Tại sao ta yêu…là cuốn sách mới nhất của chị, gồm những bài tiểu luận mà như nhà bongdaso kèo nhà cái Hồ Anh Thái nhận xét: “Nhiều trang tiểu luận ở đây có thể được đọc như tiểu thuyết”. Để thấu suốt hơn nhận xét này,Người Đô Thịcó cuộc trò chuyện với Hiền Trang.
ĐọcTại sao ta yêu… có thể thấy bongdaso kèo nhà cái Hiền Trang say mê văn chương, âm nhạc, điện ảnh. Nhưng nếu phải chọn “chung thủy” với chỉ bongdaso kèo nhà cái, chị sẽ chọn văn chương, âm nhạc hay điện ảnh?
Bây giờ nếu bị đày ra hoang đảo mà chỉ được đem theo bongdaso kèo nhà cái thứ, tôi chắc sẽ đem theo bongdaso kèo nhà cái chiếc đĩa của nghệ sĩ dương cầm Rubinstein chơi nhạc Chopin. Tuy nhiên, âm nhạc chỉ là lựa chọn trong bongdaso kèo nhà cái đời sống ngoài xã hội thôi, còn đã sống trong xã hội nghĩa là cần bongdaso kèo nhà cái cái nghề, thì tôi vẫn cứ phải chọn văn chương, thứ “nói chuyện” với tôi thường xuyên nhất.
Niềm đam mê với nghệ thuật của chị được hình thành từ đâu?
Có lẽ việc theo đuổi bongdaso kèo nhà cái môn nghệ thuật là thứ không sớm thì muộn, cũng phải xuất hiện trong cuộc đời tôi, khi mà từ năm tôi mới bốn tuổi, bố đã dạy tôi đọc chữ để tự mình đọc truyện. Rồi thì bất cứ cuốn sách nào tôi muốn mua, bố mẹ hay ông bà không bao giờ hỏi: “Thế đã đọc xong sách khác chưa mà mua cuốn mới?”.
Ngày đó, gia đình tôi có bongdaso kèo nhà cái phòng làm việc riêng, tối nào tôi và chị gái tôi cũng ngồi học còn bố thì ngồi làm việc. Bố tôi ngồi ở bongdaso kèo nhà cái cái bàn, đằng sau là hai tủ sách lớn, thi thoảng vừa làm vừa mở nhạc cổ điển lên nghe. Chắc là chính vào lúc ấy, tôi đã thích hình ảnh này và thích những gì thuộc về sách vở, chữ nghĩa hay nghệ thuật.
Từ người đọc đến người viết, khi nào chị thấy mình có thôi thúc cần phải viết ra?
Ông đạo diễn Quentin Tarantino từng bảo đại loại rằng, cứ xem nhiều phim thì kiểu gì cuối cùng cũng sẽ đùng đùng đi làm phim thôi. Tôi nghĩ điều tương tự xảy ra với bongdaso kèo nhà cái chương, bởi vì đọc, xét cho cùng, là hội thoại với những nhà bongdaso kèo nhà cái đi trước, và cứ hội thoại mãi thì rồi cũng sẽ có những vấn đề mà họ không chịu “trả lời” cho chúng ta, thế là ta cố gắng tìm câu trả lời cho chính mình.
Hiền Trang còn được biết như bongdaso kèo nhà cái cây bút mảng văn hóa trên các báo. Theo quan sát của chị, có thể đưa ra bongdaso kèo nhà cái nhận định chung về đời sống văn hóa Việt Nam hiện nay?
Tôi nghĩ việc khái quát hóa bất cứ điều gì cũng có thể không đầy đủ. Tuy nhiên nếu phải nói bongdaso kèo nhà cái điều thì tôi nghĩ đời sống văn hóa đang ngày càng đa dạng, và trẻ hóa nữa. Tôi rất bất ngờ vì có những học sinh cấp ba bây giờ đã đọc đến Louise Glück hay Dostoevsky; hồi bằng tuổi các bạn ấy tôi còn ngu ngơ lắm. Mọi người nhiều khi vẫn coi tôi là tác giả trẻ chứ thực ra tôi tự thấy mình cũng toan về già rồi, không thể nào có nhiều góc nhìn trong sáng, không nhuốm màu định kiến như thế hệ tiếp theo. Nhưng đây là điều đáng để vui.
Trong bối cảnh đó, bongdaso kèo nhà cái nghệ sĩ trẻ cần có điều kiện gì để tiếng nói của mình vươn ra ngoài phạm vi quốc gia?
Ngoài tố chất của từng người và lòng quyết tâm thì có lẽ cần có sự hỗ trợ từ bên ngoài nữa. Mỗi khi nghĩ về việc, bây giờ nếu muốn vươn mình ra bên ngoài thì phải làm gì, tôi đều thấy rất mù mờ. Không có bongdaso kèo nhà cái quy trình rõ ràng nào cả, không ai tìm đến chúng tôi cả, mà chúng tôi phải tự mày mò thôi. Và quá trình này luôn đòi hỏi nhiều chi phí cơ hội.
Trở về nước sau khóa học viết bongdaso kèo nhà cái ở Mỹ, chị nhận định gì về cách người nước ngoài tiếp cận, cảm nhận bongdaso kèo nhà cái học nghệ thuật? Có điều gì chúng ta có thể học hỏi để truyền cảm hứng cho các bạn học sinh, khi bongdaso kèo nhà cái học được giảng dạy trong nhà trường chúng ta trở nên rập khuôn?
Chỉ ở đó ba tháng thôi mà tôi cảm nhận được tại sao Nabokov ngày xưa lại say mê các độc giả ở Mỹ đến thế. Dường như họ rất cởi mở và ít khi chất vấn ta về những lựa chọn cá nhân hay những cảm nhận riêng tư. Không bao giờ họ hỏi, thế tại sao không viết bongdaso kèo nhà cái chương hiện thực mà lại viết bongdaso kèo nhà cái chương giả tưởng? Chẳng lẽ bạn sống xa rời hiện thực thế à? Hay là ở mình, bất cứ diễn ngôn nào có tính bất đồng với các tác phẩm đã được xếp là kinh điển đều bị coi là bất kính, trong khi ở Mỹ bạn không nhất thiết phải khenMoby Dick. Họ không đặt kinh điển trong tủ kính hay lên bàn thờ. Ta ghét nó cũng được, thà ghét bongdaso kèo nhà cái cách chân thành còn hơn yêu bongdaso kèo nhà cái cách khuôn sáo.
Vincent Van Gogh, Haruki Murakami, Trương Quốc Vinh, Woody Allen, Franz Kafka…, có rất nhiều nhân vật xuất hiện trong Tại sao ta yêu… Nhưng nếu chỉ được chọn bongdaso kèo nhà cái nhân vật để trực tiếp trò chuyện trong bongdaso kèo nhà cái buổi chiều chẳng hạn, chị sẽ chọn ai?
Chắc tôi sẽ thích nói chuyện với Van Gogh, bởi khi viết về Van Gogh, tôi nhận ra là tất cả những gì mình tiếp nhận về ông đều đã được điều chỉnh bởi mệnh đề Van Gogh là bongdaso kèo nhà cái họa sĩ tự đọa thân mình. Nhưng ông thật sự là ai? Nếu tôi không biết về ông từ trước hay biết con người thực thụ của ông thì tôi có thấy những bức tranh của ông buồn như tôi vẫn thấy?
Tại sao ta yêu… nhận được nhiều lời nhận xét tích cực từ nhà phê bình bongdaso kèo nhà cái Giá, Trần Ngọc Hiếu, nhà bongdaso kèo nhà cái Hồ Anh Thái. Dường như “tình yêu” của chị đã tìm được sự đồng cảm, nhưng có “tình yêu” nào chị chỉ muốn giữ riêng cho mình mà không đưa vào bất kỳ tác phẩm nào?
Có nhiều lắm. Tôi hay đùa rằng bongdaso kèo nhà cái ngày tôi được tận hưởng cơn cực khoái nghệ thuật ít nhất ba lần. Tôi nghĩ rằng khi thưởng thức bongdaso kèo nhà cái tác phẩm được nhiều người biết, nó cũng giống như là đi Phú Quốc, rất đẹp nhưng cũng phải chia sẻ với rất nhiều người, phải giao tiếp với rất nhiều người dùng khác. Còn những tác phẩm ít người biết thì giống như bongdaso kèo nhà cái bãi tắm ở Vĩnh Hy, không hào nhoáng bằng nhưng giống như bongdaso kèo nhà cái nơi trốn lánh, chỉ cho riêng ta.
Hiền Trangsinh năm 1993, hiện sống và làm việc ở Hà Nội. Nhiều năm nay, Hiền Trang là cây bút quen thuộc mảng bongdaso kèo nhà cái hóa bongdaso kèo nhà cái nghệ trên các báoTuổi Trẻ, Đẹp Magazine, Tia Sáng…
Năm 2022, Hiền Trang đại diện Việt Nam tham gia International Writing Program của Đại học Iowa, Mỹ cùng với 33 tác giả, nhà bongdaso kèo nhà cái đến từ nhiều quốc gia. Đây là Chương trình Viết bongdaso kèo nhà cái Quốc tế tổ chức thường niên từ năm 1967, Việt Nam từng có các tác giả, nhà bongdaso kèo nhà cái đại diện tham gia: Phan Thị Vàng Anh, Phan Triều Hải, Nguyễn Thị Châu Giang, Hữu Việt, bongdaso kèo nhà cái Cầm Hải, Phan Hồn Nhiên...
Kể từ khi tham gia bongdaso kèo nhà cái đàn và xuất bản tiểu thuyếtBức tranh cô gái khỏa thân và cây vĩ cầm đỏ(giải B giải thưởng bongdaso kèo nhà cái học Đoàn Thị Điểm 2015), Hiền Trang đã in:Tuổi trẻ lạc lối và những cuốn sách của tôi(tản bongdaso kèo nhà cái, 2016);Giấc mộng lang thang trên đồng cỏ úa(tập truyện ngắn, giải 3 bongdaso kèo nhà cái học tuổi 20 lần 6 - 2018);Dưới mái hiên đêm, những khách lạ(tập truyện, 2020);Chopin biến mất(tiểu thuyết, giải 4 bongdaso kèo nhà cái học tuổi 20 lần 7 - 2022).
Trong tác phẩm mới xuất bản:Tại sao ta yêu… (tập tiểu luận, Phanbook và NXB Đà Nẵng ấn hành 2023), gồm 16 bài viết của Hiền Trang về những nhân vật nổi tiếng cô yêu mến trong các lĩnh vực văn chương, hội họa, âm nhạc, điện ảnh…: Haruki Murakami, Norah Jones, Vương Gia Vệ, Trương Quốc Vinh, Frédéric Chopin, Oscar Wilde, Vladimir Nabokov, Leonard Cohen, Woody Allen, Audrey Hepburn, Franz Kafka, Claude Monet, Patrick Modiano, Yasujirō Ozu, Vincent van Gogh, The Beatles. “Là bongdaso kèo nhà cái cuốn sách được viết bằng niềm xúc động và hạnh phúc của bongdaso kèo nhà cái người trẻ biết rung cảm, biết nâng niu các giá trị thẩm mỹ mà những nghệ sĩ lớn, những tác phẩm lớn cống hiến cho đời này…” - nhà phê bình Trần Ngọc Hiếu.
Bên cạnh sáng tác, Hiền Trang còn tham gia dịch thuật:Dưới bánh xe mặt trời(tác phẩm của nhà bongdaso kèo nhà cái Đức Hermann Hesse - giải Goethe và giải Nobel bongdaso kèo nhà cái học năm 1946),Shout! The Beatles: Hơi thở thời đại của thế kỷ 20(sách tiểu sử về ban nhạc The Beatles)…
Bài:Huỳnh Trọng Khang- Ảnh:TLNV