Việc ngày 08.10.2018 Hội Đồng Nhân Dân TP.HCM, trong đó có rất nhiều người là lãnh đạo hay quản lý cao cấp của thành phố, thông qua dự án xây Nhà hát bóng đá trực tiếp kèo nhà cái hưởng nhạc vũ kịch thành phố (Nhà hát TP) đã kích hoạt một phản ứng dây chuyền các tranh luận trên truyền thông. Rất nhiều tiếng nói cất lên phản đối dự án.
Thực ra cũng có những tiếng nói có uy tín trong dân chúng bênh vực Nhà hát TP, cùng với tiếng nói một số các nghệ sĩ, các nhà chuyên môn và các nhà quản lý. Lập luận là Nhà hát TP được xây lên sẽ là một địa chỉ văn hóa âm bóng đá trực tiếp kèo nhà cái, là nợi nâng tầm thưởng thức nghệ thuật cao cấp, góp phần xây dựng nếp sống thượng lưu, văn minh cho thành phố...
Trung tâm của TP.HCM hiện nay là Sài Gòn xưa, nơi một thời gian dài từng là thủ đô miền Nam giàu có, từng là điểm sáng thanh lịch và văn minh của Đông Nam Á. Tại sao ngay cái trung tâm đó lại có nhiều tiếng nói phản đối dự án xây dựng Nhà hát bóng đá trực tiếp kèo nhà cái hưởng cho chính nó? Bài viết này xin góp thêm một góc nhìn về đề tài nêu trên, xét trên khoảng thời gian lùi xa hàng chục năm cho tới nay.
Vị trí các dự án, công trình đang thi công lẫn hiện hữu tại Thủ Thiêm. Ảnh: Quỳnh Trang - PLO
Dự án này được nêu lên năm 1993, cách nay đúng một phần tư thế kỷ! Địa điểm xây nhà hát được thay đổi ba lần, 2 lần đầu chọn trong quận 1, (có thể là) lần sau cùng, tháng 8 năm ngoái, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thị Thu ký quyết định chọn khu vực Thủ Thiêm (quận 2) làm địa điểm xây nhà hát.
Từ năm 1993 tới năm 2017, chuyện gì đã xảy ra với TP. HCM, đã xảy ra với Thủ Thiêm?
Chắc không nói thì những người quan tâm tới thành phố đều ít nhiều biết. Toàn bộ bờ sông Sài Gòn, kéo dài từ Tân Cảng dưới chân cầu Sài Gòn cho tới hết cảng Sài Gòn, tới tận chân cầu Tân Thuận, nguyên cái bờ sông ngọc ngà sang trọng dài khoảng 6 cây số rưỡi, trái tim của Sài Gòn chứa đầy di tích, di sản lịch sử mở đất của ông cha mấy trăm năm để lại cho cư dân TP.HCM, cũng là cho cả nước, đã bị bóng đá trực tiếp kèo nhà cái cho vài doanh nghiệp. Một rừng cây cao ốc bê tông đã mọc lên dày đặc từ Tân Cảng tới Ba Son, và sẽ mọc lên nữa chắn hết đường cư dân ra bờ sông!
Bên kia sông Sài Gòn, dự án Thủ Thiêm được đề ra từ năm 1992 và thủ tướng Võ Văn Kiệt phê duyệt năm 1996. Lòng người Sài Gòn tràn ắp hy vọng thành phố sẽ đẹp rực rỡ và tỏa sáng. Quận 1, quận 2 đối diện nhau, một bên cổ kính, một bên tân tiến cùng in bóng xuống sông Sài Gòn lịch sử, bàn đạp đầu tiên của cuộc Nam tiến vĩ đại. Niềm hy vọng cũng chứa chan Việt Nam sẽ có một “Phố Đông” giàu có, cùng Sài Gòn tiến lên dẫn đầu cả nước cất cánh kinh tế, làm bàn đạp cất cánh quốc phòng, ngoai bóng đá trực tiếp kèo nhà cái để tự tin nắm chắc quyền tự chủ...
Chúng ta không biết con số thất thoát tại Thủ Thiêm là bao nhiêu. Và bao nhiêu nữa tại những dự án đắc địa trong lòng Sài Gòn cũ. Nhưng nghi ngờ lan truyền trong dân là con số rất lớn, vài ngàn lần cái dự án nhà hát kia. Khi không được tiếp cận thông tin chính thức, người ta nghi ngờ và bàn tán đủ thứ...
Trên một phần tư thế kỷ trôi qua, một phần tư thế kỷ Hàn Quốc tiến vào hàng ngũ các nước công nghệ cao và giàu mạnh khiến Nhật và Trung Quốc kiêng nể. Việt Nam vẫn lay hoay trong vũng lầy thu nhập trung bình kém, và Thủ Thiêm vẫn là vùng trũng của biết bao oan khiên ập xuống dân lành bởi bao sai trái của những người có trách nhiệm! Thủ Thiêm là trung tâm Sài Gòn. Sài Gòn có vị trí trung tâm các thành phố Đông Nam Á. Gần 750 ha đất Thủ Thiêm mang trong lòng nó nguồn lực tài chánh rất rất lớn, và rất rất quí giá cho sự cất cánh mạnh mẽ của thành phố và của cả nước. Nhưng...
Chúng ta không biết con số thất thoát tại Thủ Thiêm là bao nhiêu. Và bao nhiêu nữa tại những dự án đắc địa trong lòng Sài Gòn cũ. Nhưng nghi ngờ lan truyền trong dân là con số rất lớn, vài ngàn lần cái dự án nhà hát kia. Khi không được tiếp cận thông tin chính thức, người ta nghi ngờ và bàn tán đủ thứ...
Dù thế nào đi nữa, đó phải là con số rất rất lớn!
Nếu không có những thất thoát nói trên, và nếu có giới công quyền liêm chính và tận tụy hơn, 15-20 sau khi được duyệt, có phải Thủ Thiêm của TP.HCM phải bừng đẹp tươi vui, là một điểm thu hút kinh tế hùng mạnh... Sài Gòn và Vùng kinh tế trọng điểm phía nam là một cực trù phú của Tổ Quốc, trung tâm phát triển của Đông Nam Á...
Nếu không có những thất thoát nói trên, và nếu có giới công quyền liêm chính và tận tụy hơn, có phải dân thành phố đã có thể có thêm bao nhiêu bệnh viện, trường học, đường đi không ngập nước? Có phải ít nhất TP.HCM đã có thể trở lại điều kiện các “nhà thương thí” của Sài Gòn xưa kia, nơi mỗi bệnh nhân nằm một giường bệnh, hành lang bệnh viện rộng và sạch, hoàn toàn không có chuyện bác sĩ y tá nhận tiền bổi dưỡng. Ít nhất các học sinh được học miễn phí tới hết bậc tiểu học, cha mẹ học sinh không phải méo mặt mỗi đầu năm học?
Nếu không có những thất thoát nói trên, và nếu có giới công quyền liêm chính và tận tụy hơn, có phải dân thành phố đã có đời sống ấm no hơn nhiều lần, đời sống vật chất và tinh thần đầy đủ hơn, văn minh hơn. Một xã hội phồn vinh thật sự, dập dìu giới doanh nhân thành đạt và tôn trọng đạo đức kinh doanh. Văn minh đô thị trở thành nếp sống tự nhiên: tuân thủ luật đi đường, sắp hàng, nhường chỗ phụ nữ có thai, người lớn tuổi, cư xử nhã nhặn... Tinh thần công dân và tinh thần phụng sự xã hội bàng bạc, bạo lực, bạo hành xã hội rất rất ít... Lòng dân bao dung, tri thức phát triển đa chiều, văn hóa nghệ thuật bừng nở cảnh ngàn hoa đua thắm...
Có phải trên nền một Sài Gòn văn minh, đầy đủ về vật chất và giàu có về văn hoá, việc phê duyệt xây dựng Nhà hát bóng đá trực tiếp kèo nhà cái hưởng nhạc vũ kịch thành phố trên đất Thủ Thiêm chắc chắn được người dân vỗ tay đón mừng? Người Sài Gòn sao lại không biết góp sức, chung lòng đón chờ ngày tưng bừng hoa áo khai trương cái cơ sở cứng của nền âm nhạc tinh hoa kia?
Thương thay cho số phận trầm luân của Nhà hát bóng đá trực tiếp kèo nhà cái hưởng Nhạc Vũ Kịch thành phố. Số phận này có phản ảnh phần nào số phận của vùng đất dung chứa nó hay không?
Lê Học Lãnh Vân
Ngày 14 tháng 10 năm 2018