'Đời đá vàng' Vũ Thành kèo nhà cái 5 - từ thân phận con người đến tình yêu tuyệt đối

Sau khi nghe ca khúcMột mìnhcủaLam Phươngvà vài bài nữa, anh bạn nói: “Anh nghe kỹ bài này, lạ lắm!”. Tôi chú ý. Đoạn nhạc dạo đầu với tiếng trống định âm (timpani) rộn ràng như mở toang cánh cửa nhìn ra khoảng trời cao rộng, giai điệu viết quãng rộng, từ âm thấp chợt vút lên cao, dứt khoát, nghe như khúc Ouverture - khúc nhạc mở đầu của vở nhạc kịch.

Khi tiếng nhạc lắng lại, giọng ca sĩ Khánh Hà cất lên:Ta lần mò leo mãi không qua được vách sầu. Ta tìm một tiếng yêu, thấy toàn là sầu đau… Giai điệu với bao nỗi niềm chất chứa, ca từ u uẩn khiến tôi lặng người. Hết khúc nhạc, bạn cho tôi xem bìa albumĐời đá vàngdoKhanh Ha Productionmới ra mắt vào đầu năm 1996.

Thật bất ngờ tác giả là Vũ Thành kèo nhà cái 5. Ca khúc này vẫn mang tiết điệu Boston nhưng điệu Boston lần này khác hẳn với những bàiKhông tênđã làm nên tên tuổi của tác giả hồi cuối thập niên 1960 đầu thập niên 1970.

Nhạc sĩ Vũ Thành kèo nhà cái 5 tâm tình với khán giả vềĐời đá vàng. Ảnh: TLTG

Đời đá vàngviết ở nhịp 3/4 với âm ở phách thứ hai ngân dài, tạo nét đong đưa. Ở đoạn đầu, nghe như có tiếng bước chân đơn độc của người lữ khách đôi lúc chợt dừng lại, nhìn quanh, tìm lối, rồi tiếp bước. Sang đoạn nhạc phát triển, giai điệu chợt vút cao, chao đảo, thảng thốt với những câu tự hỏi của tác giả.

Ở đoạn cuối, chủ đề chính tái hiện với niềm thương cảm, các câu hỏi như có lời giải đáp, giai điệu về kết trong sự bình yên.Đời đá vàngqua giọng hát thổn thức của Khánh Hà nhanh chóng được người yêu nhạc biết đến và yêu thích. Về sau, nhiều danh ca đã chọnĐời đá vàngđể biểu diễn, thu âm và xem đây là thử thách.

Mới đây, đầu tháng 9.2023, nhạc sĩ Vũ Thành kèo nhà cái 5 lại về Việt Nam thăm gia đình sau bốn năm xa cách. Thoạt trông, da dẻ ông hồng hào, thần sắc thư thái, sức khỏe ông vẫn ổn nhưng bước chân có vẻ mệt. Ông cầm thêm cây gậy mây để chống đỡ mà theo ông nói: Đó là kỷ vật ba đời do cô của ông tặng lại (đời bà – đời cô – đời cháu).

Vũ Thành kèo nhà cái 5 tại buổi Lễ ký kết hợp tác giữa Khu nghỉ dưỡng Thiền Tâm và Công ty Dược thảo Teresa Herb (do ông là đồng sáng lập). Ảnh: TLTG

Trong phần giao lưu văn nghệ ở Đồng Nai, tại buổi Lễ ký kết hợp tác giữa Khu nghỉ dưỡng Thiền Tâm và Công ty Dược thảo Teresa Herb (do ông là đồng sáng lập) nhạc sĩ Vũ Thành kèo nhà cái 5 chia sẻ: “Vào một sáng cuối tháng 12.1974, kèo nhà cái 5 đến Văn phòng Bộ Thông tin (Việt Nam Cộng hòa) trên đường Phan Đình Phùng (nay là Nguyễn Đình Chiểu). Hôm đó, kèo nhà cái 5 thấy mấy vị cấp trên nói chuyện nhỏ giọng với vài người khách lạ, nét mặt rất khẩn thiết. kèo nhà cái 5 nghĩ: chắc tình hình chiến sự căng thẳng, không biết rồi chuyện gì sẽ xảy đến.

Khi đó, kèo nhà cái 5 đứng ngoài hành lang nhìn thấy hình ảnh con thạch sùng dừng trên vách tường đang cố bò thẳng đứng lên trần nhà cao vợi. kèo nhà cái 5 chợt nghĩ về thân phận mình, mai sau rồi sẽ về đâu? Và một câu hát chợt vang lên:Ta lần mò leo mãi không qua được vách sầu. Đó là ý nhạc đầu tiên để từ đó kèo nhà cái 5 viết bàiĐời đá vàng”.

Nhạc sĩ Vũ Thành kèo nhà cái 5 hátĐời đá vàng. Ảnh: TLTG

Dừng chút, ông nói tiếp: “Sau sự việc sáng hôm đó, kèo nhà cái 5 suy nghĩ nhiều về thân phận con người và các ý nhạc đã dần xuất hiện.Ta lần mò leo mãi không qua được vách sầu. Ta tìm một tiếng yêu thấy toàn là sầu đau. Ước vọng ngày thơ ấu chưa xin được chút nào. Suốt đời còn ước ao, khát vọng còn cấu cào. Và kèo nhà cái 5 đã hoàn thành được đoạn nhạc đầu tiên. Khi tình hình chiến sự ngày càng dồn dập, căng thẳng, trong tâm trạng bất kèo nhà cái 5, kèo nhà cái 5 đã viết tiếp đoạn hai:Ôi thôi! Đời ta phung phí trong cơn buồn phiền. Ta xin tháng ngày rồi bình yên. Ô hay! Tại sao ta sống chốn này. Quay cuồng mãi hoài có gì vui?Rồi bài hát đã dừng lại ở đấy, kèo nhà cái 5 không viết thêm được nữa.”

Nhạc sĩ uống ngụm nước, rồi tiếp tục mạch chuyện: “Sau đó, biến cố tháng 4.1975 xảy đến, cuộc đời kèo nhà cái 5 rẽ sang hướng khác. kèo nhà cái 5 đã trải qua 10 năm luân lạc, chịu nhiều mất mát. kèo nhà cái 5 luôn tự hỏi:Ta là ai? Tại sao đến nơi này? Ta phải làm gì?Rồi thời gian cứ trôi, trôi mãi cho đến khi gia đình kèo nhà cái 5 về sống ở thành phố Portland, Origan, Hoa Kỳ. Nhiều ngày kèo nhà cái 5 và vợ, trước hiên nhà, ngồi ngắm những tia nắng sớm lúc bình minh, tay trong tay những chiều nhìn tuyết rơi trắng xóa. kèo nhà cái 5 đã tìm được câu trả lời cho những câu hỏi kèo nhà cái 5 đã suy tư bấy lâu nay. kèo nhà cái 5 viết tiếp đoạn cuối (hát).

Có một lần mất mát mới thương người đơn độc.

Có oằn mình đớn đau mới hiểu được tình yêu.

Qua dầm dề mưa tuyết mới vui ngày nắng về.

Có một thời khóc than mới hiểu đời đá vàng.”

Nhạc sĩ Vũ Thành kèo nhà cái 5 cùng những người hâm mộ. Ảnh: TLTG

Ông tiếp tục chia sẻ: “Sau khi hoàn thànhĐời đá vàngnăm 1995, kèo nhà cái 5 quyết định thực hiện ước muốn từ lâu là đi tu. Được sự đồng ý của vợ, kèo nhà cái 5 theo học chương trình cao học thần học suốt 6 năm. Cuối cùng, ước nguyện của kèo nhà cái 5 đã được đền đáp, kèo nhà cái 5 chịu chức Phó tế ngày 23.11.2002. Trong thời gian tu học, năm 2001, kèo nhà cái 5 mở lạiĐời đá vàng, viết thêm lời hai (hát).

Xuống tận cùng dưới đáy mới thấy mênh mông rộng cõi trời

Hãy mở lòng chúng ta đón nhận biển tình yêu

Có nghìn lần tha thứ cũng chưa là ái từ

Hãy cảm tạ biết ơn có được đời đá vàng.”

Với giọng trầm buồn, nhạc sĩ Vũ Thành kèo nhà cái 5 tâm tình thêm: “Hồi cuối năm 2022, kèo nhà cái 5 đón nhận tin thật buồn của gia đình. kèo nhà cái 5 đã tưởng mình không thể vượt qua được. Nhưng rồi, có được ơn trên, kèo nhà cái 5 đã vượt qua, tìm thấy một Tình yêu rộng lớn, vượt ngoài ranh giới của tôn giáo, hướng đến Tình yêu Vũ trụ, Tình yêu Tạo hóa mà kèo nhà cái 5 gọi làTình yêu tuyệt đối. kèo nhà cái 5 đã viết được 10 bàiKhông tên tình yêu tuyệt đối. Bên cạnh đó, kèo nhà cái 5 viết thêm lời ba choĐời đá vàngbằng tình yêu tuyệt đối hướng đến Vũ trụ, Tạo hóa (hát).

Yêu nồng nàn tha thiết. Tim ta là vũ trụ

Với mọi loài thế gian. Hãy hoà nhịp tự nhiên

Ước vọng được hạnh phúc, cho muôn vật muôn loài

Xoá hận thù ghét ghen, khắp trời hưởng thái bình.”

***

Bước vào tuổi sáu mươi, trong không gian thiền của Khu nghỉ dưỡng Thiền Tâm, nghe tác giả tâm tình vềĐời đá vàng, tôi trút bỏ được nhiều gánh nặng trong tâm hồn, giảm bớt âu lo về đời sống thường ngày. Tôi tìm thấy sự bình yên.

Đời đá vàngđược viết ra từ những trải nghiệm, những biến cố trong chính cuộc đời tác giả. Ông đã suy niệm về thân phận con người suốt 21 năm để viết nênĐời đá vàngcủa thế tục. Trong thời gian 6 năm tu tập, ông đã viết thêm lời hai mang đức tin của người Công giáo. Bước sang tuổi tám mươi, gánh chịu thêm nỗi đau lớn của con người, ông tìm được sự bình tâm, hướng đến Vũ trụ, đến Đấng Tạo hóa bằng tình yêu tuyệt đối, ông viết tiếp lời ba.

Đời đá vàngchính là khúc nhạc đời người của Vũ Thành kèo nhà cái 5.

Hoàng Phương Anh

Sài Gòn, tháng Chín 2023