Đã là công cụ thì phải sắc bén, tiện lợi, dễ học dễ sử dụng (có thể lạ lẫm lúc đầu nhưng phải hợp lý để quen nhanh).
Vì vậy tôi hoàn toàn tán thành việc cải tiến kèo nhà cái trực tiếp bóng đá, sao cho ngày một hoàn thiện hơn, hợp lí hơn. Điều này các nước đã làm. Kết quả và hiệu quả là quan trọng, cho nên không nhất thiết phải có một hội đồng, một tổ chức nào đấy soạn thảo ra mà hoàn toàn có thể một hay vài người đề xuất. Tiếng Trung Quốc hiện nay song song với chữ tượng hình truyền thống đã có chữ phiên âm kiểu chữ cái Latinh, rất dễ sử dụng, đặc biệt cho người nước ngoài, có thể học nói tiếng Trung mà không cần học chữ Hán.
Người Trung Quốc có thể nhắn tin hoặc gửi email cho nhau kèo nhà cái trực tiếp bóng đáỉ bằng kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ phiên âm Latinh mà không cần dùng kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ tượng hình truyền thống. Và tác giả của hệ thống phiên âm này là một người cụ thể. Đề xuất của ông đã được quốc gia hàng tỷ người kèo nhà cái trực tiếp bóng đáấp nhận.
Vì vậy phương án cải tiến kèo nhà cái trực tiếp bóng đá của ông Bùi Hiền đưa ra rất đáng để xem xét một cách nghiêm túc.
Ý tưởng cải tiến bảng kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ cái Tiếng Việt của PGS-TS. Bùi Hiền gây tranh cãi trong những ngày qua, không ít người gay gắt phản đối. Ảnh: TL
Nhưng rất tiếc phải nói rằng, tôi thấy thất vọng hoàn toàn về phương án cải tiến này. Tôi ngạc nhiên nếu đó là kết quả của sự nghiên cứu 40 năm của một học giả vốn nhiều kinh nghiệm và có tác phong làm việc nghiêm túc!
Tôi xin thẳng thắn nêu lên mấy điều tôi cho là không thể kèo nhà cái trực tiếp bóng đáấp nhận được.
Tiếng Việt cũng như nhiều thứ tiếng khác là loại tiếng mà kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ và âm thanh phát ra phụ họa cho nhau, ăn ý với nhau. Nó không kèo nhà cái trực tiếp bóng đáỉ ghép kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ với kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ thành kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ mới mà còn ghép âm thanh với âm thanh thành âm thanh mới. Thí dụ: ghép kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ t với h thành th. Ta hãy thử đọc nhanh kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ “tờ” và “hờ” xem, quả nhiên một âm mới, âm “thờ” bật ra. Từ đó ta có vô khối kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ mới nữa. Đọc nhanh thờ - a ta có “tha”; thờ - u ta có “thu”. Tiếp theo, đọc nhanhưvàơngta có “ương”; ghép tiếp vớithta có “thương”.
Vậy mà bây giờ tác giả đề xuất thay kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ th bằng kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ w (!) Là cái gì vậy? Ta không có kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữw, mượn của nước ngoài. Không sao. Nhưng ai cũng biết kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ ấy người ta phát âm thế nào. kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữwtrong “we”, “why”, “wagon”... kèo nhà cái trực tiếp bóng đáẳng có bóng dáng gì kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ và âm củathmà lại lấy nó thay choth? Điều này là đánh đố người Việt và cả người nước ngoài muốn học tiếng Việt.
Ta có thể vẽ một hình tam giác và đặt tên ba đỉnh là ABC hay DEF tuỳ ý. Nhưng đặt kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ cho âm xin đừng tuỳ tiện như vậy.
Lại nữa, kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữqtrong tiếng ta và tiếng nước ngoài đều mang sắc thái của âm “cờ” như quạnh quẽ, quanh quẩn, quantum, pourquoi, Iraq, quiet, question... Tác giả lại lấy kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữqthay chong.(!) từ đó ra kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữqa, qaq. Trông mặt kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ như thế mà bắt người Tây và cả người ta phải đọc là “Nga”, là “Ngang” ư? kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữxkèo nhà cái trực tiếp bóng đáính tác giả cho nó cái âmxờ, vậy mà lại không ngần ngại cho nó thay kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữkh. Riêng kèo nhà cái trực tiếp bóng đáỗ này ông lại mượn tạm tiếng Nga (!) Lung tung quá.
Tôi ngờ tư duy của ông (chỉ xin nói riêng về cải tiến kèo nhà cái trực tiếp bóng đá) cũng chỉ như đặt tên ba đỉnh tam giác là ABC hay DEF vậy thôi, muốn gán thế nào thì nên thế.
Còn một số điều đáng bàn nữa như đồng nhấttrvàkèo nhà cái trực tiếp bóng đá, svàx. Phải nói là kinh khủng. Tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Việt, cả tiếng Trung quốc đều có phân biệt hai cặp âm này, vậy mà tự nhiên tác giả định đánh đồng làm một. Có liều lĩnh, võ đoán, tuỳ tiện không?
Nếu thế hệ sau cứ viết và nói những tên riêng một cákèo nhà cái trực tiếp bóng đá đại khái nhưng “đúng kèo nhà cái trực tiếp bóng đáính tả” làHồ Trí Minh, kèo nhà cái trực tiếp bóng đáường Trinh, Phan Bội Trâuvà kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ nước ngoài, nhất là kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữ Hán sẽ viết tên các vị ấy cùng hàng triệu tên người Việt ra sao, tác giả có nghĩ đến không? Tôi vất vả để viết cho đúng kèo nhà cái trực tiếp bóng đáữcưqcăk, cha mẹ ơi đó là tên vị anh hùng lừng lẫy trong lịkèo nhà cái trực tiếp bóng đá sử nước nhà (!) Dễ mấy ai nhận ra đó là cái tên rất đẹp trong tâm hồn người Việt: Trưng Trắc! Và Hà Nội có quận tên là quậnHai Ba Cưq(!)
Người Hà nội và người Bắc nói chung phát âm lẫn lộn mấy âmkèo nhà cái trực tiếp bóng đá, trvàs, xcũng không thể kèo nhà cái trực tiếp bóng đáấp nhận viết lẫn lộn được thì người miền Trung miền Nam càng không thể đồng tình.
Quả thật tôi không muốn mất thì giờ của mình và của người đọc bàn thêm về phương án mà tôi cho là tuỳ tiện và không đủ nghiêm túc này.
Xin nhấn mạnh tôi đang nói về tác phẩm kèo nhà cái trực tiếp bóng đáứ không phải nói về tác giả.
Lê Thanh Dũng