trực tiếp kèo nhà cáiDự luật Giao thông đường bộ tạo thêm giấy phép mới, tăng thủ tục xin - cho

Tăng thủ tục xin cho

Điều 103 dự thảo quy định để lái trực tiếp kèo nhà cái kinh doanh vận tải, bên cạnh việc phải có giấy phép lái trực tiếp kèo nhà cái (các hạng tương ứng với từng loại trực tiếp kèo nhà cái vận tải) người lái trực tiếp kèo nhà cái phải có “chứng chỉ hành nghề lái trực tiếp kèo nhà cái kinh doanh vận tải”.

Đây là một loại giấy phép mới so với hiện hành. VCCI cho rằng việc này tăng thủ tục xin - cho không cần thiết. Để được cấp giấy phép lái trực tiếp kèo nhà cái, người lái trực tiếp kèo nhà cái phải hoàn thành khóa đào tạo (đào tạo để cấp các loại giấy phép lái trực tiếp kèo nhà cái, đào tạo để nâng hạng giấy phép) và trải qua kỳ sát hạch để được cấp phép.

Để được cấp chứng chỉ hành nghề lái trực tiếp kèo nhà cái kinh doanh vận tải, người lái trực tiếp kèo nhà cái lại tiếp tục được đào tạo “nghiệp vụ vận tải và kỹ năng lái trực tiếp kèo nhà cái an toàn” và tham gia kiểm tra để được cấp chứng chỉ.

Điều này cũng trùng lặp về mục tiêu quản lý. Mục tiêu của “chứng chỉ hành nghề lái trực tiếp kèo nhà cái kinh doanh vận tải” suy đoán là nhằm đảm bảo người lái trực tiếp kèo nhà cái kinh doanh vận tải có đủ kỹ năng lái trực tiếp kèo nhà cái an toàn, đảm bảo an toàn giao thông, tính mạng của khách hàng và người tham gia giao thông khác cũng như an toàn hàng hóa.

Tuy nhiên, mục tiêu này cũng hoàn toàn trùng lặp với mục tiêu của “giấy phép lái trực tiếp kèo nhà cái” từng hạng trực tiếp kèo nhà cái (đặc biệt là các trực tiếp kèo nhà cái phục vụ mục tiêu kinh doanh là chủ yếu). Lái trực tiếp kèo nhà cái kinh doanh vận tải hay lái trực tiếp kèo nhà cái không kinh doanh (bao gồm cả vận tải nội bộ) thì đều phải đảm bảo yếu tố an toàn theo mục tiêu này.

VCCI góp ý về dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi). Ảnh minh họa

Ngoài ra, việc này cũng có nguy cơ trùng lặp về nội dung đào tạo. Mặc dù chưa được quy định chi tiết nhưng những nội dung đào tạo để cấp chứng chỉ có khả năng lớn là trùng lặp với đào tạo để cấp giấy phép lái trực tiếp kèo nhà cái (do mục tiêu quản lý là trùng lặp).

Có thể với chứng chỉ, một số nội dung khác không liên quan đến kỹ năng lái trực tiếp kèo nhà cái mà về các nghiệp vụ kinh doanh sẽ được bổ sung. Tuy nhiên, nếu đúng thì thì việc đào tạo này là không cần thiết, vì mục tiêu quản lý cho các lái trực tiếp kèo nhà cái là hướng đến lái trực tiếp kèo nhà cái an toàn, còn kinh doanh là vấn đề của chủ doanh nghiệp, không phải của các lái trực tiếp kèo nhà cái.

Nhìn dưới góc độ của tính hợp lý, mục tiêu quản lý nhà nước, cũng như tinh thần tinh giản thủ tục hành chính, VCCI đề nghị bỏ quy định về việc cấp “chứng chỉ hành nghề lái trực tiếp kèo nhà cái kinh doanh vận tải”.

Bất hợp lý về nội dung kinh doanh vận tải bằng ô tô

Góp ý về nội dung kinh doanh vận tải bằng trực tiếp kèo nhà cái ô tô (Điều 111), VCCI cho rằng theo quy định này thì vận tải bằng trực tiếp kèo nhà cái ô tô sẽ được phân thành ba loại hình kinh doanh: trực tiếp kèo nhà cái buýt, trực tiếp kèo nhà cái taxi và trực tiếp kèo nhà cái hợp đồng.

Theo giải trình của Ban soạn thảo thì trực tiếp kèo nhà cái buýt gồm 2 loại hình vận tải có cùng tính chất (tuyến, biểu đồ chạy trực tiếp kèo nhà cái và lộ trình ổn định) được quy định trong Luật Giao thông vận tải đường bộ 2008 là vận tải hành khách theo tuyến cố định và trực tiếp kèo nhà cái buýt;

trực tiếp kèo nhà cái taxi bao gồm vận tải hành khách bằng trực tiếp kèo nhà cái taxi và vận tải hành khách theo hợp đồng, du lịch bằng trực tiếp kèo nhà cái ô tô dưới 9 chỗ ngồi được quy định trong Luật Giao thông vận tải đường bộ 2008.

trực tiếp kèo nhà cái hợp đồng được ghép từ 02 loại hình vận tải hành khách theo hợp đồng và vận tải hành khách du lịch quy định trong Luật Giao thông vận tải đường bộ 2008, đồng thời quy định sức chứa ô tô từ 9 chỗ trở lên.

Như vậy, so với quy định hiện hành, dự thảo đã thu gọn loại hình kinh doanh vận tải (từ 5 hình thức thành 3 hình thức) và sắp xếp, xác định lại một số loại hình vận tải. Tuy nhiên, theo quy định này thì vận tải hành khách theo hợp đồng của trực tiếp kèo nhà cái ô tô có sức chứa dưới 9 chỗ ngồi sẽ không còn tồn tại, thay vào đó sẽ gọi là trực tiếp kèo nhà cái taxi.

Theo ban soạn thảo thì quy định này “giúp tránh tình trạng có 2 nhóm quy định riêng đối với 2 loại hình dịch vụ có cùng bản chất (trực tiếp kèo nhà cái taxi và trực tiếp kèo nhà cái ô tô dưới 9 chỗ kinh doanh theo hợp đồng)”.

VCCI cho rằng đây là hai loại hình có bản chất khác nhau, không phải “cùng bản chất”. Về mặt pháp lý, nếu chỉ dừng ở các quy định tại khoản 5 Điều 111 Dự thảo (chỉ nêu ra định nghĩa) và nếu bỏ qua tên gọi (taxi) thì việc gộp chung hai loại hình vận tải này có thể không tạo ra vấn đề lớn.

Tuy nhiên, nếu Nghị định hướng dẫn chi tiết quy định thêm các quy định để định danh trực tiếp kèo nhà cái taxi (mà chắc chắn Nghị định sẽ phải quy định cụ thể về vấn đề này), ví dụ: hình thức của trực tiếp kèo nhà cái taxi (màu sơn, mào, các dạng phù hiệu…) thì việc gộp chung sẽ phát sinh vấn đề.

Lý do như đã đề cập, ngoại trừ việc giống nhau ở chỗ sử dụng trực tiếp kèo nhà cái ô tô dưới 9 chỗ, trực tiếp kèo nhà cái chạy theo hình thức hợp đồng hoàn toàn khác về bản chất so với trực tiếp kèo nhà cái taxi.

Tất nhiên, VCCI đánh giá rủi ro này có thể khắc phục nếu Nghị định trong tương lai quy định các điều kiện kinh doanh riêng cho trực tiếp kèo nhà cái taxi và trực tiếp kèo nhà cái hợp đồng dưới 9 chỗ. Tuy nhiên, khả năng này hầu như không xảy ra bởi nếu luật mới không còn phân loại nữa (việc phân loại này chỉ là nhìn từ luật cũ), thì nghị định hướng dẫn sẽ không có căn cứ để phân loại các điều kiện kinh doanh riêng rẽ cho trực tiếp kèo nhà cái taxi (thuần túy, đúng bản chất) và cho trực tiếp kèo nhà cái hợp đồng dưới 9 chỗ (không phải taxi nhưng bị gọi là taxi).

Chồng lấn quy định giữa vận tải trực tiếp kèo nhà cái buýt và trực tiếp kèo nhà cái khách

Cũng theo VCCI, vận tải hành khách bằng trực tiếp kèo nhà cái buýt và vận tải hành khách bằng trực tiếp kèo nhà cái hợp đồng, theo quy định tại dự thảo đang có sự chồng lấn.

Ví dụ, có những trực tiếp kèo nhà cái hợp đồng được thỏa thuận để vận chuyển theo một tuyến cố định (ví dụ: đưa đón công nhân, nhân viên văn phòng, đưa đón học sinh …). Bản chất đây là trực tiếp kèo nhà cái chạy theo hợp đồng, không có tính chất của trực tiếp kèo nhà cái buýt (trực tiếp kèo nhà cái công cộng, chạy theo lộ trình dừng đỗ ổn định, tại các bến đỗ dành riêng cho trực tiếp kèo nhà cái buýt, phục vụ nhu cầu đi lại thường xuyên của nhân dân), nhưng với định nghĩa tại dự thảo thì sẽ được xếp vào nhóm trực tiếp kèo nhà cái buýt.

“Việc trộn lẫn và khó phân biệt giữa các loại hình vận tải sẽ khiến cho quy định quay trở về tình trạng khó khăn của hiện tại khi phải tìm kiếm các quy định để định danh chính xác loại hình vận tải”, VCCI nêu.

Thậm chí cơ quan này còn nhận định có những quy định bất hợp lý, can thiệp trực tiếp vào quyền tự do kinh doanh khi quy định về những hạn chế của trực tiếp kèo nhà cái kinh doanh vận tải bằng trực tiếp kèo nhà cái hợp đồng (quy định về tỷ lệ % hành trình được lặp lại, hình thức của hợp đồng vận chuyển…).

Từ các phân tích trên cho thấy việc phân định theo các hình thức kinh doanh vận tải “cứng” như dự thảo sẽ không giải quyết được các vấn đề bất cập trên thực tế lâu nay.

Do đó, VCCI đề nghị sửa đổi quy định tại Điều 111 theo hướng hoặc là chỉ đưa ra định nghĩa về “kinh doanh vận tải hành khách bằng trực tiếp kèo nhà cái ô tô” mà không phân biệt các nhóm dịch vụ vận tải cụ thể; hoặc là phân loại các dịch vụ này theo 02 nhóm: “kinh doanh vận tải hành khách theo lịch trình cố định” và “kinh doanh vận tải hành khách không theo lịch trình cố định”.

Lam Thanh