đời. Hủy hoại, à không, làm tổn thương “sinh thái sống” của tha nhân, của xã hội một cách “hợp lý”, tinh vi, từ từ.

Một “cường quốc” tiêu thụ loa thùng di động.

Xã hội nào trên mặt đất này mà chịu nổi với lượng loa thùng khổng lồ đó dội vào cuộc sống của bá tánh!

Từ cuộc sống bình thường của muôn người, loại hàng hóa loa thùng di động/ “đàn quân” khủng khiếp, bừa bãi đó làm cuộc sống không còn bình thường nữa. Số hóa, kỹ nghệ hóa (một) nghệ thuật (nào) là công cụ hiện đại để “văn hóa” ở nghệ thuật ấy được nâng lên khi sử dụng chứ không phải làm hỗn loạn, rẻ rúng, rớt giá nghệ thuật ấy. Chiếc loa thùng di động/ nền nhạc kỹ thuật số mà trỗi lên không đúng không gian thì trở thành con “quái vật” giữa cộng đồng dân cư. Đã bảo, cái loa thùng di động và “kèo nhà cái 5 2.0” không bao giờ là chuyện nhỏ mà!

Nó ám ảnh xứ sở đêm ngày.

Bản chất của loa là “vang” và “dội” mà. kèo nhà cái 5 - vang - dội mà không hỏi người có muốn “nghe” không dù không gian sống là của chung. Thứ âm thanh, tiếng động mang “mùi âm nhạc” ấy không còn để cho khu dân cư cũ - mới nào êm ái. Không xóm thôn, khu phố, xó xỉnh, quê xứ nào còn được thanh bình. Nghệ thuật âm nhạc và sự quấy phá của một loại tiếng ồn không còn ranh giới phân biệt. kèo nhà cái 5 mà những ai xung quanh không tham dự vào các cuộc đó, thấy sao loài mình nó cứ bất nhã, bần hàn, trơ trẽn, thô lỗ, nhếch nhác.

Trong thế gian này, xưa nay ai xui rủi nhất là khi phải sống chung bên tiệm hàn gò, cơ sở bán quan tài, điểm bán vật liệu xây dựng, nhà máy hóa chất, lò giết mổ gia súc, thì nay bổ sung thêm là gặp loại nghiện kèo nhà cái 5 với cái loa thùng di động kia.

Yêu làm sao những đôi tai người. Thương làm sao những đôi tai trên xứ sở.

Khả năng chịu đựng “kèo nhà cái 5 2.0” của con người trên xứ này quả siêu phàm.

Làm sao anh có thể trả lời em được khi em hỏi rằng một “hoạt động” tác động lớn vào không gian xã hội đến mức đó sao không có quy chuẩn nào cho nó...

Không cần hay dở, chỉ cần “đẹp”

Chạnh lòng thương nhau, ngay lúc đồng loại đang thăng hoa kèo nhà cái 5!

Đầy bản năng, vô thức, nên bất chấp.

Khi kèo nhà cái 5 mới vào Việt Nam những năm đầu thập niên 1990, chính quyền ra quy chuẩn cho sinh hoạt cùng dịch vụ kèo nhà cái 5. Phải đăng ký bài bản thì chính quyền mới cho được hoạt động. Nó chỉ được sinh hoạt trong các phòng riêng có tường vách, có cách âm đủ chuẩn, không gây tạo ô nhiễm tiếng ồn ra không gian sinh sống chung của dân chúng xung quanh; luôn được kiểm tra và xử phạt những ai vi phạm, làm tổn hại cuộc sống của cộng đồng. Lúc đó ở đâu dân cư xung quanh cũng còn được bảo vệ trước... kèo nhà cái 5.

Những thập niên “kèo nhà cái 5 1.0” ấy, chỉ ai dễ kiếm tiền mới dám nghĩ đến kèo nhà cái 5, hú hí nhau “đi” kèo nhà cái 5, “tổ chức hát” kèo nhà cái 5. “Đi kèo nhà cái 5” tức là... vào quán, ở đó quán được thiết kế chuẩn mực phòng ốc, âm thanh, ánh sáng, và có phép tắc tử tế để sinh hoạt. Thuở đó, kèo nhà cái 5 chỉ có “ở quán” chứ không có “ở nhà riêng” hay lề đường, bờ bụi. Rồi, thứ gì vào Việt Nam cũng phái sinh, biến tướng, đổi dạng, được nâng cấp hoặc hạ cấp, tha hóa. Nên “kèo nhà cái 5 ôm” ra đời - là thứ kèo nhà cái 5 có gái trẻ đẹp ngồi cạnh rót bia, đút mồi, là “kèo nhà cái 5 tay vịn”, “gác chân”... Có cả thứ kèo nhà cái 5 đãi khách, làm ăn, ngoại giao...

Ra đời từ vùng Kobe ở nước Nhật Bản (từ những năm 1970) cho tới khi sang đến Việt Nam thì kèo nhà cái 5 nó thành thế đó.

Nghe đâu từ khi “kèo nhà cái 5 2.0” lớn mạnh thì hệ thống những quán kèo nhà cái 5 dịch vụ được xây dựng chuẩn chỉnh và có pháp chế để hoạt động tử tế đã bị lép vế, teo dần hoặc biến mất. Ồ, có vẻ sự đàng hoàng đã “thua” sự man rợ!

*

Triết gia xó chợ nào đó cũng nhận thức ra rằng “trong một khung cảnh ai cũng cởi truồng thì người không cởi truồng là kẻ lập dị”. Làm méo mó thế giới nghệ thuật âm nhạc, một mảng của đời sống tinh thần là cách “hủy diệt” từ từ chiều sâu và bại hoại nội lực của cộng đồng.Đừng tưởng cứ nước là trong, cứ… âm… là… nhạc, cứ quỳnh là thơm(thi sĩ Bùi Giáng).

Em nhận ra không, cũng là anh, là em, là con người Việt Nam mình ấy, nhưng khi đi sinh hoạt (hoặc sống) ở nơi (nước) khác thì không dám sắm cái loa thùng và “cư xử” với âm nhạc như thế.

Những ngàn năm qua, nơi dương gian, ngoài các thứ nạn luôn được mọi triều đình cố khắc chế muôn thời là trộm cướp, gian manh, lừa đảo, hành hung, bất nhân, phi pháp... thì cuộc sống không bị “tấn công” và đọa đày bởi thứ loa thùng và kèo nhà cái 5 ca quái gở như thời nay kia mới là dấu chỉ của thái bình, nếu quốc thái dân an là thật có.

*

Rằng kèo nhà cái 5 ca trước cuộc đời có khi không cần hay hoặc dở mà chỉ cần “đẹp”. “Đẹp” là không làm ảnh hưởng đến người khác, phá hỏng không gian sống chung và hồn vía của cộng đồng. Nên kèo nhà cái 5 cho phần “hồn” chứ đừng cho phần “xác”. Cái “đẹp” không bao giờ là cái rẻ mạt. Không làm tổn thương ai thì nó mới thành nghệ thuật, hay giải trí lành mạnh. Tử tế, lành mạnh thì mới có được văn minh.

Em, đừng sợ âm nhạc vì bởi cái loa thùng di động “đông như quân Nguyên” kia, hãy cứ nghêu ngao! Nghệ thuật âm nhạc là để trìu mến, ấm áp chứ không phải để ám ảnh.

Hãy nhìn ở những xứ xa, nước người, cách họ kèo nhà cái 5 ca, sống với nhau.

Khi kèo nhà cái 5 ca là một phần chân dung em hiện ra.

Và chân dung xã hội...

Nguyễn Hàng Tình