Na bongdaso kèo nhà cái có tên gọi khác: Nắm cơm, Na dây; Xưn xe, Ngũ vị tử nam; Có tên khoa học là:Kadsura Coccinea(Lem.); Quy kinh vị, đại trường. Thời gian gần đây, na bongdaso kèo nhà cái được nhiều người săn lùng về làm thuốc, chữa bệnh.
Do có giá trị cao về dược liệu nên na bongdaso kèo nhà cái được rất nhiều thương lái tìm mua và trả giá cao. Một quả na đỏ có trọng lượng lớn, chín tại cây có giá vào khoảng 500 nghìn đồng/kg, trung bình một quả nặng từ 3 – 4kg có giá vài triệu đồng/ quả.
TS Vũ Thoại, Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện nghiên cứu cây đàn hương và thực vật quý hiếm, cho biết na bongdaso kèo nhà cái là loại cây có giá trị dược liệu cao, quý hiếm và cần được bảo tồn. “Đây là loại cây thân leo, lá hình bầu dục thường mọc trong bongdaso kèo nhà cái sâu và có độ phủ tán trên 40%, ở độ cao từ 150 – 1200m so với mặt nước biển. Quả na bongdaso kèo nhà cái khi chín rất thơm và sóc rất hay tìm để ăn. Đây cũng là một trong 3 vị thuốc trong bài thuốc “Tứn khửn”, bài thuốc chữa yếu sinh lý nổi tiếng của đồng bào dân tộc Sơn La. Ngoài ra, dễ thân cây na bongdaso kèo nhà cái cũng có giá trị rất lớn trong Đông Y".
Tại Việt Nam chưa có tài liệu nào nghiên cứu về cây Na bongdaso kèo nhà cái. Tuy nhiên, ở Trung Quốc đã nghiên cứu và viết thành sách hướng dân cách dùng cây Na bongdaso kèo nhà cái. Tại huyện Yên Thế các lương y và các đồng bào dân tộc trên huyện Yên Thế hay dùng làm thuốc thang chữa phong thấp ăn uống kém phụ nữ hãm uống sau khi sinh đẻ chống hậu sản.
Cây na bongdaso kèo nhà cái có rất nhiều tác dụng trong việc bồi bổ cơ thể và chữa bệnh. Rễ cây, thân cây và quả của cây na bongdaso kèo nhà cái đều có tác dụng chữa bệnh.
Quả na bongdaso kèo nhà cái có thể trị phong thấp, hay làm thuốc an thần trị chứng mất ngủ, giúp điều hòa khí huyết, hồi sức. Ngoài ra, quả na bongdaso kèo nhà cái đem ngâm rượu có thể trở thành bài thuốc bổ dương rất hiệu quả, mà người Mông hay gọi là rượu Tứn khửn – “thần dược phòng the”.
Rễ cây thu hái quanh năm, rửa sạch, thái phiến, phơi khô dùbongdaso kèo nhà cái dần. Rễ dùbongdaso kèo nhà cái trị viêm ruột mạn tính, viêm dạ dày ruột cấp tính, viêm loét dạ dày và hành tá tràbongdaso kèo nhà cái; Phong thấp đau xươbongdaso kèo nhà cái; Đau bụbongdaso kèo nhà cái trước khi hành kinh, hậu sản... Liều dùbongdaso kèo nhà cái, sắc 15-30g rễ khô lấy nước uốbongdaso kèo nhà cái.
Dân gian cũbongdaso kèo nhà cái thườbongdaso kèo nhà cái dùbongdaso kèo nhà cái vỏ thân, vỏ rễ làm thuốc bổ, kích thích tiêu hoá, giảm đau. bongdaso kèo nhà cáiày dùbongdaso kèo nhà cái 8-16 g sắc hoặc bongdaso kèo nhà cáiâm rượu uốbongdaso kèo nhà cái.
Khi hãm nước riêng vị Na bongdaso kèo nhà cái có vị hơi chát, dùng làm thuốc chữa các bệnh Phong tê thấp người suy nhược, đau dạ dày hành tá tràng, đại tràng ngoại thương xuất huyết, thân rễ ngâm rượi đánh gió xoa bóp vào chỗ đau nhức mỏi. Có thể dùng na bongdaso kèo nhà cái như một vị thuốc hành khí tiêu viêm chỉ thống, chữa đau dạ dầy tá tràng... giúp người ăn uống kém.
Hiện nay do giá trị kinh tế cao nên loại cây này đang bị săn lùbongdaso kèo nhà cái ráo riết đến mức báo độbongdaso kèo nhà cái.
Hải Yếntổbongdaso kèo nhà cái hợp