soi kèo nhà cái hôm nayXây dựng chính quyền đô thị: ''Nhốt quyền lực vào trong lồng cơ chế''

Một góc TP.HCM (cầu Phú Mỹ bắc từ quận 7 sang quận 2). Ảnh: Kim Phương

Theo đề án và dự thảo nghị quyết soi kèo nhà cái hôm nay phủ trình Quốc hội, việc xây dựng soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị tại Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ giúp các địa phương này nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, năng lực quản lý, điều hành phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế-xã hội trong giai đoạn tới.

Song, vẫn còn không ít vấn đề dư luận băn khoăn, đặc biệt là cơ chế giám sát khi không còn Hội đồng Nhân dân ở quận, phường. Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn chia sẻ với phóng viên TTXVN, làm rõ hơn về vấn đề này.

Đảm bảo quyền làm chủ nhân dân

- Thưa Thứ trưởng, một vài ý kiến vẫn còn băn khoăn về việc quận, phường ở một số nơi sẽ chỉ còn cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay nhà nước là Ủy ban Nhân dân (UBND), liệu có đảm bảo được quyền làm chủ nhân dân hay không? Quan điểm của ông như thế nào?

Thứ trưởng Trần Anh Tuấn:Nhà nước soi kèo nhà cái hôm nay chúng ta là nhà nước soi kèo nhà cái hôm nay dân, do dân, vì dân; mọi quyền lực nhà nước đều thuộc về nhân dân.

Chúng tôi thấy việc thực hiện tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương phù hợp với đặc điểm đô thị sắp tới sẽ được tổ chức tại Hà Nội, Đà Nẵng hoặc tại TP.HCM trước hết vẫn đảm bảo phù hợp với Hiến pháp và Luật Tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương đã được sửa đổi năm 2019.

Khi phường hoặc quận không tổ chức thành một cấp soi kèo nhà cái hôm nay quyền, mà tổ chức thành một cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay nhà nước vẫn còn Hội đồng Nhân dân (HĐND) thành phố hoặc Hội đồng Nhân dân quận, như Đà Nẵng vẫn còn Hội đồng Nhân dân thành phố, Hà Nội còn Hội đồng Nhân dân thành phố và quận.

Với mô hình tổ chức như vậy, vừa phù hợp với đặc điểm hoạt động đô thị về tính thống nhất, liên tục, liên thông trong các lĩnh vực để phục vụ cho quản lý cơ sở hạ tầng, trật tự an toàn giao thông, môi trường…, nhưng vẫn đảm bảo được quyền làm chủ soi kèo nhà cái hôm nay người dân, được thực hiện trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua Hội đồng Nhân dân và các cơ quan nhà nước khác.

Bên cạnh đó, hoạt động của các cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay tổ chức tại phường hoặc quận vẫn chịu sự giám sát không chỉ của Hội đồng Nhân dân mà còn chịu sự giám sát của Mặt trận Tổ quốc, của các tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay trị-xã hội khác hoặc các cơ quan nhà nước khác.

Tiếng nói, nguyện vọng soi kèo nhà cái hôm nay người dân sống, làm việc tại các đô thị này vẫn được Hội đồng Nhân dân cũng như các cơ quan nhà nước lắng nghe và xem xét để giải quyết.

- Theo ông, khi tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương phù hợp với đặc điểm đô thị, rào cản lớn nhất là gì?

Tôi nghĩ rằng, tất cả những cái mới, tiến bộ, khi triển khai thực hiện tất nhiên sẽ gặp khó khăn. Hiện nay đang hoàn thiện một số các quy định liên quan đến thể chế, chưa triển khai, nhưng cũng phải lường trước những vấn đề phát sinh.

Các đề án tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị của các thành phố đều có đánh giá tác động, trong đó có lường trước những khó khăn, nhưng theo tôi, thực hiện xây dựng soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị cần quan tâm và đặc biệt chú ý một số vấn đề sau.

Một là, xây dựng và ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật để làm cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện, liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của UBND phường, UBND quận, vấn đề về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức khi UBND phường, UBND quận được xác định là cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay nhà nước.

Ví dụ, những người đang làm việc ở UBND phường theo quy định hiện nay họ là cán bộ, công chức cấp xã. Khi UBND phường chuyển thành cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay nhà nước thuộc UBND quận, những người làm việc ở đó đương nhiên phải xem xét để chuyển thành cán bộ, công chức thuộc biên chế của UBND quận.

Hai là, liên quan đến vai trò lãnh đạo của Đảng, dù tổ chức mô hình soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị như hiện nay hoặc theo như các đề án đã được Quốc hội thông qua và cho phép, vẫn phải đảm bảo vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng địa phương.

Vì vậy, tôi nghĩ rằng cần phải đổi mới kịp thời phương thức lãnh đạo của cấp ủy ở phường, quận phù hợp với mô hình tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương, với đặc điểm đô thị ở Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM.

Ba là, sắp xếp, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, công chức đang làm việc tại Hội đồng Nhân dân phường, quận.

Những người qua rà soát không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ của tổ chức bộ máy mới, cần có giải quyết thỏa đáng, phù hợp, đảm bảo chế độ soi kèo nhà cái hôm nay sách đối với đội ngũ này.

- Điểm nổi bật khi thực hiện mô hình soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị là Ủy ban Nhân dân quận, phường sẽ không còn là một cấp soi kèo nhà cái hôm nay quyền mà là cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay, làm việc theo chế độ thủ trưởng, Chủ tịch sẽ là người lãnh đạo, quản lý, điều hành công việc. Vậy thế nào để tránh lạm quyền?

Vấn đề này phải đọc lại chỉ đạo của Tổng Bí thư, “nhốt quyền lực vào trong lồng cơ chế” và phải thông qua các quy định của pháp luật; có quy chế làm việc, phối hợp công tác giữa UBND phường với tư cách là cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay nhà nước với cấp ủy Đảng, các tổ chức nhà nước khác, với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay trị xã hội.

Một góc quận Cầu Giấy, Hà Nội. Ảnh: Huy Hùng

Thứ hai là phải đảm bảo sự giám sát của HĐND và Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay trị-xã hội và kể cả giám sát trực tiếp người dân và các cơ quan, tổ chức nhà nước khác để đảm bảo tránh vấn đề lạm quyền. Đồng thời, đảm bảo mọi quyết định của UBND với tư cách là cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay nhà nước ở phường, quận phải được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Vấn đề thứ ba là phải tuyển chọn được người làm Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch UBND đủ phẩm chất, năng lực, trách nhiệm và tận tụy để lãnh đạo UBND với tư cách là cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay nhà nước tại phường hoặc quận, đáp ứng được sự hài lòng của người dân. Lắng nghe, giải quyết được nguyện vọng, nhu cầu của người dân theo đúng quy định của pháp luật.

Hướng đến xây dựng một mô hình chung

- Ba mô hình soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP.HCM có điểm khác nhau rõ nét, đó là Hà Nội không tổ chức HĐND phường, còn Đà Nẵng và TP.HCM không tổ chức HĐND quận, phường. Ở TP.HCM, UBNDquận, phường là cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay, không phải là cấp soi kèo nhà cái hôm nay quyền. Như vậy là sẽ không có một mô hình chung cho soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị mà sẽ là mô hình đặc thù?

Hiện nay, nếu đúng chuẩn, mô hình chung của soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị chỉ tổ chức một cấp soi kèo nhà cái hôm nay quyền cấp thành phố gồm HĐND, UBND. Ở quận và phường, chỉ tổ chức các cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay nhà nước hoạt động, làm việc theo chế độ thủ trưởng. Tất nhiên là vẫn phải đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ.

Ở Hà Nội có câu chuyện là địa phương này chưa tham gia thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường. Do vậy, khi xây dựng Đề án, Hà Nội phải thận trọng và có bước đi.

Bên cạnh đó, Hà Nội là trung tâm Thủ đô cả nước, lại chưa triển khai thí điểm bao giờ nên tôi nghĩ cần phải có bước đi thận trọng. Đà Nẵng và TP.HCM đã có 7 năm thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận và phường (từ năm 2009 đến năm 2016).

Hai địa phương này có kinh nghiệm rồi nên lần này vẫn tiếp tục thực hiện như trước đây đã làm, không tổ chức Hội đồng Nhân dân quận và phường.

Thành phố Đà Nẵng về đêm. Ảnh: Trần Lê Lâm

Mô hình chung, đô thị là một cấp soi kèo nhà cái hôm nay quyền; nông thôn là hai cấp soi kèo nhà cái hôm nay quyền. Chúng ta hiện nay đang trong quá trình triển khai đổi mới, xây dựng mô hình soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương ở đô thị phù hợp với đặc điểm đô thị.

Sau một thời gian thực hiện, đến một lúc nào đó chắc sẽ có một mô hình chung, không thể mỗi đô thị lại tổ chức một mô hình riêng.

Trong một quốc gia thống nhất, mô hình soi kèo nhà cái hôm nay quyền ở đô thị ở các thành phố là phải như nhau và ở nông thôn cũng vậy.

Hiện nay, cả Hiến pháp và Luật Tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương đều nói rằng, tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương phù hợp với đặc điểm đô thị, nông thôn và hải đảo, phải thực hiện theo đúng Hiến pháp.

- Có một thực tế khi thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường, giai đoạn đầu có khá nhiều địa phương ủng hộ, trong đó có Đà Nẵng. Nhưng về sau, soi kèo nhà cái hôm nay Đà Nẵng lại là địa phương thể hiện thái độ không đồng tình mạnh mẽ nhất. Xét về khía cạnh sâu xa, thực chất nội dung soi kèo nhà cái hôm nay của việc tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị cũng soi kèo nhà cái hôm nay là sự nối dài của quá trình 7 năm thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND quận, phường. Nói vậy phải chăng là mô hình mới có những lợi ích lớn để Đà Nẵng thay đổi quan điểm của mình?

Nhận thức là một quá trình, sau một thời gian triển khai, chúng ta đã có những bài học và kinh nghiệm rất bổ ích. Khi thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận và phường, UBND huyện, quận, phường không tổ chức HĐND vẫn thực hiện theo cơ chế tập thể lãnh đạo.

Còn bây giờ, tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị như ở Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM đã có bước tiến mới. UBND phường và UBND quận là cơ quan hành soi kèo nhà cái hôm nay nhà nước, hoạt động theo chế độ thủ trưởng, chỉ xây dựng và tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương ở đô thị, tức quận và phường, không có huyện nữa.

Cho nên, đây không phải là sự nối dài mà là một sự phát triển về mặt nhận thức của chúng ta trong tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương ở đô thị.

- Theo quan điểm của Thứ trưởng, mô hình soi kèo nhà cái hôm nay quyền đô thị của địa phương nào là ưu việt?

Không thể nói là ưu việt. Hà Nội đang thí điểm, sau một thời gian thực hiện sẽ có tổng kết, đánh giá. Nhưng cái soi kèo nhà cái hôm nay là để thông qua việc thực hiện tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương ở đô thị tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP.HCM, chúng ta sẽ xây dựng được một mô hình chung về tổ chức soi kèo nhà cái hôm nay quyền địa phương ở đô thị phù hợp với tính chất, đặc điểm hoạt động của đô thị.

- Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng.

Chu Thanh Vân