Nghệ thuật (hậu) hiện đại, với sự vận động nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 quan niệm cả về thực hành sáng tạo lẫn thị hiếu tiếp nhận, đã vượt thoát khỏi chuẩn mực chung nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 cái đẹptiêu chuẩn, đẹpthống nhất, để đến với cái đẹp khác,đa dạng, cái đẹp nhận định bóng đá kèo nhà cái 2sự đặc thù. Thước đo tính đặc thù nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 một nghệ sĩ, thứ nhất là xác lập được phong cách vàfacture(bút pháp) nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 riêng mình, như một dấu ấn định danh cá nhân, thứ hai, là thể hiện được sự chuyển đổi, tứcphá cáchđể tự làm mới mình.
Trong một vài năm trở lại đây, cái tên Lê Minh Phong đã xuất hiện đột ngột và dần dần tạo nên một hải lưu ngầm được công chúng nhận diện, từ triển lãm cá nhân cho tới các phòng tranh và bộ sưu tập cá nhân. Tiếp xúc với tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phong, ấn tượng ban đầu nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 người chiêm ngưỡng là “lạ” và một khi đã biết đến, chỉ cần nhìn facture là nhận ra ngay là tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 anh.
Thậm chí, gần đây tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 anh còn trở thành “phục trang” thời thượng cho những chuyên khảo, chuyên luận văn học, có thể kể đếnTròng trành và Lệch chuẩn: Viết như nội tâm hóa tham dự văn chương(Nxb Hội Nhà văn, 2020) nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Đỗ Lai Thúy,Trên đôi cánh tưởng tượng(Nxb Hội Nhà văn, 2020) nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Văn+,Phê bình phân tâm học: Phía nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 những ám ảnh nghệ thuật(Nxb Khoa học xã hội, 2021) nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Vũ Thị Trang,Dám ngoái đầu nhìn lại(Nxb Hội Nhà văn, 2021) nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Nguyễn Thị Tịnh Thy.
Miền cư trú sáng tạo
Lê Minh Phong hiện sống và làm việc tại Huế. Xứ Huế thi vị, mộng mơ đã mang lại cho Phong một chất nền cảm hứng. Ngay từ đầu thế kỷ XX, với tư cách là một trung tâm chính trị-văn hóa và sinh hoạt nghệ thuật sôi nổi, ở Huế đã xuất hiện rất nhiều họa sĩ tiêu biểu như Nguyễn Văn Nhân, Lê Đức Trạch, Lê Văn Miến, Tôn Thất Sa, Nguyễn Khoa Toàn, Phi Hùng. Nửa sau có Đinh Cường, Bửu Chỉ, Dương Đình Sang, Hoàng Đăng Nhuận.
Trong sự hình thành nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 mỹ thuật Việt Nam hiện đại, với mốc là sự thành lập nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 trường Mỹ thuật Đông Dương tại Hà Nội vào năm 1925, thì Huế với trường Cao đẳng Mỹ thuật Huế cũng là một trong ba trung tâm mỹ thuật chính, cùng với Hà Nội với trường Mỹ thuật Đông Dương và Gia Định với trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Gia Định.
Trường Cao đẳng Mỹ thuật Huế được thành lập từ năm 1957, bên bờ sông Bến Ngự, Huế, ba năm đầu trường thuộc Viện Đại Học Huế, Viện trưởng là Linh mục Cao Văn Luận. Giám đốc nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 trường là họa sĩ Tôn Thất Đào (1910 – 1979), tốt nghiệp trường Mỹ thuật Đông Dương khóa VIII (1932 – 1937) cùng với Lương Xuân Nhị, Nguyễn Văn Khánh, Đỗ Đình Hiệp… Phó giám đốc nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 trường là họa sĩ Lê Yên (1913 – mất sau 1975). Các giảng viên nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 trường còn có điêu khắc gia Trương Đình Ý, các họa sĩ Phạm Xuân Sanh, Thiêm Quốc Hùng, Phạm Đăng Trí. Trường đã góp công rất lớn cho việc bồi đắp nhân tài và kiến tạo nên một nền tảng mỹ thuật trù phú trên mảnh đất Cố đô.
Họa sĩ Lê Minh Phong bên cạnh tác phẩm.
Song, Lê Minh Phong lại gần như đứng ngoài dòng chủ lưu. Phong chưa hề trải qua một đào tạo mỹ thuật bài bản chính quy nào. Anh tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế và sáng tác văn chương, từng công tác tại tòa soạnTạp chí Sông Hương.
Về tác phẩm, anh đã trình làngChưa đủ để gọi là khoảnh khắc(tập truyện ngắn, Nxb Văn học, 2011),Trong tiếng reo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 lửa(tập truyện ngắn, Nxb Trẻ, 2015),Điều tìm thấy(tập truyện ngắn, Nxb Đà Nẵng, 2019),Đường đi(tiểu thuyết, Nxb Đà Nẵng, 2019). Một con đường những tưởng thênh thang và ổn định đối với một người theo nghiệp văn.
Nhưng có lẽ, những rực khát lẫn bất toàn biểu đạt nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 một cá tính giàu nội năng đã dẫn dắt Phong đến với hội họa, để dấn thân trở thành một họa sĩ tự học, tự đào luyện. Anh vẽ, không phải để tìm lấy một sinh kế, hay thỏa ước muốn trở thành họa sĩ, trái lại, để tìm một ngôn ngữ, hay tiếng reo phù hợp cho thanh quản nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 mình. Và, một khi đã kiệt cùng những khả thể văn chương, hội họa dường như là thứ "phương ngữ" hiệu quả nhất cho anhquyền được nói.
Sự chuyển đổi từ văn chương sang hội họa
Sự độc đáo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lê Minh Phong, vô hình trung, lại đến từ điều bị coi là sở đoản nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 anh. Mặc dù là họa sĩ tự hành, không trải qua trường lớp, nhưng sáng tạo hội họa nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phong lại khởi phát từ một cảm quan uyên nguyên đến từ văn chương. Đó làsự chuyển đổi từ ngôn ngữ văn chương sang hội họa. Mỗi một bước ngoặt cách mạng lớn trong lịch sử nghệ thuật thế giới, đòi hỏi mộtđại chuyển đổi. Còn mỗi một bước ngoặt canh tân trong sự nghiệp sáng tác nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 một họa sĩ, cũng cần mộttiểu chuyển đổi. Phải có chuyển đổi, thì mới có vận động phát triển. Một chuyển đổi lớn là chuyển đổi vềnguyên lý, mang tính thời đại và hệ hình.
Lời nguyền, sơn dầu trên bố, 1mx2m, 2021.
Ai cũng nghĩ nghệ thuật Phục hưng đã là đỉnh cao nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 tỷ lệ hoàn hảo, tráng lệ và đã hoàn kết. Nhưng rồi một sự chuyển đổi lớn về nguyên lý, từ nét sang mảng, từ mặt phẳng/bề mặt sang chiều sâu/bề sâu, từ hình thức đóng (kiến tạo,tektonisch) sang hình thức mở (phi kiến tạo,atektonisch), từ đa dạng đến thống nhất, từ rõ ràng tuyệt đối đến rõ ràng tương đối, mở ra nghệ thuật Baroque[1].
Câu chuyện chuyển đổi tương tự, về quan niệm ánh sáng hoặc thực tại, lần lượt tiếp diễn qua Ấn tượng, Lập thể, Siêu thực, Biểu hiện trừu tượng… Còn chuyển đổi nội tại, gọi là nhỏ, ở cá nhân họa sĩ, như Rembrandt thời trẻ và giai đoạn về sau, hay Picasso qua các giai đoạn Xanh, Hồng, ảnh hưởng châu Phi, Lập thể phân tích, Lập thể tổng hợp… không có nghĩa là không đáng kể, trái lại, có thể là thành tựu đời đời và góp phần tạo ra chuyển đổi lớn.
Lê Minh Phong, vì vậy, là mộtnghệ sĩ phức hợp[2]. Bởi bản thân anh có một sự chuyển đổi từ ngôn ngữ thi văn nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 một nhà văn sang ngôn ngữ hội họa nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 một họa sĩ. Văn chương nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lê Minh Phong đậm chất biểu hình. Truyện nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 anh có khuynh hướng đặc tả những chiều cạnh thị giác, hình học (“Như vậy, cả ba người họ tạo thành một tam giác. Giữa tam giác đó là một hình tròn. Không phải là một hình tròn cỡ lớn. Nó tỏa sáng. Ánh sáng không nhợt nhạt như mặt trăng nhưng cũng không đến nỗi chói chang như mặt trời. Không thể phân biệt được đó là mặt trăng hay mặt trời. Chỉ biết nó đang tỏa sáng. Và nó sẽ được gọi là vật tỏa sáng”[3]) thậm chí nén ép chuyển động và thời gian vào trong không gian (“Các chuyển động đều diễn ra trong giây 59 nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 phút 60 khi kim giờ chỉ vào con số XII”[4]).
Con thuyền nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 tôi, sơn dầu trên bố, 1mx2m, 2021.
Đến hội họa, anh gần như cởi bỏ gánh nặng biểu hình, chỉ còn mang đến thứ hội họa biểu ý. Bởi, ngôn ngữ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 hội họa – đường nét, màu sắc, hình khối đã giải quyết được vấn đề trình hiện về mặt thị giác mà ngôn từ văn bản gặp phải. Hội họa biểu hình buộc phải đáp ứng chức năng biểu nghĩa kép: nó truyền đạt những ý nghĩa khách quan nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đối vật được mô tả, và thông qua cấu trúc nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 các ký hiệu để truyền tải ý nghĩa mới vượt qua thực tế. Nhưng họa sĩ biểu hình người Đức Georg Baselitz đã nghịch đảo quy luật khi ông lộn ngược các đối vật mình vẽ: “Đối vật không biểu đạt gì cả. Hội họa không phải là phương tiện để đi đến một mục đích. Ngược lại, hội họa là tự trị.”[5]Mặc dù Baselitz vẫn vẽ những đồ vật thông thường và chủ đề truyền thống như chân dung, khỏa thân, phong cảnh, đồng thời trên lý thuyết, tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 ông đã hóa trừu tượng, nhưng hình ảnh bạo liệt vẫn khơi gợi lên những phản ứng cảm xúc mạnh mẽ.
Trong tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lê Minh Phong, thế giới thực hay cụ thể là hình tượng con người duy thực đã không còn là tham chiếu chính được nhấn mạnh. Cái anh đào sâu vun xới là những cơ thể nghịch dị, những ảnh tượng phóng chiếu một thế giới tiềm thức, trên quang cảnh cánh đồng siêu thực. Những ẩn dụ, ngụ ngôn về ám ảnh và thương tổn được người xem nhận diện trong tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phong, thực chất, là sự đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 những linh hồn đọa lạc đồng điệu. Nghệ thuật là thứ băng qua mọi giả tạm và trá ngụy, mở khóa căn buồng tối trong tiềm thức mỗi con người.
Tiếng hót cuối cùng, 2mx1m, sơn dầu trên bố, 2021.
Để tránh sa đà vào một phân tích chủ đề sáo mòn, điều thực tế là không cần thiết, bởi nghệ thuật biểu ý nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lê Minh Phong đạt hiệu quả cao nhất thông qua sự cắt nghĩa chủ quan nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 người thưởng ngoạn, chúng ta sẽ đề cập đến khía cạnh mang lại ấn tượng thị giác lớn nhất cho tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 anh. Đó là vẻ đẹp nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 diện mạo, đến từ bề mặt và màu sắc, một cảm quan và kỹ thuật thể hiện bề mặt lẫn màu sắc đầy trực giác và bản năng. Có thể gọi đây là một ân điển Phong được may mắn sở hữu, là thiên tư vượt ra ngoài giới hạn nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đào tạo và cũng là quả ngọt nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 quá trình khắc khoải tự tìm tòi khổ luyện
Người xem có thể cảm nghiệm bề mặt đối vật trong tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phong biểu kiến độ cứng và mềm, độ nhám và mịn rõ rệt. Bề mặt này, không đơn thuần chỉ là mặt phẳng, nó còn mang tính chất tạo hình dựa trên xúc giác, co giãn, linh hoạt và thỏa mãn cảm nhận ba chiều dài, rộng và sâu. Những bề mặt hữu hình, gồ ghề, xù xì, thu hút chuyển động nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 ánh sáng ở trên chúng lẫn cảm giác người xem, tạo nên một đời sống sinh động cho các hình tượng. Song song với họa, Phong còn ứng dụng kỹ thuật tạo hình sang địa hạt điêu khắc thông qua thể nghiệm trên chất liệu gỗ.
Màu chất thể và màu thời gian
Về màu sắc cũng vậy, màu sắc trong tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phong chứa đựng hai thuộc tính, đó làmàu chất thểvàmàu thời gian. Màu chất thể gần như tái hiện đầy đủ phẩm tính nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 vật thể, cho dù là ánh kim nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 kim loại, hay xếp nếp như gấm vóc lụa là trang phục. Tranh sơn dầu trên vải bố nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lê Minh Phong mang lại hiệu ứng chất liệu như thể nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 tranh sơn mài, độ bóng và sáng như thể nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 son, bạc thếp, vàng thếp, vỏ trai, vỏ trứng, vỏ ốc, điệp, khảm trai… vậy.
Người điên trên đồi, sơn dầu trên bố, 80x120cm, 2021.
Còn màu thời gian, thứ màu được phán đoán bằng nghiệm sinh, hiện diện thuần nhiên không hữu ý trên những vân gỗ cây cổ thụ, màu tàn úa nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 rừng cây đã qua đời, màu đá vạn năm vô tri, màu nứt nẻ trần trụi nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 mặt đất khô cằn, màu rong rêu tựa như lớp phủ trên bức tường hoàng thành cổ kính, màu da thịt nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 những sinh mệnh nguyên thủy lay lắt.
Hơn nữa, tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lê Minh Phong còn có đặc tính phát xạ trong không gian. Trong lần hiếm hoi được gặp gỡ và thăm quan không gian sáng tạo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 họa sĩ tại Huế, hoặc gần đây được ngắm tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 anh trưng bày bài bản tại Art Gallery 39 Linh Lang nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 họa sĩ Dũng Trống, người viết có dịp được kiểm chứng hiệu lực phát xạ này.
Dù là tại nhà riêng hay không gian trưng bày, nếu được bài trí trong một bố cục chiếu sáng hợp lý, tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lê Minh Phong sẽ chuyển hóa toàn bộ màu sắc không gian theo gam màu chủ đạo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 mình. Ánh sáng trắng, khi được chiếu vào một bức tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phong với sắc mạo cam hoặc đỏ, sẽ khúc xạ và khuếch tán một ánh sáng thứ cấp, biến cho bức tường hay góc phòng đặt tranh tỏa ra một khí quyển ấm áp.
Bởi vậy, tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phong không chỉ có giá trị trưng bày tự thân, mà một khi trở thành thành tố nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 tổng thể, ví dụ kiến trúc phòng, sẽ tạo ra một không gian nghệ thuật tổng hòa.
Tranh nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lê Minh Phong trên các bìa sách.
Đường đi nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Lê Minh Phong, không chỉ là con đường dài lắm chông gai nhưng hữu hạn, mà là cả một mê cung tận cùng, nơi chàng Theseus thần thoại phải giải đáp những câu đố, vượt qua những chướng ngại bế tắc ý tưởng, phải đương đầu với quái thú nhân ngưu Minotaur tượng trưng sự bất toàn. Và trong mê cung tối mịt mùng này, chợt hiện lên một cơn gió quang sáng dẫn đạo, reo bùng lên những ngọn lửa ý tưởng.
Phía bên kia nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 mê cung, là suối nguồn sáng tạo vô tận.
Họa sĩ Lê Minh Phong sinh 1985. quê Hà Tĩnh, sống và làm việc tại Huế.
Triển lãm:Bên trong(triển lãm cá nhân, Viện Pháp, Huế 2015),Nối tiếp(triển lãm cá nhân, Viện Pháp, Huế, 2018)
Các tác phẩm văn học:Chưa đủ để gọi là khoảnh khắc(tập truyện ngắn, Nxb Văn học, 2011),Trong tiếng reo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 lửa(tập truyện ngắn, Nxb Trẻ, 2015),Điều tìm thấy(tập truyện ngắn, Nxb Đà Nẵng, 2019),Đường đi(tiểu thuyết, Nxb Đà Nẵng, 2019)
Phạm Minh Quân
________________
[1] Xem thêm Heinrich Wölfflin,Kunstgeschichtliche Grundbegriffe(Những nguyên lý nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 lịch sử nghệ thuật), 1915.
[2] “Tôi muốn mạn phép đưa đến một khái niệm khác, có lẽ trên thế giới từ lâu đã có kiểu loại này rồi, nhưng ở Việt Nam thì chưa định nghĩa nó trở thành một kiểu loại nghệ sĩ hoàn chỉnh, đó lànghệ sĩ phức hợp. Khái niệm này bắt nguồn từ khái niệm rộng làpolymath(nhà thông thái bác học), nhưng khu biệt trong nội hàm sáng tạo nghệ thuật. Đặc trưng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 nghệ sĩ phức hợp là họ có phong cách nghệ thuật phức hợp, đồng thời có tác phẩm mang tính chất nhận định bóng đá kèo nhà cái 2Gesamtkunstwerk(nghệ thuật tổng hòa), là chỉnh thể kết hợp nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 nhiều thành tố hay cấu kiện đến từ nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau, như văn chương, âm nhạc, kiến trúc và hội họa… Bản thân người nghệ sĩ có thể vừa là nhà thơ, nhà văn, vừa là nhạc sĩ, vừa là họa sĩ.” (Phạm Minh Quân,Đi tìm bản nguyên hội họa Nguyễn Quang Thiều).
[3] Truyện ngắnMọi thứ vẫn đen đặc, Lê Minh Phong,Chưa đủ để gọi là khoảnh khắc, tr. 67.
[4]Chưa đủ để gọi là khoảnh khắc, tr.11.
[5] Georg Baselitz, trả lời phỏng vấn thực hiện bởi Jean-Louis Froment và Jean-Marc Poinsot, 1983. In lại trong cuốnGeorg Baselitznhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Detlev Gretenkort, tr. 66.