Giải mã người thành lập ‘kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế’

Sở dĩ có cách tiếp cận như vậy, vì được thành lập từ năm 1948 và hoạt động liên tục từ đó đến nay, có vai trò quan trọng trong sự phát triển của sân khấu cũng như việc đoàn kết giúp đỡ, chăm sóc giới văn nghệ sĩ... tuy nhiên việc ai là người thành lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế lại là một bí ẩn.

Nhận thấy đây là vấn đề lịch sử văn hóa khá quan trọng, tác giả các bài viết đã muốn có thời gian đào sâu, tìm thông tin tư liệu làm rõ vấn đề có bài viết đầy đủ hơn. Rất tiếc, vào thời điểm đó (năm 2020) soạn giả Nguyễn Phương đã tạ thế, Nhạc sư Vĩnh Bảo đang lâm trọng bệnh. Bằng sự cầu thị, trước khi kết thúc bài báo, tác giả mong rằng từ thông tin bài viết, cộng đồng yêu thích cải lương sẽ quan tâm góp thêm thông tin làm rõ câu chuyện...

Hơn một năm rưỡi sau ngày bài báoNói thêm về người lập nên ‘kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế’ đượccông bố, mới đây tác giả Nguyễn Tuấn Khanh (nhà nghiên cứu, tác giả của cuốnBước đường của cải lương) đã gửi tớiNgười Đô Thịbài viết liên quan đến câu chuyện ai là người đã lập nên kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế với những thông tin, tư liệu hoàn toàn mới. Để rộng đường dư luận,Người Đô Thịcông bố bài viết này, đồng thời rất mong tiếp tục nhận được phản hồi từ bạn đọc, đặc biệt là những thông tin, tư liệu mới liên quan đến vấn đề đang bàn, để làm phong phú hơn câu chuyện lịch sử, văn hoá về tổ chức đặc biệt này.

Dưới đây,Người Đô Thịtrân trọng giới thiệu tới bạn đọc bài viết của tác giả Nguyễn Tuấn Khanh.

Ngôi nhà số 133 Cô Bắc (TP.HCM) xưa nay vốn được xem như nhà thờ tổ của sân khấu cải lương. Ảnh: Bùi Minh Thu

Trên trangNgười Đô Thịngày thứ bảy (5.10.2019) có đăng bàiNgười bí ẩn đã lập nên ‘kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế’ là ai?của nhà báo Lê Đại Anh Kiệt đã đưa ra một chi tiết mới làkèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tếdo ông Nguyễn Văn Phát, anh ruột của nhạc sư Nguyễn Vĩnh Bảo (từ trần ngày 7.1.2021) là người sáng lập và kiêm luôn chức kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng.

Nhà báo Lê Đại Anh Kiệt đã dựa trên những chứng cứ của gia đình nhạc sư Vĩnh Bảo cung cấp gồm thẻkèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên hành sựcủa nghệ sĩ hát bội Nguyễn Thị Út của đoàn Bầu Thắng do ông kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng Nguyễn Văn Phát ký năm 1950 và 2 bảnCấp Bằng Hào Tâmdo Chánh kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng Nguyễn Văn Phát ký ngày 19.11.1949 và 23.9.1950.

Với những bằng chứng trên, nhạc sư Vĩnh Bảo đã viết một lá thư đề ngày 29.9.2019 khẳng định:"Anh trai tôi Nguyễn-văn-Phát là bạn chí thân của ông Arondelle Đô Trưởng thành phố Sài gòn-Chợ lớn (Préfet de la Région Saigon-Cholon) nên khoảng năm 1948 đứng ra xin mảnh đất số 133 đường Cô Bắc (Mon Seigneur Dumortier) để lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế. Ông Võ-đình-Ban (sui gia của ông Nguyễn-văn-Lượng Nhà thuốc [N]hành Mai) là mạnh thường quân bỏ tiền ra xây cất nhà kèo nhà cái trực tiếp bóng đá.Như vậy anh hai tôi Nguyễn-văn-Phát là người sáng lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu và kiêm luôn chức kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng, Tổng Thơ ký là nghệ sĩ Nguyễn-thành-Châu thời bấy giờ”.

Bức thư có chữ ký của nhạc sư Vĩnh Bảo (Nguồn: Người Đô Thị)^[i] 

kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữuđược thành lập từ năm 1948 và từ đó cho tới bây giờ, mọi người đều biết là kèo nhà cái trực tiếp bóng đá do các nghệ sĩ tiền phong như Trần Hữu Trang, Nguyễn Thành Châu, Bảy Nam, Phùng Há, Năm Phỉ, Bảy Nhiêu, Tư Chơi... sáng lập và kinh phí để xây căn nhà số 133 đường Cô Bắc mà sau này được gọi nôm na là“Nhà thờ Tổ sân khấu”là do từ các buổi hát gây quỹ cùng với tiền nguyệt liễm của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên và mạnh thường quân đóng góp như đạo diễn Nguyễn Hồng Dung (con gái của cố NSND Năm Châu) đã giải thích trong bàiAn vị bàn thờ Tổ sân khấu tại ngôi nhà sau tu sửa hơn 800 triệu đồngcủa Thanh Hiệp trên báoNgười Lao Độngngày 29.12.2017:“Ngôi nhà 133 Cô Bắc này có được là nhờ vào tích lũy từ các đợt hát gây quỹ vận động mạnh thường quân đóng góp, thu tiền nguyệt phí của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên và để làm trụ sở hoạt động công khai hợp pháp cho các cơ sở cách mạng hoạt động tại nội thành”.

Nay với chi tiết mới của nhạc sư Vĩnh Bảo đưa ra nhưng những người trong cuộc đều đã ra người thiên cổ nên khó kiểm chứng. Thời may, chúng tôi liên lạc được với soạn giả Nguyễn Phương ở Canada, lúc đó ông đã 98 tuổi, kém nhạc sư Vĩnh Bảo 4 tuổi và đã hoạt động trong ngành nghệ thuật sân khấu từ năm 1948 để hỏi về sự kiện này.

Ngày 26.10.2019 soạn giả Nguyễn Phương đã viết bàiAi là kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Trưởng đầu tiên của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ Sĩ Ái Hữu Tương Tế Saigon?để gởi đăng trênThời Báo ở Canadavà trên trang mạngwww.namkyluctinh.org. Soạn giả Nguyễn Phương cho biết là lúc đó soạn giả Trần Hữu Trang được liên lạc viên của cách mạng đưa vào chiến khu 8 họp và được gợi ý thành lậpkèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tếđể các nghệ sĩ giúp đỡ lẫn nhau. Khi trở về Trần Hữu Trang tới gặp nghệ sĩ Thanh Cao để cám ơn đã giới thiệu người đưa ông vô chiến khu 8 và đã thuật lại việc này với sự có mặt của soạn giả Nguyễn Phương.

Cũng theo soạn giả Nguyễn Phương:“Đây là thời kỳ có chiến tranh Việt Pháp. Pháp không bao giờ cho người không được Pháp tin tưởng lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá. Các vụ tụ tập đông người trong việc quan, hôn, tang, tế đều phải xin phép, được ông Cò sở tại cấp giấy phép thì mới được tổ chức”nên họ đã kiếm một người công chức được nhà cầm quyền Pháp tin tưởng để đứng đơn xin lậpkèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữuvà ông Nguyễn Văn Phát được mời làm kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng.

Sau bài báo của soạn giả Nguyễn Phương, ngày 2.12.2020 nhà báo Lê Đại Anh Kiệt viết tiếp bàiNói thêm về người lập nên ‘kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế’được đăng trênNgười Đô Thịnêu lên nghi vấn của nhạc sư Vĩnh Bảo:

Một số điểm còn tồn nghi theo tinh thần bài viết của soạn giả Nguyễn Phương ghi lại câu chuyện của nghệ sĩ Trần Hữu Trang thì ông Phát chỉ được mời đứng đơn xin phép. Nhạc sĩ Vĩnh Bảo không tranh luận nhưng bảo lưu ý kiến là ông Nguyễn-văn-Phát là bạn chí thân của ông Arondelle Đô Trưởng thành phố Sài gòn-Chợ lớn (Préfet de la Région Saigon-Cholon) nên không chỉ đứng đơn xin lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá, đứng tên kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng mà khoảng năm 1948 ông đứng ra xin mảnh đất số 133 đường Cô Bắc (Mon Seigneur Dumortier) để lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá.

Ngoài ra Nhạc sư Vĩnh Bảo, cung cấp thêm một số thông tin như sau: “Anh Nguyển-văn-Phát của tôi đàn kìm cổ nhạc với lối chơi khép kín, nghĩa là đờn chơi với anh em trong gia đình. Không bao giờ đờn chơi với các nhạc sĩ bên ngoài. Các nhạc sĩ Hai Khuê Tư Thưởng, Tăng Kim Luông Chánh Dân không biết mặt ông Nguyển-văn-Phát, nhà ở đâu thì làm gì có chuyện mời ông làm kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Trưởng, đứng đơn xin nhà cầm quyền Pháp cấp giấy phép thành lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế. Việc xin thuê đất lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế số 133 đường Cô Bắc là nhờ quen thân với ông Arondelle, Đô Trưởng Sàigòn Chợ Lớn ông Nguyển-văn-Phát tự động làm”.

Tóm lại, nhạc sư Vĩnh Bảo dựa trên thẻkèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên hành sựvà hai bảnCấp Bằng Hào Tâmcó chữ ký của ông kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng Nguyễn Văn Phát ký năm 1949 và 1950 cho rằng anh của ông là người đã sáng lập rakèo nhà cái trực tiếp bóng đá nghệ sĩ ái hữu, còn soạn giả Nguyễn Phương là người được nghe trực tiếp từ soạn giả Trần Hữu Trang thuật lại việc ông nhận chỉ thị của Ban Tuyên truyền khu 8 để thành lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá chứ không phải do riêng một cá nhân nào tự đứng ra kêu gọi. Cả hai vị khi đưa ra những lập luận trên đều đã cao tuổi, một người đã 102 tuổi nhưng không có liên quan gì đến nghệ thuật sân khấu và một người 98 tuổi có trên 60 năm trong nghề nên khi khảo sát vấn đề, chúng ta không thể bỏ qua việc nhầm lẫn nếu có do tuổi tác ảnh hưởng tới trí nhớ và kinh nghiệm nghề nghiệp. Theo những gì soạn giả Nguyễn Phương thuật lại thì đại khái cũng giống như những gì báo chí đã thuật lại từ trước, riêng chi tiết của nhạc sư Vĩnh Bảo đưa ra khá mới lạ và cần kiểm chứng lại.

Theo định nghĩa,“kèo nhà cái trực tiếp bóng đá ái hữu là hình thức tổ chức thấp nhất của những người cùng nghề nghiệp, lập ra thời Pháp thuộc để giúp đỡ nhau và đấu tranh bênh vực quyền lợi trong điều kiện không có quyền lập công đoàn”^[ii], nhưng theo nhạc sư Vĩnh Bảo, ông Nguyễn Văn Phát“là nghệ nhân tài hoa về âm nhạc và đam mê đàn ca tài tử”^[iii]nhưng“Anh Nguyễn-văn-Phát của tôi đàn kìm cổ nhạc với lối chơi khép kín, nghĩa là đờn chơi với anh em trong gia đình. Không bao giờ đờn chơi với các nhạc sĩ bên ngoài”^[iv]nhưng“Vì tình yêu âm nhạc, yêu thương nghệ sĩ cải lương và với những quan hệ xã kèo nhà cái trực tiếp bóng đá thuận lợi trong guồng máy công chức chính quyền thuộc địa lẫn với giới văn nghệ sĩ, việc ông Phát đứng ra xin đất, vận động cất nhà trụ sở và thành lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế và trở thành kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng là điều phù hợp logic”. Một người chỉ đờn chơi theo lối khép kín với anh em trong gia đình mà vì yêu âm nhạc và yêu thương nghệ sĩ cải lương mà tự động đứng ra xin đất và thành lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá ái hữu không liên quan gì đến nghề nghiệp của mình thì thật là khó tin! Nghi vấn thứ hai làkèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tếđược thành lập từ năm 1948 nhưng mãi cho tới năm 2019, 71 năm sau khi kèo nhà cái trực tiếp bóng đá được thành lập, sự việc ai là người sáng lập ra kèo nhà cái trực tiếp bóng đá này mới được nhắc đến trong khi những người trong cuộc đã quá vãng thì việc làm này với mục đích gì?

Để tìm hiểu ngọn ngành của sự việc, chúng tôi đã tìm các hồ sơ trongTrung tâm Lưu trữ quốc gia II - Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nướctại số 17A Lê Duẩn, quận 1, TP.HCM và đã tìm ra đáp án: Người đứng tên làm đơn vào ngày 19.4.1948 và là kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng đầu tiên củakèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tếlà ông TRẦN KHIÊM CUNG.

Ông Trần Khiêm Cung là ai? Theo nhà báo Ngành Mai trong bài viếtHát bội ở Miền Nam Việt Nam ngày xưatrênRFAngày 29.6.2014:“Thời thập niên 1940, dài cho đến những năm đầu của thập niên 1950 gánh hát bội Tấn Thành Ban, một trong những đoàn danh tiếng thời bấy giờ do ông Huyện Trần Khiêm Cung làm bầu gánh (Ông Bầu Cung là một trong những người đứng ra xin giấy phép thành lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ Sĩ Ai Hữu và là kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng đầu tiên năm 1948)”^[v]. Nhà báo Ngành Mai cũng như đạo diễn Nguyễn Hồng Dung đã có cuốnĐiều lệ kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tếin năm 1948 nên họ đã dựa theo cuốnĐiều lệ kèo nhà cái trực tiếp bóng đáđó mà phát biểu những gì liên quan đến kèo nhà cái trực tiếp bóng đá hoặc căn nhà số 133 đường Cô Bắc.

Thư cảm ơn của ông Trần Khiêm Cung khi kèo nhà cái trực tiếp bóng đá được chánh quyền chấp thuận cấp giấy phép cho thành lập.

Trong cuốnĐiều lệ kèo nhà cái trực tiếp bóng đánày có ghi rõMục Đích và Ý Nghĩa Thành Lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đánhư sau:

kèo nhà cái trực tiếp bóng đá thành lập gồm có: các kịch sĩ, văn sĩ, họa sĩ, các chủ gánh hát và tất cả những người sống liên quan mật thiết về nghệ thuật sân khấu; hợp nhau lập thành một kèo nhà cái trực tiếp bóng đá lấy tên là:

“NGHỆ SĨ ÁI HỮU TƯƠNG TẾ HỘI”

1. kèo nhà cái trực tiếp bóng đá lập ra với mục đích là: lập một ĐỀN THỜ TỔ NGHỀ HÁT để có chỗ tín ngưỡng chung. Hằng năm đến ngày giỗ (11, 12, 13 và 14 THÁNG TÁM ÂM LỊCH) và ngày ĐƯA THÁNH TỔ (24 và 25 tháng Chạp Âm lịch) những nghệ sĩ sống về sân khấu ở các nơi tựu về nơi đây cúng kiến.
2. Để giúp đỡ các nghệ sĩ bị tai nạn, bịnh tật, mãn phần hoặc vì già nua tuổi tác không thể đeo đuổi để phụng sự cho nghề nữa phải giải nghệ.

kèo nhà cái trực tiếp bóng đá quán tạm tại đường ____________________ số ______________ ở Saigon.

Và các việc làm đầu tiên của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá là:

1. Khi được nhà cầm quyền phê chuẩn cho phép thành lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá rồi, thì Ban Trị Sự phải lo tổ chức các buổi hát, hoặc tìm cách mua giàn các ban hát đặng có huê lợi cho kèo nhà cái trực tiếp bóng đá để: Lập tức kiếm mua hoặc mướn một miếng đất ở trong địa phương Saigon-Chợ Lớn cất ĐỀN THỜ THÁNH TỔ và HỘI QUÁN cho kèo nhà cái trực tiếp bóng đá (nếu chưa tìm được đất thì tạm mướn chỗ: nhà hoặc phố làm kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Quán và Đền Thờ).
2. Sau khi kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đã cất Đền Thờ và nhà kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Quán thì phải kiếm mua một miếng đất ở các vùng ngoại ô phụ cận Saigon-Chợ Lớn đặng làm nghĩa địa cho kèo nhà cái trực tiếp bóng đá.
3. Khi huê lợi của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đặng dồi dào rồi, thì Ban Trị Sự đương niên tại chức phải lập tức cho toàn thể kèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên hay trong một buổi nhóm Đại kèo nhà cái trực tiếp bóng đá để bàn định việc làm cho huê lợi của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá được sinh sôi nẩy nở như: Cất một rạp hát để:
   1. Ngày thường thì để cho các gánh hát mướn biểu diễn.
   2. Ngày cúng Thánh Tổ dùng rạp làm võ ca để hát cúng.

kèo nhà cái trực tiếp bóng đá quán tạm thời lúc đầu được đặt tại số 119 đường Boresse (nay là số 119 đường Yersin thuộc quận 1, TP.HCM và hiện giờ là Diag Laboratorries - Cơ sở lấy máu xét nghiệm) và ông Trần Khiêm Cung làm kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng niên khóa 1948-1949. Xin mở ngoặc ở đây là theo soạn giả Nguyễn Phương, kèo nhà cái trực tiếp bóng đá quán tạm thời lúc đầu ở đình Cầu Muối, nhưng thật ra theo giấy tờ hành chánh thì trụ sở tạm ở số 119 đường Boresse, không rõ là soạn giả Nguyễn Phương có nhớ lầm hoặc lúc đó các nghệ sĩ kèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên thường gặp nhau ở đình Cầu Muối thay vì ở trụ sở tạm thời?

Số nhà 119 đường Yersin, TP.HCM hiện nay. Vào năm 1948 tên đường là Boresse, ngôi nhà này được dùng làm trụ sở tạm của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá ‘Nghệ sĩ ái hữu tương tế’ khi kèo nhà cái trực tiếp bóng đá mới thành lập.Ảnh chụp tháng 6.2022.Ảnh: Lê Thể

Thành phần kèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên được chia ra làm hai hạng làkèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên danh dựvàkèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên hành sự. kèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên danh dựlà những người giúp ích cho kèo nhà cái trực tiếp bóng đá hay có nhiều công với kèo nhà cái trực tiếp bóng đá, cònkèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên hành sựlà những người có đóng tiền nguyệt liễm hằng tháng và chịu tuân theo điều lệ của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá.

Sau một năm thành lập với 400 kèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên, khi đơn xin lập kèo nhà cái trực tiếp bóng đá được chính thức chấp thuận trên phương diện pháp lý, kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đã có đủ kinh phí do các kèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên cùng các nhà hảo tâm đóng góp để xây một kèo nhà cái trực tiếp bóng đá quán, ông Nguyễn Văn Phát được bầu làm kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng để thuận tiện cho việc đứng đơn xin do uy tín và quan hệ ngoại giao của ông ta với chính quyền đương thời.

Có thể trong thời gian vận động kinh phí để xây kèo nhà cái trực tiếp bóng đá quán, ông Nguyễn Văn Phát đã xin được mảnh đất số 133 đường Cô Bắc và ông Võ Đình Ban cũng đã giúp một số tiền lớn để xây cất kèo nhà cái trực tiếp bóng đá quán như nhạc sư Vĩnh Bảo đã giải thích trong bức thư ngày 29.9.2019, nhưng họ chỉ là những mạnh thường quân hoặc làkèo nhà cái trực tiếp bóng đá viên danh dựchứ không phải là người sáng lập như nhạc sư Vĩnh Bảo đã viết.

Danh sách Ban trị sự tạm thời và Ban trị sự thiệt thọ của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tế năm 1948.

Cũng trong bức thư ngày 29.9.2019, nhạc sư Vĩnh Bảo đã yêu cầu:“Những người trong cuộc đã vào cõi vĩnh hằng, nhưng cái gì của César phải trả lại cho César”, nay chúng ta có thể khẳng định, người sáng lập rakèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tếkhông phải là ông Nguyễn Văn Phát như nhạc sư Vĩnh Bảo đưa ra vì tên của ông ta không có trong danh sách Ban Trị Sự tạm thời hoặc thiệt thọ của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá năm 1948 là năm kèo nhà cái trực tiếp bóng đá được thành lập, mà gồm những tên tuổi quen thuộc của các vị Năm Phỉ, Bảy Nhiêu, Thanh Cao, Trần Hữu Trang, Ba Vân, Năm Châu, Phùng Há, Tư Chơi, Năm Nở… như báo chí vẫn thường nhắc tới từ năm 1948 cho tới bây giờ, nhưng không vì vậy mà chúng ta quên đi sự đóng góp của ông Nguyễn Văn Phát.

Nhà báo Thanh Hiệp đã ghi nhận ông Phát là một mạnh thường quân trong bài báo kể trên:“Theo hợp đồng mua bán còn lưu lại, người đứng tên trong sổ sách nhà đất là ông Nguyễn Văn Phát - một mạnh thường quân, nhân sĩ trí thức và cũng chính là anh ruột của Giáo sư Nguyễn Vĩnh Bảo”.Ngoài ra, ông Nguyễn Văn Phát cũng không phải là vị kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng đầu tiên củakèo nhà cái trực tiếp bóng đá Nghệ sĩ ái hữu tương tếmà vị kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trưởng đầu tiên của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá là ông Trần Khiêm Cung, tức ông Huyện Cung (hoặc Bầu Cung).

Trụ sở kèo nhà cái trực tiếp bóng đá "Nghệ sĩ ái hữu tương tế" tại số 133 đường Cô Bắc, TP.HCM. Ảnh chụp tháng 6.2022. Ảnh: Lê Thể

kèo nhà cái trực tiếp bóng đáNghệ sĩ ái hữu tương tếđược thành lập ngày 19.4.1948 với hai mục đích chính là xây một Đền thờ Tổ nghề hát và giúp đỡ các nghệ sĩ sân khấu khi bịnh tật, nghèo khó, neo đơn. Mục đích xây đền thờ Tổ là để có nơi thờ phượng Tổ nghề hát. Truyền thống uống nước nhớ nguồn đó các nghệ sĩ sân khấu đã và đang thực hiện từ năm 1948 cho tới bây giờ và họ vẫn thường nhắc nhở tới công lao của các bậc thầy tổ tiền bối mỗi khi họp mặt ở kèo nhà cái trực tiếp bóng đá quán. Những tin tức dù vô tình hay cố ý có liên quan đến Nhà thờ Tổ nhưng sai lạc của những người không phải trong nghề hát và không rõ họ làm với mục đích gì, chúng ta phải cẩn thận tra cứu độ chính xác trước khi phổ biến để thế hệ mai sau không bị lầm lẫn.

Nguyễn Tuấn Khanh

San Jose, 26.6.2022