Chớ chủ quan khi bị tê kèo nhà cái 5 bất thường

Triệu chứng tê kèo nhà cái 5 là kèo nhà cái 5... tê

Tê kèo nhà cái 5 do hội chứng ống cổ kèo nhà cái 5 thường gặp ở người 35 tuổi trở lên, nhất là ở phụ nữ, người trẻ hơn cũng có thể bị nhưng ít. Bệnh thường thấy ở người lao động dùng nhiều tới động tác lắc của cổ kèo nhà cái 5, ví dụ như các bà nội trợ, chị em tiểu thương.

Chị em buôn bán thịt cá ở chợ cũng dễ bị chứng bệnh này, có thể do hay dùng dao nặng chặt thịt cá hàng ngày, cũng có phần do thường xuyên chịu ẩm ướt. Người lao động các ngành nghề cần sử dụng bàn kèo nhà cái 5 nhiều, cả nam lẫn nữ, đều có thể bị. Người hay sử dụng máy vi tính cũng có thể bị tê kèo nhà cái 5. Hội chứng ống cổ kèo nhà cái 5 còn là biểu hiện của một trong những bệnh sau: các loại viêm đa dây thần kinh, bệnh viêm đa khớp dạng thấp… Ví dụ: trong viêm đa dây thần kinh do tiểu đường, giai đoạn đầu có thể chỉ có hội chứng ống cổ kèo nhà cái 5. Hội chứng này cũng đôi khi xuất hiện song song với bệnh thoái hoá cột sống cổ.

Minh hoạ: Hữu Khoa

Biểu hiện đầu tiên của bệnh là tê kèo nhà cái 5: tê ở gan bàn kèo nhà cái 5, cùng với ngón trỏ và ngón giữa. Thường nhất là người bệnh chỉ thấy tê ngón trỏ và ngón giữa. Nhưng cũng có người cảm thấy tê ở tất cả các ngón kèo nhà cái 5, ở hai ngón vừa kể thì tê nhiều hơn.

Tê kèo nhà cái 5 thường xuất hiện khi cầm kèo nhà cái 5 lái xe máy đi xa, có người đang đi xe máy phải dừng lại buông kèo nhà cái 5 ra và vẩy vẩy mấy cái, rồi mới đi tiếp được. Càng ngày quãng đường đi xe máy không bị tê kèo nhà cái 5 càng ngắn dần lại; cũng có người đang ngủ, nửa đêm bị thức giấc do tê và đau các ngón kèo nhà cái 5, dậy đi lại và vẩy kèo nhà cái 5 một lúc lại hết tê và ngủ lại được.

Bệnh thường khởi đầu ở một kèo nhà cái 5, thường là ở kèo nhà cái 5 thuận. Ví dụ nếu thuận kèo nhà cái 5 phải, thì khi bị tê kèo nhà cái 5 do hội chứng ống cổ kèo nhà cái 5, thường cũng bị ở kèo nhà cái 5 phải trước. Về sau có thể kèo nhà cái 5 bên kia cũng tê. Sau một thời gian không được chữa trị, dần dần có rối loạn vận động, biểu hiện bằng yếu và teo khối cơ ô mô cái là khối cơ vốn phồng lên ở gan kèo nhà cái 5, chỗ dưới của ngón kèo nhà cái 5 cái (người miền Nam gọi là “trái chanh”). Khi quá gấp hoặc quá ưỡn cổ kèo nhà cái 5, triệu chứng tê kèo nhà cái 5 có thể tăng lên.

Gõ búa ra bệnh

Nguyên nhân của bệnh là do dây thần kinh giữa bị chèn ép ở cổ kèo nhà cái 5. Dây thần kinh giữa là một dây nhận cảm giác ngoài da của ngón trỏ và ngón giữa, và gan bàn kèo nhà cái 5 ở phía dưới hai ngón kèo nhà cái 5 đó. Đồng thời, dây thần kinh giữa còn chỉ huy co cơ của các ngón kèo nhà cái 5, nhất là tại ô mô cái.

Tại cổ kèo nhà cái 5, dây thần kinh giữa đi trong một đường ống, gọi là ống cổ kèo nhà cái 5 (carpal tunnel). Ống cổ kèo nhà cái 5 là khoảng không gian giữa các xương của cổ kèo nhà cái 5 ở dưới và ở hai bên, có một tấm gân rộng gọi là cân ngang của cổ kèo nhà cái 5 phủ lên trên như một cái mái. Khoảng không gian trong ống cổ kèo nhà cái 5 khá chật hẹp, khi nó chít hẹp lại, thì dây thần kinh giữa bị chẹt trong đó, gây ra hội chứng ống cổ kèo nhà cái 5. Khi khám bệnh, bác sĩ thần kinh dùng búa cao su gõ vào cổ kèo nhà cái 5, người bệnh thấy tê lan xuống các ngón kèo nhà cái 5, gọi là dấu hiệu Tinnel.

Hội chứng ống cổ kèo nhà cái 5 là loại bệnh gây tê kèo nhà cái 5 (và teo bàn kèo nhà cái 5 nếu để muộn) hay gặp nhất. Trên thế giới người ta đã đề cập tới từ lâu. Một phương pháp giúp chẩn đoán chính xác hội chứng ống cổ kèo nhà cái 5 là chẩn đoán điện, hay còn gọi là điện cơ.

Hiện nay nhiều bệnh viện trong cả nước đã có máy điện cơ. Nếu bạn gần đây hay bị tê kèo nhà cái 5, tê tăng lên khi cầm kèo nhà cái 5 lái xe máy, hoặc bị vào lúc nửa đêm đang ngủ, tê nhiều ở ngón trỏ và ngón giữa, thì chúng tôi khuyên bạn hãy đi “đo điện cơ”, tức là đi làm chẩn đoán điện. Nếu đã chẩn đoán rõ ràng là hội chứng ống cổ kèo nhà cái 5, thì việc điều trị tê kèo nhà cái 5 trở nên dễ dàng.

Hai cách điều trị

Điều trị nội khoa là bác sĩ sử dụng thuốc kháng viêm, thuốc bổ dưỡng cho dây thần kinh, và thuốc bổ dưỡng cho hệ thống xương sụn. Nếu bệnh không đỡ, bác sĩ sẽ chích thuốc corticoide vào trong ống cổ kèo nhà cái 5. Bệnh có thể khỏi từ vài tháng đến nhiều năm, tuỳ từng người, càng phát hiện sớm để trị bệnh thì càng mau khỏi.

Điều trị phẫu thuật thì triệt để hơn: bác sĩ rạch một đường nhỏ ở cổ kèo nhà cái 5 để giải phóng dây thần kinh ra khỏi ống cổ kèo nhà cái 5. Đây là một phẫu thuật thường làm, thường chỉ cần gây tê tại chỗ, bệnh nhân thậm chí không cần nằm viện. Đa số sau mổ khỏi vĩnh viễn.

Vì vậy, khi bị tê kèo nhà cái 5 khi đi xe máy, tê kèo nhà cái 5 về đêm, hãy khám thần kinh, đo điện cơ nếu cần, và tiến hành điều trị sớm bằng nội khoa hoặc phẫu thuật.

PGS-TS-BS. Nguyễn Hữu Công(Chủ tịch Hội Thần kinh học Việt Nam; Phó giám đốc Bệnh viện Ngoại thần kinh quốc tế)