'Niềm tin của xã hội với giáo trực tiếp kèo nhà cái đang giảm mạnh'

Trao đổi với phóng viên sau khi Quốc hội công bố phiếu tín nhiệm, TS Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo trực tiếp kèo nhà cái chuyên nghiệp, Bộ GD&ĐT - cho rằng kết quả "tín nhiệm thấp" cao nhất của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ phản ánh những hạn chế của ngành, cũng như lòng tin của Quốc hội, xã hội với giáo trực tiếp kèo nhà cái.

Nhiều hạn chế dai dẳng, niềm tin giảm sút mạnh hơn

- Kết quả 140 phiếu tín nhiệm cao, 194 tín nhiệm và 137 phiếu tín nhiệm thấp của Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạcó đồng nhất hiệu quả công việc của ngành trong thời gian qua, thưa ông?

- Gần 3 năm qua, ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái đã làm được khá nhiều việc, bám sát 9 giải pháp mà người đứng đầu đề ra. Nhìn một cách khái quát, ngành đã ban hành được một số tiêu chuẩn, thúc đẩy việc tự chủ giáo trực tiếp kèo nhà cái đại học và có giải pháp khuyến khích nghiên cứu trong các trường đại học.

TS Hoàng Ngọc Vinh cho rằng trong quá trình quản lý, tư lệnh ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái bộc lộ một số hạn chế. Ảnh: NVCC.

Ở những kỳ thi cấp độ thế giới, Việt Nam vẫn được xếp vào thứ hạng cao, trong khi điều kiện đầu tư kém nhiều nước.

Tuy nhiên, ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái cũng còn một số hạn chế tồn tại từ vài năm trước. Những hạn chế có thể thấy rõ nhất là lùm xùm trong vụ thi tốt nghiệp THPT 2017, 2018; xét công nhận chức danh giáo sư; một vài đề án lớn chuẩn bị chưa kỹ nên chưa được xã hội đồng tình.

Đặc biệt, việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình và sách giáo khoa, trình đề án dự thảo Luật Giáo trực tiếp kèo nhà cái và Luật Giáo trực tiếp kèo nhà cái Đại học còn chậm so với kế hoạch được giao. Những vấn đề hội nhập quốc tế, đặc biệt hội nhập ASEAN, chưa được đẩy mạnh trong giáo trực tiếp kèo nhà cái đào tạo.

Kết quả lấy phiếu như trên đã phản ánh những hạn chế của ngành, cũng như lòng tin của Quốc hội. Nó cho thấy ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái còn phải cố gắng rất nhiều để đạt được kỳ vọng của người dân và Quốc hội.

Tuy nhiên, tôi không đồng ý về so sánh hiệu quả công việc của ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái thông qua lần lấy phiếu tín nhiệm so với một số ngành khác. Bởi vì, giáo trực tiếp kèo nhà cái khá đặc thù, chỉ có tiêu tiền trong điều kiện ngân sách không đủ, quản lý không khéo dễ bị thất thoát do tham nhũng.

- Từ số phiếu này, ông đánh giá thế nào về niềm tin của Quốc hội và xã hội với ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái?

- Niềm tin xã hội vào giáo trực tiếp kèo nhà cái giảm sút từ vài năm trước và hai năm nay có xu hướng giảm sút mạnh hơn. Lấy phiếu tín nhiệm bộ trưởng nhưng thực chất là lấy tín nhiệm cho toàn ngành mà ở đó các cấp quản lý, cán bộ giáo viên, học sinh, sinh viên có phần trách nhiệm.

"Niềm tin xã hội vào giáo trực tiếp kèo nhà cái giảm sút từ vài năm trước và hai năm nay có xu hướng giảm sút mạnh hơn."

TS Hoàng Ngọc Vinh

Giáo trực tiếp kèo nhà cái có thể coi là ngành lớn nhất trên bình diện số người tham gia (hơn 20 triệu người). Ngành quản lý tài sản thiết bị lớn trong điều kiện kinh phí có tăng lên nhưng so với nhiều quốc gia khác còn khá khiêm tốn (tính về chi thực trên đầu học sinh, sinh viên).

Sự kỳ vọng của người dân vào ngành cao nên ghế bộ trưởng giáo trực tiếp kèo nhà cái luôn "nóng" và thách thức. Bộ trưởng phải cố gắng gấp nhiều lần các bộ trưởng khác mới hy vọng lãnh đạo nền giáo trực tiếp kèo nhà cái Việt Nam vượt qua khó khăn.

Phải bằng tầm nhìn xa, rộng, tâm trong sáng, nhiệt huyết sục sôi, cống hiến, cùng tấm gương đạo đức, niềm tin của xã hội may ra mới trở lại.

Cần chung tay, giáo trực tiếp kèo nhà cái mới có cơ hội cất cánh

- Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã trải qua nửa nhiệm kỳ. Ông thấy tư lệnh ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái có những ưu, nhược điểm gì?

- Tôi chỉ được làm việc với Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khoảng 7 tháng. Ngày bộ trưởng nhận công tác tại Bộ GD&ĐT, tôi kỳ vọng nhiều về đổi mới mạnh mẽ, kiên quyết và dấn thân hơn người tiền nhiệm.

Bộ trưởng đề ra 9 nhiệm vụ căn cốt, tôi thấy hợp lý và tin tưởng, như quy hoạch phát triển giáo trực tiếp kèo nhà cái, thúc đẩy tiếng Anh, phân luồng hướng nghiệp, đảm bảo chất lượng giáo trực tiếp kèo nhà cái, hội nhập quốc tế, và tự chủ đại học. Những ngày đầu, tôi thấy bộ trưởng nhiều sáng kiến và hăng hái chỉ đạo các địa phương cùng các sở GD&ĐT.

Tuy nhiên, quá trình quản lý đã bộc lộ một số hạn chế như thiếu tư duy hệ thống mang tính chất điều hành vĩ mô, liên ngành. Tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm đội ngũ cán bộ giúp việc có khiếm khuyết, thiếu sự quan tâm, động viên, tôn trọng thích đáng với cán bộ đương nhiệm từ nhiệm kỳ trước, cũng như minh bạch quá trình tuyển dụng, bổ nhiệm. Điều đó là tối kỵ trong công tác cán bộ.

Ngoài ra, một số phát ngôn của bộ trưởng hơi vội vã, dễ gây hiểu nhầm, chưa xứng với tầm một chính khách, chưa huy động và dựa trên những nghiên cứu khoa học để tham mưu với Đảng và Nhà nước chính sách, cơ chế phát triển giáo trực tiếp kèo nhà cái.

- Những vấn đề "nóng" về giáo trực tiếp kèo nhà cái khiến ông trăn trở nhất?

- Ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái rất phức tạp, đụng đến hàng triệu gia đình và con người, đòi hỏi toàn xã hội chung tay với ngành và với bộ trưởng. Một mình bộ trưởng rất khó xoay xở.

Những vấn đề trăn trở nhất với tôi vẫn là chất lượng giáo trực tiếp kèo nhà cái đại học nói riêng và chất lượng nguồn nhân lực nói chung mà giáo trực tiếp kèo nhà cái có thể coi là nhân tố then chốt nhất, quan trọng hàng đầu của chiến lược phát triển bền vững.

Kết quả lấy phiếu tín nhiệm 2018 của Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ.

Chúng ta thấy giáo trực tiếp kèo nhà cái đại học khởi sắc, nhưng niềm tin vào chất lượng giáo trực tiếp kèo nhà cái đại học vẫn còn lơ lửng, khi số học sinh du học nước ngoài vẫn chưa hề thuyên giảm và con số sinh viên ngoại quốc đến Việt Nam chẳng tăng được bao nhiêu.

Nói đến chất lượng cần có chiến lược phát triển nhân lực giáo trực tiếp kèo nhà cái linh hoạt, bài bản hơn nữa, không chỉ về đào tạo mà cả về tuyển dụng và đãi ngộ. Thúc đẩy quyền tự chủ cơ sở giáo trực tiếp kèo nhà cái nhằm huy động nhiều nguồn lực hơn nữa từ xã hội mà vẫn đảm bảo công bằng và cơ hội tiếp cận của người dân.

Đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn với bộ trưởng khi vừa muốn áp dụng cơ chế thị trường nhưng vẫn giữ định hướng xã hội chủ nghĩa để đảm bảo sự bình đẳng, tiếp cận giáo trực tiếp kèo nhà cái có chất lượng, trong điều kiện khả năng chi trả của người dân có hạn.

Vì thế, chỉ khi có sự chung tay của toàn xã hội với ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái, chia sẻ và đồng cảm với những khó khăn của ngành, cũng như của Chính phủ, giáo trực tiếp kèo nhà cái mới có hy vọng và cất cánh.

Vấn đề cuối cùng là cần có nhiều hành động thực tế hơn về phân luồng học sinh sau THCS. Mỗi năm, hơn 300.000 học sinh tốt nghiệp hoặc bỏ học THCS mà không vào THPT, ra thị trường lao động không có kỹ năng, là sự lãng phí xót xa nhất.

Bộ GD&ĐT cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Lao động Thương binh và Xã hội để cùng hợp tác, chia sẻ nguồn lực, phối hợp quy hoạch phát triển giáo trực tiếp kèo nhà cái phổ thông, giáo trực tiếp kèo nhà cái đại học, đảm bảo sự hài hòa trong phân bổ nguồn lực và cân đối cơ cấu trình độ và ngành nghề đào tạo.

- Ngành giáo trực tiếp kèo nhà cái và bộ trưởng cần làm gì trong thời gian tới để lấy lại niềm tin của xã hội?

- Tôi nghĩ còn rất nhiều việc phải làm ngay, nhưng trước mắt phải tăng cường truyền thông chân chính, chuyên nghiệp hơn để xã hội hiểu thêm về công việc của ngành, từ đó cùng chung tay góp sức.

Đồng thời, bộ cần ráo riết chuẩn bị rà soát nguồn lực, điều kiện của các địa phương khi triển khai chương trình và sách giáo khoa mới, đặc biệt giải quyết dứt điểm câu chuyện thừa thiếu giáo viên ở giáo trực tiếp kèo nhà cái phổ thông.

Bộ GD&ĐT cần nhanh chóng hoàn thiện Luật Giáo trực tiếp kèo nhà cái và Luật Giáo trực tiếp kèo nhà cái Đại học để có thể được Quốc hội thông qua vào kỳ họp tới.

Bộ cũng cần quán triệt các nghị quyết của Hội nghị Trung ương 6, Đại hội 12 của Đảng bằng hành động cụ thể, thúc đẩy tự chủ và dân chủ trong các cơ sở giáo trực tiếp kèo nhà cái đào tạo.

Một nhiệm vụ cũng không kém phần cấp bách là chuẩn bị dự thảo xây dựng chiến lược (kế hoạch tổng thể) phát triển giáo trực tiếp kèo nhà cái đào tạo sau năm 2010.

Quyên  Quyên thực hiện