Tìm giải pháp đưa nghệ thuật múa trực tiếp kèo nhà cái vào giáo dục cộng đồng

Trong khuôn khổ Dự án “Việt Nam hí kịch” do Tổ hợp nghệ thuật Một Tháng Năm trực thuộc Mekongaholics điều phối cùng sự tài trợ của Viện Goethe TP.HCM, nhiều buổi chia sẻ kinh nghiệm về ca kịch trực tiếp kèo nhà cái, sân khấu cải lương và diễn đàn múa trực tiếp kèo nhà cái ứng dụng trong phát triển cộng đồng đã được tổ chức, góp phần nâng cao vai trò của cộng đồng trong bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam.

Diễn đàn Múa trực tiếp kèo nhà cái ứng dụng trong phát triển cộng đồng thu hút gần 100 thành viên đến từ 4 châu lục.

Được Ban điều phối Dự án “Việt Nam hí kịch”, Tỉnh Đoàn Bình Phước cùng Công ty Cổ phần công nghệ iruyền thông Tương Lai, Công ty TNHH tư vấn và dịch thuật Chân Thiện Mỹ phối hợp tổ chức, Diễn đàn đã thu hút hàng nghìn lượt theo dõi trên các nền tảng mạng xã hội.

Hiện nay, bên cạnh các câu lạc bộ, đội, nhóm múa trực tiếp kèo nhà cái ở các cung/ nhà thiếu nhi, trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi các địa phương thì nghệ thuật múa trực tiếp kèo nhà cái hiện được ứng dụng và phát triển trong cộng đồng ở nhiều lĩnh vực: giảng dạy, tư vấn tâm lí, truyền thông cộng đồng, giải trí… với nhiều tiềm năng phát triển bền vững.

Anh Phan Tuấn Quốc - Trưởng nhóm Mekongaholics (Nhóm Nghiên cứu văn hóa cộng đồng Việt Nam - ASEAN) nhận định văn hóa xuất phát từ cộng đồng, do cộng đồng phát triển. Múa trực tiếp kèo nhà cái là một hình thức biểu đạt mang tính nghệ thuật thông qua con trực tiếp kèo nhà cái, múa trực tiếp kèo nhà cái ứng dụng là hoạt động múa trực tiếp kèo nhà cái không vì tính chất thuần túy nghệ thuật và múa trực tiếp kèo nhà cái cộng đồng là việc đem múa trực tiếp kèo nhà cái ứng dụng vào phát triển cộng đồng.

Bà Hồ Thị Hạnh Dung - Giáo viên Trung tâm Anh ngữ Quốc tế Úc Châu (tỉnh Bình Phước) cho biết các giờ học tiếng Anh ở Trung tâm trở nên lý thú hơn với sự góp sức của múa trực tiếp kèo nhà cái.

Tham dự Diễn đàn, Bí thư Tỉnh Đoàn Bình Phước Trần Quốc Duy đã khích lệ các đoàn múa trực tiếp kèo nhà cái cộng đồng. Tỉnh Đoàn sẽ đồng hành với các đoàn múa trực tiếp kèo nhà cái trong việc bảo tồn nghệ thuật múa trực tiếp kèo nhà cái dân gian gắn với phát triển cộng đồng và phát huy thanh, thiếu nhi Bình Phước.

Theo ông Mpangi Otte - Giám đốc Viện Goethe, múa trực tiếp kèo nhà cái không hề lỗi thời. Tại quê hương ông - Cologne (thành phố cổ kính ở vùng đô thị phía Tây nước Đức), Hänneschen - một nhà hát múa trực tiếp kèo nhà cái rất nổi tiếng đã tồn tại hơn 200 năm và các vở múa trực tiếp kèo nhà cái ở đây hiện vẫn kể lại cho công chúng về nhiều câu chuyện đầy ý nghĩa.

Tại Diễn đàn, 56 nhà thực hành múa trực tiếp kèo nhà cái cộng đồng và các thành viên đến từ các dự án hoạt động xã hội, quỹ phát triển, cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp tạo tác động xã hội, dự án CSR của doanh nghiệp, các tổ chức phi chính phủ/ phi lợi nhuận... đã cùng trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm thực tế khi ứng dụng múa trực tiếp kèo nhà cái trong hỗ trợ cộng đồng nghệ sĩ trẻ trên dải phổ tự kỉ, dạy tiếng Anh, giáo dục ngoại khóa (giáo dục phổ thông và hoạt động trải nghiệm)... Qua đó, bà Trần Thị Ngọc Hân - cán bộ văn hóa thuộc Văn phòng UNESCO tại Hà Nội nhấn mạnh cần đa dạng hóa những dự án ứng dụng múa trực tiếp kèo nhà cái trong phát triển cộng đồng để tạo nên sức lan tỏa mạnh hơn nữa và cần lưu ý đến công tác truyền thông về các dự án này.

Khán giả nhí thích thú với hình ảnh chú bé thổi sáo cưỡi trâu. Ảnh: Báo Tuổi trẻ

Từ nước Mỹ, Học giả Fulbright - Giáo sư Claudia Orenstein, ĐH Hunter thuộc ĐH thành phố New York (CUNY), Ủy viên Ban Chấp hành UNIMA-USA (Hiệp hội Múa trực tiếp kèo nhà cái thế giới tại Hoa Kỳ) trao đổi tại Diễn đàn rằng bà nhận thấy nhiều tâm huyết và sự sáng tạo trong các dự án sử dụng múa trực tiếp kèo nhà cái để giáo dục học sinh và cộng đồng, qua đó phát triển tình yêu đối với nghệ thuật múa trực tiếp kèo nhà cái truyền thống và hiện đại. Cần có một lộ trình cụ thể để trẻ em tham gia các dự án ngay từ khi còn nhỏ.

Trong khi đó, ông Fedelis Kyalo, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Phi của UNIMA (Hiệp hội múa trực tiếp kèo nhà cái thế giới), sáng lập viên và giám đốc của Nhà hát múa trực tiếp kèo nhà cái Pha Lê (nước Kenya), Thành viên của Viện Nhà hát Múa trực tiếp kèo nhà cái Kenya, đã bày tỏ rằng cần đẩy mạnh tương tác với khán giả khi kể chuyện bằng nghệ thuật múa trực tiếp kèo nhà cái.

Ngoài ra, Chương trình lãnh đạo bản thân PLEMS - Viện giáo dục IRED, Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo nguồn nhân lực ASEAN, Trung tâm Anh ngữ Quốc tế Úc Châu (Bình Phước), Trường TH-THCS-THPT Tương Lai (Đồng Tháp), Cộng đồng giáo dục Reggio Emilia, Đoàn nghệ thuật múa trực tiếp kèo nhà cái nước Dừa Xanh (Bến Tre), Tổ hợp nghệ thuật Mắt Trần, Tổ hợp nghệ thuật Cái Tổ Nhỏ cùng các chuyên gia múa trực tiếp kèo nhà cái quốc tế đến từ Thái Lan, Đức, Kenya và Mỹ đã gửi đến Diễn đàn nhiều ý kiến giá trị.

Ông Fedelis Kyalo, Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Phi của UNIMA (góc trên bên phải) và Học giả Fulbright - Giáo sư Claudia Orenstein, ĐH Hunter, nước Mỹ (góc dưới bên phải) đã chia sẻ nhiểu ý kiến thú vị tại Diễn đàn.

Dịp này, nhiều tổ chức múa trực tiếp kèo nhà cái cộng đồng trong Mạng lưới Giao lưu Nghệ thuật Hòa bình, 6 tổ chức múa trực tiếp kèo nhà cái cộng đồng và 29 học viên chính thức thuộc khóa học múa trực tiếp kèo nhà cái bóng với tên gọi “Việt Nam hí kịch” trong khuôn khổ dự án cùng tên do Mekongaholics tổ chức (dự án gồm 04 buổi học, 01 diễn đàn và 01 buổi báo cáo tổng kết dưới hình thức liên hoan múa trực tiếp kèo nhà cái bóng trực tuyến) đã cùng chia sẻ các ý tưởng về múa trực tiếp kèo nhà cái ứng dụng trong phát triển cộng đồng bền vững và tích cực tương tác qua các nhóm thảo luận trực tuyến.

Đồng thời, Diễn đàn đã giúp hoàn thiện ý tưởng của 6 tổ chức múa trực tiếp kèo nhà cái cộng đồng thuộc khóa học múa trực tiếp kèo nhà cái bóng, cụ thể:

1. Làng Chài Bình Yên (TP Quy Nhơn, tỉnh Gia Lai, TP.HCM): hỗ trợ giảng dạy kĩ năng xã hội, trao quyền nâng cao nhận thức và cùng hành động vì môi trường cho thanh niên, học sinh. Nội dung vở diễn đầu tiên dựa trên cốt truyện “Ăn khế trả vàng - phần đoạn kết”.

2. Những Ngôi Sao Xa Xôi (TP.HCM): minh họa truyện kể và tác phẩm văn học có giá trị văn hóa trực tiếp kèo nhà cái. Nội dung vở diễn đầu tiên dựa trên tuồng tích sân khấu ca kịch cải lương chủ đề lịch sử, tôn vinh phụ nữ Việt Nam, giữ gìn nghệ thuật dân tộc.

3. Nhà Mây (TP.HCM): lan tỏa những câu chuyện tích cực, trao quyền biểu đạt cho trẻ em. Nội dung vở diễn đầu tiên dựa trên cốt truyện “Dế mèn phiêu lưu kí- chương 1”.

4. Sân khấu Nhà Bé Yêu (Gia Lai, TP.HCM): hỗ trợ giảng dạy kĩ năng xã hội và trao quyền quản lí cảm xúc cho trẻ em. Nội dung vở diễn đầu tiên dựa trên các tác phẩm văn học có giá trị văn hóa trực tiếp kèo nhà cái.

5. Rồng Rắn Lên Mây (TP.HCM): trao quyền nâng cao nhận thức xã hội về sức khỏe tinh thần, nói chung và phúc lợi động vật, nói riêng. Nội dung vở diễn đầu tiên dựa trên câu chuyện có thật về vật nuôi gia đình có ý nghĩa nâng đỡ tinh thần quan trọng.

6. Ô Cửa Sách (Đà Lạt, TP.HCM, Đồng Tháp): hỗ trợ giáo dục kĩ năng ngôn ngữ, trao quyền phát triển văn hóa đọc, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ em và phụ huynh; (truyền thông) giảm bất bình đẳng trong giáo dục và định kiến giới. Nội dung vở diễn đầu tiên dựa trên cốt truyện “Cóckiệntrời- phiên bản phòng chống COVID-19”.

Cuộc khảo sát nhanh tại Diễn đàn cho thấy chủ đề của nhóm Ô Cửa Sách đã nhận được sự ủng hộ của đông đảo các thành viên tham gia và dự kiến sẽ trở thành chủ đề chính của Mạng lưới Giao lưu Nghệ thuật Hòa bình năm 2022.

Thắng Trân - Tuấn Quốc