bongdaso kèo nhà cái: Còn thiếu ‘lòng tin chiến lược’

Các động thái của Trung Quốc cải tạo và quân sự hóa thực thể trên bongdaso kèo nhà cái Đông vẫn tiếp diễn gây nhiều lo ngại. Ảnh: Reuters

Ngày 27.11, tại TP.HCM, Hội thảo Quốc tế lần thứ chín về bongdaso kèo nhà cái Đông với chủ đề “bongdaso kèo nhà cái Đông: Hợp tác vì an ninh và phát triển khu vực” do Học viện Ngoại giao, Quỹ Hỗ trợ nghiên cứu bongdaso kèo nhà cái Đông (FESS) và Hội Luật gia Việt Nam tổ chức đã khai mạc.

Bài toán khó lường

Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS Nguyễn Vũ Tùng, Giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam, cho rằng bongdaso kèo nhà cái Đông vẫn là “một trong những bài toán khó hiểu, khó lường đối với giới nghiên cứu và học giả quốc tế” và “điểm nóng hội tụ” của nhiều lớp mâu thuẫn, cạnh tranh địa chiến lược của thế giới”.

450 tỉ USD là mức bongdaso kèo nhà cái tiêu quốc phòng trong năm 2016 của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Mức tăng lớn thể hiện nhu cầu chạy đua về quốc phòng đặc biệt cao của khu vực, theo Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI).

Từ sau phán quyết của Tòa Trọng tài, tình hình bongdaso kèo nhà cái Đông có nhiều chuyển biến tích cực, tuy nhiên nhìn trong tổng thể và dài hạn hơn, bất an và lo ngại vẫn đè nặng bởi nỗi lo trước nguy cơ “vô trật tự và xung đột”. Trật tự trên bongdaso kèo nhà cái bị xói mòn do luật pháp quốc tế vẫn chưa được tôn trọng đầy đủ. Những nỗ lực nhằm quản lý tranh chấp vẫn mang tính “đối phó” và “chắp vá”.

Một nghịch lý còn tồn tại là mặc dù có nhiều sáng kiến hợp tác nhưng kết quả thực chất lại hết sức hạn chế do thiếu hụt “lòng tin bongdaso kèo nhà cái”.

Lạc quan và tỉnh táo về COC

Đánh giá về các diễn biến trên bongdaso kèo nhà cái Đông năm vừa qua, bà Colin Willett, cựu trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, cho rằng các bên đã duy trì được thái độ khá bình tĩnh, hạn chế các va chạm. Bà cũng đánh giá cao bước tiến ngoại giao trong xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên bongdaso kèo nhà cái Đông (COC) tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN đầu tháng 11 và lạc quan trước các nỗ lực đối thoại hiện nay. Tuy nhiên, bà Willett cho rằng vẫn cần tỉnh táo nhìn nhận một số xu hướng “đáng lo ngại” trên bongdaso kèo nhà cái Đông và “con đường phía trước vẫn chưa rộng mở hoàn toàn”.

GS Carlyle A. Thayer, Viện Quốc phòng Úc, cũng bày tỏ kỳ vọng tiến trình đàm phán COC sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa khi Singapore tiếp nhận ghế chủ tịch luân phiên của ASEAN hướng đến một thỏa thuận có tính ràng buộc về mặt pháp lý.

Ông cho rằng về trung hạn Trung Quốc sẽ duy trì đàm phán COC để giữ các “cường quốc bên ngoài” như Mỹ và Nhật Bản không can thiệp vào vấn đề bongdaso kèo nhà cái Đông. Trong khi đó, Mỹ và các cường quốc khác vẫn có thể tạo ảnh hưởng bằng cách ủng hộ ASEAN trong nỗ lực xây dựng COC.

Thanh Danh