Vụ chỉnh trang bến Bạch Đằng: sao kèo nhà cái 5 đi chặt cây để... làm công viên?

Ngày 29.5.2021,Người Đô Thịđăng tải bài viếtChặt 146 cây trực tiếp kèo nhà cái để chỉnh trang bến Bạch Đằng: Muốn hiện đại phải triệt hạcủa TS. Nguyễn Thị Hậu, về sự kiện chỉnh trang đô thị ở trung tâm TP.HCM mà trong số 178 cây xanh bị ảnh hưởng bởi dự án chỉnh trang Công viên bến Bạch Đằng, có 146 cây bị đốn hạ và 32 cây bứng dưỡng. Dự án sẽ triển khai từ ngày 10.6 trên diện tích 1,6 ha, với kinh phí từ nguồn xã hội hóa khoảng 65 tỷ đồng này tạo ra sự quan ngại và bức xúc của nhiều chuyên gia quy hoạch, kiến trúc sư, nghiên cứu di sản cũng như thị dân, bởi quyết định đó không chỉ tiếp tục triệt hạ mảng xanh đang ngày càng hao hụt ở TP.HCM, mà còn đi ngược kèo nhà cái 5 chủ trương “hạn chế ảnh hưởng, di dời, đốn hạ cây xanh…” của UBND TP.HCM tạiTP.HCM yêu cầu khảo sát(tháng 9.2020) hướng dẫn xử lý kèo nhà cái 5 xanh bị ảnh hưởng bởi các dự án xây dựng công trình trên địa bàn thành phố.

Chính vì vậy, bài viết với cách tiếp cận cây xanh như một thành tố quan trọng của di sản đô thị của TS. Nguyễn Thị Hậu đã nhận được sự quan tâm, chia sẻ của đông đảo bạn đọc và dư luận xã hội. Đặc biệt, nhiều bạn đọc đã trực tiếp gửi ý kiến về toà soạn, phân tích bày tỏ góc nhìn về vụ việc, với chung tinh thần là cùng với những thông tin và khuyến nghị từ bài viết và ý kiến của chuyên gia, đề nghị chính quyền thành phố sẽ có những cân nhắc trong quyết định chỉnh trang đô thị, cụ thể là dự án chỉnh trang Công viên bến Bạch Đằng, để bảo vệ lá phổi xanh - vốn đang "teo" kèo nhà cái 5 của thành phố và cũng là giữ gìn một không gian ký ức đô thị Sài Gòn - TP.HCM cho người dân, cho thế hệ mai sau.

Theo đó, bạn đọc Vũ Văn Lịch bày tỏ: "Thật sự rất đau buồn và thất vọng vô cùng cho cách phát triển đô thị hóa của mình. Trên thế giới này, người ta trồng cây xanh ngày càng nhiều để có không khí trong lành. Còn tại sao mình kèo nhà cái 5 đốn cây đi trong khi cây rất khỏe, cây rất đẹp và cây rất lâu năm?". Chia sẻ với điều này, bạn đọc Lê Thanh Giang đặt câu hỏi: "Sao không có phương án giữ kèo nhà cái 5 cây xanh mà phải đốn hạ, dời đi? Cây bóng mát mất bao nhiêu năm để trồng giờ kèo nhà cái 5 bỏ đi quy hoạch kèo nhà cái 5 rồi phải trồng cây mới không biết đến bao giờ mới cho bóng mát? Tôi cũng kiến nghị lãnh đạo TP.HCM xem xét thấu đáo kèo nhà cái 5 quyết định này, vẫn còn phương án thiết kế giữ nguyên cây xanh thì phải ưu tiên thực hiện."

Đưa ra quan điểm và lập luận mang tính chuyên ngành, bạn đọc Nguyễn Hồng Nhung khuyến nghị: "Thảm cỏ, kèo nhà cái 5 xanh, nhất là kèo nhà cái 5 lâu năm rất cần cho công viên. Thiết nghĩ nên điều chỉnh thiết kế công viên dựa trên nền tảng kèo nhà cái 5 xanh hiện hữu. Bê tông hóa công viên không những gây ra tác động nhiệt đến đô thị, mà còn làm lượng nước mưa chảy ngược xuống đường Tôn Đức Thắng, gây ngập úng sau này. kèo nhà cái 5 còn nhỏ thì bứng còn kèo nhà cái 5 lâu năm thì thiết kế sao cho phù hợp cảnh quan thay vì đốn bỏ. Một công ty thiết kế giỏi dư sức làm điều này vì mặt bằng công viên tương đối linh động. Tôi đi tham quan rất nhiều công viên ở châu Âu, họ rất tự hào giới thiệu với du khách về những kèo nhà cái 5 lâu năm, hiện diện từ trước khi công viên được xây dựng. Nếu làm như vậy được thì có ý nghĩa hơn đốn bỏ, trồng mới."

Chia sẻ điều này, bạn Thế Luận cũng cho rằng "thay vì đốn bỏ, thì sao không cắt phần ngọn, giữ phần gốc sau đó xây cơ sở hạ tầng thành phố xong sẽ trồng kèo nhà cái 5. Vì một gốc cây như vậy đã tồn tại hàng chục năm. Có nên đốn và thay cây mới chỉ vài năm tuổi mà giá trị chưa chắc bằng cây cũ. Rút kinh nghiệm bao nhiêu trường hợp đốn bỏ cây của thành phố lúc trước mà sao vẫn cứ tàn nhẫn với môi trường thiên nhiên thế này?"

Công viên bến Bạch Đằng nhìn từ hướng quận 4 sang, có thể thấy khu vực Cột cờ Thủ Ngữ đã vắng bóng kèo nhà cái 5 xanh sau khi trùng tu, chỉnh trang. Ảnh: Trung Dũng

Bạn đọc Hoàng Tín thắc mắc: "Chặt kèo nhà cái 5 làm công viên. Người ta chỉ nói trồng kèo nhà cái 5 làm công viên thôi chứ nhỉ? Quá nghịch lý. Sao không nói thẳng là lấy đất để khai thác thương mại...?". Bạn đọc Kim Duyên cũng thắc mắc: "Nhìn trong hình thì thấy kèo nhà cái 5 xanh đã rất ít, nay còn đốn hạ hàng trăm kèo nhà cái 5 thì làm sao còn gọi là công viên? Nếu có trồng mới thì cũng phải mất mấy chục năm năm mới sử dụng được, sao không thiết kế dựa vào mảng xanh có sẵn?"

Trong khi đó, theo bạn đọc Mai Lâm thì "Nên có một hàng kèo nhà cái 5 làm hàng rào ngăn cách con đường với công viên. Với con đường nhiều xe bên cạnh, công viên khó có thể xanh và sạch. Sài Gòn đã thiếu kèo nhà cái 5 xanh lắm rồi. Không thể lãng phí đốn bỏ."

Với góc nhìn mang tính lịch đại, bạn đọc Kim Loan chia sẻ: "Bến Bạch Đằng, một chứng tích lịch sử. Có cách quy hoạch nào để trồng thêm chứ không đốn hạ cây xanh không? Đọc mà xót xa quá. Công viên thì kèo nhà cái 5 sao không thể có nhiều cây xanh?"

Theo bạn đọc Đỗ Anh Tuấn thì "còn sót kèo nhà cái 5 vài cây cổ thụ kéo dài tới hết con đường chuẩn bị ra đi. Lúc trước đã hi sinh nguyên một phần đường dài trước nhà máy Ba Son để làm Metro, giờ thì cải tạo công viên cũng chặt nốt những cây còn kèo nhà cái 5, mùa nắng chạy ngoài đường Sài Gòn riết không có một bóng cây nào để tránh nắng luôn. Rất nhiều con đường cây cao bóng mát thì giờ bắt đầu đốn sạch thay vào đó là vài cây bé tí như ngón tay. Chưa thấy nơi nào trên thế giới như vậy cả, có nơi thậm chí còn uốn cong cả con đường chỉ vì để tránh một cây cổ thụ, còn ta thì ngược kèo nhà cái 5 cứ đè hàng cây xanh mà quy hoạch, chỉnh trang!"

Bày tỏ sự đồng tình với chủ trương chỉnh trang đô thị, tuy nhiên bạn đọc đề nghị công việc này phải được thự hiện đầy cân nhắc, cần tham vấn cộng đồng và phản biện từ giới chuyên gia hữu quan các lĩnh vực cụ thể. Trong đó, bạn đọc Tuấn Võ bày tỏ: "Chỉnh trang công viên bến Bạch Đằng là rất cần thiết, vì ngay vị chí trung tâm sông Sài Gòn. Tôi ủng hộ việc chỉnh trang nhưng làm ơn giữ nguyên hoặc trồng thêm kèo nhà cái 5 xanh, chứ đừng như chỗ cột cờ Thủ Ngữ, trùng tu xong không còn một bóng kèo nhà cái 5 xanh nào. Thấy nản lắm cho cảnh quan một khu vực mang đậm dấu ấn lịch sử như bến Bạch Đằng."

Đồng quan điểm, bạn đọc Hồng Hoa góp ý: "Cần phải bảo vệ cây xanh, phải giữ kèo nhà cái 5 những mảng xanh hiếm hoi này của Sài Gòn - TP.HCM. Trước khi xây dựng, phá bỏ cái gì thuộc về công cộng, thuộc về người dân thì cần thiết phải hỏi ý kiến, thu thập ý kiến, cần nghe tư vấn của các nhà quy hoạch, nhà môi trường để tìm ra giải pháp phù hợp, vừa bảo vệ được những mảng xanh quý giá, vừa xây cất được các hạng mục công trình công công phù hợp. Sao cứ bất thình lình, vin vào cớ cải tạo đô thị, nâng cấp hạ tầng rồi ra tay chặt hết cây xanh, phá đi lá phổi và ký ức của thành phố? Hãy nhìn những tấm ảnh của bài báo để thấy ngày xưa thành phố này đã trân coi trọng cây xanh như thế nào. Tôi rất lo là kèo nhà cái 5 có một vụ chặt cây ồ ạt như hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng. Đi qua con đường đó bây giờ thấy nhói lòng. Mong rằng chúng ta cùng lên tiếng thể hiện trách nhiệm bảo vệ môi trường."

Bạn đọc Thuý Hà: "Bộ mặt của trung tâm mà cà phê, quán cóc, hành rong, bát nháo quá trời, mong là cải tạo kèo nhà cái 5 vừa có cây xanh, vừa sạch thoáng để bến Bạch Đằng đẹp!"

"Nghịch lý là làm chỉnh trang công viên kèo nhà cái 5 đốn hạ cây xanh! Lẽ ra nên thiết kế công viên dựa trên vị trí cây xanh sẵn có! Không nên đốn hoặc di dời. Dịch bệnh COVID-19 hoành hành cũng có một phần nguyên do loài người đã sống quá bạc đãi với thiên nhiên.", bạn đọc Phan Vy An lưu ý.

Ngoài ra, nhiều bạn đọc khác có thể do bận rộn nhưng với nỗi lo cho mảng xanh thành phố, cũng kịp để kèo nhà cái 5 những bình luận ngắn, có chung đề nghị là đừng nên đốn hạ cây xanh, thay vào đó cần phải gìn giữ, trân quý. Hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng trước đây nằm cách đó không xa, đã bị triệt hạ là một "nỗi đau", là một bài học. Vì vậy cần có một phương án chỉnh trang phù hợp với hiện trạng cây xanh ở bến Bạch Đằng.

BTV