Mất môi trường ty le keo nha cai 5 chẳng khác mất chủ quyền ty le keo nha cai 5 đảo

22:34 | Chủ nhật, 05/06/20160

Thưa ông, việc đảm bảo môi trường và sinh thái ty le keo nha cai 5 có vai trò quan trọng như thế nào trong phát triển kinh tế ty le keo nha cai 5?


PGS-TS. Nguyễn Chu Hồi

Phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường ty le keo nha cai 5 là hai mặt của một vấn đề. Đối với sinh vật ty le keo nha cai 5 nói chung và các loài thủy sản nói riêng thì mối quan hệ đó lại rất cụ thể - “môi trường nào sinh vật nấy”. Nói thế để thấy rằng: ưu tiên phát triển kinh tế bằng mọi giá, hoặc lơ là nhiệm vụ bảo vệ môi trường đều chẳng khác nào “gậy ông đập lưng ông”. Điều xấu như vậy để xảy ra không chỉ làm thiệt hại đến lợi ích nền kinh tế trước mắt và lâu dài của Nhà nước và người dân, mà còn tự làm mất “quyền làm chủ tài nguyên vùng ty le keo nha cai 5 của mình”, và nếu xét nghiêm túc tội này chẳng kém tội làm mất chủ quyền ty le keo nha cai 5, đảo.

Nước ta đang mong muốn chuyển từ một nền kinh tế ty le keo nha cai 5 “nâu” sang kinh tế ty le keo nha cai 5 “xanh” với các chiến lược và kế hoạch quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2014 - 2020 đầy tham vọng. Theo đó, nguồn vốn tự nhiên ty le keo nha cai 5 bao gồm các hệ sinh thái ty le keo nha cai 5 - ven ty le keo nha cai 5 và đảo - cơ sở để phát triển kinh tế ty le keo nha cai 5 hiệu quả và bền vững phải được bảo toàn, tôn tạo và phát huy giá trị vốn có. Bảo đảm, gìn giữ cho được các giá trị dịch vụ và chức năng tự nhiên của các hệ sinh thái ty le keo nha cai 5 - ven ty le keo nha cai 5 và đảo chính là giữ các giá trị “để đời” cho con cháu mai sau, phát triển làm sao “có của ăn của để”, không để cảnh “đời cha ăn mặn, đời con khát nước”. Đây không còn là lời răn dạy ân tình của cha ông ta đối với thế hệ hôm nay và mai sau, mà ngày nay nó phải trở thành những cam kết chính trị của toàn xã hội đối với sự nghiệp phát triển bền vững kinh tế ty le keo nha cai 5 đất nước. Kinh tế ty le keo nha cai 5 phát triển hiệu quả và bền vững không chỉ giúp bảo vệ vững chắc chủ quyền ty le keo nha cai 5 đảo của Tổ quốc, mà còn hỗ trợ nguồn lực cho chính hoạt động bảo vệ môi trường ty le keo nha cai 5 - một lĩnh vực đòi hỏi đầu tư cao và áp dụng công nghệ hiện đại.

Ông đánh giá thực trạng môi trường ty le keo nha cai 5 Việt Nam đang như thế nào trong việc phát triển kinh tế tận dụng nguồn lợi ty le keo nha cai 5 hiện nay? Theo ông, những cảnh báo nào cần đáng lưu ý nhất?

Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng kể, nhưng tình trạng phát triển kinh tế ty le keo nha cai 5 ở nước ta hiện nay vẫn dựa vào tư duy khai thác hơn là phát triển hiệu quả và bền vững, ỷ vào lợi thế ty le keo nha cai 5 “giàu và đẹp” với các ưu tiên khai thác các dạng tài nguyên vật chất, tươi sống hơn là các dạng tài nguyên phi vật thể, các giá trị dịch vụ của hệ sinh thái ty le keo nha cai 5, không gian ty le keo nha cai 5... Cách thức khai thác tận thu, tận diệt nguồn lợi tự nhiên ty le keo nha cai 5 vẫn khá phổ biến, dẫn đến nhanh chóng cạn kiệt nguồn lợi ty le keo nha cai 5, không tiết kiệm được tài nguyên thiên nhiên ty le keo nha cai 5, và không tạo ra được các giá trị gia tăng từ nguồn tài nguyên ty le keo nha cai 5.

Cho nên phần lớn các ngành và địa phương vẫn lấy tổng sản lượng thay cho năng suất và hiệu quả kinh tế. Khoảng 40-70% ô nhiễm ty le keo nha cai 5 là từ nguồn ven bờ và sự cố tràn dầu vẫn xảy ra, bất chấp những nỗ lực của các cơ quan quản lý. Trên 60% hệ sinh thái rừng ngập mặn và các vùng đất ngập nước ven ty le keo nha cai 5 bị thu hẹp diện tích, bị phá hủy để chuyển sang mục đích kinh tế khác, các hệ sinh thái thảm cỏ ty le keo nha cai 5 cũng ở tình trạng tương tự. Riêng hệ sinh thái rạn san hô của Việt Nam được Viện Tài nguyên thế giới năm 2012 cảnh báo, nếu khai thác và quản lý như hiện nay, đến năm 2030 hệ này có nguy cơ bị hủy hoại dưới mức an toàn, khi đó ty le keo nha cai 5 sẽ còn rất ít tôm cá. Đặc biệt, ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, các rạn san hô trên một số bãi cạn và đá bị Trung Quốc khai thác với khối lượng rất lớn để làm vật liệu tôn tạo đảo nhân tạo đã và sẽ tác động xấu không chỉ đến môi trường và nguồn lợi thủy sản ở vùng ty le keo nha cai 5 thuộc các quần đảo nói trên, mà còn tác động lan tỏa ra phần còn lại của ty le keo nha cai 5 Đông...

Bảo đảm, gìn giữ cho được các giá trị dịch vụ và chức năng tự nhiên của các hệ sinh thái ty le keo nha cai 5 - ven ty le keo nha cai 5 và đảo chính là giữ các giá trị “để đời” cho con cháu mai sau. ẢnhTL

Hậu quả là môi trường và tài nguyên ty le keo nha cai 5 đang bị giảm sút về trữ lượng và hiệu suất khai thác, kể cả các nguồn năng lượng chủ chốt như dầu khí. Đa dạng sinh học ty le keo nha cai 5 giảm sút và nguồn vốn tự nhiên ty le keo nha cai 5 bị bòn rút đến mức báo động, kéo theo trữ lượng thủy sản trong vùng ty le keo nha cai 5 nước ta giảm sút đến 16% so với trước năm 2010. ty le keo nha cai 5 tiếp tục bị đầu độc và các thảm họa môi trường ty le keo nha cai 5 như sự cố tràn dầu, thủy triều đỏ, ô nhiễm do độc tố... sẽ tiếp tục xảy ra nếu công tác quản lý các nguồn thải không hiệu quả.

Vấn đề quy hoạch môi trường rất quan trọng trong quy hoạch các dự án, khu kinh tế ty le keo nha cai 5. Ông đánh giá thực trạng này như thế nào?

Công tác quy hoạch phát triển (khai thác, sử dụng) ty le keo nha cai 5, đảo vừa qua so với trên đất liền còn yếu kém, chưa được chú ý đúng mức, các quy hoạch theo đúng nghĩa của nó chậm được triển khai. Chúng ta đều biết, quản lý ty le keo nha cai 5 khác trên đất liền do ty le keo nha cai 5 mênh mông và luôn “động”, nên cá tôm di cư trong một môi trường ty le keo nha cai 5 mang tính không ranh giới. Điều này đòi hỏi những nguyên tắc và cách tiếp cận quản lý ty le keo nha cai 5 theo không gian trên cơ sở phương thức quản lý tổng hợp, liên ngành và dựa vào hệ sinh thái để thống nhất quản lý nhà nước đối với ty le keo nha cai 5, đảo. Kéo theo phải áp dụng công cụ quy hoạch mới - quy hoạch không gian ty le keo nha cai 5 (marine spatial planning, MSP) - trong đó quy hoạch môi trường, phân vùng chức năng sử dụng ty le keo nha cai 5... chỉ là các nhóm chuyên đề làm đầu vào cho MSP.

ty le keo nha cai 5 tiếp tục bị đầu độc và các thảm họa môi trường ty le keo nha cai 5 như sự cố tràn dầu, thủy triều đỏ, ô nhiễm do độc tố... sẽ tiếp tục xảy ra nếu công tác quản lý các nguồn thải không hiệu quả.

Ở nước ta, phương thức quản lý nhà nước tổng hợp và thống nhất về ty le keo nha cai 5, đảo mới được bắt đầu từ năm 2008 theo yêu cầu của Chiến lược ty le keo nha cai 5 Việt Nam đến năm 2020 (ban hành năm 2007). Tuy nhiên đến nay, quản lý ty le keo nha cai 5 vẫn bị chia cắt chủ yếu theo ngành và chưa phân cấp rõ ràng, đầy đủ cho địa phương. Cho nên, tình trạng chồng chéo chức năng nhiệm vụ, vừa thừa vừa thiếu nguồn nhân lực, tập trung quá nhiều ở cấp trung ương, cấp địa phương trực tiếp lại quá mỏng và chưa đủ năng lực tổ chức thực thi pháp luật, trong khi hệ thống pháp luật ty le keo nha cai 5 còn yếu và thiếu. Vấn đề quản lý môi trường ty le keo nha cai 5 chưa “rõ vai”, đặc biệt quản lý nhà nước đối với ô nhiễm ty le keo nha cai 5 bởi nguồn từ đất liền. Ô nhiễm ty le keo nha cai 5 thường “đa nguồn” và việc xử lý hậu quả rất khó và tốn kém, nên phải ưu tiên “chăm sóc môi trường từ đầu” (ngay khi quyết định dự án đầu tư), và quản lý từ nguồn thải trước khi xả ra môi trường chung quanh. Thảm họa môi trường 4 tỉnh miền Trung xảy ra vừa qua bộc lộ sự lúng túng do thiếu cơ chế phối hợp theo cả cấu trúc dọc (trung ương - địa phương) và ngang (giữa các bộ, ngành), cũng như thiếu tính chuyên nghiệp của đội ngũ quản lý ty le keo nha cai 5 và môi trường ty le keo nha cai 5 ở nước ta. Quy hoạch không gian ty le keo nha cai 5 đã đưa vào dự thảo Luật Quy hoạch, hy vọng được Quốc hội thông qua và sẽ tạo sự thay đổi bước ngoặt trong công tác quản lý nhà nước về ty le keo nha cai 5 ở nước ta.

Xu hướng khai thác kinh tế ty le keo nha cai 5 đi liền với lợi ích môi trường hiện nay trên thế giới như thế nào? Còn ở Việt Nam, thưa ông?

Cho dù bất cứ điều gì khác chia rẽ chúng ta thì nhân loại vẫn đang chung sống trên một “ngôi nhà” duy nhất. Những sợi dây ràng buộc, nối kết các cộng đồng người trên khắp hành tinh đang xuyên suốt các vùng miền, các quốc gia và qua nhiều thế hệ. Không quốc gia nào, không miền đất nào dù lớn hay nhỏ có thể thờ ơ trước vận mệnh của những miền đất khác hoặc làm ngơ trước hậu quả những hành động của ngày hôm nay đối với thế hệ tương lai.

40-70% ô nhiễm ty le keo nha cai 5 là từ nguồn ven bờ.ẢnhTL

Như đã nói, khi thảm họa môi trường ty le keo nha cai 5 xảy ra thì các áp dụng kỹ thuật môi trường chỉ là xử lý tình huống, mất thời gian và tốn tiền, nên để quản lý và xử lý hiệu quả thảm họa môi trường ty le keo nha cai 5 nói chung, trên thế giới đã nghiêm túc áp dụng các nguyên lý “phòng ngừa” và “người gây ô nhiễm phải trả tiền” dựa trên cách tiếp cận chiến lược. Theo đó, người ta chú trọng “sàng lọc đầu tư” ngay từ giai đoạn sớm của quá trình phát triển, kiên quyết từ chối các dự án không thân thiện với môi trường và sử dụng công cụ đánh giá tác động môi trường một cách thực chất, làm cơ sở cấp phép và giám sát mức độ tuân thủ các cam kết môi trường của chủ đầu tư sau đó. Họ chú ý xây dựng và bảo đảm chất lượng kế hoạch quốc gia ứng phó với thảm họa môi trường ty le keo nha cai 5, được chính phủ thông qua, bố trí nguồn lực để thực hiện hiệu quả, bao gồm: nguồn nhân lực có kỹ năng chuyên ngành, tăng cường năng lực cho các phòng thí nghiệm và viện nghiên cứu liên quan, tập huấn nâng cao nhận thức và kỹ năng ứng xử cho người dân ven ty le keo nha cai 5... Tất cả để nhằm bảo đảm “tính chuyên nghiệp” trong tổ chức ứng phó với thảm họa.

Khi thảm họa xảy ra, căn cứ kế hoạch ứng phó, họ triển khai sớm và đồng bộ các hoạt động từ xác định hiện tượng, nguyên nhân đến truy tìm nguồn gây ra thảm họa theo các kịch bản tính sẵn trong bản kế hoạch ứng phó nói trên. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các địa phương liên quan để hỗ trợ người dân tham gia khắc phục hậu quả do thảm họa gây ra, không để lan nhiễm tiếp. Tinh thần chung là chuyển từ đối phó thụ động sang ứng phó chủ động.

Việt Nam cũng chưa có kế hoạch quốc gia ứng phó thảm họa môi trường. Và kinh nghiệm thế giới là bài học rất lớn cho Việt Nam trước khi quá muộn!

GS. Trần Tam, chuyên gia chế biến và thu hồi kim loại từ khoáng sản và chất thải công nghiệp, ĐẠI HỌC Quốc gia Chonnam (Hàn Quốc):

Xử lý chất thải công nghiệp rất phức tạp

Việc xây dựng các nhà máy thép, nhiệt điện, công nghiệp nặng là điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, việc đặt các nhà máy này dọc bờ ty le keo nha cai 5 cần đặc biệt chú ý đến tác động của chúng đối với hoạt động nuôi trồng thủy sản cũng như du lịch ở các khu vực lân cận.

Do đó, nghiên cứu đánh giá tác động môi trường trong trường hợp này cần được tiến hành kỹ lưỡng, đúng tiêu chuẩn quốc tế. Việc nghiên cứu xem xét các thảm họa môi trường do các nhà máy gây ra khi đặt gần sông, bờ ty le keo nha cai 5 trên thế giới cũng cần được chú ý để tránh những hậu quả tương tự cho Việt Nam.

Về lâu dài, ngay cả khi xử lý đúng chuẩn Việt Nam cho phép, việc thải ra ty le keo nha cai 5 phải được nghiên cứu và thuyết minh rõ ràng trong các đánh giá tác động môi trường trước khi xây nhà máy. Các nhà chuyên môn về xử lý chất thải cần làm việc với người chuyên ngành môi trường, địa thủy văn, động học thủy văn, vi sinh học, thủy hải sản... trong lúc đánh giá.

Vì ở Việt Nam, nồng độ chất độc hại cho phép thải ra ty le keo nha cai 5 cao hơn nhiều so với nguồn được thải vào, việc mô hình hóa dòng hải lưu để xem các chất gây ô nhiễm phân tán thế nào khi xả thải cũng phải được nghiên cứu kỹ lưỡng và thuyết minh rõ trong đánh giá tác động môi trường. Nếu không, hậu quả sẽ nghiêm trọng và lâu dài.

PGS-TS. Nguyễn Thế Chinh, Viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường:

Cần quy hoạch không gian ty le keo nha cai 5

Hiện nay 3/4 dân số thế giới sống tập trung ven ty le keo nha cai 5 và Việt Nam cũng vậy. Việc khai thác tài nguyên ty le keo nha cai 5 nói chung và các vùng bờ đã và đang gây sức ép lớn đến tài nguyên và môi trường ty le keo nha cai 5. Xu hướng chung các nước hiện nay xem thế kỷ XXI là thế kỷ của ty le keo nha cai 5 và đại dương.

Các quốc gia có ty le keo nha cai 5 đều coi trọng việc phát triển kinh tế ty le keo nha cai 5, khai thác hiệu quả không gian ty le keo nha cai 5 trên cơ sở phân định rõ các không gian ưu tiên cho phát triển hay bảo tồn. Thông qua quy hoạch không gian ty le keo nha cai 5 sẽ làm sáng tỏ tiềm năng lợi thế, sức chịu tải của từng khu vực cụ thể từ đó đề xuất các giải pháp khai thác, sử dụng hợp lý đi đôi với thực hiện chặt chẽ các giải pháp bảo vệ môi trường ty le keo nha cai 5. Về kỹ thuật khai thác được đầu tư lớn nhằm nâng cao hiệu quả từ thăm dò, khai thác, phát hiện các nguồn tài nguyên mới, tài nguyên thay thế.

KS. Doãn Mạnh Dũng, Phó chủ tịch - Tổng thư ký Hội Khoa học kỹ thuật và kinh tế ty le keo nha cai 5 TP.HCM:

Mọi chất thải ra ty le keo nha cai 5 đều bị đẩy lại bờ

Các doanh nghiệp Việt Nam còn non trẻ nên chưa ổn định trong chiến lược phát triển dài hạn. Lợi nhuận tích lũy của các doanh nghiệp chủ yếu từ các đợt kinh doanh ngắn hạn nhằm khai thác tài nguyên nhưng ít quan tâm đến môi trường và duy trì nguồn tài nguyên. Các doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản khó hợp tác với nhau để bảo vệ môi trường hay không đủ tài chính và kỹ thuật để thực hiện chu trình nước tuần hoàn kín trong trang trại.

Việc sử dụng nước ngầm không kiểm soát cũng đem lại nguy cơ lún và ngập mặn trên cả vùng đất Nam Bộ. Việc đào bới bờ ty le keo nha cai 5 để khai thác tài nguyên hiếm quý cũng cần tính đến nghĩa vụ phục hồi môi trường cho cộng đồng. Nhưng nguy cơ lớn nhất là các chất thải công nghiệp phải xử lý triệt để trước khi đổ ra sông ra ty le keo nha cai 5.

Việt Nam nằm ở bờ Tây của đại dương. Vì trái đất quay từ Tây sang Đông nên các dòng chảy ven ty le keo nha cai 5 có xu hướng di chuyển ngược lại. Mặc khác bờ ty le keo nha cai 5 Việt Nam gần xích đạo nên xu hướng di chuyển từ Đông sang Tây mạnh hơn các nước gần Bắc cực. Nói cách khác, mọi thứ người Việt Nam đổ ra ty le keo nha cai 5 đều có xu hướng đẩy lại bờ ty le keo nha cai 5 Việt Nam nhưng lệch về hướng Nam so với vị trí ban đầu. Hiện tượng này rất mạnh mẽ từ vịnh Sơn Dương - Hà Tĩnh đến bờ ty le keo nha cai 5 Nam bộ. Với bờ ty le keo nha cai 5 các tỉnh Bắc bộ, hiện tượng di chuyển các chất thải từ cửa sông ảnh hưởng cả hai hướng Nam và Bắc.

Lê Quỳnhthực hiện

» 30 cơ quan bộ, ngành, địa phương vào cuộc tìm nguyên nhân cá chết

» Hội nghề cá đề nghị sớm công bố thông tin cá chết hàng loạt

» Sớm công khai thông tin để ngăn chặn khủng hoảng

» Phân tích nguyên nhân hiện tượng cá chết hàng loạt tại một số tỉnh duyên hải miền Trung

» Đề nghị làm rõ “cá chết xếp lớp dưới đáy ty le keo nha cai 5”

» Phát hiện cá chết xếp lớp dưới đáy ty le keo nha cai 5 ở Quảng Bình

» Formosa nhập gần 400 tấn hóa chất trong hai năm

» Cá chết, truyền thông và niềm tin

» Từ cá chết Vũng Áng đến Formosa: Nhìn lại quy hoạch môi trường

» Trợ giúp pháp lý và thu thập chứng cứ cho ngư dân do cá chết

» Họp kín chiều 27.4: Quan ngại khả năng gây ô nhiễm môi trường từ KCN Vũng Áng và Formosa