Từ mì hoành thánh, mì xào dòn với hải sâm ở cao lâu, tiệm khách sang trọng như Soái Kình Lâm, Mỹ Cảnh, Chí Tài, hay chỉ là những xe mì vịt tiềm lộng tranh kiếng bên vỉa hè, hủ tiếu gõ về khuya…
Tôi có mấy anh bạn người ngoại quốc, keo nha cai 5 lần trà dư tửu hậu phàn nàn rằng “Hồi tụi tôi mới chân ướt chân ráo tới xứ này, thông dịch viên đưa đi ăn phở, ăn chả giò, giới thiệu là món quốc hồn. Rất ngon. Ăn xong về gặp người Việt nào cũng bị hỏi ‘mồi’ là thích món Việt Nam nào nhất đặng biết đường mà trả lời. Thế rồi ngày nào cũng được mời ăn, đi tour du lịch nào cũng được đãi phở với chả giò. Tới đối tác bản xứ mời đi ăn tối cũng chả giò với phở, riết rồi tụi tôi hỏi thiệt: mấy bồ ngày nào cũng ăn có hai món vậy sao sống nổi mà không ngán chết?”.
Mì tôm keo nha cai 5 dân Sài Gòn mùi mẫn như vọng cổ, như nước mắm, tôm khô, vừa hợp khẩu vị món ăn Nam bộ, vừa mang hơi hướm mì Tàu Chợ Lớn. (Ảnh minh họa: Vietq)
Tôi đành thật thà thú nhận với mấy người bạn đang chết ngán của keo nha cai 5nh rằng thiệt tình thì ngoài vài dịp làm biếng nấu ăn, những bữa điểm tâm cuối cùng hay dịp Tết nhứt giỗ quảy, dân Sài Gòn mới ăn những món này, nên chưa chắc đi xa là nhớ.
Cái làm người ta nhớ nhất, tương tư dài lâu nhất, thường lại chính là những điều khi gần, tưởng như tầm thường thừa mứa nhất.
Như ly trà đá sau keo nha cai 5 chầu café, dù tiệm sang hay café cóc.
Như dĩa cơm tấm điểm tâm, mà thứ khói thơm đã quanh năm ướp đẫm không khí đầu ngày trong từng con hẻm nhỏ.
Như tô hủ tiếu tấp vô gánh hàng khuya, mà cái gia vị keo nha cai 5 món ăn còn là tiếng tắc bụp keo nha cai 5 thằng nhỏ gõ mì lang thang gần xe chủ.
Những món chẳng mấy khi đem ra trưng trổ với du khách, chẳng mấy khi lọt được vô khách sạn sang trọng để treo cho những tag giá bằng Mỹ kim và danh xưng đặc sản.
Cũng chẳng thấy có nhân viên du lịch nào lại đi mời du khách ăn gói mì Hai Tôm mà hãnh diện kể chuyện cuộc kinh thương trầm luân keo nha cai 5 cái thi vị bình dân dã chiến này.
Giản dị vậy thôi, chỉ là gói mì tôm nội hóa giá vài ngàn đồng lại chính là hương vị Sài Gòn bất ngờ gây day dứt nhớ nhung.
Đại tiệc hai tôm
Nói là “đặc sản” vậy chứ mì tôm chưa hề là phát minh keo nha cai 5 người Sài Gòn, mà cha đẻ món ăn điển hình keo nha cai 5 đời sống công nghiệp này là một người Nhật – ông Momofuku Ando. Nếu chiếc áo kimono đã được người Nhật bản biến hóa từ thứ quốc phục cầu kỳ nhất thành chiếc áo đơn giản nhất để phổ cập tới toàn thế giới, thì Momofuku Ando cũng đã làm điều tương tự với món mì ramen để về sau khuynh đảo cả Á châu với những phiên bản quốc gia keo nha cai 5 món hảo thực lừng danh này.
Nếu món mì ramen ăn liền keo nha cai 5 người Nhật có sợi to, vị mù tạt hăng, mì udon keo nha cai 5 Đại Hàn sợi tươi, dẻo, mập mạp như sợi bánh canh, hay mì tom yum keo nha cai 5 người Thái lại có vị chua cay đặc thù ẩm thực xứ này, thì mì tôm keo nha cai 5 dân Sài Gòn mùi mẫn như vọng cổ, như nước mắm, tôm khô, vừa hợp khẩu vị món ăn Nam bộ, vừa mang hơi hướm mì Tàu Chợ Lớn.
keo nha cai 5 tiệm mì người Hoa. Ảnh TL Sài Gòn xưa
Nói tới ẩm thực Sài Gòn, khó có thể tách lìa nền văn minh bột gạo keo nha cai 5 người Việt Nam, như cơm, cháo, bún, phở, với sự hiện diện keo nha cai 5 la liệt những món mì, hủ tiếu keo nha cai 5 người Hoa vùng Chợ Lớn. Từ mì hoành thánh, mì xào dòn với hải sâm ở cao lâu, tiệm khách sang trọng như Soái Kình Lâm, Mỹ Cảnh, Chí Tài, hay chỉ là những xe mì vịt tiềm lộng tranh kiếng bên vỉa hè, hủ tiếu gõ về khuya khu xóm trọ bình dân, bất luận sang hèn mắc rẻ, mì đã thành một thi vị hàng quán gắn liền với đời sống ẩm thực Sài Gòn. Nhưng với sự ra đời keo nha cai 5 mì tôm, món ăn tiệm đã nghiễm nhiên trở thành giải pháp nhanh gọn cho mỗi gia đình gặp bữa trễ chợ, ngán cơm.
Chỉ cần chiêu nước sôi, đậy nắp chờ chín rồi xì xụp thưởng thức. Tới cả mấy anh, mấy ông vụng về chuyện gia chánh vẫn có thể tự xoay sở được tô mì, nên mì tôm lại thành món chủ lực keo nha cai 5 mấy anh mấy cậu độc thân.
Thế rồi mỗi gia đình lại nghĩ ra keo nha cai 5 cách chế biến riêng. Đập hột gà, chiết lòng đỏ rồi trụng vô tô mì là tụi con nít có bữa điểm tâm sạch sẽ đàng hoàng trước khi đi học. Cầu kỳ nữa thì cải ngọt, bò viên, tương ớt, chả lụa, không khác gì ngoài tiệm. Bởi cái gia vị mặn mòi, thêm gói bột canh thần sầu nên mì tôm cũng được nhiều gia đình biến thành món canh ăn chung với cơm. Gặp đám tiệc, làm siêng thì trụng vô nước sôi rồi chắt nước, trong nhà sẵn gì thì xào đó, bất luận hải sản, tim gan, bông cải,… rắc tiêu, ngò, là có dĩa mì xào gọn lẹ, sành điệu mà hổng giống ai.
Trong keo nha cai 5 tiệm ăn ở gần chợ Gò Vấp năm 1920. Ảnh: TL
Tụi con nít, chuyên gia “ăn vụng” lại nghĩ ra trò nhai mì sống. Thứ mì vụn bán trong từng bịch bự, do phần những cọng mì bị bể trong quá trình sản xuất được tận dụng làm thứ sản phẩm rẻ tiền, lại có thi vị đậm đà, dòn hơn hẳn so với mì gói liền lạc đóng thành bánh. Vậy là cứ bốc nhúm mì, siêng thì rắc muối, bột canh, hoặc không cần nêm gì mà cứ vậy nhai rồn rột. Nhai riết thành ghiền, như keo nha cai 5 món snack vui miệng, rẻ tiền. Chỉ có điều đứa nào nhai xong cũng khát nước, tu hết chai nước là bảo đảm bao no. Mấy bợm nhậu cũng học theo chiêu này, mì tôm sống hóa ra món nhắm rẻ tiền dễ kiếm nhất trên đời, mà chiêu đưa cay bắt mồi thì phải gọi là vô song.
Tôi nhớ hoài những mùa mưa cả Sài Gòn thức khuya canh coi đá banh, là ngoài chợ bán sạch không còn gói mì nào. Đám con nít gái không biết đá banh là gì, cũng thao thức nôn nả thức chờ nửa đêm lụi hụi dậy ăn ké bữa khuya. Ngoài trời mưa xì xụp, không sai trẻ đạp xe ra đầu ngõ mua bánh mì thịt được, thì cả nhà cũng quây quần xì xụp bên mấy tô mì ụp dĩa mà vẫn tỏa ra mùi thơm ấm áp, sung túc keo nha cai 5 hồ tiêu, hành lá, ớt tươi dầm nước mắm, sang thì có thêm mấy chai xá xị Chương Dương, lon bia Sài Gòn, là linh đình xôm tụ đâu kém dạ tiệc reveillon.
Vậy là thành phản xạ tiềm thức, thứ kỹ năng gia chánh căn bản keo nha cai 5 đàn bà con gái trong nhà. Cứ hễ nghe báo mưa giông, đại biến hay Tết nhất loạn lạc, phản xạ đầu tiên là chạy ra tiệm chạp phô hay siêu thị, mua cả đống mì gói về chất đầy tủ. Mì tôm trở thành món lương khô tích cốc phòng cơ hữu dụng.
Gặp dịp đi công tác xa, lo không hạp ẩm thực xứ người, trong valise ai cũng thủ sẵn vài gói mì, tiện hơn nữa thì mì ly có sẵn đũa muỗng. Cứ nước vòi (bên xứ người nó sạch) mở chế độ nóng mà chế thẳng vô, khỏi lo tốn kém hay lạ miệng, đau bụng gì.
Nhớ hồi ở nước ngoài, hưởng mọi món ngon vật lạ xứ người, tới lúc bưng tô mì udon ăn liền bằng cái tộ đá, nhớ cái mặn mòi duyên dáng của cọng mì tôm xì xụp ở nhà lại muốn rơi nước mắt, thương keo nha cai 5nh như kẻ nhà quê hủ lậu, nghe thính phòng, giao hưởng hàn lâm mà cứ thèm quay quắt một câu vọng cổ thiệt mùi.
Nghiệp vận Thiên Hương
Nếu trên thế giới, ông Momofuku được coi là “noodles papa”, thì keo nha cai 5 trong những thương chủ đầu tiên làm nên huyền thoại Việt hóa món mì ăn liền chính là Bang chủ Triều Châu Trần Thành, chủ hãng Thiên Hương
Sau một thời gian thị trường miền Nam Việt Nam chịu sự khuynh đảo của xa xỉ phẩm và thực phẩm ngoại nhập, tương tự như cú trỗi keo nha cai 5nh đầy hãnh diện của thương gia Trương Văn Bền hãng xà bông Việt Nam với thương phẩm xà bông Cô Ba, năm 1960, bang chủ Trần Thành cũng đã ngang nhiên đánh bật thế độc tôn của các hãng bột ngọt hàng đầu Á châu như Ajinomoto (Nhật Bản) và Vedan (Đài Loan) với bột canh Vị Hương Tố.
Hiện nay, khu vực chợ Lớn vẫn còn nhiều tiệm ăn tồn tại từ những thập niên 60 – 70 keo nha cai 5 thế kỷ trước. Trong ảnh: Một tiệm mì trong Chợ Lớn năm 1961. (Ảnh: Life)
Người ta cho các chuyên viên, kỹ sư nghiên cứu phân tích các mẫu sản phẩm nguyên bản, tìm cách khôi phục hương vị mì tôm từng một thời lừng lẫy tại thị trường miền Nam. Hình ảnh gói mì giấy xi-măng lại trở về sân chơi chính cuộc keo nha cai 5 thị trường lương thực.
Hãng Miliket tung ra gói kiếng màu đỏ điều, khi này có thể coi là đã khôi phục hương vị đậm đà hơn 90% so với mì tôm Sài Gòn trước đó, cùng với sự phát triển keo nha cai 5 phụ phẩm là gói bột canh gia vị và dầu satay, thay cho dầu phi hành công nghiệp trước đây. Mì hai tôm hiệu Miliket chính thức xưng bá độc chiếm hoàn toàn thị phần thực phẩm ăn liền, trở thành hương vị tiềm thức tuổi thơ keo nha cai 5 nhiều thế hệ.
Chỉ cần 1-2 cái bàn, những quán ăn nhỏ ngay trong chợ, bán các loại bún, mì... đã rất phổ biến trong các khu chợ Sài Gòn. (Ảnh: TL)
Những năm 90, nghiễm nhiên tấn công vào tiềm thức “hai tôm” keo nha cai 5 dân ghiền mì là gói mì vị gà, bọc giấy bóng kiếng lạ mắt, hình thức gần giống mì gà tím keo nha cai 5 Thái Lan. Hãng Vifon sinh sau đẻ muộn nhưng lúc bấy giờ đã làm nên cả một thế lực mới. Sau trận phục hưng lừng lẫy, cuộc đại thánh chiến mì gói đã nhen nhúm hình thành và kéo dài cho tới tận bây giờ.
Ngày nay, các đại hùng ngoại quốc nhập cuộc, hầu như không còn ảnh hưởng ẩm thực nào mà các hãng mì bỏ qua, từ vị chua cay, vị lẩu, mì chay, tới phở, miến, bún ăn liền.
Chiến địa quảng cáo cũng xôm tụ không kém. Người ta dọa dẫm nhau về nguy cơ keo nha cai 5 hàng trăm thứ bệnh và giới thiệu những loại mì ngăn ngừa…bá bệnh, người mẫu bikini quảng cáo mì…tình yêu, những bà nội trợ biết nấu mì đãi mẹ chồng được ca tụng là vợ ngoan dâu thảo, có những anh chồng chemise công chức láng lẩy cứ ra đường là nhớ vợ bởi hương vị mì ăn liền, hoặc mấy cặp tình nhân giành với nhau từng cọng mì sót dưới đáy tô,…quảng cáo nào cũng tưng bừng sang trọng, hình ảnh những gia đình thời thượng quây quần hạnh phúc trông không kém gì quảng cáo bảo hiểm nhân thọ mà ý tưởng táo bạo không ít phen khiến người xem cười bò, dù mức độ đầu tư và chuyên nghiệp keo nha cai 5 một chiến dịch quảng cáo như vậy có phần cầu kỳ hơn cả “phim mì ăn liền” ngày xưa.
Chưa hết, công nghệ tân kỳ còn giới thiệu thêm những dòng mì an toàn cho sức khỏe, mì rau spinach sợi xanh cho người ăn chay, mì không chiên chống ung thư, mì bằng bột khoai tây để…dưỡng nhan, v.v… Hình thức bao bì sang trọng, đủ hình ảnh chụp các món ăn như thể được phơi khô thu nhỏ và đóng gói cả tinh hoa ẩm thực thế giới vô gói mì. Sợi mì bây giờ trắng, mập mạp và đều đặn hơn xưa, gần giống hình thức mì Nhật Bản, Đại Hàn. Những sợi mì hai tôm xoăn, mảnh được chiên thành màu nâu vàng đậm đà chỉ còn là tiềm thức keo nha cai 5 thế hệ thực khách bảo thủ.
Cho mãi tới đôi năm về trước, như một hiện tượng đại phát keo nha cai 5 thị phần hoài cổ, người ta lại tìm mua những gói mì Miliket, Vị Hương giấy kraft, cho đến khi hầu như ở siêu thị nào cũng có một quầy riêng giành cho những gói mì giản dị với logo bất hủ hai con tôm chụm đầu.
Đôi quang gánh bán đồ ăn vặt ở Sài Gòn. (Ảnh: TL)
Có thể bởi dư âm thi vị keo nha cai 5 gói giấy dầu thơm phức, ấm tay và dòn ta sột soạt đã đặc tả chân thực nhất cái mặn mà keo nha cai 5 thứ thực phẩm bình dân thân thiện bên trong, hay bởi lòng thương tưởng, giữa trận đại loạn màu sắc và hương vị keo nha cai 5 cuộc chiến mì gói, hình ảnh hai tôm hiền lành keo nha cai 5 thủy tổ những nhãn mì nội hóa một thời vang danh, điều giản dị nhắc nhớ những bữa khuya quần tụ nếp gia xôm tụ, cái thi vị tủi thân mùi mẫn keo nha cai 5 những bữa ăn độc thân giản tiện trên gác trọ sinh viên, mà hầu như mùa Tết nào, đây cũng là những dãy kệ cháy hàng sớm nhất…
Về sau này, mỗi lần úp tô mì, tôi hay bỏ thêm xíu hành lá và keo nha cai 5 miếng đuôi ớt, đúng kiểu ba tôi hay làm cho tôi ăn sáng trước khi đi học.
Lần cuối cùng, tôi giận chuyện gì bỏ đi chơi với chúng bạn thâu đêm. Tới sáng vừa đói, vừa lạnh, vừa sợ ăn đòn, tôi mở cửa thiệt khẽ, nhón chân vô bếp thì thấy chánh giữa bàn ăn, tô mì tôm úp sẵn, rắc hành và keo nha cai 5 cái đuôi ớt theo đúng kiểu tôi hay thích ăn.
Chưa bao giờ gói mì tôm lại mặn như buổi sáng đó.
Sau này, sau mỗi chuyến công tác, ngay khi gặp chồng ra đón tận phi trường, hỏi tôi thèm ăn gì. Tôi chỉ xin một gói mì hai tôm chính hiệu tự tay chồng đun nước úp chín cho ăn, là đủ hỉ hả xì xụp, đủ để thấy keo nha cai 5nh đã ở nhà.
…
Quay trở lại câu chuyện với những người bạn ngoại quốc cắc cớ của keo nha cai 5nh, tôi đã kịp ngừng câu chuyện dông dài về sự tích ông bang chủ, những cọng mì rối ren đứt đoạn của thời cuộc, những mặn và ngọt của thú độc thân hay những bữa đại tiệc gia đình: “Mấy bồ muốn thưởng thức cái vị thường nhật an bằng, hay hương vị của những mùa mưa, những kỳ đại biến, hoặc cái thèm thuồng nhung nhớ của dân bản địa xa nhà, miễn chấp cầu kỳ hay thanh đạm. Không phải tinh hoa ẩm thực cao siêu chi, cũng chẳng mỹ vị ly kỳ, chỉ mấy ngàn đồng bạc, vài món tùy hỷ trong tủ lạnh, chai xá xị ông cọp đậm đà hương Chợ Lớn, cũng đủ chuyện hàn huyên đúng gu bản địa. Chuyện quanh cọng mì, dân bản xứ mỗi người một ký ức, gọi là gia vị đưa cay, mới thấy đậm đà”.
Chuyện xá xị con cọp cũng nhiều kỷ niệm, làm thành cặp đôi đế vương keo nha cai 5 thú ẩm thực địa phương. Bữa nay chuyện vắn thành dài, xin dành hầu chuyện tào lao vào dịp khác.
Trác Thúy Miêu