Thực hiện chỉ đạo của Trung ương và TP.HCM, 22 quận, huyện, TP Thủ Đức xây dựng phương án sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp xã, kèo nhà cái 888, thị trấn dựa trên mô hình chính quyền 2 cấp theo Kết luận 127/2025 của Bộ Chính trị.
Nhiều phương án
Theo phương án của các địa phương, sau sắp xếp đa số đều giảm 70%-80% ĐVHC, thậm chí đến 90%.
Trong đó, quận 1 với 10 kèo nhà cái 888, đề xuất 2 phương án sắp xếp thành 2 hoặc 3 kèo nhà cái 888, tương ứng giảm 80% và 70% ĐVHC.
Quận 6 có 10 kèo nhà cái 888, phương án 1 là nhập 3 kèo nhà cái 888 1, 7, 8 thành kèo nhà cái 888 Bình Tiên; nhập kèo nhà cái 888 2, kèo nhà cái 888 9 thành kèo nhà cái 888 Bình Tây; toàn bộ kèo nhà cái 888 10, kèo nhà cái 888 11 của quận và một phần kèo nhà cái 888 16, quận 8 thành kèo nhà cái 888 Bình Phú; toàn bộ kèo nhà cái 888 12, kèo nhà cái 888 13, kèo nhà cái 888 14 thành kèo nhà cái 888 Phú Lâm.
Các địa phương khác trên cơ sở nghiên cứu, tính toán đã trình phương án sắp xếp. Theo quy trình, Sở Nội vụ sẽ tổng hợp và tham mưu UBND TP.HCM làm phương án trình Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM.
Phương án 2, nhập kèo nhà cái 888 1, kèo nhà cái 888 2, kèo nhà cái 888 7, kèo nhà cái 888 8 và kèo nhà cái 888 9 thành kèo nhà cái 888 Bình Tây; nhập toàn bộ kèo nhà cái 888 10, kèo nhà cái 888 12 của quận và một phần kèo nhà cái 888 16, quận 8 thành kèo nhà cái 888 Bình Phú; nhập toàn bộ kèo nhà cái 888 12, kèo nhà cái 888 13, kèo nhà cái 888 14 thành kèo nhà cái 888 Phú Lâm.
Quận Tân Bình đề xuất 2 phương án để từ 15 kèo nhà cái 888 thành 3 kèo nhà cái 888 Tân Sơn Nhất, Bảy Hiền, Tân Bình hoặc 4 kèo nhà cái 888 Tân Sơn Nhất, Bảy Hiền, Tân Bình, Bàu Cát. Tương tự, quận 8 cũng trình 2 phương án. Với phương án 1, sắp xếp 10 kèo nhà cái 888 thành 2 kèo nhà cái 888, phương án 2, sắp xếp 10 kèo nhà cái 888 và nhập diện tích tự nhiên, dân số 4 xã của huyện Bình Chánh thành 2 kèo nhà cái 888.
Quận Phú Nhuận hiện có 11 kèo nhà cái 888, đề xuất còn 2. Theo đó, nhập nguyên trạng 4 kèo nhà cái 888 4, 5, 7, 9 và một phần kèo nhà cái 888 2 thành kèo nhà cái 888 Đức Nhuận. Nhập nguyên trạng 6 kèo nhà cái 888 1, 8, 10, 11, 13, 15 và một phần kèo nhà cái 888 2 thành kèo nhà cái 888 Phú Nhuận. Sau sắp xếp, ĐVHC cấp kèo nhà cái 888 giảm hơn 81%.
Quận Gò Vấp đề xuất sắp xếp 12 kèo nhà cái 888 thành 3 kèo nhà cái 888 theo 2 phương án. Phương án 1 là sắp xếp 12 kèo nhà cái 888 thành 3 kèo nhà cái 888. Gò Vấp, An Nhơn và Thông Tây Hội là tên được đề xuất đặt cho 3 kèo nhà cái 888 mới. Một phương án nữa quận này tính tới đó là 3 kèo nhà cái 888 mới sẽ mang tên Gò Vấp, An Hội, Thông Tây Hội.
Quận 1, TP.HCM được tính toán còn nhiều nhất là 3 kèo nhà cái 888. Ảnh: Hoàng Triều
Những tên gọi ý nghĩa
Theo lãnh đạo quận Gò Vấp, quận đề xuất tên kèo nhà cái 888 mới gắn với địa giới ngày xưa nhằm kế thừa lịch sử và truyền thống. Bên cạnh đó, tên gọi cũng được ưu tiên theo tên các đình cổ trên địa bàn.
Với quận Phú Nhuận, lý giải việc lấy tên Đức Nhuận, Phú Nhuận đặt cho 2 kèo nhà cái 888 mới, lãnh đạo quận cho biết xuất phát từ câu "Phú Nhuận ốc, đức nhuận thân", tạm hiểu là "giàu có làm đẹp nhà cửa, đức độ làm đẹp bản thân".
Tên gọi này đã xuất hiện từ lâu và gắn liền với quá trình hình thành, phát triển của cộng đồng dân cư nơi đây, lịch sử Sài Gòn 300 năm.
Việc đề xuất 2 tên gọi đơn vị cơ sở mới này với mong muốn giữ gìn nét đẹp và truyền thống lâu đời của mảnh đất Phú Nhuận nghĩa tình.
Trong khi đó, lãnh đạo quận Tân Bình cho biết tên kèo nhà cái 888 mới Tân Sơn Nhất trong đề xuất có lý do đây cũng là tên của Cảng hàng không quốc tế trên địa bàn. Tên kèo nhà cái 888 Bàu Cát mang tính biểu tượng cho sự phát triển đô thị của quận Tân Bình thời kỳ vừa mở cửa; Bảy Hiền là nơi có truyền thống cách mạng còn Tân Bình là tên cũ của quận và quận muốn giữ lại.
Tương tự là quận 6, quận 8 khi các tên được đề xuất đặt cho các kèo nhà cái 888 mới xuất phát từ lịch sử, truyền thống của địa phương.
Về đề xuất sáp nhập một phần kèo nhà cái 888 16 quận 8 (đoạn An Dương Vương - Võ Văn Kiệt giáp với quận 6) vào kèo nhà cái 888 Bình Phú mới, Phó Chủ tịch UBND quận 6 Nguyễn Huy Thắng chia sẻ đề xuất này khắc phục sự bất cập trong việc phân chia địa giới hành chính sau khi đã hoàn thành các tuyến đường Võ Văn Kiệt, An Dương Vương.
Bên cạnh đó, bảo đảm thuận lợi cho nhân dân, doanh nghiệp khi liên hệ chính quyền cơ sở. Đồng thời, góp phần thực hiện theo đúng phương án quy hoạch thành phố tầm nhìn đến năm 2045.
Trong phương án của quận 6 có kèo nhà cái 888 mang tên ngôi chợ nổi tiếng. Ảnh: Nguyên Nguyên
Dịp tốt
Đề cập câu chuyện tên đơn vị hành chính mới, TS Trần Long (nguyên Giảng viên Trường ĐH KH-XH&NV, ĐHQG TP.HCM) cho rằng cần sớm xây dựng và ban hành tiêu chí đặt tên kèo nhà cái 888 mới, ưu tiên giữ lại những tên kèo nhà cái 888 bảo đảm các tiêu chí về chính trị, văn hóa, lịch sử, xã hội. Đồng thời, cần thành lập quỹ tên kèo nhà cái 888.
Thành viên của quỹ tên kèo nhà cái 888 sẽ về từng địa phương nghiên cứu lịch sử, văn hóa, truyền thống. Từ tiêu chí đã đề ra cộng với những thông tin nghiên cứu được sẽ đưa một số tên gọi vào quỹ tên kèo nhà cái 888. Các tên gọi này cũng cần lấy ý kiến (có thể thông qua hình thức bỏ phiếu) của đội ngũ hưu trí, cán bộ chủ chốt, người dân của chính địa phương đó.
Nêu quan điểm, ông Lê Văn Thành (nguyên Trưởng Phòng Nghiên cứu Văn hóa xã hội, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM) cũng cho rằng khi đặt tên cho các kèo nhà cái 888, xã mới sau sắp xếp cần cố gắng giữ lại những tên gọi mang tính chất văn hóa, lịch sử của chính địa bàn đó. Những tên gọi gắn với địa danh lâu đời, phổ biến với người dân, có phạm vi ảnh hưởng lớn, đã xuất hiện nhiều trong thơ ca… cần ưu tiên giữ lại.
Chú trọng tính dễ nhớ, dễ nhận diện
Vừa qua, Bộ Nội vụ hoàn tất dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp ĐVHC, kèm theo tờ trình gửi Bộ Tư pháp thẩm định.
Dự thảo Nghị quyết đã quy định về tiêu chí sắp xếp đối với ĐVHC cấp tỉnh và cấp xã theo hướng bám sát 6 tiêu chí đã được Bộ Chính trị xem xét, thống nhất, gồm diện tích tự nhiên; quy mô dân số; lịch sử, truyền thống, văn hóa, tôn giáo, dân tộc; địa kinh tế; địa chính trị; quốc phòng, an ninh.
Dự thảo nghị quyết quy định rõ nguyên tắc đặt tên ĐVHC cấp xã, kèo nhà cái 888 sau sắp xếp, nhấn mạnh tính dễ nhận diện, ngắn gọn, dễ đọc, dễ nhớ, đồng thời bảo đảm tính hệ thống và khoa học.
Bộ Nội vụ khuyến khích sử dụng một trong các tên gọi đã có của các đơn vị hành chính trước khi sáp nhập, ưu tiên các tên mang giá trị lịch sử, truyền thống, văn hóa và được nhân dân địa phương đồng thuận.
Việc đặt tên theo số thứ tự cũng được đề xuất nhằm tạo thuận lợi cho quá trình số hóa, cập nhật dữ liệu thông tin. Cơ quan soạn thảo cũng đề xuất đặt tên ĐVHC cấp xã mới theo tên của ĐVHC cấp huyện trước khi sắp xếp, kết hợp với số thứ tự để bảo đảm tính liên kết trong quản lý hành chính và hệ thống dữ liệu.
Theo dự thảo nghị quyết, xã mới sau khi sáp nhập diện tích tự nhiên và số dân đều phải gấp 3 lần trở lên so với tiêu chuẩn hiện hành. kèo nhà cái 888 mới sau khi sáp nhập diện tích tự nhiên từ 35 km2 trở lên và số dân không thấp hơn 50.000.
Riêng kèo nhà cái 888 ở vùng núi, vùng cao thì tiêu chuẩn về số dân tối thiểu là 35.000 người. Trong trường hợp sáp nhập từ 4 ĐVHC cấp xã trở lên để thành lập một xã hoặc kèo nhà cái 888 mới, thì không cần phải xem xét các tiêu chuẩn cụ thể về diện tích tự nhiên và số dân.
Không đổi ngay giấy tờ
Theo Bộ Nội vụ, căn cứ các tiêu chí định hướng, dự kiến cả nước chỉ còn 11 ĐVHC cấp tỉnh là giữ nguyên. Đó là Hà Nội, Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh. 52 ĐVHC cấp tỉnh còn lại thuộc diện phải sắp xếp, trong đó 4 thành phố là Hải Phòng, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ.
Bên cạnh đó, để hỗ trợ và tạo điều kiện cho các địa phương thực hiện sắp xếp ĐVHC, dự thảo Nghị quyết quy định ngân sách trung ương hỗ trợ một lần cho địa phương nhận bổ sung cân đối ngân sách với định mức 100 tỉ đồng cho một tỉnh giảm sau sáp nhập; 500 triệu đồng cho một xã giảm sau sáp nhập.
Bộ Nội vụ cũng đề xuất các chính sách về bảo lưu tiền lương, phụ cấp đối với cán bộ, công chức, viên chức khi được bố trí làm việc tại ĐVHC cấp tỉnh, cấp xã mới trong thời gian 6 tháng. Ngoài ra, khi sáp nhập ĐVHC, trung tâm hành chính sẽ thay đổi, do đó chính sách hỗ trợ điều kiện đi lại và làm việc cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động là cần thiết.
Đáng chú ý, theo dự thảo nghị quyết, các loại giấy tờ đã được cơ quan có thẩm quyền cấp cho cá nhân, công dân, tổ chức trước khi thực hiện sắp xếp theo ĐVHC cũ nếu chưa hết thời hạn theo quy định vẫn được tiếp tục sử dụng.
Lê Vĩnh - Nguyên Nguyên - Minh Chiến