Giáo bóng đá trực tuyến kèo nhà cái: mời gọi lên đường

Không bàn ở đây về sự tương đồng giữa sự sinh triển bóng đá trực tuyến kèo nhà cái cá thể (ontogenesis) với sự sinh triển bóng đá trực tuyến kèo nhà cái bóng đá trực tuyến kèo nhà cái cả giống loài (polygenesis), nhận định trên bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Hegel trong tác phẩm bất hủHiện tượng học tinh thầncho ta biết thêm một kích thước cốt lõi khác trong quan niệm về “giáo dục” (Bildung) trong truyền thống duy tâm Đức: sự tương tác giữa cái tôi cá nhân và toàn bộ thế giới hay giữa cái chủ quan và cái khách quan, trong di sản tư tưởng bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Humboldt và Hegel.

Di sản bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Humboldt và Hegel

W.v.Humboldt gọi “giáo dục” (Bildung) là “sự tương tác tổng quát nhất, mãnh liệt nhất và tự do nhất giữa cá nhân và thế giới”. Tiến trình giáo dục thành công là hấp thu “thế giới” càng nhiều càng tốt. Vậy, “thế giới” là gì? Theo ông, thế giới là cái “trung tâm không định nghĩa được” mà mọi ngôn ngữ, mọi nền văn hoá đặc thù đều hướng tới. Không một ngôn ngữ, văn hoá đặc thù nào có thể nắm bắt thế giới một cách toàn vẹn. Chỉ có những viễn tượng văn hoá khác nhau và sự “phiên dịch” thực tại bằng nhiều cách mới tiếp cận được thế giới muôn màu. Như thế, đến với thế giới không phải là đến với một loại đối tượng nào đó ở bên ngoài ta mà là nắm bắt ý nghĩa phổ quát bóng đá trực tuyến kèo nhà cái nó, vượt ra khỏi chân trời và văn cảnh hạn hẹp bóng đá trực tuyến kèo nhà cái riêng ta. Theo nghĩa ấy, Bildung khác với “học hỏi” chỉ tập trung vào sự tương tác cá nhân với môi trường khép kín bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chính mình. Với tư cách cá nhân là nhà ngôn ngữ, Humboldt đề xướng môn ngữ học so sánh và dịch thuật liên - văn hoá.

Nhà triết học G. Wi. Friedrich Hegel (1770-1831). Ảnh: TL

Thứ hai, Bildung cũng khác với việc chỉ tôn sùng nỗ lực “tự quy”, “phát triển bản ngã”, nếu việc làm này không đan quyện với chân trời rộng mở bóng đá trực tuyến kèo nhà cái “thế giới ý nghĩa phổ quát”. Thế nhưng, làm sao tiếp cận với những nội dung mang tầm vóc “thế giới” có giá trị phổ quát? Hegel mang lại nhiều câu trả lời cho đề án phác thảo còn khá sơ sài này bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Humboldt.

Hegel phân biệt Bildung theo nghĩa hẹp và theo nghĩa rộng. Theo nghĩa hẹp, Bildung là chặng đường đặc thù trong sự phát triển bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tinh thần cá nhân. Cá nhân dần dần không còn bận tâm với từng sự việc hay từng con người riêng lẻ mà với cả hệ thống những niềm tin và quy phạm bóng đá trực tuyến kèo nhà cái cộng đồng đặc thù nơi mình sinh sống. Tiến trình Bildung là tiến trình vượt qua việc xem hệ thống ấy là đương nhiên, không cần tra hỏi. Một khi biết xem những niềm tin, quy phạm ấy là thuộc (tinh thần) khách quan cần phải xem xét, đánh giá chính là vượt khỏi sự ngây thơ “chủ quan”, xoá bỏ tính trực tiếp và ngoại tại bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chúng. Cá nhân biết tương tác với chúng là đạt tới sự “tồn tại-cho-mình”, tức như một chủ thể có năng lực thấu hiểu, diễn giải, biện minh hoặc phê phán chúng.

Còn theo nghĩa rộng, Bildung là tên gọi khác bóng đá trực tuyến kèo nhà cái toàn bộ tiến trình đào luyện và phát triển bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tinh thần nói chung. Đó là tiến trình thường xuyên tự phân hoá, tự phê phán, vươn lên những cấp độ cao hơn qua nhiều chặng đường trung gian ngày càng phức tạp. Bildung là tiến trình “khách quan hoá” cái tôi trong những người khác, trong các niềm tin tập thể, để rút cục nhận ra chính mình trong những thành tựu khách quan ấy một cách tỉnh táo và có phê phán.

Giáo dục là hoạt động tinh thần. Nói đơn giản, đó là việc tập hợp và phân loại sự vật, sự việc dựa trên những chỗ giống nhau và khác nhau bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chúng để xây dựng những khái niệm thích đáng. Tập hợp và phân biệt là tìm ra chỗ giao thoa giữa những gì là đúng đắn, có giá trị khách quan và thể hiện trong những phán đoán. Phán đoán chỉ đúng khi chúng được biện minh bằng những luận cứ được những người có lý trí đồng tình chấp nhận. Nói khác đi, những phán đoán, nhận định đúng đắn nhất thiết vượt ra khỏi bối cảnh hẹp hòi nhỏ hẹp bóng đá trực tuyến kèo nhà cái môi trường văn hoá xã hội đặc thù, tạo nên được cái “không gian lôgíc phổ quát”. Không gian phổ quát ấy đồng nghĩa với thuật ngữ kinh điển: “thế giới”.

Điều kiện cần và đủ bóng đá trực tuyến kèo nhà cái “bildung”

Ví công cuộc đào luyện văn hoá với cuộc chơi lớn, điều kiện tiên quyết là để cho mọi người được tham gia cuộc chơi một cách bình đẳng. Yêu cầu có vẻ hiển nhiên ấy, trong thực tế, bị vi phạm liên tục, nhất là với trẻ em và người trẻ tuổi khi họ là nạn nhân bóng đá trực tuyến kèo nhà cái lối giáo dục nhồi sọ. Họ thường không được khuyến khích, thậm chí, ngăn cấm thẩm tra những khẳng định, quy phạm trong sách giáo khoa, trong niềm tin tập thể. Nói theo ngôn ngữ Hegel, họ không có cơ hội “khách quan hoá” trước khi thật sự “nội tâm hoá” những khẳng định, niềm tin bị nhồi nhét ấy.

Do đó, giáo bóng đá trực tuyến kèo nhà cái luôn có nghĩa là sự khởi hành. Khởi hành để đi về đâu? Không phải để đi đến những hệ thống kiến thức và niềm tin đặc thù, hạn hẹp, trái lại, là lên đường thực hành việc lập luận, lý luận mang tính suy lý, cân nhắc giữa những chủ thuyết khác nhau cùng với lý lẽ biện minh hoặc phản bác chúng.

Cuộc “khởi hành suy lý” ấy là điều kiện cần, nhưng chưa phải điều kiện đủ nếu thiếu động cơ và tư thế thích hợp. Động cơ này không gì khác hơn là sự “thấu cảm” về chính những niềm tin hay tri thức còn ở giai đoạn ngây thơ, mê muội, tiền-khái niệm bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chính mình, với bao ước mơ, sợ hãi, hoang mang gắn liền với chúng. Những niềm tin này cần được giãi bày trong lớp học và việc giải bày ấy là khởi điểm bóng đá trực tuyến kèo nhà cái việc dạy và học.

Từ sự thấu cảm chính mình sẽ đi đến việc thừa nhận và tôn trọng người khác. Đây là “bước nhảy” từ sự “kể lể” chủ quan sang diễn đạt một cách suy lý. “Tôn trọng” nói ở đây là xem người khác cũng là một “trung tâm ý thức biết suy lý”, có quyền đánh giá, lựa chọn và quyết định giống như mình. Như thế, tôn trọng người khác là thừa nhận năng lực suy tư và hành động (ít ra là ở dạng tiềm năng) bóng đá trực tuyến kèo nhà cái người khác, bóng đá trực tuyến kèo nhà cái học sinh, sinh viên trên con đường vạn dặm. Ta gặp lại ở đây nguyên tắc đạo đức cốt lõi bóng đá trực tuyến kèo nhà cái triết thuyết giáo dục từ Kant đến Hegel: con người là “cứu cánh tự thân”. Lý tưởng này cũng sẽ được các nhà giáo dục Anh-Mỹ tiếp thu và tán đồng. Nổi bật là John Dewey (ta sẽ tìm hiểu tiếp theo đây), luôn nhấn mạnh rằng giá trị bóng đá trực tuyến kèo nhà cái giáo dục là phát huy tiềm lực bóng đá trực tuyến kèo nhà cái “con người tự thân”, chứ không phải là biến họ thành công cụ cho những mục đích chính trị, kinh tế, xã hội nhất thời và ngoại tại.

“Liberal education” (giáo dục khai phóng) trong thế giới Anh-Mỹ đi theo cảm hứng ấy, tuy không tát cạn hết được nội hàm bóng đá trực tuyến kèo nhà cái từ “Bildung”, trong đó nhìn nhận cả sự thất vọng, bất hạnh và đau khổ cũng là thành tố tất yếu bóng đá trực tuyến kèo nhà cái “giáo dục” như sẽ bàn thêm ở bài sau.

Bùi Văn Nam Sơn