Tổn thương trong thoái hóa keo nha cai 5 phức tạp hơn nhiều
Thoái hóa khớp keo nha cai 5 vẫn thường được giải thích là do sựhư hại sụn khớp, khô chất nhờn trong khớp nên việc điều trịthường được nghĩ đơn giản là tiêm chất nhờn và thay thếsụn khớp. Tuy nhiên, những nghiên cứu gần đây cho thấy tổn thương trong thoái hóa khớp phức tạp hơn nhiều.
Khớp keo nha cai 5 bao gồm hai phần xương nối với nhau, bao gồm đầu dưới xương đùi và mâm chày. Hai đầu xương được bọc bởi lớp sụn khớp trơn láng có nhiệm vụlàm giảm bớt lực tác dụng từđầu dưới xương đùi truyền lên mâm chày khi đi, giúp khớp vận động nhẹnhàng.
Phần dịch khớp có chứa dung dịch acid hyaluronic tạo sựtrơn láng trong cử động và giúp bảo vệtếbào sụn khớp. Màng bao khớp giúp tiết ra dịch khớp nuôi dưỡng sụn khớp, tạo chất nhờn, bảo vệkhớp khỏi sựnhiễm trùng. Hệthống dây chằng giúp khớp keo nha cai 5 vững vàng khi đi lại, hạn chếsựhư hại của sụn khớp. Hệthống cơ bao xung quanh khớp keo nha cai 5 tạo sức mạnh giúp di chuyển nhẹnhàng, có thểthực hiện các môn chơi thểthao hay lao động mạnh.
Khớp keo nha cai 5 tạo với khớp háng và khớp cổchân tạo thành chi dưới. Khi trục của 3 khớp này thẳng hàng sẽgiúp bệnh nhân hạn chếđược tình trạng hư hại của sụn khớp và có dáng đi đẹp.
Những tiếng kêu rào rạo từviệc sụn keo nha cai 5
Trong bệnh lý thoái hóa khớp keo nha cai 5, cái dễnhìn thấy nhất là tình trạng hư hại dần dần của lớp sụn khớp khiến cho việc cửđộng khớp không còn dễdàng. Những tiếng kêu rào rạo từviệc sụn khớp bịhư hại là điều chúng ta có thểcảm thấy được khi cửđộng khớp keo nha cai 5.
Ởgiai đoạn trễhơn, thỉnh thoảng bệnh nhân hay có những đợt tràn dịch khớp keo nha cai 5 làm keo nha cai 5 sưng to, khiến bệnh nhân cửđộng gập duỗi keo nha cai 5 khó khăn, nhất là gập keo nha cai 5 hay có cảm giác bịcăng tức. Màng bao khớp keo nha cai 5 bịsưng dày lên làm tiết dịch trong keo nha cai 5, gây đau nhức vềban đêm do hiện tượng viêm. Bệnh nhân sẽchuyển từtrạng thái chỉđau khi đi nay chuyển sang đau vào ban đêm và sưng khớp keo nha cai 5. keo nha cai 5 bắt đầu bịvẹo dần dần vào trong (chiếm đa số) hay vẹo ra ngoài. Bệnh nhân sẽthấy mình lùn đi, chân bịcong. Mặt khác, vì bịđau keo nha cai 5 nên bệnh nhân sẽcó xu hướng nằm cong keo nha cai 5 hay lót một vật gì đó sau khớp keo nha cai 5 đểngủcho dễchịu.
Điều này khiến cho keo nha cai 5 bệnh nhân bịmất duỗi thẳng nên khi bệnh nhân đi keo nha cai 5 sẽhơi bịgập. Đi tư thếkeo nha cai 5 gập làm tăng áp lực lên cơ tứđầu đùiởtrước keo nha cai 5 và bệnh nhân cảm thấy mỏi hơn khi đi.
Bên cạnh đó, cơ tứđầu đùi cũng bịteo đi trong khi keo nha cai 5 bịthoái hóa nên làm cho việc đi lại của bệnh nhân càng khó khăn hơn, nhất làởtư thếchuyển từngồi thấp sang đứng dậy hoặc leo cầu thang hay đi trên mặt đất không bằng phẳng.
keo nha cai 5 vẹo, hệthống dây chằng bịrối loạn chức năng, bịgiãn raởmột bên và bịco rút bên còn lại khiến cho keo nha cai 5 đau khi đi. keo nha cai 5 vẹo làm lực tác dụng lên keo nha cai 5 không đồng đều. Nếu keo nha cai 5 vẹo vào trong sẽlàm lực tác dụng lên khoang khớp keo nha cai 5 bên trong nặng hơn và làm lớp sụn hư hại nhanh hơn, dây chằng bên ngoài bịcăng hơn. Sụn chêm trong keo nha cai 5 giúp phân tán lực khi đi lại cũng bịthoái hóa, đôi khi nó có thểbịrách tạo thành mảng sụn rời gây kẹt khớp và đau khi đi lại, mặc dù triệu chứng này không thường xuyên xảy ra.
Khuyến cáo phòng ngừa bệnh
Trong sinh hoạt hàng ngày, cần tránh tư thế ngồi xổm hay ngồi xếp bằng, vì sẽ làm tăng áp lực lên sụn khớp vàlàm khớp keo nha cai 5 mau bị hư hơn.
Các vi chấn thương lặp đi lặp lại như chơi thể thao, chạy nhảy quá mức… sẽ làm sụn keo nha cai 5 mau hư. Cần tránh trường hợp chơi thể thao quá sức vào hai ngày cuối tuần.
Các bệnh lý nội khoa đi kèm như đái tháo đường cũng sẽ dễ làm hư khớp keo nha cai 5 hơn, nên cần tuân thủ điều trị những bệnh lý nội khoa triệt để.
Một khi khớp keo nha cai 5 đã bị đau do thoái hóa, cần nên tránh các môn chơi chạy nhảy quá mức như đá banh, tennis…nên chơi những môn thể thao thích hợp như bơi lội, đạp xe, đi bộ chậm…
TS-BS. Tăng Hà Nam Anh
(Trưởng Khoa Chấn thương Chỉnh hình, bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TP.HCM)