Danh ca Thái ty le keo nha cai 5 qua đời ở Mỹ, hưởng thọ 86 tuổi

Danh ca Thái ty le keo nha cai 5 thời trẻ. Ảnh: Đinh Tiến Mậu

Thái ty le keo nha cai 5 tên thật Phạm Thị Băng ty le keo nha cai 5, sinh ngày 5.8.1934 tại Hà Nội. Cha của bà là ông Phạm Đình Phụng, có 2 vợ, vợ trước sinh ra Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm, vợ sau sinh ra Phạm Thị Quang Thái (ca sĩ Thái Hằng), nhạc sĩ Phạm Đình Chương và bà – nữ danh ca Thái ty le keo nha cai 5.

Bà được xem là một trong những giọng ca tiêu biểu nhất của tân nhạc Việt Nam. Thái ty le keo nha cai 5 vốn là con nhà nòi âm nhạc, chị gái là ca sĩ Thái Hằng, anh rể là nhạc sĩ Phạm Duy, anh trai là nhạc sĩ Phạm Đình Chương, con gái là ca sĩ Ý Lan.

Năm 1946, Thái ty le keo nha cai 5 tản cư cùng gia đình vào Chợ Đại, ty le keo nha cai 5 Hóa - nơi bà bắt đầu hát lúc 14 tuổi. Cùng năm, Thái Hằng cưới nhạc sĩ Phạm Duy. 16 tuổi, bà được Phạm Duy chỉ bảo về nhạc lý và kỹ thuật, đồng thời tự luyện tập, trau dồi kỹ năng xướng âm. Giọng hát của bà hợp với nhạc Phạm Duy, từ nhạc quê hương, nhạc tình cho tới các bản trường ca.

Năm 1951, gia đình Phạm Duy về Hà Nội rồi chuyển vào Sài Gòn sống, Thái ty le keo nha cai 5 cũng đi theo. Thập niên 1950, giọng hát của bà được yêu thích, từ giới trí thức đến khán giả bình dân. Thái ty le keo nha cai 5 xuất hiện trên khắp các chương trình ca nhạc truyền ty le keo nha cai 5, truyền hình và bà chính thức lấy nghệ danh Thái ty le keo nha cai 5 từ thập niên này.

Đầu thập niên 1970, bà cùng ban hợp ty le keo nha cai 5 Thăng Long thường xuyên biểu diễn tại vũ trường ăn kháchĐêm màu hồng.

Kiếp nào có yêu nhau(Thơ: Minh Đức Hoài Trinh, nhạc: Phạm Duy), Thái ty le keo nha cai 5 thu âm trước năm 1975. Video: Youtube

Thái ty le keo nha cai 5 không theo học một lớp nhạc chuyên nghiệp nào, chỉ tự luyện giọng từ nhỏ theo các lối hát dân ca và các sách nhạc tiếng Pháp, về sau đã tạo ra một trường phái riêng hòa trộn giữa tính chất opera tây phương và dân nhạc Việt Nam. Bà được giới chuyên môn đánh giá là "Đệ Nhất danh ca" của dòng nhạc tiền chiến và dòng nhạc tình ca lãng mạn qua việc gắn liền với nhiều nhạc phẩm của nhạc sĩ Phạm Duy.

Giọng hát của bà chịu nhiều ảnh hưởng của chầu văn, quan họ, chèo. Bà tự học nhạc bằng cách đặt mua các sách luyện ty le keo nha cai 5 bằng tiếng Pháp. Danh ca sở hữu giọng light lirico soprano (tạm dịch: nữ cao trữ tình mảnh).

Nhạc sĩ Phạm Duy từng nhận xét: "Giọng hát Thái ty le keo nha cai 5, một giọng hát diễm tuyệt: tất cả hạnh phúc và khổ đau của kiếp người bị đày đọa trong chiến tranh và hòa bình, trong vinh quang và khổ nhục, trong hy vọng và tuyệt vọng qua những bản nhạc khóc, cười, nổi, trôi theo mệnh nước..."

Danh ca Thái ty le keo nha cai 5 và ca sĩ Ý Lan. Ảnh: TL

Thái ty le keo nha cai 5 kết hôn năm 1956 với tài tử Lê Quỳnh tại Sài Gòn. Bà sống ở khu vực gần chợ Thái Bình. Năm 1965, bà ly dị Lê Quỳnh sau khi đã có ba con gái và hai con trai. Bà ở lại Việt Nam cho đến năm 1985 thì sang Mỹ định cư, tham gia biểu diễn phục vụ khán giả kiều bào tại Mỹ.

Năm 2000, bà bị tai biến mạch máu não phải nhập viện cấp cứu. Năm 2005, gia đình đã tổ chức một đêm nhạc thính phòng mang tên "Vinh danh Thái ty le keo nha cai 5, tiếng hát vượt thời gian" tại Montreal - Canada với sự tham gia của Thái ty le keo nha cai 5 cùng nhiều ca sĩ nổi tiếng của thế hệ sau như: Tuấn Ngọc, Ý Lan, Trần Thu Hà…

Danh ca Thái ty le keo nha cai 5 trong đêm nhạc vinh danh bà tổ chức tại Canada. Ảnh: TL

Sự ra đi của bà đã để lại nhiều thương tiếc cho các ca sĩ, nghệ sĩ đồng nghiệp thuộc nhiều thế hệ, bởi bà là tấm gương sáng trong lao động nghệ thuật, một "đệ nhất danh ca" đã gắn liền tiếng hát của mình với định mệnh của dân tộc. Còn khán thính giả yêu mến Thái ty le keo nha cai 5 mãi mãi sẽ không thể quên những ca khúc nổi tiếng bà đã lưu danh vạn niên bằng giọng ca lộng lẫy:Ngày xưa Hoàng Thị, Kiếp nào có yêu nhau, Quán bên đường, Dòng sông xanh, Nghìn trùng xa cách, Áo anh sứt chỉ đường tà, Hội trùng dương, Nụ tầm xuân, Làng tôi, Nửa hồn thương đau…

Vĩnh biệt tiếng hát vượt thời gian. Vĩnh biệt người nghệ sĩ tiêu biểu của nền tân nhạc Việt Nam,  Thái ty le keo nha cai 5!

Diễm Hạnh