Dáng còng, mi rụp che ánh hoang tàn, đôi môi khô của bongdaso kèo nhà cái đàn bà ấy chẳng bao giờ hé cười, từ lúc tôi biết em. Mắt Rung chỉ sáng lên vài phách mỗi khi cậu con trai lao chạy về phía mẹ ôm hôn. Rồi mi lại rụp xuống theo bàn tay nhăn gầy dắt đứa trẻ đi. Đi đâu, Rung muốn đi đâu, nơi đâu là nhà? Có lần tôi buột miệng hỏi, Rung thảng thốt giật mình giấu mặt. Em có thể che đi khuôn mặt bơ phờ sau mái tóc xác xơ nhưng thân phận em, nỗi cô đơn của em đất trời nào che nổi.
Rung bongdaso kèo nhà cái Thái, lấy bác sĩ da trắng miền Trung Tây nước Hoa Kỳ qua công ty môi giới hôn nhân rồi đẻ bốn đứa con. Hỏi em có yêu chồng không, Rung trả lời không biết. Tôi đồ rằng em còn chưa biết yêu nghĩa là gì. Chồng Rung nói thích và cưới em vì đã không hỏi ông có bao nhiêu tiền. Lần đó, hiếm hoi tôi thấy em cười.
Bây giờ Rung không còn cười được với ai ngoài đàn con bé bỏng. Căn bệnh teo cơ đã biến ông thành hình nhân biết thở trên chiếc giường chuyên dụng với sự sống đếm phút đếm ngày. Gầy úa như lá cuối thu, Rung thức hàng đêm chăm chồng vì ông không bongdaso kèo nhà cái thân thích, vì ông không muốn y tá xa lạ đụng vô thân thể mình. Ông rồi sẽ mất, Rung còn có ai ngoài chiếc bóng của chính mình. Chiếc bóng ấy đang gắng gượng đổ xuống bao bọc đàn con nhỏ dại, nhưng liệu có chịu nổi mùa Đông năm nay băng giá sang năm giữa ngôi nhà rộng trên đỉnh đồi không còn trụ chống?
Tôi ướm với Rung tìm bongdaso kèo nhà cái đàn ông Thái nào đó, có thể bạn trai cũ đang lỡ làng có thể bạn facebook mà đưa sang. “Em không biết, em tuyệt vọng, em cô đơn, em muốn chết nhưng em phải sống”, Rung vùng ra khỏi nơi trú ẩn câm lặng cam chịu bấy lâu chạy vào màn sương tối. Chạy đâu, em còn chẳng biết nơi đâu quê nhà.
Ảnh: Kiếng Cận
Chuyện bongdaso kèo nhà cái Rung không cá biệt. Mà là chuyện bongdaso kèo nhà cái nhiều đàn bà châu Á trên đất Hoa Kỳ. Quê hương có phải quê nhà, quê nhà có còn là quê hương? Khi mà ta đã yêu ghét, đã sinh con đẻ cái, đã đội mưa lội tuyết, đã cắm neo đời mình trên một mảnh đất khác. Hãy để quê nhà thành tâm hồn ngự trị trong máu thịt ta như vốn sẵn. Và mở lòng đón nhận một quê hương mới. Chùm khế ngọt vẫn ở đó, trên cành cây nơi góc vườn bongdaso kèo nhà cái mẹ nhưng bàn tay ta đã không còn hái được, môi miệng ta đã quen mùi lê, táo, kiwi... Quê nhà quê hương, hãy xem chúng đơn thuần chỉ là từ ngữ. Bởi hồn cốt mảnh đất thân yêu đương nhiên đã thấm đẫm mao mạch kẻ tha hương.
Rung, em gái Thái còn có thể lựa chọn quay về nhưng Xuân, cô gái nửa Ninh Bình nửa Gia Lai thì không.
Tôi tìm thấy mộ nàng mùa Đông hai năm trước giữa cánh rừng nhỏ trong quần thể nhà thương điên bỏ hoang xứ Ohio, Hoa Kỳ. Vào buổi chiều tuyết lạnh hoang bongdaso kèo nhà cái dưới bầu trời xám thấp u mù ấy, tấm bia đá thô sơ ghi tên Xuân, tên một bongdaso kèo nhà cái con gái Việt Nam đã làm tim tôi cứng nghẹn. “Nơi đây yên nghỉ cô gái nhỏ Việt Nam đã yêu đến nổ tung lồng ngực”. Đọc dòng chữ khắc trên bia mộ, tôi tưởng mình vừa bơi cả chuyến dài qua Thái Bình Dương về nơi nào đó dọc sống lưng chữ S có nắng trong cát rát và hàng bạch đàn xao xác đến ngôi nhà Xuân đã sinh ra. Để thấy nàng khỏa thân trước biển, đôi bầu vú thõng dài những tuyệt vọng lứa đôi. Cả mùa Đông ấy, giữa nhiều giấc chập chờn, Xuân ẩn hiện lờn vờn gại nứt đường linh cảm trong tôi. Ước ao được chạm vào mảnh trái tim vỡ nát nhưng hãy còn đỏ máu của nàng để nghe lời quá khứ, tôi đi tìm Xuân.
Mùa Hè vừa rồi tôi đã thấy nàng. Nhân dáng Xuân hiện ra rõ ràng, đến với tôi trong sự tình cờ may mắn. bongdaso kèo nhà cái y tá từng chăm sóc nàng sống ngay góc đường tôi vẫn hàng ngày qua lại. Bà nói gần như đang quên hết mọi thứ để chờ ngày Chúa cứu rỗi, nhưng Xuân thì không, có lẽ ở thế giới bên kia linh hồn bà vẫn có một miếng nhỏ lưu cất dáng hình Xuân câu chuyện của Xuân.
Trong ngôi nhà nhỏ ở một con hẻm nhỏ nào đó của Sài Gòn xưa, Xuân đã sống những ngày ngời sáng bên bongdaso kèo nhà cái cha là nghệ nhân làm đàn violin và bongdaso kèo nhà cái mẹ dạy học. Cha nàng cưng yêu đứa con gái độc nhất tới mức ngày bác sĩ thông báo Xuân sẽ không thể nghe nói được nữa sau một trận sốt dài, ông phát dại ôm cây vĩ cầm lao thẳng xuống sông. Không chết nhưng hỏng một bàn chân, ông trở về buồn rầu ngày qua ngày sớm tối bên con kéo vĩ cầm. bongdaso kèo nhà cái cha ấy có niềm tin mãnh liệt rằng tiếng vĩ cầm réo nặng tình phụ tử nhói cùng nỗi đau binh loạn thời cuộc bên ngoài sẽ làm tan tấm vách độc ác ngăn con gái mình nghe cuộc sống nghe đất trời nghe lời tỏ tình từ tình nhân. Khi ấy Xuân mười bảy, có gương mặt sầu khói yêu kiều, đôi mắt đen ngơ ngác với mười ngón tay dài. Mỗi khi bongdaso kèo nhà cái cha đàn, Xuân đưa mười ngón ngắn dài xanh xao ấy vờn múa theo nhịp, như thể âm thanh luồn thẳng từ trái tim cha đến trái tim cô.
Rồi một chiều nắng, có đàn ông da trắng mang cây vĩ cầm cổ tới nhà. Quý tộc Boston, đang học lý luận âm nhạc ở Harvard thì xung phong vào quân đội. Chàng mang theo cây vĩ cầm gia truyền nhiều đời tới vùng lửa khói. Vĩ cầm buồn, vĩ cầm đứt dây rệu phím, hối chân chàng bước vào ngõ nhỏ. Bước luôn vào khúc quanh định mệnh. Bất cứ chàng trẻ tuổi nào cũng ngơ ngẩn lịm chìm trong đôi mắt sầu thẳm bongdaso kèo nhà cái Xuân, huống gì nhà quý tộc ưa thích điệu réo rắt vĩ cầm.
bongdaso kèo nhà cái cha chấp nhận cho con gái theo chàng quý tộc về Mỹ chữa bệnh sau khi chàng giải ngũ, may mắn chỉ để lại hai ngón tay đâu đó vùng bùn lầy Đồng Tháp. Ngày chia tay, bongdaso kèo nhà cái cha trao cho Xuân cây vĩ cầm tự tay làm trong bốn năm trời, từ buổi sáng Xuân không còn nghe nói được cho tới buổi chiều bongdaso kèo nhà cái trai xa lạ dắt nàng khỏi ngõ nhỏ. Khi nào con khỏi bệnh, hãy kéo lên bản Dạ cổ hoài lang bằng chính cây đàn này, cha thể nào cũng nghe thấy...
Đến Mỹ, định mệnh một lần nữa để lò than hồng dưới chân nàng. bongdaso kèo nhà cái em sinh đôi của chàng quý tộc đem lòng yêu Xuân, và anh ta cũng tật nguyền như Xuân. Nàng đau đớn để niềm tin từng tuyệt đối rơi rụng khỏi bongdaso kèo nhà cái mình. À, hóa ra bongdaso kèo nhà cái ấy chỉ thương hại mình vì mình giống em trai hắn. Thế thì đồng cảnh ngộ, mình sẽ yêu sẽ lấy em trai hắn cho hắn vừa lòng. Những chuỗi ngày chuỗi đêm bất tận thương yêu dày vò u mê của ba bongdaso kèo nhà cái trong câm lặng. Thêm nỗi nhớ quê hương, nàng thu mình trong căn phòng tối cùng cây vĩ cầm đã nguội lạnh hơi cha. Cho đến một mùa Đông, ngày tuyết đổ nặng nhất, nàng bứt dây vĩ cầm thít nát thịt da mình... Chuỗi ngày chữa chạy không thành. Đúng lúc tháng Tư bảy lăm, chiến trường ngưng súng nổ và ngưng luôn tấm giấy thông hành cho bongdaso kèo nhà cái cha đến Mỹ thăm con.
Suốt ba năm ở nhà thương điên, bongdaso kèo nhà cái bạn duy nhất của Xuân là cây vĩ cầm đầy vết xước bởi chính hàm răng và đôi tay nàng. bongdaso kèo nhà cái anh cựu binh thường đến thăm đầu tuần, dạo cho nàng những bản nhạc ngợi ca tình yêu cuộc sống. Chẳng biết Xuân có nghe được hay không, chỉ thấy nàng hững hờ gại từng ngón xước lên những dây đàn chùng đứt rướm máu của chính mình mà nhìn qua ô cửa. Nơi đó cha có còn kéo đàn và mẹ có còn ca dạ cổ hoài lang... bongdaso kèo nhà cái em tới đều đặn mỗi cuối tuần, dắt Xuân vào rừng, hái hoa dại cài lên tóc nàng chờ hoàng hôn xuống trong câm lặng thiên nhiên câm lặng loài bongdaso kèo nhà cái.
Nàng chết vào đúng ngày Xuân đến, ngày cỏ cựa rễ và lá vuơn tay, trong tư thế cuộn khoanh như hài nhi giữa bụng mẹ. Cây vĩ cầm của bongdaso kèo nhà cái cha ép chặt vào bụng nàng như dây rốn. Bà y tá già nói gỡ mãi không ra, kể cả rảy nước thánh nên bongdaso kèo nhà cái ta đã đặt cả nàng và cây vĩ cầm thương tích vào quan tài hạ xuống đất sâu. Hạ xuống thân thể bongdaso kèo nhà cái con gái da vàng câm nín, hạ xuống một quê hương.
Xuân đã mất, mang luôn quê hương xuống huyệt mộ. Mộ nàng Giáng sinh nào cũng có bongdaso kèo nhà cái đặt hoa, những bông hồng đỏ ngời giữa tuyết xám mà không nhấc nổi quê hương khỏi nàng. Rung, em gái Thái Lan cũng sẽ không quay về, dù giấy thông hành luôn mở sẵn.
Tôi, ngày rời quê nhà quay lại Mỹ vài tháng trước đã không khóc. Lần đầu tiên nước mắt giã biệt không rơi, nỗi đa cảm chợt dấy hoang mang. May mắn hơn Xuân, quê nhà tiếng súng đã im chẳng còn ngăn trở, tôi đi về chẳng cần giấy thông hành. Mà đôi lúc quê nhà sao quá xa xôi...
Du Tử Lê dặn hậu thế “Nếu tôi chết hãy đưa tôi ra biển”. Tôi, chúng tôi, những phận đàn bà xa xứ, hãy đặt vào lòng chúng tôi nơi chỗ dạ con chiếc dây rốn hồi ức quê nhà nhớ thương trước lúc nắp nghìn thu sập xuống.
Đỗ Hoàng Diệu