Ảnh: REB Images/Getty Images/Blend Images
Họ cũng cảnh báo, sự gia tăng của ty le keo nha cai 5 giả và ty le keo nha cai 5 kém chất lượng đã khiến 250.000 trẻ em tử vong sau khi tiếp nhận các loại ty le keo nha cai 5 này để điều trị bệnh sốt rét và viêm phổi. Nhiều người đã chết vì các loại vaccine và ty le keo nha cai 5 kháng sinh giả, kém chất lượng được sử dụng để điều trị hoặc ngăn ngừa nhiễm trùng cấp tính cũng như các bệnh viêm gan, sốt vàng da và viêm màng não.
Hầu hết các trường hợp tử vong đều thuộc các quốc gia có nhu cầu dược phẩm cao trong khi các quy định, hoạt động giám sát, kiểm soát chất lượng kém khiến các băng đảng tội phạm và các nhóm độc quyền dễ dàng xâm nhập thị trường. Thông thường, khi bị bắt họ chỉ bị khép vào những tội danh nhỏ hoặc bị phạt tiền. Joel Breman, một nhà nghiên cứu tại Viện Y tế Mỹ, nhận xét: “Chúng ta đang nói về tội giết người bằng ty le keo nha cai 5 giả, nhưng các hình phạt lại quá nhẹ.
Các thử nghiệm về ty le keo nha cai 5 đã xác định được một loạt các loại ty le keo nha cai 5 giả và kém hiệu quả, bao gồm ty le keo nha cai 5 chống sốt rét, ty le keo nha cai 5 kháng sinh, ty le keo nha cai 5 tim mạch và ung thư. Nhiều loại ty le keo nha cai 5 giả có nguồn gốc từ Trung Quốc và Ấn Độ, trong đó có chứa mọi thứ từ mực in, sơn cho đến asen. Các loại ty le keo nha cai 5 chức năng như Viagra cũng chiếm lĩnh thị trường ty le keo nha cai 5 giả.
Bên cạnh những loại ty le keo nha cai 5 giả do các băng đảng tội phạm sản xuất và phân phối là những loại ty le keo nha cai 5 kém chất lượng, không đủ hoạt chất để phát huy công dụng, hoặc không tan khi sử dụng. Các vấn đề này thường bị đổ cho lỗi sản xuất, nhưng nhiều loại ty le keo nha cai 5 quá hạn sử dụng hoặc biến chất do điều kiện bảo quản kém cũng được bán ra thị trường.
Trong một bài viết trên tạp chí American Journal of Tropical Medicine and Hygiene, các bác sĩ ở các cơ quan chính phủ, các trường đại học, bệnh viện Mỹ và công ty dược phẩm Pfizer đã cảnh báo về sự gia tăng của “các loại ty le keo nha cai 5 giả và không đạt tiêu chuẩn” dẫn đến “tình trạng đáng báo động đối với sức khỏe cộng đồng”. Ngoài tác hại trực tiếp mà chúng gây ra, các loại ty le keo nha cai 5 kém chất lượng là nhân tố chính thúc đẩy nguy cơ kháng kháng sinh, vốn tiếp tay cho siêu khuẩn gia tăng.
Báo cáo nêu, tỷ lệ các loại ty le keo nha cai 5 giả và kém chất lượng ở các nước có thu nhập thấp và trung bình là 10%, gây thiệt hại cho nền kinh tế khoảng 10 - 200 tỷ USD mỗi năm, và vấn đề còn đang trở nên tồi tệ hơn. Năm 2018, Pfizer đã xác định có 95 loại ty le keo nha cai 5 giả tại 113 quốc gia trong khi năm 2008 con số này mới là 29 sản phẩm tại 75 quốc gia.
Trong một loạt các khuyến nghị, các bác sĩ kêu gọi hỗ trợ nhiều hơn cho chương trình giám sát ty le keo nha cai 5 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và cập nhật các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc, trong đó các chính phủ sẽ đảm bảo ít nhất 90% ty le keo nha cai 5 trong quốc gia có chất lượng cao. Họ cho rằng cần công khai thông tin các loại ty le keo nha cai 5 giả với công chúng.
Một khuyến nghị khác dành cho một hiệp ước toàn cầu về chất lượng ty le keo nha cai 5 là xây dựng các biện pháp thu thập bằng chứng về các hoạt động liên quan đến ty le keo nha cai 5 giả và đưa ra các thỏa thuận dẫn độ để nghi phạm có thể bị xét xử tại các quốc gia mà chúng nhắm tới. Hiệp ước bao gồm cả những hiệu ty le keo nha cai 5 trực tuyến bất hợp pháp mà theo các bác sĩ, đang ngày càng gia tăng.
Cộng đồng quốc tế và các công ty dược phẩm cần cải thiện tính bảo mật của chuỗi cung ứng ty le keo nha cai 5 ở tất cả các quốc gia từ điểm sản xuất đến bệnh nhân, trước mắt phải có những công cụ kiểm tra đơn giản và nhanh chóng để các bác sĩ có thể xác định được chất lượng ty le keo nha cai 5.
Tháng trước, WHO đã đưa ra một cảnh báo toàn cầu về một loại ty le keo nha cai 5 ung thư giả ở châu Âu và châu Mỹ. ty le keo nha cai 5 giả được đóng gói trông giống như Iclusig, một loại ty le keo nha cai 5 ung thư dùng để điều trị cho người trưởng thành mắc bệnh bạch cầu mãn tính dòng tủy (CML) và bệnh bạch cầu nguyên tủy bào cấp tính (AML). WHO cho biết loại ty le keo nha cai 5 này không chứa gì ngoài paracetamol.
Michael Deats, người dẫn đầu nhóm Cảnh giác giả dược tại WHO ở Geneva, nói rằng “cần có quyết tâm chính trị cao nhất” để đảm bảo hiệu quả của các chính sách toàn cầu về ty le keo nha cai 5 giả. Hơn 110 quốc gia đã báo cáo hơn 2.000 vụ ty le keo nha cai 5 giả qua hệ thống giám sát và kiểm soát toàn cầu của WHO, và mỗi ngày lại có thêm những vụ mới.
Thanh Anlược dịch