'Song xưa phố cũ': bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tiểu lịch sử đô thị Hà Nội

Ký ức về bóng đá trực tuyến kèo nhà cái “Hà Nội”

Nếu quy giản lịch sử về bóng đá trực tuyến kèo nhà cái khái niệm giản dị, gần gũi và riêng tư hơn,ký ức, thì Trần Hậu Yên Thế chẳng ngại ngùng bộc bạch trong lời nói đầu bóng đá trực tuyến kèo nhà cáibóng đá trực tuyến kèo nhà cái phố cũ: “Đây là cuốn sách của thế hệ 7X viết về Hà Nội. Dường như là thế hệ cuối cùng được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thành phố trước khi bị nhấn chìm trong làn sóng thương mại hóa toàn cầu với các biển quảng cáo khổ lớn lan tràn trên đường phố như bóng đá trực tuyến kèo nhà cái bệnh dịch” (tr. 20–21). Hẳn nhiên, nhiều song sắt, cánh cửa trong ký ức của cậu bé Trần Hậu Yên Thế thuở nào, giờ đây đã ra đi về chốn... “ai đồng nát sắt vụn bán đi!”

Nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế. Ảnh: Facebook nhân vật

Vẻ đẹp của thành phố, được tác giả nhắc đến ở đây, là vẻ đẹp của bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thực thể văn hóa mang tên gọi “Hà Nội” (nhấn mạnh Hà Nội chứ không phải những tên gọi truyền thống Thăng Long, Kẻ Chợ), bởi thực thể này thành hình khi những ảnh hưởng phương Tây, cụ thể là Pháp, bắt đầu xâm nhập vào Việt.

Sự chuyển dịch từ tổ hợp bản địa – truyền thống – nông nghiệp, Nho giáo phương Đông sang văn minh phương Tây công nghiệp cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX đã làm thay đổi mọi phương diện xã hội, văn hóa, tri thức. Trong đó tác động dễ thấy nhất là kiến trúc và diện mạo đô thị. Văn hóa đô thị mang dấu ấn phương Tây cũng khởi sinh và trình hiện mạnh mẽ nhất ở Hà Nội.

bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Hà Nội yên tĩnh, trữ tình và lắng đọng ví như bóng đá trực tuyến kèo nhà cái phiên bản Paris thu nhỏ, ngày nay vẫn còn được bảo lưu qua nhiều kiến trúc như cầu Long Biên, Nhà hát Lớn, Phủ Toàn quyền Đông Dương (nay là Phủ Chủ tịch), Bắc Bộ phủ (nay là Nhà khách Chính phủ), trụ sở Tài chính Đông Dương (nay là bộ Ngoại giao), khách sạn Metropole...

bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Hà Nội cổ điển, thanh tao và lịch lãm hiện diện trên những chấn song hoa sắt của tường rào, cổng sắt, cửa sổ, ô gió, ban công là đích đến của Trần Hậu Yên Thế, thông qua bóng đá trực tuyến kèo nhà cái nghiên cứu có tính khái lược và hệ thống trongbóng đá trực tuyến kèo nhà cái phố cũ.

Những dạng thức mỹ nghệ trang trí bằng sắt này, có thể chúng ta không nhận ra, nhưng lại là thứ thường trục xuất hiện và va đập với chúng ta trong cuộc sống hằng ngày. Chỉ nhìn cánh cổng sắt thôi là ta có thể “bắt hình dong” được lối sống và văn hóa bóng đá trực tuyến kèo nhà cái gia chủ.

Bìa sách "bóng đá trực tuyến kèo nhà cái phố cũ" tái bản năm 2019.

Sắt thép lên ngôi

Điểm mấu chốt của trang trí sắt Việt, như Trần Hậu Yên Thế, với tư cách là bóng đá trực tuyến kèo nhà cái nhà nghiên cứu mỹ thuật trung đại, chỉ ra, là nó không thể được làm ra sớm hơn thời điểmpont Doumer(cầu Long Biên) được công ty Daydé & Pillé xây dựng vào năm 1903. Bởi, theo tác giả, Việt Nam có truyền thống kiến trúc không sử dụng sắt thép. Giống như nhiều quốc gia Á Đông khác, đặc biệt là Trung Hoa, kiến trúc cổ Việt Nam chủ yếu sử dụng những vật liệu như tranh, tre, nứa, lá, gỗ, đá...; sau này còn có các vật liệu cải tiến khác như gạch, ngói, sành, sứ...  Sự phát triển bóng đá trực tuyến kèo nhà cái trang trí sắt gắn liền với bước chuyển mình bóng đá trực tuyến kèo nhà cái nghệ thuật kiến trúc Việt Nam từ truyền thống sang hiện đại.

Ở phương Tây, sắt thép chỉ mới bắt đầu được ứng dụng rộng rãi trong thực tiễn xây dựng vào cuối thế kỷ XVIII, song hành với cuộc cách mạng công nghiệp. Đến nỗi văn hào Pháp Émile Zola, trong tiểu thuyếtHiệu hạnh phúc bóng đá trực tuyến kèo nhà cái các bà(Au Bonheur des Dames, 1883) đã dành những áng văn diễm lệ nhất để tụng ca kiến trúc bằng thép: “...và cả khối sắt kết hợp ở đó, dưới ánh sáng trắng nhờ của những trần kính, bóng đá trực tuyến kèo nhà cái kiến trúc nhẹ nhàng, bóng đá trực tuyến kèo nhà cái kiểu ren phức tạp qua đó ánh sáng lọt vào, sự thể hiện bóng đá trực tuyến kèo nhà cái lâu đài mơ mộng của thời hiện đại, bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tháp Babel chồng chất những tầng gác, khuếch trương các phòng, mở ra những khoảng nhìn lên các tầng khác và những phòng khác, đến vô cùng. Thực tế, sắt ngự trị khắp nơi, viên kiến trúc sư trẻ tuổi đã có lòng trung thực và can đảm để không ngụy trang nó dưới bóng đá trực tuyến kèo nhà cái lớp sơn giả đá hay gỗ.”

Bức tranh kính mô-đéc nhất Hà Nội ở số 10 phố Tràng Thi trước khi thành sắt vụn. Ảnh: Trần Hậu Yên Thế

Và để trang trí sắt trở thành bóng đá trực tuyến kèo nhà cái khả thể ở Việt Nam, cũng cần có những điều kiện cơ bản. Thứ nhất, điều kiện tiên quyết, là phải có nền tảng, trình độ và quy trình sản xuất. Thứ hai không kém phần quan trong, là nguyên liệu. Thứ ba là nhu cầu và mục đích sử dụng.

Trong khoảnh khắc giao thời giữa cận đại và hiện đại, người Pháp đã mang đến Đông Dương phôi thép, đồng thời, với những dự án quy hoạch đô thị Hà Nội và đường sắt Hà Nội – Vân Nam, đã tạo cho nghề rèn bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tên gọi chính danh (Rue des Forgerons– phố Lò Rèn) và cơ hội đổi đời, để từ làng nghề ngoại thị được chuyển vào nội đô sánh ngang với các phố phường thủ công khác.

Thế là, sắt trở thành bóng đá trực tuyến kèo nhà cái trong những thành tố quan trọng góp phần kiến tạo nên nét đẹp đặc thù của kiến trúc Hà Nội thời Pháp thuộc, đồng thời lần đầu giới thiệu yếu tố mới mẻ – đồ án hoa sắt trang trí trong các cấu kiện kiến trúc như cổng, hàng rào, cửa đi, cửa sổ, ô thoáng (ô sáng, ô gió), ban công, lan can cầu thang.

Từ trang trí đến nghệ thuật và văn hóa

Nghệ thuật và trang trí, theo cách hiểu của nhiều nhà lịch sử nghệ thuật phương Tây, là hai phạm trù phân lập. Trang trí có khuynh hướng gần hơn với mỹ nghệ và nghệ nhân thủ công. Nghệ thuật là hàn lâm và sáng tạo cá nhân của nghệ sĩ. Tuy nhiên, từ những họa tiết hay hoa văn trên chất liệu đơn thuần, đến với kiến trúc và tôn giáo, trang trí thể hiện bóng đá trực tuyến kèo nhà cái con đường đến nghệ thuật.

bóng đá trực tuyến kèo nhà cái mặt, trang trí biểu kiến quan niệm thẩm mỹ, ý thức tín ngưỡng và trình độ kỹ thuật của thời đại. Mặt khác, trang trí trở nên hàm chứabiểu tượng tính. Trang trí, thực chất, tách rời và vượt khỏi bắt chước tự nhiên đơn thuần. Thay vì những đặc trưng diện mạo được vay mượn và mô phỏng từ hiện hữu xa lạ, với những motif cố định, trang trí khoác lên mình những biểu tượng. Và từ đó, trang trí trở thành nghệ thuật.

Căn nhà bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Văn Cao tại 108 phố Yết Kiêu. Ảnh: Hà Nội Mới

Từ xứ ôn đới đến xứ nhiệt đới, từ chịu đựng mưa Âu chuyển sang chạm trán gió Á, trang trí sắt cũng phải “nhập gia tùy tục.” Việt Nam với vị trí địa lý đặc thù, vốn dĩ là nơi giao thoa hội ngộ giữa các nền văn hóa, nên sắt thép sang ta cũng phải trải qua sự tiếp biến, hỗn hợp và dung chấp những đặc điểm từ nhiều nền văn hóa khác nhau. Nhưng kết quả đặc sắc và độc đáo nhất, chính là việc các trào lưu, trường phái, phong cách kiến trúc bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Âu châu và Pháp sang Việt Nam đã dung hội, thấm nhuần nghệ thuật bản xứ, hay nói khác, bị “Việt Nam hóa,” để chuyển hóa thành các phong cách Đông Dương và Art Deco, như “phản ánh nét ứng xử với các hệ thống giá trị ngoại lai đã được bản địa hóa, bị khúc xạ trong môi trường văn hóa Việt” (tr. 30).

Trang trí chấn song hoa sắt, trở thành điểm hội tụ giữa triết luận phương Đông và nguyên lý tạo hình phương Tây. Những hoa văn truyền thống như chữ Phúc, Vạn, Thọ, vân mây, sóng nước, đồng tiền, kết thừng… được tái diễn đạt hoặc kết hợp với những motif trang trí có nguồn gốc phương Tây thông qua ngôn ngữ biểu đạt bóng đá trực tuyến kèo nhà cái sắt thép.

Ở khuynh hướng thứ nhất, Trần Hậu Yên Thế cung cấp ví dụ mẫu cổng sắt nhà số 26 Phan Bội Châu (tr. 52) và cổng dinh thự số 14 Đường Thành (tr. 53) về cách thể hiện chữ Thọ. Còn ở khuynh hướng thứ hai, tác giả đưa ra ví dụ về sự mô phỏng thức cột Corinth tại cổng biệt thự số 8 phố Chân Cầm (tr. 115), hay sự kết hợp độc đáo giữa hoa văn dơi và motif cuốn thư với hoa văn trang trí lá Ô rô ở cửa đi nhà số 317 phố Thụy Khuê (tr. 143). Sự sắp xếp cân xứng đăng đối theo trục và khai thác khoảng trắng (negative space) bóng đá trực tuyến kèo nhà cái phương Tây ở các cổng, ẩn tàng các nguyên lý đậm chất Á Đông như âm – dương (bản thể vũ trụ), không – có, rỗng – đặc, ngũ hành (dụng)…

Góc nhìn nhân học: phố cũ ta về

Vượt lên trên những mô tả và phân tích hình thức thuần túy,bóng đá trực tuyến kèo nhà cái phố cũlà 15 năm lãng đãng bát phố bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Trần Hậu Yên Thế, sưu tầm, chụp ảnh, đặc họa những công trình, biệt thự cổ bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Hà Nội, và quan trọng hơn, là cả những câu chuyện đằng sau về số phận bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chính công trình đó và con người cư trú bên trong.

Văn Cao và nhạc sỹ Trịnh Công Sơn tại nhà riêng gác 2 – số 108 Yết Kiêu ngày 24.4.1995. Ảnh: Nguyễn Đình Toán

Đã bao ngôi nhà gắn liền với kỷ niệm, với thân phận con người đặc biệt? Nhà số 24 ngõ Tức Mặc, được xây dựng năm 1923, đến năm 1926 được bác sĩ Trần Văn Lai, thị trưởng người Việt Nam đầu tiên bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Hà Nội trong chính phủ bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Trần Trọng Kim, mua lại và cư trú. Căn nhà 108 phố Yết Kiêu, nơi người nhạc sĩ tài hoa Văn Cao dành những năm tháng cuối cùng lặng lẽ, kín đáo bóng đá trực tuyến kèo nhà cái cuộc đời mình, gặp gỡ những bè bạn văn nghệ sĩ như nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nhà phê bình mỹ thuật Thái Bá Vân, các họa sĩ Đinh Cường, Lê Bá Đảng, nhiếp ảnh gia Võ An Ninh. Còn ngôi nhà số 87 phố Thuốc Bắc là nơi cố họa sĩ Bùi Xuân Phái từng gắn bó cả cuộc đời với dòng tranh “phố Phái” sinh sống.

Vũ Dân Tân và Natasha Kraevskaia ở Salon Natasha 30 Hàng Bông. Ảnh: Asia Art Archive

Có những ngôi nhà đã trở thành địa chỉ văn hóa quan trọng vang bóng bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thời. Ngôi nhà số 30 Hàng Bông, vào năm 1990 được họa sĩ Vũ Dân Tân và vợ, Natalia Kraevskaia, tổ chứ thành Salon Natasha. Trong vòng mười năm hoạt động, Salon Natasha đã tổ chức rất nhiều sự kiện mỹ thuật, nhằm thúc đẩy nhóm các họa sĩ trẻ thể nghiệm với các phong cách và chất liệu khác nhau nằm ngoài dòng chủ lưu thịnh hành.

Hay địa chỉ 13 Đinh Tiên Hoàng trông ra hồ Hoàn Kiếm, gắn liền với quán cà phê nổi tiếng trên gác hai – cà phê Đinh, nơi lưu giữ rất nhiều ký ức xưa cũ bóng đá trực tuyến kèo nhà cái người Hà Nội.

Cà phê Đinh số 13 Đinh Tiên Hoàng. Ảnh: Internet

Và Trần Hậu Yên Thế không thể không nhắc đến những con người liên quan đến Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (Ecole des Beaux Arts de l’Indochine, tiền thân bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam ngày nay) như kiến trúc sư Charles Batteur, thành viên Viện Viễn Đông Bác vổ (EFEO) từng tham gia giảng dạy, các kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát, Nguyễn Cao Luyện, Tạ Mỹ Duật, Ngô Huy Quỳnh từng tốt nghiệp từ trường, mà theo tác giả đinh ninh rất nhiều hoa sắt chấn song đã qua đôi bàn tay tài hoa bóng đá trực tuyến kèo nhà cái họ.

Lần giở từng trang bóng đá trực tuyến kèo nhà cáibóng đá trực tuyến kèo nhà cái phố cũ, phải chăng Trần Hậu Yên Thế đang dẫn chúng ta tản bước đi về quá khứ, trở về phố cũ “dường như nhỏ lại, trời xanh xanh mãi, bóng đá trực tuyến kèo nhà cái màu ấu thơ” (mượn ca từ của nhạc sĩ Thanh Tùng). Chầm chậm lại để thấy, mỗi hoa sắt ngoài kia cũng là bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chứng nhân ký ức và lịch sử.

Phạm Minh Quân