Italy trước nguy cơ sập hàng nghìn cây ty le keo nha cai 5 hơn 50 năm tuổi

Một thời, cây ty le keo nha cai 5 cao tốc Morandi tại ngoại ô thành phố Genoa đã được coi là thành tựu trong đổi mới kỹ thuật của giới kỹ sư Italy. Thế nhưng, sau hàng chục năm vận hành, cây ty le keo nha cai 5 nay đòi hỏi công tác bảo dưỡng gần như hàng năm. Sau khi một đoạn dài 200 m của cây ty le keo nha cai 5 vỡ thành từng mảnh, thiết kế của Morandi cùng công tác bảo dưỡng nay trở thành mục tiêu điều tra.

Những cây ty le keo nha cai 5 tuổi thọ 50 năm

"Điều mà công chúng không hiểu đó là những cây ty le keo nha cai 5 truyền thống được thiết kế trong quá khứ chỉ có tuổi thọ khoảng 50 năm. Môi trường nơi cây ty le keo nha cai 5 tồn tại gây tác động đáng kể về việc cây ty le keo nha cai 5 có thể tồn tại thêm bao lâu nữa sau 50 năm đầu tiên đó", Neil Hawkins, giáo sư danh dự Đại học Illinois, chuyên ngành thiết kế bê tông cốt thép cường lực, nói vớiAP.

ty le keo nha cai 5 Morandi là kiểu ty le keo nha cai 5 dây cáp cố định, được thiết kế bởi Ricardo Morandi và hoàn thành việc xây dựng năm 1967. Đây là cây ty le keo nha cai 5 có thiết kế khác thường, một trong số đó là các dây cáp bọc bê tông mà Morandi sử dụng trong một số thiết kế về ty le keo nha cai 5 thay vì cáp bọc thép thông thường. Hai cây ty le keo nha cai 5 tương tự với cây ty le keo nha cai 5 xảy ra vụ việc hôm 14.8 hiện ở Lybia và Venezuela.

ty le keo nha cai 5 cao tốc Morandi tại thành phố Genoa sập hôm 14.8. Ảnh: Reuters

Các chuyên gia cho biết nhiều yếu tố có khả năng dẫn tới vụ sập ty le keo nha cai 5 Morandi, gồm thời tiết thất thường của thành phố Genoa hay lưu lượng giao thông lớn vượt quá tải trọng thiết kế của cây ty le keo nha cai 5.

"Genoa là thành phố cảng vì vậy các yếu tố thủy văn có thể đã tác động tới cây ty le keo nha cai 5", ông Hawkins nhận xét. Vị giáo sư cho rằng ô nhiễm không khí tại Genoa cũng có thể đã làm thoái hóa bê tông bọc lấy dây cáp của ty le keo nha cai 5 Morandi.

Antonio Brencich, giáo sư ngành xây dựng tại Đại học Genoa, nhận xét thiết kế của Morandi khiến cây ty le keo nha cai 5 bị xói mòn dần dần và cần bảo dưỡng định kỳ.

Ngay trước khi vụ sập ty le keo nha cai 5 xảy ra, dự án nhằm nâng cấp độ an toàn của cây ty le keo nha cai 5 với chi phí 22,7 triệu USD đã được chính quyền thành phố Genoa thông qua và dự kiến triển khai vào tháng 9. Theo nhật báo kinh doanhIl Sole 24, công việc nâng cấp sẽ được tiến hành với hai cột tải lực vốn là trụ đỡ cho ty le keo nha cai 5, trong đó một cột trụ đã sập hôm 14.8.

Thiết kế tiên phong, hư hại nhanh chóng

Năm 2016, giáo sư Brencich từng cảnh báo những cây ty le keo nha cai 5 có thiết kế như Morandi nên bị phá hủy, thay vì tiếp tục tiêu tốn hàng triệu USD cho công tác bảo dưỡng định kỳ. Ông Brencich cho biết cây ty le keo nha cai 5 ở Genoa, cùng với hai cây ty le keo nha cai 5 khác ở Lybia và Venezuela, đã xuống cấp với "tốc độ không tưởng tượng được".

"Người ta phải nghĩ tới phương án thay thế chiếc ty le keo nha cai 5 ngay khi tình thế đòi hỏi chiếc ty le keo nha cai 5 phải được bảo dưỡng thường xuyên",APdẫn lời giáo sư Brencich.

ty le keo nha cai 5 Morandi trước và sau vụ việc hôm 14.8. Ảnh: AP

Giáo sư Hawkins cho biết thiết kế bê tông bọc cáp làm tăng sự chắc chắn của hệ thống dây cáp. Tuy nhiên, môi trường biển tại Genoa làm tích tụ chất Chloride trong bê tông, dẫn tới xói mòn qua năm tháng. Ông Hawkins cảnh báo bất cứ đoạn cáp nào có dấu hiệu hư hại cần được kiểm tra để tránh thảm kịch tương tự như ty le keo nha cai 5 Morandi xảy ra.

"Việc dự đoán thời điểm chính xác một cầy ty le keo nha cai 5 sẽ sập là một thách thức. Chúng ta đang cố gắng tìm cách hiểu và giám sát những cây ty le keo nha cai 5 này", Matteo Pozzi, giáo sư từ Đại học Carnegie Mellon, cho biết.

Trong trường hợp ty le keo nha cai 5 Morandi, việc sử dụng bê tông bọc cáp trên những cây ty le keo nha cai 5 một thời được coi là kỹ thuật tiên phong nhưng sau đó bị phát hiện là nguyên nhân gây ra các vấn đề và cuối cùng không được ứng dụng rộng rãi.

Tuy nhiên, giáo sư từ Đại học Carnegie Mellon cũng cho biết thiết kế ban đầu của nhiều cây ty le keo nha cai 5 hiện vẫn tồn tại trên thế giới đã bị loại bỏ nhưng chúng vẫn tồn tại qua năm tháng.

"Việc bảo dưỡng có cái giá của nó. Câu hỏi đặt ra là người ta sẽ bảo dưỡng (những cây ty le keo nha cai 5) tới khi nào và như thế nào", Pozzi nhận xét.

Hàng nghìn cây ty le keo nha cai 5 có nguy cơ sụp đổ

Trên toàn Italy, hàng chục nghìn cây ty le keo nha cai 5 đã vượt quá tuổi thọ. "Tất cả những cây ty le keo nha cai 5 làm từ bê tông trong thập niên 50, 60 tại Italy đã đến giai đoạn cuối của thời gian sử dụng. Có hàng trăm, thậm chí hàng nghìn cây ty le keo nha cai 5 có nguy cơ sụp đổ", Settimo Martinello, giám đốc của 4EMME Service, công ty đã tiến hành kiểm tra và đánh giá tình trạng của 50.000 cây ty le keo nha cai 5 ở Italy, nói vớiCNN.

Trong số 1,5 triệu cây ty le keo nha cai 5 trên khắp Italy, chỉ có khoảng 60.000 ty le keo nha cai 5 được giám sát và kiểm tra thường xuyên. Trách nhiệm bảo dưỡng các cây ty le keo nha cai 5 được chia sẻ giữa nhà nước và các tổ chức tư nhân.

Vụ sập ty le keo nha cai 5 Morandi khiến ít nhất 39 người thiệt mạng. Ảnh: Reuters

"Dù những vụ sập ty le keo nha cai 5 xảy ra như ở Genoa là hiếm gặp, có khoảng 15-20 cây ty le keo nha cai 5 sập mỗi năm ở Italy", ông Martinello cho biết.

Tổ chức kỹ sư dân dụng Italy CNR cho biết chi phí của việc bảo dưỡng nhằm duy trì hoạt động của những cây ty le keo nha cai 5 cũ kỹ đôi khi vượt quá chi phí của công tác phá hủy và xây dựng những cây ty le keo nha cai 5 mới.

CNR chỉ ra hàng loạt vụ sập ty le keo nha cai 5 trong những năm gần đây, đồng thời kêu gọi thực hiện một kế hoạch đầy tham vọng nhằm sửa chữa hoặc thay thế hàng chục nghìn cây ty le keo nha cai 5 được xây dựng từ thập niên 50 và 60 của thế kỷ trước.

Không chỉ tại Italy, những cây ty le keo nha cai 5 xây dựng từ nửa thế kỷ trước hiện cũng gây ra lo ngại về an toàn tại Mỹ. Năm 2007, cây ty le keo nha cai 5 liên bang 35W chạy qua sông Mississippi sập khiến 13 người thiệt mạng. Đáng chú ý, đây cũng là một sản phẩm từ thập niên 60.

Nhà chức trách kết luận nguyên nhân vụ việc không đến từ khâu bảo dưỡng mà nằm ở sự biến dạng của thiết kế ty le keo nha cai 5, tạo ra một làn sóng yêu ty le keo nha cai 5 tăng cường độ chắc chắn trong thiết kế ty le keo nha cai 5 và thay đổi phương thức kiểm định.

Duy Anh