Ngày 2.5, trên mạng xã hội Facebook ở Việt Nam xuất hiện nhiều lượt chia sẻ hình ảnh một cá thể cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu búa bị giết hại dã man, đăng tải trên tài khoản N.V. H (toà soạn chủ động viết tắt tên nhân vật được đề cập).
Thanh niên này công khai buôn bán vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trên Facebook, với dòng thông tin khiến nhiều người phẫn nộ: “Nhận order thịt, vi cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá. Giá thịt khoảng 40 – 100K/kg, giá vi 2-10 triệu/bộ.”
Hình ảnh làm thịt cá và rao bán kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu búa được N.V.H, đăng tải và rao trên mạng xã hội Facebook.
Nguồn tin củaNgười Đô Thịcho biết, mặc dù có những phản hồi từ người thân trong gia đình ở Nghệ An, yêu cầu H. xóa quảng cáo trên Facebook vì vi phạm pháp luật, tuy nhiên thanh niên này không nghe lời. "Cuối cùng, một người cô của H. đã thông báo hành vi đánh bắt, giết hại và buôn bán vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trái phép cho cơ quan chức năng", nguồn tin này cho hay.
Được biết theo Quyết định 82/2008/QĐ-BNNVề việc công bố danh mục các loài thuỷ sinh quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam cần được bảo vệ, phục hồi và phát triểncủa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá (Carcharhiniformes) nằm trong danh mục các loài có nguy cơ tuyệt chủng rất lớn (EN) và cần được pháp luật bảo vệ.
Còn theo Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp - CITES,cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu búanằm trong mục cấm buôn bán vì mục đích thương mại.
Nhiều chuyên gia động vật học, sau khi tiếp nhận vụ việc mà phóng viên cung cấp, xác nhận CITES đã đưa nhiều loài cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá vào phụ lục II (danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã chưa bị đe dọa tuyệt chủng nhưng có thể dẫn đến tuyệt chủng nếu không kiểm soát). Trong phụ lục II, lớp cá có sụn thuộc bộ cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đáy, bộ cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá và bộ cá nhám thu gồm: cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá lụa, cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu vây trắng, cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu búa hình vỏ sò, cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu búa lớn, cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu búa trơn, các loài cá nhám đuôi dài giống Alopias, cá nhám thu lớn, cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trắng, cá nhám hồi, cá nhám voi...
Theo CITES cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu búa nằm trong mục cấm buôn bán vì mục đích thương mại.
Theo thông tin lý lịch đăng tải trên Facebook cá nhân và thông tin từ người thân của thanh niên này cho hay, H. hiện đang làm việc tại công ty Samsung Electronics Vietnam Thai Nguyen. Vụ việc trên xảy ra khi H. về quê ở Nghệ An và đi cùng một người bạn làm nghề cá và đã đánh bắt được con cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trên rồi xẻ thịt bán. Mặc dù đã được người nhà cảnh báo nhưng thanh niên này không nghe và một mực cho rằng hành vi của mình không vi phạm pháp luật.
Sau phản ứng dữ dội của cộng đồng, những tấm ảnh giết thịt cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu búa hiện đã được gỡ xuống khỏi Facebook cá nhân của H. Tuy nhiên, nhiều người đã kịp sao chụp để cung cấp cho cơ quan chức năng, thậm chí còn tìm được bức ảnh H. đang bắt rùa biển, chụp từ hai năm trước.
WildAct - một tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực bảo tồn động vật hoang dã và môi trường tại Việt Nam, cũng đã vào cuộc khi tiếp nhận thông tin cũng như đơn tố cáo từ cộng đồng, và đã có công văn gửi đến Samsung Việt Nam thông báo vụ việc để công ty kịp thời kiểm tra và xử lý. Nội dung công văn có đoạn: "N.V.H. đã quay phim, chụp ảnh và công khai buôn bán vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trái phép trên mạng xã hội Facebook (đính kèm công văn là đại chỉ Facebook của H.). Hiện tại, hành vi này đang được Sở Cảnh sát môi trường ở Nghệ An điều tra làm rõ.
Thông tin về hành vi đánh bắt, giết hại và buôn bán trái phép sản phẩm từ cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đầu búa đã được chia sẻ trên các diễn đàn bảo tồn động – thực vật hoang dã. Thiết nghĩ, với thông tin công khai là nhân viên chính thức của Samsung Electronics Vietnam Thái Nguyên trên mạng xã hội của nhân viên N.V.H. sẽ làm ảnh hưởng đến hình ảnh và vị thế của Samsung Việt Nam trong lòng người tiêu dung. Đặc biệt là khi công tác bảo tồn động – thực vật hoang dã và bảo vệ môi trường hiện nay đang rất được người dân Việt Nam quan tâm.
Chúng tôi mong muốn nhận được phản hồi của quý công ty, cũng như những hình thức giáo dục, kỷ luật và răn đe xác đáng với nhân viên này.".
Cộng đồng mạng còn phát hiện N.V.H. từng đăng ảnh đang bắt kèo nhà cái trực tiếp bóng đá cá thể rùa biển, cũng là loại sinh vật biển quý hiếm.
Những năm gần đây ở Việt Nam liên tiếp xảy ra tình trạng nhiều người trẻ tuổi đăng tải hình ảnh, video và thậm chí còn livestream hành vi săn bắt, giết hại dã man và buôn bán các loài động vật hoang dã quý hiếm. Điển hình gần đây là trường hợp kèo nhà cái trực tiếp bóng đá nhóm người giết voọc chà vá chân đen tại Hà Tĩnh– kèo nhà cái trực tiếp bóng đá loài linh trưởng quý hiếm sắp tuyệt chủng được pháp luật bảo vệ, rồi đưa lên mạng xã hội. Không chỉ dừng ở đó, nhóm người này còn ăn óc và truyền hình ảnh trực tiếp trên mạng xã hội Facebook, gây phẫn nộ trong cộng đồng. Nhóm người này vào ngày 17.4.2019 đã bị tuyên án phạt tổng cộng là 27 tháng tù và 27 tháng tù treo.
Gần đây nhất là vụ việc của kèo nhà cái trực tiếp bóng đá cá thế rùa xanh bị chặt hai vây trước rồi ném xác xuống biển kèo nhà cái trực tiếp bóng đá cách dã man, trôi dạt vào vịnh Vĩnh Hy thuộc tỉnh Ninh Thuận.
Thiết nghĩ những hành vi vi phạm pháp luật và ngang nhiên công khai sai phạm trên mạng xã hội cần phải nghiêm trị và trừng trị đích đáng.
Người Đô Thị sẽ tiếp tục thông tin diễn tiến vụ việc.
Ngay sau khi nhận được thông tin phản ánh cũng như các câu hỏi (gửi vào đầu giờ chiều ngày 3.5) của của phóng viên Người Đô Thị liên quan đến vụ việc thanh niên (trên hồ sơ Facebook cho biết đang làm việc tại Samsung Việt Nam) làm thịt và rao bán vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trên Facebook, sáng ngày 4.5 đại diện truyền thông Samsung Electronics Việt Nam đã có phản hồi qua email, với nội dung như sau: "Samsung Electronics Việt Nam luôn tuân thủ luật pháp Việt Nam cũng như các hiệp ước và tiêu chuẩn toàn cầu.
Samsung Electronics Việt Nam cũng liên tục tiến hành đào tạo tuân thủ pháp luật cho toàn bộ nhân viên công ty. Sau khi kiểm tra sự việc liên quan đến nhân viên đã được Quý báo phản ánh, chúng tôi sẽ tiến hành xử lý theo đúng quy định của công ty.
Bên cạnh đó, nhân cơ hội này, chúng tôi sẽ tăng cường hơn nữa các hoạt động đào tạo nâng cao ý thức của nhân viên về tuân thủ pháp luật cũng như các quy tắc ứng xử đúng mực".
Vào tháng 1.2018, vụ việc vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá được phơi trên mái nhà Văn phòng Thương vụ Việt Nam (thuộc Đại sứ quán Việt Nam tại Chile) cũng dấy lên những phản ứng từ cộng đồng. Đại sứ quán Việt Nam tại Chile sau đó đã xác nhận các vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đã được phơi trên mái nhà Văn phòng Thương vụ Việt Nam, thuộc Đại sứ quán Việt Nam tại Chile. Số vây trên do thân nhân của một cán bộ thuộc Văn phòng Thương vụ mua tại chợ dân sinh ở trung tâm thủ đô Santiago de Chile để sử dụng trong gia đình.
Số vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đã được phơi trên mái nhà Văn phòng Thương vụ Việt Nam. Ảnh: El Mostrador
Trước đó, tờEl Mostradorcủa Chile đăng tải bài viết với các bức ảnh được cho là chụp chiều 18.1 với nhiều vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá phơi trên mái tòa nhà trong khuôn viên trụ sở Đại sứ quán Việt Nam tại Chile. Bài viết cho biết có "ít nhất 100 vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá" và người dân sống gần tòa nhà đã than phiền về mùi hôi thối từ hôm 13.1.
Luật Chile cấm cắt vây tươi đối với 30 loài cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá sinh sống ở vùng ven biển Chile, kéo dài từ đông Thái Bình Dương đến Nam Đại Dương. Trong số đó, 15 loài thường xuyên trở thành mục tiêu bị cắt vây, bao gồm loài cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá xanh (Prionace glauca) sắp bị đe dọa và cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá Mako vây ngắn (Isurus oxyrinchus) sắp nguy cấp.
Lệnh cấm của Chile không ngăn cản đánh bắt cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá, nhưng bắt buộc ngư dân phải mang cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá nguyên vẹn vào bờ. Việc cắt vây cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá trên tàu hoặc vận chuyển vây từ tàu này sang tàu khác bị nghiêm cấm. Việc đưa cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá còn nguyên vẹn đến chợ tiêu thụ cho phép nhận dạng loài, theo dõi số lượng cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá đánh bắt, đồng thời giảm số lượng cá kèo nhà cái trực tiếp bóng đá mỗi tàu được phép bắt trước khi đưa ra giới hạn về trọng lượng.
BTV tổng hợp
Linh Đan