Những kênh kèo nhà cái hôm nay xưa thành đại lộ đẹp nhất Sài Gòn

Sài Gòn - từng được mệnh danh là Hòn ngọc Viễn Đông - có tốc độ đô thị hóa nhanh nhất cả nước. Từ mảnh đất hoang vu lấy giao thông thủy là chủ yếu, Sài Gòn thay đổi qua từng năm khiến phương thức đi lại cũng thay đổi. Các kênh, kèo nhà cái hôm nay dần nhường chỗ cho những trục đường lớn.

Thay đổi mạnh mẽ nhất là trung tâm kèo nhà cái hôm nay phố, nơi tiếp giáp sông Sài Gòn với các hệ thống kênh lớn như Bến Nghé - Tàu Hủ, Nhiêu Lộc - Thị Nghè. Hàng loạt đại lộ hiện đại Nguyễn Huệ, Hàm Nghi, Lê Lợi, Nguyễn Thái Học, Lê Thánh Tôn... là những con kênh lớn.

kèo nhà cái hôm nay Cầu Sấu - Đường Hàm Nghi (quận 1)

Là một trong những con đường nổi tiếng ởtrung tâm TP.HCM, đường Hàm Nghi -nối chợ Bến Thành với sông Sài Gòn - xưalà tuyến đường thủy. Học giả Trương Vĩnh Ký cuối thế kỷ 19 cho biết đường thủy này đã được người Việt biết đến như kèo nhà cái hôm nay Cầu Sấu (Crocodile Cầu Creek) -xuất phát từ những hồ nuôi cá sấu dọc theo bờ của kênh để lấy thịt.

kèo nhà cái hôm nay Cầu Sấu tức đường Hàm Nghi nay với đường màu vàngtrên bản đồ Sài Gòn xưa. Ảnh:Flick

kèo nhà cái hôm nay Cầu Sấu chạy từ sông Sài Gòn xa về giao lộ Hàm Nghi - Pasteur hiện nay và kết nối với kênh đào khác. Trước năm 1867, kèo nhà cái hôm nay được các nhà buôn sử dụng để tiếp cận Chợ Cũ do người Pháp lập trên đường Chaigneau (nay là đường Tôn Thất Đạm).

Khoảng năm 1870, nó được san lấp kèo nhà cái hôm nay đường phẳng với tên gọi Canton sau quyết định của thống đốc Nam Kì. Đến ngày 24.2.1897, hai đường lại tách riêng ở giữa có tiểu đảo. Đường phía bắc có tên Krantz, phía Nam là đường Duparré.

Từ ngày 22.4.1920, hai đường nhập một và mang tên chung là Đại lộ De la Somme. Từ năm 1955, chính quyền Sài Gòn đổi là đại lộ Hàm Nghi, sau ngày thống nhất đất nước vẫn giữ lại tên này. Hiện, dọc đường Hàm Nghi là trụ sở các ngân hàng, cao ốc văn phòng lớn nhất nhì kèo nhà cái hôm nay phố.

Kênh Chợ Vải - Nguyễn Huệ (quận 1)

Để thuyền bè vào tận kèo nhà cái hôm nay Bát Quái (kèo nhà cái hôm nay cũ của Sài Gòn đã bị phá hủy), con kênh đào được hình kèo nhà cái hôm nay mang tênKinh Lớnbắt đầu từ bến Bạch Đằng chạy thẳng đến trước cổng UBND kèo nhà cái hôm nay phố hiện nay. Ngoài tên Kinh Lớn do chính quyền đặt, người dân lúc bấy giờ còn gọi là Chợ Vải do dọc mé kênh có nhiều Hoa kiều tập trung bán vải vóc.

Đối với người Pháp, con kênh này có tên Grand. Sau khi Pháp chiếm được Sài Gòn, năm 1861, đô đốc Charner ban hành quy định giới hạn địa phận kèo nhà cái hôm nay phố. Kinh Lớn được đổi tên kèo nhà cái hôm nay kênh đào Charner, hai bên bờ kênh là con đường chạy song song mang tên Rigault de Genouilly và Charner (nằm phía khách sạn Palace hiện nay). Đường Charner còn được gọi bằng Canton do có đa số người Hoa vùng Quảng Đông tập trung buôn bán.

Kinh Lớn lúc chưa có tòa nhà UBND TP và phố đi bộ Nguyễn Huệ hiện tại. Ảnh:Flickr

Kênh đào Charner có lưu lượng hàng hóa vận chuyển tấp nập nên sau thời gian bị ô nhiễm nặng. Năm 1887, người Pháp cho lấp kênh đào và sáp nhập con đường ở hai bờ kèo nhà cái hôm nay đại lộ Charner. Đại lộ Charner một đầu là Dinh Đốc Lý (nay là trụ sở UBND kèo nhà cái hôm nay phố) và đầu kia là sông Sài Gòn.

Không gọi theo tên Pháp đặt, người Sài Gòn gọi bằng cái tên dân gian là đường Kinh Lấp.

Sau nhiều biến thiên lịch sử, năm 1956, đại lộ Charner được đổi tên kèo nhà cái hôm nay Nguyễn Huệ – một trong những con đường đẹp nhất của "Hòn Ngọc Viễn Đông". Năm 1960, mỗi khi xuân về, đường Nguyễn Huệ lại xuất hiện chợ hoa. Theo tàu thuyền miền Tây, hoa từ khắp nơi về tập kết ở bến Bạch Đằng, trên bờ và trải dài trên đại lộ. Hiện, nơi đây trở kèo nhà cái hôm nay quảng trường đi bộ đầu tiên của cả nước và vẫn tổ chức đường hoa mỗi mùa Tết, thu hút cả triệu người thưởng lãm.

kèo nhà cái hôm nay Cây Cám - Đường Lê Thánh Tôn (quận 1)

Bắt đầu từ Thảo Cầm Viên, kèo nhà cái hôm nay Cây Cám chảy theo vách thành Gia Ðịnh cũ, tức chạy dọc theo đường Lê Thánh Tôn - Nguyễn Hữu Cảnh ngày nay. Con kênh tiếp giáp với kênh chợ Vải, tức đường Nguyễn Huệ.

Tên gọi Cây Cám xuất phát từ loại cây lá có phấn mịn như cám, mọc cạnh kinh. Con kênh bùn lầy được lấp bằng vào năm 1884 và sau này kèo nhà cái hôm nay trục đường quan trọng chạy trước mặt UBND TP HCM.

Kênh Coffyn - Đường Lê Lợi (quận 1)

Trung tá Coffyn người Pháp, người quy hoạch Sài Gòn đã cho đào kinh mang tên ông nối kinh Chợ Vải với kèo nhà cái hôm nay Cầu Sấu và kèo nhà cái hôm nay Cây Cám. Hai bên bờ kinh có lối đi gọi là đường Bonard.

Kinh bắt đầu từ ngã ba đại lộ Bonard với đường Pasteur ngày nay đến cuối đại lộ ở góc với đường Mac-Mahon (nay là Nam Kỳ Khởi Nghĩa) tại số 44bis Bonard.

Đến năm 1892 nó cũng bị lấp cùng với hàng loạt kinh kèo nhà cái hôm nay nhỏ khác. Kinh Coffin trở thành đường Bonard, nay là đường Lê Lợi. Đây là con đường được coi là trung tâm thương mại của Sài Gòn xưa nay.

kèo nhà cái hôm nay Chợ Lớn - Đường Hải Thượng Lãn Ông (quận 5)

Đường Hải Thượng Lãn Ông là phố buôn bán thuốc cổ truyền sầm uất với nhiều ngôi nhà cổ được TP HCM xếp hạng di tích. Khu vực này mang đậm dấu ấn của người Hoa trong hành trình khai phá, phát triển khu vực Chợ Lớn. Xưa, con đường này vốn là kèo nhà cái hôm nay Chợ Lớn.

Từ kinh Tàu Hủ đi lên trung tâm Chợ Lớn, kèo nhà cái hôm nay Chợ Lớn nối kinh Phố Xếp, sau đó hướng Tây đến kèo nhà cái hôm nay Lò Gốm gần đồn Cây Mai, cạnh kinh Vòng Thành. Khúc gần Cầu Đường là bến Gaudot nơi có trụ sở nhà buôn Thông Hiệp củaQuách Đàm.

kèo nhà cái hôm nay Chợ Lớn và đường Hải Thượng Lãn Ông ngày nay. Ảnh:TTXVN

Năm 1955 kèo nhà cái hôm nay Chợ Lớn bị lấp biến thành đường Khổng Tử, nay là đường Hải Thượng Lãn Ông và đường Lê Quang Sung. Con kèo nhà cái hôm nay này còn có tên Cầu Đường vì lúc trước có một cây cầu như vậy bắc qua. Ở đó bán đủ thứ đường như đường thẻ, đường cát, đường phổi... theo học giả Vương Hồng Sển trong cuốn Sài Gòn năm xưa.

Kênh Phố Xếp - Đường Châu Văn Liêm (quận 5)

Kênh Phố Xếp hình thành khi người Hòa vừa từ cù lao Phố (Biên Hòa, Đồng Nai) về Chợ Lớn năm 1778. Họ có nhu cầu mở thêm phố chợ nên đào thêm kinh Phố Xếp, nối kèo nhà cái hôm nay Tàu Hủ cắt ngang kèo nhà cái hôm nay Chợ Lớn, lên hướng Bắc đến Chợ Rẫy (nay là Bệnh viện Chợ Rẫy).

Chợ Rẫy nằm trên gò đất cao, xung quanh đó người Hoa trồng rau cải để bán. Lúc này hoạt động buôn bán ở Chợ Lớn còn rất yếu, chỉ có Chợ Rẫy là phát triển.

Kinh Phố Xếp giúp vận chuyển rau cải ra kèo nhà cái hôm nay Tàu Hủ và đi khắp nơi. Kinh này tồn tại đến năm 1925 mới bị lấp, thành đại lộTổng đốc Phương(Đỗ Hữu Phương), nay là đường Châu Văn Liêm, Thuận Kiều.

Trục đường này kết nối với đường Hồng Bàng giúp người dân kèo nhà cái hôm nay phố thuận lợi trong việc di chuyển từ trung tâm Sài Gòn ra khu Chợ Lớn và ngược lại.

Kinh Vòng kèo nhà cái hôm nay - Đường Nguyễn Thị Nhỏ (quận 5,10,11)

Khi Pháp chiếm Nam Bộ, tuy làm chủ được tình thế nhưng luôn phải đối phó với nhiều đợt tấn công của nghĩa quân từ Đồng Tháp Mười. Vì thế đô đốc Bonard cho đào kinh Vành Đai (Canal de Ceinture) hình vòng cung bao bọc phía bắc của Sài Gòn - Chợ Lớn, còn gọi là kinh Vòng kèo nhà cái hôm nay hay kinh Bao Ngạn (tức “bờ bao”).

Kinh bắt đầu đào năm 1875 theo quy hoạch của trung tá Coffyn. Kinh được xuất phát từ ngã ba giữa kèo nhà cái hôm nay Chợ Lớn và kèo nhà cái hôm nay Lò Gốm đến gò Cây Mai (nay là đường Nguyễn Thị Nhỏ, quận 11), vòng qua Phú Thọ, đến Hoà Hưng rồi đồ ra kèo nhà cái hôm nay Thị Nghè ở vị trí nay là cầu Công Lý. Bờ kinh là đường bộ cho lính canh phòng, dưới kinh là tàu chiến cỡ nhỏ di chuyển.

Kinh Vòng kèo nhà cái hôm nay dài 7 km, rộng 10 m, sâu 3 m do khoảng 40.000 nhân công tham gia đào đắp. Nhưng do dân phu đấu tranh và nghĩa quân đánh phá liên miên nên công trình dang dở dù đã đào được kèo nhà cái hôm nay đường kinh, sau đó được lấp dần rồi kèo nhà cái hôm nay đường Nguyễn Thị Nhỏ như hiện tại.

Ngoài 7 kinh kèo nhà cái hôm nay biến thành đại lộ trên, Sài Gòn còn một số con đường khác mà khởi thủy là tuyến lưu thông dành cho tàu bè. Có thể kể đến một số cái tên như kèo nhà cái hôm nay ông Lãnh - Đường Nguyễn Thái Học, kèo nhà cái hôm nay Cầu Kho - đường Hồ Hảo Hớn...

Mới đây, TP HCM cho đào lạikênh Hàng Bàngđã lấp trước đó kèo nhà cái hôm nay kênh mở để thoát nước, chống ngập. Kinh phí dự kiến khoảng 2.000 tỷ đồng.

TheoSơn Hòa -Vnexpress

» Hành trình hồi ức thứ hai: Những thị dân thú vị

» Hành trình thứ kèo nhà cái hôm nay: Sài Gòn, đêm giữa âm dương

» Buồn vui xóm cổ Đít xơ mít

» Dấu tích kèo nhà cái hôm nay cổ hơn 140 tuổi giữa trung tâm Sài Gòn

» Nhà thờ cổ Sài Gòn - Bài 3: Nhà chùa giúp tiền xây... nhà thờ cha Tam

» Kho báu cõi thiêng trước cơn lốc kim tiền

» Số phận 2 kèo nhà cái hôm nay cổ bảo vệ Sài Gòn xưa

» Thảo Cầm Viên 150 tuổi - 'báu vật xanh' của Sài Gòn

» Ngắm 'Thiên Đường' của người Sài Gòn xưa trước giờ tháo dỡ

» Những điểm tôi qua, Yêu & Nhớ

» Sài Gòn cổ tích

» Buồn vui xóm cổ Đít xơ mít

» Chuyện về Lũy Bán Bích và người đầu tiên quy hoạch Sài Gòn