Quỹ Kim Long giới thiệu sách soi kèo nhà cái hôm nay sĩ khóa kháng chiến

Đây là một chuyên khảo chính thức về soi kèo nhà cái hôm nay sĩ khóa kháng chiến, khóa học đầu tiên của thời kỳ cách mạng Việt Nam: “Mùa hè năm 1950, trường cao đẳng mỹ thuật chính thức tuyển sinh khóa đầu tiên trong kháng chiến chống Pháp dưới hình thức làm bài thi hình soi kèo nhà cái hôm nay và làm trang trí. Trường khi đó ở khu vực Yên Dã (huyện Đại Từ, Thái Nguyên). Hình thức thông tin chủ yếu là truyền tin miệng ra toàn vùng tự do, đến các cơ quan có những người đang làm công tác tuyên truyền thông qua việc vẽ như ty thông tin, cơ sở tuyên huấn địa phương. Đi bộ là cách duy nhất để những thí sinh đầu tiên của khóa đến cơ sở trường làm bài thi”(trích trang 25).

Đây là một trong 5 trường cao đẳng được thành lập trong giai đoạn này, cho thấy tầm quan trọng của mỹ thuật đối với sự phát triển của văn hóa và xã hội. Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam nay chính là Đại soi kèo nhà cái hôm nayc Mỹ thuật Việt Nam, số 42, phố Yết Kiêu, Hà Nội.

Cuốn sách gồm 3 phần chính:

Phần 1:soi kèo nhà cái hôm nay sĩ khóa kháng chiến – một biên niên sử. Đây là chuyên luận khái quát về lịch sử khóa học, diễn biến chính trong khóa học và vai trò của nó cũng như của soi kèo nhà cái hôm nay sĩ – giám đốc nhà trường Tô Ngọc Vân, nguyên là sinh viên và giảng viên của Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, trong việc định hướng hành trình nghệ thuật của các thành viên trong khóa.

Phần 2:Về 22 sinh viên của khóa học phác soi kèo nhà cái hôm nay chân dung và những đóng góp quan trọng của các soi kèo nhà cái hôm nay sĩ khóa kháng chiến cho mỹ thuật Việt Nam trong giai đoạn lịch sử này. “Sau hai kỳ tuyển sinh, trường có 21 sinh viên chính thức: đợt 1 tuyển chọn được 12 người: Đào Đức, Lê Huy Hòa, Trọng Kiệm, Mai Long, Ngô Mạnh Lân, Lê Nguyên Lợi, Trần Đông Lương, Lưu Công Nhân, Nguyễn Dư Tá (tức Trần Dư), Trịnh Thiệp, Nguyễn Thế Vỵ, Trịnh Kim Vinh;

Đợt 2 tuyển được 9 người: Vi Văn Bích (Ngọc Linh), Ngô Minh Cầu, Thu Dung, Ngô Tôn Đệ, Đặng Đức, Trần Lưu Hậu, Lê Lam, Thục Phi, Trịnh Phòng. Riêng Nguyễn Tài Lương (tức Linh Chi), theo lời kể của soi kèo nhà cái hôm nay sĩ Mai Long, là được ông Vân “mời hoặc bảo là gọi cũng được, về học” từ năm học 1951 - 1952, vì ông Linh Chi từng đã học vẽ với một soi kèo nhà cái hôm nay sĩ tài tử người Pháp và có triển lãm cá nhân từ trước cách mạng tháng Tám”(trích trang 27).

Trong số này có một số người đã thành danh, định vị tên tuổi họ trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam hiện đại như Lưu Công Nhân, Trọng Kiệm, Trần Lưu Hậu, Lê Lam…, một số khác có nhiều đóng góp quan trọng trong lịch sử điện ảnh cách mạng Việt Nam như Đào Đức, Mai soi kèo nhà cái hôm nay, Ngô Mạnh Lân, Ngọc Linh...

Bên cạnh đó, có những người mà cuộc đời và nghệ thuật của họ chưa ngừng gây nên các cuộc tranh luận, như soi kèo nhà cái hôm nay sĩ Lê Huy Hòa. Một số khác có vẻ lặng hơn đi qua năm tháng nhưng nếu một lần được biết đến gia tài nghệ thuật họ để lại, hẳn thế hệ sau không khỏi ngạc nhiên: Ngô Minh Cầu, Đặng Đức, Ngọc Linh... Phần nội dung này sẽ mở thêm một ô cửa sổ kiến thức về những học trò đặc biệt nhất của soi kèo nhà cái hôm nay sĩ Tô Ngọc Vân trong cuộc đời dạy học của ông.

Phần 3:Vĩ thanh là phần chia sẻ những suy nghĩ, cảm nhận của tác giả sau hành trình khảo cứu về khóa soi kèo nhà cái hôm nayc này với rất nhiều điều có lẽ chờ đợi được giới nghiên cứu mỹ thuật chuyên nghiệp của Việt Nam tiếp tục tìm hiểu, với các góc nhìn sâu sắc hơn nữa.

Sách do NXB Mỹ thuật cấp phép xuất bản, dày 300 trang, khổ 27x21cm, in màu trên giấy couche, với 255 hình ảnh sáng tác của soi kèo nhà cái hôm nay sĩ Tô Ngọc Vân và các học trò của ông, trong đó phần lớn chưa từng công bố.

Được khởi sự từ ý tưởng ban đầu của ông Lê Hải Đức, Chủ tịch Quỹ Kim Long, cuốn sách đã được thành hình sau hơn hai năm, tác giả Đào Mai Trang nghiên cứu, tìm hiểu tư liệu văn bản và trò chuyện cùng một số soi kèo nhà cái hôm nay sĩ từng là sinh viên khóa kháng chiến. Quỹ Kim Long được thành lập vào năm 2014 dưới sự bảo trợ của Công ty Cổ phần đầu tư Kim Long. Quỹ Kim Long được tổ chức và hoạt động nhằm mục đích hỗ trợ và khuyến khích phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao, khoa học, mỹ thuật, từ thiện, nhân đạo và các mục đích phát triển cộng đồng, không vì mục đích lợi nhuận.

Cuốn sách soi kèo nhà cái hôm nay sĩ khóa kháng chiến (1950 – 1954) là một trong hai cuốn sách thuộc dự án xuất bản do Quỹ Kim Long  khởi xướng và hỗ trợ tác giả Đào Mai Trang thực hiện, từ giữa năm 2015. Cuốn sách thứ hai sẽ dành viết về “khóa Tô Ngọc Vân”, khóa học chính thức thứ hai và là khóa học đầu tiên kể từ khi hòa bình lập lại ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa, của Trường Mỹ thuật Việt Nam. Khóa học được mang tên vị hiệu trưởng, cố soi kèo nhà cái hôm nay sĩ Tô Ngọc Vân, như một bày tỏ tưởng niệm trân trọng nhất tới ông.

Phạm Vi