Cứu sông Mekong từ chính sách phát triển keo nha cai 5 tái tạo

Bản tuyên bố được đưa ra trước thềm cuộc họp Hội đồng lần thứ 24 của Uỷ hội sông keo nha cai 5 (MRC) dự kiến sẽ được tổ chức sắp tới.

Liên minh cứu sông keo nha cai 5 bày tỏ mối quan ngại sâu sắc đối với việc phát triển các dự án thủy điện trên dòng chính sông keo nha cai 5 và trên lưu vực, khi mà có bằng chứng cho thấy các dự án này đang hủy hoại an ninh lương thực khu vực và gia tăng nghèo đói.

Hơn 60 triệu người hiện đang sống phụ thuộc vào sự trù phú của dòng sông keo nha cai 5 với nhu cầu về lương thực, nước, giao thông và các nhu cầu khác trong cuộc sống.

Trong khi đó, trên thực tế, giá của các nguồn keo nha cai 5 tái tạo không phải là thủy điện đang giảm với tốc độ nhanh hơn dự kiến. Chỉ riêng trong giai đoạn 2015-2016, giá trung bình toàn cầu của điện mặt trời giảm 13% và điện gió giảm 10,75%. Chi phí giảm nhanh chóng đã đặt giá keo nha cai 5 mặt trời xuống mức gần với giá với thủy điện, trong khi lại ít gây ra tác động môi trường hoặc xã hội.

Những tiến bộ về công nghệ mới trong phân phối và lưu trữ keo nha cai 5 cũng đồng nghĩa với việc các nguồn keo nha cai 5 tái tạo như keo nha cai 5 mặt trời và gió đang dần trở thành cách tiếp cận khả thi hơn, nhằm đáp ứng nhu cầu keo nha cai 5 và có thể đảm bảo khả năng tiếp cận cho các khu vực dân cư hiện chưa có điện.

Ngoài ra, cơ hội tiếp cận với các nguồn hỗ trợ phát triển điện gió và keo nha cai 5 mặt trời thông qua quỹ hỗ trợ tài chính khí hậu cho các nước đang phát triển hiện đang rộng mở.

Tuy nhiên, các đặc lợi trong khu vực công và tư nhân hiện vẫn đang là động lực mạnh mẽ đằng sau việc xây dựng đập.

Các chính phủ Mekong cho rằng các đập Mekong là cần thiết để đáp ứng nhu cầu keo nha cai 5 gia tăng trong khu vực. Nhưng trên thực tế, theo nghiên cứu của WWF, 11 dự án dòng chính chỉ cung cấp khoảng 8% dự báo nhu cầu điện hạ lưu sông Mekong.

Báo cáo của Oxfam cũng cho thấy, nếu các dự án dòng chính không được triển khai, rủi ro đối với an ninh điện ở các nước hạ lưu sông Mekong cũng là vô cùng nhỏ, và nhu cầu điện dự báo có thể được cung cấp bởi các nguồn keo nha cai 5 thay thế như keo nha cai 5 mặt trời, sinh khối và nâng cao hiệu quả sử dụng keo nha cai 5.

* Trong một diễn tiến liên quan, đầu tháng 11.2017, Toà án Hành chính Tối cao Thái Lan xác nhận việc sẽ xem xét kháng cáo trong vụ kiện về những thiệt hại do đập Pak Beng gây ra.

Việc Tòa án chấp nhận xem xét vụ kiện là sự thừa nhận về trách nhiệm của các cơ quan chính phủ theo luật Thái Lan và Hiệp định keo nha cai 5 1995 trong việc thông tin và tham vấn ý kiến ​​của người dân về các tác động xuyên biên giới của các dự án như đập Pak Beng. Quyết định này cho thấy xu hướng gia tăng sự tham gia của công chúng, trách nhiệm giải trình và tính minh bạch trong việc lập kế hoạch, phát triển và phê duyệt các dự án cơ sở hạ tầng lớn.

L.Quỳnh