Nhiều lần điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến tùy tiện dẫn đến hàng loạt tòa chung cư cao tầng “bức tử” con đường Lê Văn Lương - vốn là tuyến giao thông huyết mạch đi qua hai quận Thanh Xuân và Cầu Giấy, là hệ quả “khó có thể khắc phục”. Người dân nơi đây từng ngày ngao ngán khi chứng kiến cảnh tắc đường, ngập úng và thiếu không gian sống trầm trọng.
Sau khi kết luận thanh tra của Bộ Xây dựng về những sai phạm trong kèo nhà cái trực tuyến ở đây được ban hành, Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn nói vớiZingrằng thành phố đang chỉ đạo Sở kèo nhà cái trực tuyến Kiến trúc báo cáo giải trình rõ về vụ việc được nêu trong kết luận thanh tra.
“Thời gian giới hạn theo luật là 60 ngày, từ ngày 17.5 đến 17.7”, ông Tuấn nói.
Dù phóng viên rất nhiều lần liên hệ với Giám đốc Sở kèo nhà cái trực tuyến Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Trúc Anh, ông này luôn im lặng và không có bất kỳ phản hồi nào về vụ việc. Trước đó, trả lời bên hành lang Quốc hội tại kỳ họp thứ 3, ông Trúc Anh chỉ xin rút kinh nghiệm và cho biết đang giao các đơn vị rà soát.
Chiều lòng nhà đầu tư, biến dạng kèo nhà cái trực tuyến
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Công Long (tiến sĩ Luật, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp), sau khi xem các bài phản ánh trênZing, chia sẻ lo lắng kèo nhà cái trực tuyến toàn thành phố sẽ bị phá vỡ nếu không kịp thời thay đổi, kiểm soát chặt chẽ tình trạng này.
“kèo nhà cái trực tuyến xây dựng có tác động rất lớn đến dân sinh nên cơ chế kiểm soát phải thật chặt chẽ”, ông Long nói.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Công Long, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp. Ảnh: Hồng Phong.
Theo ông, điểm mấu chốt trong vụ việc trên tuyến đường Lê Văn Lương, đó là việc các cơ quan có thẩm quyền tự ý điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến. “Đây là biểu hiện của sự đặc quyền. Từ đặc quyền dẫn tới phá vỡ mọi nguyên tắc, kèo nhà cái trực tuyến. Và đằng sau sự đặc quyền, ban phát chính sách thì có lợi ích hay không?”, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp đặt vấn đề. Theo ông, đây cũng là bài học kinh nghiệm cho việc kèo nhà cái trực tuyến và điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến ở những tuyến phố khác.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp nhấn mạnh việc chuyển hồ sơ vụ việc này sang cơ quan điều tra là rất cần thiết, nhằm làm rõ trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân có liên quan, kể cả ở giai đoạn những nhiệm kỳ trước. Cùng với đó, cần làm rõ có tiêu cực, lợi ích trong điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến hay không, để căn cứ vào đó xử lý trách nhiệm những người liên quan.
Đây là biểu hiện của sự đặc quyền. Từ đặc quyền dẫn tới phá vỡ mọi nguyên tắc, kèo nhà cái trực tuyến"
ĐBQH Nguyễn Công Long
Nhấn mạnh cần một động thái quyết liệt trong xử lý tình trạng này, vị đại biểu Quốc hội cho rằng có như vậy, căn bệnh “điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến tùy tiện” mới được trị dứt điểm.
Chia sẻ góc nhìn rộng hơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Trần Văn Lâm cho rằng những sai phạm trong kèo nhà cái trực tuyến là hệ quả của cả quá trình dài, diễn biến trong nhiều năm, nhiều thập kỷ và có một phần trách nhiệm cá nhân, trước hết là lãnh đạo cơ quan quản lý Nhà nước về kèo nhà cái trực tuyến.
Nhưng ở góc độ khác, ông Lâm nhận định có nguyên nhân do sự thiếu chặt chẽ của chính sách pháp luật giai đoạn trước. Thời điểm đó, Luật kèo nhà cái trực tuyến chưa được sửa đổi nên thường có tình trạng điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến theo thực tế phát sinh.
“Thực tế phát sinh lại chủ yếu theo nguyện vọng của nhà đầu tư nên điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến để chiều lòng nhà đầu tư. Vì vậy mới xảy ra việc kèo nhà cái trực tuyến ban đầu rất tốt, nhưng về sau dần thay đổi và biến dạng”, đại biểu Trần Văn Lâm nói.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Trần Văn Lâm. Ảnh: Quốc hội
Ông nhìn nhận những kèo nhà cái trực tuyến méo mó, biến dạng ngày nay là hệ quả của quá trình công tác kèo nhà cái trực tuyến chưa chặt chẽ, công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực này còn yếu kém và không loại trừ việc lồng cả lợi ích nhóm, lợi ích cá nhân trong xây dựng, điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến.
Với những sai phạm trong điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến trên tuyến đường Lê Văn Lương được thanh tra Bộ Xây dựng chỉ ra, đại biểu Lâm nhấn mạnh phải tiếp tục làm rõ sai phạm của từng cá nhân, tổ chức theo hướng “sai đến đâu, xử lý đến đó”, không vì bất cứ lý do gì mà bỏ qua sai phạm.
Điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến để chiều lòng nhà đầu tư khiến kèo nhà cái trực tuyến ban đầu rất tốt, nhưng về sau dần thay đổi và biến dạng"
ĐBQH Trần Văn Lâm
Mặt khác, ông góp ý chính quyền và cơ quan quản lý Nhà nước cần quan tâm bàn biện pháp khắc phục, không thể để tình trạng này kéo dài khiến người dân khổ sở.
“Thực tế đã như vậy rồi thì phải giao các cơ quan nghiên cứu, xây dựng giải pháp, bàn và lựa chọn phương án tối ưu để khắc phục hệ quả từ việc điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến tùy tiện”, ông Lâm nói.
Quay lại bối cảnh hiện tại, vị đại biểu khẳng định những vấn đề về quản lý trong kèo nhà cái trực tuyến nay cơ bản đã đầy đủ, quy định đã chặt chẽ nên điều quan trọng nhất là triển khai thực hiện nghiêm và hiệu quả.
“Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các sai phạm để răn đe” là điểm mấu chốt vị đại biểu lưu ý nhằm hạn chế những sai phạm tương tự có thể xảy ra, khiến kèo nhà cái trực tuyến bị băm nát.
Cơ quan quản lý về kèo nhà cái trực tuyến sai gì?
Thanh tra Bộ Xây dựng xác định dọc trục Lê Văn Lương - Tố Hữu - Nguyễn Thanh Bình, UBND Hà Nội, Sở kèo nhà cái trực tuyến Kiến trúc đã điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến sai quy định pháp luật.
Theo đó, kèo nhà cái trực tuyến chi tiết phê duyệt lần đầu đã nghiên cứu đáp ứng hạ tầng, nhưng khi triển khai kèo nhà cái trực tuyến, thành phố lại theo đề xuất của chủ đầu tư, nhiều lần điều chỉnh đồ án, điều chỉnh cục bộ hoặc chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kỹ thuật rồi lại tiếp tục điều chỉnh cho từng dự án.
Rừng cao ốc dọc tuyến đường Lê Văn Lương kết hợp với hàng loạt cao ốc ở khu vực giáp ranh quận Thanh Xuân và quận Cầu Giấy tạo thành nơi có điều kiện sống ngột ngạt bậc nhất Hà Nội. Ảnh: Ngọc Tân
Việc điều chỉnh được thực hiện theo xu hướng chuyển đổi công năng thành nhà ở, tăng thêm tầng cao và diện tích sàn; có dự án điều chỉnh 5 lần, nhiều dự án chuyển chức năng từ văn phòng, công cộng thành hỗn hợp văn phòng, thương mại dịch vụ và căn hộ chung cư để bán, có dự án điều chỉnh tăng từ 5 đến 30 tầng.
“Điều chỉnh sai quy định dẫn đến tình trạng tăng dân số, chỉ tiêu kèo nhà cái trực tuyến không đảm bảo quy chuẩn đối với từng dự án, từng ô kèo nhà cái trực tuyến, từng khu kèo nhà cái trực tuyến và đô thị”, Thanh tra Bộ Xây dựng kết luận.
Cụ thể, UBND Hà Nội đã điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến sai quy định pháp luật đối với 14 đồ án, dự án, công trình trên tổng số 56 dự án được kiểm tra. Trong đó, thành phố điều chỉnh 4 đồ án kèo nhà cái trực tuyến chi tiết, 16 lần điều chỉnh cục bộ kèo nhà cái trực tuyến chi tiết và 22 lần điều chỉnh bằng các văn bản chấp thuận.
Trong khi đó, Sở kèo nhà cái trực tuyến Kiến trúc điều chỉnh sai thẩm quyền, không tính toán sự đáp ứng của hạ tầng kỹ thuật và xã hội với 33 dự án, công trình. Đơn vị này cũng chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kỹ thuật sai quy định với 19 dự án, công trình không xác định chỉ giới xây dựng tầng hầm; 10 dự án ghi số tầng không đúng.
Sở này cũng điều chỉnh vượt thẩm quyền khi chấp thuận phương án cho 21 công trình có tầng hầm vượt chỉ giới xây dựng và không được UBND Hà Nội cho phép.
Về sai phạm của các quận, huyện, cơ quan chức năng xác định UBND quận Hà Đông đã cấp 10 giấy phép xây dựng cấp tại điểm tiểu thủ công nghiệp làng nghề dệt Vạn Phúc sai hệ số sử dụng đất, chiều cao tầng so kèo nhà cái trực tuyến chi tiết được duyệt.
Mật độ dân cư tăng cao cộng với việc bố trí nhiều tòa nhà văn phòng là một phần nguyên nhân khiến trục đường Lê Văn Lương - Tố Hữu thường xuyên ùn tắc. Ảnh: Ngọc Tân
Quận Nam Từ Liêm chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kỹ thuật không có chỉ giới xây dựng, không có cốt xây dựng làm cơ sở cấp giấy phép xây dựng, quản lý đầu tư xây dựng tại một dự án.
Quận Thanh Xuân cấp 10 giấy phép không đúng về diện tích sàn, chiều cao công trình, một giấy phép thiếu nội dung về chỉ giới đường đỏ và chỉ giới xây dựng.
Thanh tra cũng xác định chủ đầu tư của 31 công trình, dự án đã thi công sai kèo nhà cái trực tuyến được duyệt, sai tổng mặt bằng và phương án kỹ thuật được chấp thuận; không có hoặc sai giấy phép, sai thiết kế được duyệt.
Thanh tra Bộ Xây dựng đề nghị UBND TP Hà Nội giao Sở kèo nhà cái trực tuyến - Kiến trúc, Viện kèo nhà cái trực tuyến xây dựng tính toán trên cơ sở hợp đồng đã ký, không chi trả cho tư vấn phần kinh phí khắc phục sai sót, tồn tại do lỗi tư vấn lập đồ án.
Ngoài ra, UBND TP cũng cần chỉ đạo Sở kèo nhà cái trực tuyến - Kiến trúc, Sở Xây dựng, UBND một số quận trên địa bàn như Thanh Xuân, Nam Từ Liêm, Hà Đông thực hiện việc kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân đã để xảy ra vi phạm.
Hoài Thu - Mỹ Hà
Nhiều sai phạm "băm nát" kèo nhà cái trực tuyến đường Lê Văn Lương - Tố Hữu
Trước đó, tại Kết luận số 39 thanh tra Sở kèo nhà cái trực tuyến - Kiến trúc thành phố Hà Nội, Viện kèo nhà cái trực tuyến Xây dựng Hà Nội, loạt các chủ đầu tư dự án có liên quan trong công tác kèo nhà cái trực tuyến xây dựng, điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến và quản lý xây dựng khu vực hai bên tuyến đường Lê Văn Lương, Tố Hữu, Nguyễn Thanh Bình, khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính do Chánh Thanh tra Bộ Xây dựng Nguyễn Ngọc Tuấn ký ban hành, Thanh tra Bộ Xây dựng đã chỉ ra hàng loạt vi phạm, sai sót, tồn tại trong kèo nhà cái trực tuyến, điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến, quản lý xây dựng theo kèo nhà cái trực tuyến tại một loạt dự án.
Thanh tra Bộ Xây dựng chỉ rõ, về kèo nhà cái trực tuyến xây dựng, điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến xây dựng, chấp thuận, điều chỉnh tổng mặt bằng, phương án thiết kế, việc lập, thẩm định, phê duyệt đồ án đã vi phạm khi chỉ tiêu kèo nhà cái trực tuyến tại đồ án phê duyệt sau không phù hợp đồ án đã phê duyệt trước.
Đồ án có tỷ lệ nhỏ hơn không phù hợp với đồ án tỷ lệ lớn hơn mà không thuyết minh về sự sai khác, không tính toán sự đáp ứng về kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Theo Thanh tra Bộ Xây dựng, đã có những vi phạm nghiêm trọng Luật kèo nhà cái trực tuyến đô thị 2009. Theo kèo nhà cái trực tuyến chi tiết hai bên đường Lê Văn Lương phê duyệt năm 2016 có 8 dự án có chỉ tiêu kèo nhà cái trực tuyến không phù hợp kèo nhà cái trực tuyến phân khu được phê duyệt năm 2015.
Trong đó, kèo nhà cái trực tuyến chi tiết hai bên đường Tố Hữu phê duyệt năm 2016 có 5 dự án có chỉ tiêu kèo nhà cái trực tuyến không phù hợp với kèo nhà cái trực tuyến phân khu được phê duyệt năm 2015.
Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, tại kèo nhà cái trực tuyến chi tiết hai bên đường Lê Văn Lương, Tố Hữu phê duyệt năm 2016 chỉ cập nhật, ghép cơ học các tổng mặt bằng, phương án kiến trúc đã được chấp thuận, dự báo dân số không thuyết minh, không tính toán đầy đủ dẫn đến chưa có đủ cơ sở cho việc nghiên cứu tính toán hạ tầng kỹ thuật, xã hội. Ngay như kèo nhà cái trực tuyến phân khu đô thị H2-2 dự báo dân số năm 2050 giảm so với năm 2020 mà không nêu cơ sở tính toán, lý do giảm, biện pháp giảm dân số.
Thanh tra Bộ Xây dựng dẫn chứng, năm 1998, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2020 tại Quyết định số 108. Năm 2011, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt kèo nhà cái trực tuyến chung Thủ đô Hà Nội tại Quyết định số 1259.
kèo nhà cái trực tuyến chi tiết phê duyệt lần đầu đã cơ bản nghiên cứu tính toán sự đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Song khi thực hiện triển khai lại theo đề xuất chủ đầu tư, đã nhiều lần điều chỉnh đồ án hoặc điều chỉnh cục bộ hoặc chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kiến trúc rồi tiếp tục điều chỉnh cho từng dự án gây quá tải về hạ tầng, xã hội.
Cụ thể, kèo nhà cái trực tuyến chi tiết hai bên đường Lê Văn Lương phê duyệt năm 2016 có một số chỉ tiêu kèo nhà cái trực tuyến không đúng với quy chuẩn không thuyết minh, tính toán như không đảm bảo nội dung về bố trí vườn hoa, sân chơi trong các nhóm nhà bán kính phục vụ không lớn hơn 300 m; không bố trí trạm y tế, sân luyện tập, chợ, trường trung học phổ thông, trung học cơ sở, tiểu học; đất công trình giáo dục không đạt 2,7 m2/người. Diện tích trường mầm non thì thiếu 12.174 m2, diện tích đất cây xanh công cộng đơn vị ở thiếu 34.828 m2.
Đáng chú ý, trong số 13 dự án nhà chung cư được thanh tra có 12 dự án không bố trí cây xanh, một dự án thiếu diện tích cây xanh, chỉ đạt 10%. Một số chỉ tiêu kèo nhà cái trực tuyến không đúng với quy chuẩn mà không thuyết minh, tính toán. Như việc không bố trí trạm y tế, trường trung học cơ sở, sân luyện tập, chợ, đất công trình giáo dục không đạt 2,7 m2/người, diện tích trường mầm non thiếu 20.190 m2; đất trường tiểu học thiếu 15.904 m2; đất trường trung học phổ thông thiếu 5.535 m2; không bố trí hoặc bố trí cây xanh không đạt 20%.
Đáng chú ý, có tới 5 dự án thiếu rất nhiều, không đạt 20% (chỉ 2,36-7,4%); có một dự án còn không quy định diện tích cây xanh, có 12 dự án không bố trí diện tích cây xanh...
Một trong những nội dung được dư luận quan tâm là việc điều chỉnh đồ án kèo nhà cái trực tuyến xây dựng đô thị, lập, điều chỉnh bản vẽ tổng mặt bằng, phương án kiến trúc. Kết luận chỉ rõ, cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội, cụ thể là Sở kèo nhà cái trực tuyến Kiến trúc đã điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến sai quy định của pháp luật; thậm chí “chạy” theo đề xuất của chủ đầu tư, điều chỉnh từ quy mô công trình từ 5 lên 30 tầng.
Mặc dù kèo nhà cái trực tuyến chi tiết phê duyệt lần đầu đã cơ bản nghiên cứu tính toán sự đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội nhưng khi triển khai kèo nhà cái trực tuyến lại theo đề xuất chủ đầu tư, nhiều lần điều chỉnh đồ án hoặc điều chỉnh cục bộ hoặc chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kiến trúc rồi tiếp tục điều chỉnh cho từng dự án theo xu hướng chuyển đổi công năng thành nhà ở, tăng thêm tầng cao, tăng thêm diện tích sàn.
Có dự án điều chỉnh 5 lần, nhiều dự án chuyển chức năng từ văn phòng, từ công cộng thành hỗn hợp văn phòng, dịch vụ thương mại và căn hộ chung cư để bán; có dự án điều chỉnh tăng từ 5 tầng thành 30 tầng.
Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng tăng dân số, chỉ tiêu kèo nhà cái trực tuyến không đảm bảo quy chuẩn xây dựng Việt Nam đối với từng dự án, từng ô kèo nhà cái trực tuyến, từng khu kèo nhà cái trực tuyến và đô thị, thiếu đất giáo dục, trường học, thiếu diện tích cây xanh, các công trình phục vụ không đảm bảo bán kính phục vụ - Thanh tra Bộ Xây dựng nhấn mạnh.
UBND Thành phố Hà Nội đã điều chỉnh sai quy định khi điều chỉnh không thuộc các trường hợp được điều chỉnh, điều chỉnh không tính toán sự đáp ứng của hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, thiếu thủ tục theo quy định về điều chỉnh, điều chỉnh có nội dung vi phạm quy chuẩn xây dựng Việt Nam tại 14/56 đồ án, dự án, công trình được kiểm tra. Trong số đó, điều chỉnh 4 đồ án kèo nhà cái trực tuyến chi tiết, 16 lần điều chỉnh cục bộ kèo nhà cái trực tuyến chi tiết, 22 lần điều chỉnh bằng các văn bản chấp thuận...
Thanh tra Bộ Xây dựng chỉ rõ, nhiều cấp ở Hà Nội đã tuỳ tiện điều chỉnh kèo nhà cái trực tuyến là một trong những nguyên nhân băm nát kèo nhà cái trực tuyến ở tuyến đường Lê Văn Lương - Tố Hữu.
Thu Hằng