Nghệ thuật công cộng và những cơ hội tạo nên soi kèo nhà cái hôm nay đô thị có tính cộng đồng, sáng tạo hơn

Không gian công soi kèo nhà cái hôm nay (KGCC) cần phải lấy con người làm trung tâm. Nhận định này được đặt lên bàn thảo luận và nhận được sự đồng thuận cao từ các chuyên gia tại chuỗic toạ đàm về nghệ thuật công soi kèo nhà cái hôm nay, không gian văn hoá sáng tạo công soi kèo nhà cái hôm nay đô thị thuộc khuôn khổ lễ hội và Cuộc thi Thiết kế nghệ thuật công soi kèo nhà cái hôm nay Hà Nội 2022 do UBND TP. Hà Nội cùng UN-Habitat vàTạp chí Kiến trúc(Hội Kiến trúc sư Việt Nam) tổ chức.

KGCC và sự sáng tạo mang lại nhiều lợi ích đa chiều đối với cuộc sống đô thị, ông Jonghyo Nam, Quyền trưởng đại diện UN-Habitat tại Việt Nam, đưa ra nhận định trong phát biểu phiên mở đầu của chuỗi toạ đàm. Theo vị chuyên gian này thì các KGCC bao trùm, an toàn và dễ tiếp cận có thể thúc đẩy sự gắn kết giữa con người tới không gian, nuôi dưỡng ý thức công soi kèo nhà cái hôm nay và bản sắc công dân và văn hoá, đồng thời tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế và giúp ứng phó với các khủng hoảng môi trường.

Các diễn giả thảo luận tại toạ đàm.

Đi cụ thể vào soi kèo nhà cái hôm nay trong những đặc trưng của không gian công cộng là tiếp cận cởi mở với tất cả mọi người, TS-KTS Lê Phước Anh (Đại học Quốc gia Hà Nội) chia sẻ, dù là không gian nào (quảng trường hay đường phố) đều phải đảm bảo yếu tố tiếp cận tự do cho tất cả mọi người và thoải mái trong lựa chọn hành động.

Tuy nhiên, thực tế hiện này soi kèo nhà cái hôm nay số khu ngăn rào riêng, khiến người ta cảm thấy xa cách hay soi kèo nhà cái hôm nay số không gian mà ở đó có sự định hướng thương mại rõ ràng với mục đích mua sắm bởi yếu tốt hình ảnh truyền thông, âm thanh ánh sáng lấn át. Hay nói cách khác đó là người dân đang bị “bẫy” bởi những thứ hướng con người tới việc mua bán… Tất cả những điều đó làm giảm, triệt tiêu sự thoải mái, sự tự do tương tác trong không gian hay làm giảm cơ hội tiếp cận với soi kèo nhà cái hôm nay số người dân thì đó chính là KGCC giả tạo.

Vậy thế nào là soi kèo nhà cái hôm nay KGCC thành công? Trả lời câu hỏi này, TS-KTS Lê Phước Anh cho rằng đó là không gian mà soi kèo nhà cái hôm nay người vô gia cư và soi kèo nhà cái hôm nay quý cô cầm túi Hermet có thể tiếp cận đồng thời. soi kèo nhà cái hôm nay KGCC giả tạo không bao giờ làm được điều đó. Vậy làm sao để phản kháng nó? Theo vị chuyên gia này thì điều đầu tiên là cần nhận thức về nó, nhận diện nó rồi thì ta mới có thể tránh. Và cuối cùng là vẫn làm sao để không gian thực sự quay lại với những giá trị cơ bản cùa soi kèo nhà cái hôm nay KGCC– tức là dành cho tất cả mọi người.

Về vấn đề này, KTS. Trần Huy Ánh cho rằng ở ta có soi kèo nhà cái hôm nay thực tế “vì không có tên trong các văn bản nên KGCC bị đối xử tuỳ tiện. Nhiều không gian bản chất là KGCC nhưng lại trở thành tư nhân hoá”. Vấn đề lấn chiếm không gian công cộng, công thổ đã được KTS. Trần Huy Ánh đề cập trong nhiều bài viết mà trong đó nêu rõ các bất cập trong việc quản lý bãi đỗ xe, san lấp ao hồ, xén đất cây xanh, "phá nát" quy hoạch... Trong khi đó, ở các nước châu Âu, KGCC lại bắt đầu từ những không gian không hề... công cộng.

Không gian chung quanh Hồ Bảy Gian (phường Ngọc Hà, quận Ba Đình, Hà Nội) đang trở thành soi kèo nhà cái hôm nay điểm trông giữ xe tạm thời (ảnh trái) và cả soi kèo nhà cái hôm nay đoạn vòng hồ Giảng Võ (quận Ba Đình) biến thành nơi để trông giữ phương tiện. Ảnh: Báo Nhân Dân

TS. Emmanuel Cerise, đại diện Vùng Ile-de-France, đồng giám đốc cơ quan hỗ trợ hợp tác quốc tế vùng Paris tại Việt Nam, chọn cách tiếp cận trực diện khi liệt kê soi kèo nhà cái hôm nay số KGCC tại Pháp để minh hoạ cho các nhận định. Tổng quan cho thấy, về bản chất KGCC không phải là yếu tố mang tính chất đóng khung cứng nhắc trong soi kèo nhà cái hôm nay thời gian dài. Nó là những không gian có quá trình chuyển biến theo thời gian. Những KGCC ở Pháp nói riêng và châu Âu nói chung không phải làm những sản phẩm được thiết kế ngay từ ban đầu mà bản chất là nơi quy tụ mọi người giống như soi kèo nhà cái hôm nay điểm công cộng rồi sau đó mới được thiết kế trở thành KGCC. Và việc thiết kế KGCC soi kèo nhà cái hôm nay cách bài bản ở châu Âu mới chỉ xuất hiện cách đây hơn soi kèo nhà cái hôm nay trăm năm.

Quảng trường Nation, trước đó được biết tới như soi kèo nhà cái hôm nay điểm thu thuế. Và khi chức năng này không còn, Nacion trở thành KGCC. Hay quản trường ở thành phố Nancy – soi kèo nhà cái hôm nay thành phố nhỏ ở miền đông nước Pháp. Giai đoạn những năm 60,70 của thế kỷ trước nó gần như trở thành soi kèo nhà cái hôm nay bãi đỗ xe lớn. Tới cuối thế kỷ 20, bãi đỗ xe được di rời nhưng vẫn còn bốn tuyến phố bao quanh – giống như soi kèo nhà cái hôm nay đảo giao thông. Và tới năm 2005, nó được quy hoạch lại và giải toả toàn bộ phần đường dành cho xe cơ giới thành không gian cho người đi bộ và không gian tổ chức các festival, các hoạt động văn hoá.

TS. Emmanuel Cerise chia sẻ tại toạ đàm.

TS. Emmanuel dẫn chứng lịch sử của các quảng trường để nhấn mạnh KGCC không phải là soi kèo nhà cái hôm nay không gian ổn định lâu dài mà có sự biến đổi về mặt công năng. Điều này cũng cho thấy sự nối tiếp của truyền thống và hiện tại. Và ông cũng nhìn thấy những cơ hội phát triển KGCC cũng như KGCC cho nghệ thuật công cộng tại Việt Nam. “Vài năm gần đây Hà Nội đã có nỗ lực như dự án “con đường gốm sứ ven sông Hồng”, gần đây đã có những dự án bài bản hơn rất nhiều như dự án nghệ thuật công cộng Phúc Tân, hay các dự án ở phố Phùng Hưng. Đây là tín hiệu đáng mừng bước vào thời kỳ sáng tạo  nghệ thuật công cộng ở Hà Nội”.

Chia sẻ tại sự kiện về dự án Phúc Tân do bản thân trực tiếp tham gia, Hoạ sĩ-giám tuyển Nguyễn Thế Sơn đến từ Khoa Các khoa học liên ngành (Đại học Quốc gia Hà Nội), cho rằng: “Dự án chỉ được làm và thành công khi có sự đồng thuận của người dân”. Với những chia sẻ của vị hoạ sĩ này cho thấy, người dân được tham gia dự án từ lúc chia sẻ ý tưởng, cùng tham gia thực hiện cho tới khi là đối tượng hưởng thụ chính KGCC và nghệ thuật công soi kèo nhà cái hôm nay này.

Hoạ sĩ Nguyễn Thế Sơn và các nghệ sỹ đã thành công khi có sự tham gia của cộng đồng, để người dân tương tác và trở thành soi kèo nhà cái hôm nay phần của tác phẩm. Đây cũng là điều mà TS-KTS Lê Phước Anh tâm đắc, đó là “vai trò của người nghệ sĩ trong không gian công cộng giống như người đạo diễn giúp người dân có thể tham gia. Và trong KGCC quan trọng nhất là nghệ thuật phải giúp tăng cường tương tác và mở ra các chủ đề trao đổi”.

Dự án Nghệ thuật soi kèo nhà cái hôm nay đồng Phúc Tân  hình thành trên bãi đổ rác tự phát chân cầu Long Biên: biến bãi rác thành nơi sinh hoạt văn hóa nghệ thuật hấp dẫn an toàn cả ngày lẫn đêm. Ảnh tư liệu

Nói về nghệ thuật công cộng trong không gian công cộng, cũng như sự kết nối truyền thống và tinh thần đương đại, TS- KTS Lê Phước Anh ví von, rằng “nếu như coi đô thị là soi kèo nhà cái hôm nay cái nhà thì KGCC chính là phòng khách của cái nhà ấy” và chính vì thế nó được coi là bộ mặt chủ đạo của đô thị. Đây chính là nơi phản ánh rõ nhất các vấn đề như bản sắc.

Ở Việt Nam, KGCC bắt nguồn từ chính những không gian dân sự nơi người ta gặp gỡ trao đổi. Và chợ chính là KGCC quan trọng nhất. Nếu như đình mang tính không gian tương đối nghi thức và quy ước thì chợ là nơi mà tất cả những hành xử của người dân đều thể hiện sinh động và không che giấu. Đây cũng chính là sự “giàu có” trong văn hoá của Việt Nam.

TS-KTS Lê Phước Anh chia sẻ thêm, về mặt xu hướng, tất cả chúng ta đều có quyền để lại soi kèo nhà cái hôm nay dấu ấn của thế hệ đó ở trong không gian bằng tất cả các tương tác của họ. Dù chúng ta quý giá quá khứ đến mấy cũng dành chỗ cho tương lai hoặc hiện tại. Có những thứ khác biệt với suy nghĩ của chúng ta, đó là xu hướng tất yếu. Và thay vì thái độ phủ nhận thì chúng ta nên tôn trọng: “Theo tôi, soi kèo nhà cái hôm nay nguyên tắc để chúng ta làm sống lại quá khứ quan trọng nhất là chúng ta tác động vào nó chứ không phải giữ nguyên nó. Chúng ta cần cho nó soi kèo nhà cái hôm nay đời sống mới, soi kèo nhà cái hôm nay cách nhìn khác”.

An Di