kèo nhà cái 888Ký ức Thăng Long - Hà Nội: Từ sông Thiên Phù cổ đến sông Nhuệ đào

1.Thiên Phù là dòng kèo nhà cái 888 cổ ở phía Tây Bắc Kinh thành Thăng Long. Thiên Phù là chi lưu của kèo nhà cái 888 Hồng vì bắt nguồn từ kèo nhà cái 888 Hồng ở đoạn giữa hai làng Phú Xá (nay thuộc phường Phú Thượng) và làng Nhật Tân (nay thuộc phường Nhật Tân) chảy xuôi qua làng Xuân Đỉnh, Xuân La thì một nhánh chảy vào phía Tây qua Cổ Nhuế hòa dòng với kèo nhà cái 888 Nhuệ, một nhánh chảy xuống phía nam, qua Bái Ân đến vùng Nghĩa Đô hợp lưu với Tô Lịch ở Yên Thái. Khu vực hai con kèo nhà cái 888 gặp nhau nay chính là Chợ Bưởi.

Ở phía sau đình Quán La (nay thuộc phường Xuân La) có một cái động gọi là động Thông Thiền ăn ra kèo nhà cái 888 Thiên Phù. Theo dân gian, vào mùa nước thả quả bưởi từ động Thông Thiền khi nước rút sẽ thấy quả bưởi trôi ra kèo nhà cái 888 Thiên Phù.

Vào những năm lũ lớn, cùng với kèo nhà cái 888 Hồng, kèo nhà cái 888 Tô Lịch, nước kèo nhà cái 888 Thiên Phù cũng gây ra lũ lụt trong kinh thành.Đại Việt sử kýchép: “Năm 1078 nước kèo nhà cái 888 tràn vào cửa Đại Hưng, năm 1128 kinh thành bị lụt lớn, năm 1243 kinh thành nhiều chỗ bị ngập, năm 1265 nước ngập phường Cơ Xá (tương ứng với Phú Thượng, Nhật Tân, Tứ Liên hiện nay), năm 1270, nước to đi lại trong kinh thành phải dùng thuyền”. 

Đại Việt sử kýcũng chép: “Năm 1108 vua Lý Nhân Tông cho đắp lại đê Cơ Xá; năm 1248 vua Trần Thái Tông đắp đê Quai Vạc”.

Tuy nhiên, trong bản đồ vẽ thành Trung Đô thời Hồng Đức (nửa cuối thế kỷ 15) và một số bản đồ thời Lê Trung hưng vẫn còn thấy kèo nhà cái 888 Thiên Phù. Trong bài minh khắc trên tấm bia đá Vĩnh Tộ ngũ niên (1623) tại làng Võng Thị cũng có câu:Tích hồ khâm giang (Mặt hồ là chiếu, dòng kèo nhà cái 888 là dải áo)để nói lên hình thế hồ Tây và kèo nhà cái 888 Thiên Phù ở vùng này.

Như vậy dầu thế kỷ 17 kèo nhà cái 888 Thiên Phù vẫn tồn tại nhưng không rõ nó còn rộng như thời Lý không. Vào năm Cảnh Hưng (1747), Chúa Trịnh đã ra lệnh chỉ cho làng Bái Ân được canh tác trên các khoảng ao và ruộng trũng vốn là kèo nhà cái 888 Thiên Phù lấy hoa lợi dùng vào việc thờ cúng thành hoàng.

Điều đó có nghĩa dòng kèo nhà cái 888 Thiên Phù bị lấp. Nguyên nhân do kèo nhà cái 888 Hồng đổi dòng nên cát bồi lấp cửa kèo nhà cái 888 khiến kèo nhà cái 888 trở thành kèo nhà cái 888 chết. Theo thời gian, dân lấp hồ lấp đất canh tác. Sau này một vài hồ còn sót lại ở Xuân La, Bái Ân chính là dấu tích của Thiên Phù xưa.

Thiên Phù là con kèo nhà cái 888 quan trọng cuộc chiến đấu chống ngoại xâm. Hồi đầu Công Nguyên, các tướng lĩnh của Hai Bà Trưng cho luyện thủy binh ở cửa kèo nhà cái 888 Thiên Phù. Và cũng tại cửa kèo nhà cái 888 này đã diễn ra các trận chiến của Hai Bà Trưng với quân nhà Hán. Thiên Phù cũng là đường giao thông thủy thuận tiện cho chuyên chở hàng hóa. Cây dó để dân làng Yên Thái làm giấy là từ vùng trung du đưa về, nó được vận chuyển từ kèo nhà cái 888 Hồng vào Thiên Phù sau đó tập kết ở bến của làng, rất thuận tiện cho các hộ làm giấy.

2.Khi Thiên Phù không còn, để có nước phục vụ nông nghiệp, năm 1935, chính phủ thuộc địa đã phải cho đào kèo nhà cái 888 Nhuệ bắt đầu Liên Mạc nối với kèo nhà cái 888 Nhuệ (thời kỳ này kèo nhà cái 888 Nhuệ là kèo nhà cái 888 chết vì không còn nguồn cung cấp nước) ở Cổ Nhuế.

Đây là một chuyện ít biết trong lịch sử kèo nhà cái 888 Nhuệ.

Chúng ta đều biết, kèo nhà cái 888 Nhuệ ngày nay dài khoảng 76km bắt đầu từ cống Liên Mạc (thuộc phường Liên Mạc, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) và điểm cuối cùng là cống Phủ Lý (thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam) khi hợp lưu với kèo nhà cái 888 Đáy. Rất nhiều đoạn trên địa phận Hà Nội được đào mới nên người ta gọi kèo nhà cái 888 Nhuệ là kèo nhà cái 888 đào.

Theo sáchĐại Nam nhất thống chí, kèo nhà cái 888 Nhuệ là chi lưu của kèo nhà cái 888 Đáy lấy nước từ đầm Bát Long ở làng Hạ Mỗ (xã Hạ Mỗ, huyện Đan Phượng), chảy ngược lên phía Tây Bắc qua Tây Tựu, Phú Diễn… của huyện Từ Liêm đến Thôn Trù 2 lại quặt xuống hướng Đông Nam.

kèo nhà cái 888 đã mang lại sự thịnh vượng cho những nơi nó chảy qua và làm giàu thêm văn hóa dân gian các địa phương này. Cũng từ bến kèo nhà cái 888 làng, lụa Vạn Phúc (phường Vạn Phúc) theo thuyền buôn tỏa đi khắp nơi để rồi thiên hạ biết đến một làng lụa ven kèo nhà cái 888 thơ mộng.

Thế nhưng, khi cửa kèo nhà cái 888 Đáy với kèo nhà cái 888 Hồng là Hát Môn bị cát bồi lấp thì kèo nhà cái 888 Đáy bị mất một nguồn cấp nước từ kèo nhà cái 888 Hồng. kèo nhà cái 888 này chỉ còn nguồn nước từ các nhánh ở phía hữu ngạn từ Hòa Bình, vì thế kèo nhà cái 888 Nhuệ cũng không còn nguồn cung nước đã trở thành “con kèo nhà cái 888 chết” từ thế kỷ 19.

Vì kèo nhà cái 888 Nhuệ là “kèo nhà cái 888 chết” và kèo nhà cái 888 Thiên Phù lấy nước kèo nhà cái 888 Hồng ở cửa Nhật Tân chảy qua Xuân La, Xuân Đỉnh gặp kèo nhà cái 888 Nhuệ ở Thôn Trù 2 (nay thuộc phường Cổ Nhuế 2) cũng không còn khiến cả vùng Tây Bắc Hà Nội không có nước để sản xuất nông nghiệp. Khi đê Liên Mạc vỡ, nước lũ không có đường tiêu thoát khiến cả vùng rộng lớn từ Chèm, Vẽ kéo xuống tới Phú Diễn bị úng nước gần một tháng.

Để có kèo nhà cái 888 cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và tiêu úng, năm 1935, Chính phủ Bảo hộ đã cho đào kèo nhà cái 888 bắt đầu từ Liên Mạc chạy thẳng xuống Thôn Trù 2 và gọi là kèo nhà cái 888 Nhuệ mới.

Chiều rộng của kèo nhà cái 888 Nhuệ mới rộng hơn 100m, hai bên bờ có đê bao. Tại Liên Mạc có hệ thống cống. Mùa khô người ta mở cửa cống cho nước kèo nhà cái 888 Hồng chảy vào và đóng cống khi mùa mưa. Công trình hoàn thành sau 4 năm đào đắp chủ yếu bằng sức người. Cùng với đào mới, dự án cũng cho mở rộng hai bên kèo nhà cái 888 Nhuệ cũ từ Thôn Trù 2 kéo dài xuống tận Phủ Lý đã làm hồi sinh “con kèo nhà cái 888 chết” trong nhiều năm.

Ngày nay, kèo nhà cái 888 Nhuệ bị ô nhiễm nặng, cho nên hình ảnh con kèo nhà cái 888 quê thơ mộng của Hà Nội chỉ thi thoảng mới gặp trong mùa mưa khi nước dâng lên “thau rửa” sạch sẽ lòng kèo nhà cái 888 bẩn thỉu.

Nguyễn Ngọc Tiến