Nhìn lại trách nhiệm của Bộ GTVT và tỉnh Tiền Giang trong vụ BOT kèo nhà cái 5

Lần lại hồ sơ cũ

Tin Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Trạm thu phí BOT kèo nhà cái 5 tạm dừng thu phí 1 tháng để các Bộ, ngành xem xét mọi vấn đề trình Chính phủ giải quyết vào tối 4.12 khiến giới tài xế và người dân trong khu vực hết sức vui mừng.

Ông Nguyễn Văn Xuân, tài xế xe tải ở tỉnh Đồng Tháp, bày tỏ: “Mỗi năm tui đóng phí giao thông, bảo trì đường bộ hơn 2 triệu đồng, nhưng đi qua địa phận 2 huyện Cái Bè, kèo nhà cái 5 phải tiếp tục đóng phí nâng cấp mặt đường quốc lộ 1 cho BOT kèo nhà cái 5 là hết sức vô lý, bất công. Tui rất mong sau thời gian tạm dừng thu phí, Thủ tướng chỉ đạo phải dời Trạm BOT vào đường tránh kèo nhà cái 5 đúng như bản chất của nó cho người dân được nhờ”.

Ngay sau khi Thủ tướng yêu cầu trạm BOT kèo nhà cái 5 tạm dừng thu phí, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã phát biểu trước báo giới rằng trong vụ BOT kèo nhà cái 5 ai có sai phạm sẽ bị kỷ luật, kể cả bản thân Bộ trưởng.

Phát biểu của ông Thể khiến mọi người hả lòng hả dạ, chờ xem ai sẽ là người phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ trong vụ này. Nhưng như Một Thế Giới từng thông tin, trước khi dự án tuyến tránh quốc lộ 1A qua TT.kèo nhà cái 5 Lậy được phê duyệt, ngày 19.9.2013, ông Thể lúc đó là Thứ trưởng Bộ GTVT đã ký quyết định công bố danh mục các dự án kêu gọi đầu tư bằng hình thức BOT.

Văn bản ban đầu của Bộ GTVT cũng không đề cập việc nâng cấp quốc lộ 1. Ảnh: Thanh Vinh

Trong danh mục ghi rõ dự án chỉ có duy nhất hạng mục tuyến tránh TT.kèo nhà cái 5 chiều dài 12km, nền đường rộng 12m, có 2 làn xe. Sau đó Bộ KHĐT có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ cho biết thống nhất với Bộ GTVT về việc kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương triển khai dự án theo hình thức BOT.

Tiếp đó tháng 11.2013, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải ký văn bản đồng ý chủ trương đầu tư và chỉ đề cập đến tuyến tránh kèo nhà cái 5. Nhưng đến ngày 19.12.2013 ông Thể ký quyết định phê duyệt dự án, ngoài hợp phần chính là tuyến tránh dài 12km lại có thêm hợp phần “tăng cường mặt đường quốc lộ 1A qua Tiền Giang dài 26,5km, từ km 1987+ 560 đến km 2014”.

Nhiều thông tin cho biết, trước khi phê duyệt dự án, ngày 28.10.2013 Bộ GTVT đã gửi nhiều văn bản hỏa tốc tới HĐND, UBND và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang đề nghị thống nhất vị trí đặt trạm thu phí với 2 phương án.

Cụ thể phương án 1 cho thấy nếu đặt trạm thu phí ngoài tuyến tránh sẽ đảm bảo thời gian hoàn vốn và hiệu quả tài chính, thời gian thu phí khoảng 10 năm. Trong phương án này bao gồm cả phần “tăng cường mặt đường quốc lộ 1A để hợp thức hóa việc đặt trạm thu phí trên quốc lộ ở vị trí hiện nay.

Phương án 2 là đặt trạm thu phí trong tuyến tránh, nhưng hiệu quả tài chính thấp, thời gian thu phí trên 30 năm, không giải quyết được ùn tắc trong TT.kèo nhà cái 5 Lậy. Phương án 2 sau đó không được chọn.

Trách nhiệm của Tiền Giang?

Sau khi xảy ra việc người dân liên tục phản đối trạm thu phí BOT kèo nhà cái 5 khiến dư luận bức xúc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và kinh tế toàn vùng ĐBSCL, chiều 4.12, ông Phạm Anh Tuấn, Phó chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang, thừa nhận UBND tỉnh không lường được hết diễn biến sự việc và hiện nay sự hỗn loạn tại Trạm BOT kèo nhà cái 5 đã vượt ngoài tầm kiểm soát của tỉnh.

Vị trí đặt trạm được Đoàn đại biểu Quốc hội Tiền Giang đề xuất?. Ảnh: Thanh Vinh

Vậy UBND tỉnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang có trách nhiệm như thế nào trong sự việc này? Theo tài liệu chúng tôi có được, ngày 30.8.2013, bà Trần Kim Mai, Phó chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang ký văn bản số 3901 gửi Bộ GTVT về việc đầu tư xây dựng công trình tuyến tránh quốc lộ 1 đoạn qua TT.kèo nhà cái 5.

Văn bản nêu: “Giao thông trên quốc lộ 1 đoạn qua TT.kèo nhà cái 5 phức tạp, thường xuyên ùn tắc, đặc biệt là tai nạn giao thông trên địa bàn xảy ra tập trung ở đoạn qua TT.kèo nhà cái 5. Tỉnh Tiền Giang cũng đang thực hiện quy hoạch để trình Chính phủ thành lập TX.kèo nhà cái 5 trên cơ sở nâng cấp từ TT.kèo nhà cái 5, vì vậy việc đầu tư xây dựng tuyến tránh kèo nhà cái 5 là cần thiết và cấp bách...”.

Và văn bản này giới thiệu luôn nhà đầu tư xây dựng tuyến tránh kèo nhà cái 5 theo hình thức BOT là Công ty CP Phát triển đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và Công ty CP Tân Hoàn Cầu.

Đến ngày 6.11.2013 ông Nguyễn Văn Danh, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang, ký văn bản 379/ĐĐBQH-VP gửi Bộ GTVT nêu rõ: “Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang thống nhất chủ trương về vị trí đặt trạm thu phí tuyến tránh TT.kèo nhà cái 5 trên quốc lộ 1 tại lý trình Km 1999+900 thuộc địa phận xã Phú An, H.kèo nhà cái 5, tỉnh Tiền Giang.

Đề nghị khi làm dự án này, đồng thời với việc xây dựng tuyến tránh phải kết hợp tăng cường mặt đường, sửa chữa hệ thống thoát nước dọc quốc lộ 1 đoạn qua TT.kèo nhà cái 5…”.

Văn bản của Đoàn ĐBQH kèo nhà cái 5 Tiền Giang đồng ý vị trí đặt Trạm thu phí trên quốc lộ 1A, dân đến sự phản ứng quyết liệt của người dân. Ảnh: Thanh Anh

Trước đó, ngày 2.10.2015 ông Lê Văn Nghĩa, Phó chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang, có văn bản xác định vị trí Trạm thu phí BOT kèo nhà cái 5 tại Km1999+900 gặp khó về giải phóng mặt bằng nên đề xuất dời trạm đến km 1999+ 300, cũng trên quốc lộ 1A.

Từ lúc Bộ GTVT gửi nhiều văn bản hỏa tốc tới HĐND, UBND và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang đề nghị thống nhất vị trí đặt trạm thu phí với 2 phương án (vào 28.10.2013) cho đến lúc ông Nguyễn Văn Danh, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội kèo nhà cái 5 Tiền Giang, ký văn bản 379/ĐĐBQH-VP gửi Bộ GTVT nêu việc chọn phương án (vào 6.11.2013) chỉ hơn một tuần. Liệu trong khoảng thời gian đó, Tiền Giang có kịp tham khảo ý kiến người dân một cách rộng rãi trước khi quyết định hay không?

Thanh Anh