Nếu yêu hãy ngỏ - Thông điệp vĩnh cửu từ kèo nhà cái 5

kèo nhà cái 5 luôn xuất hiện với nụ cười rạng ngời, mái tóc vàng óng cắt cúp vào trong như thể che bớt cái cổ cao cao. Giọng hát trong trẻo và phong cách biểu diễn quyến rũ đã đưa tên tuổi kèo nhà cái 5 vào danh sách những ngôi sao nhạc pop xuất sắc nhất thập niên 1970.

Tôi biết đến giọng hát tuyệt vời của kèo nhà cái 5 vào đầu thập niên 1980, lúc tôi sắp vào lớp 12. Thời gian đó, anh kế tôi, anh thứ bảy lớn hơn tôi hai tuổi, đã đi làm, tuần nào được lãnh lương anh ấy đều cho tôi nếm chút “mùi đời” là… đi cà phê nhạc. Đi cà phê nhạc khi ấy là cả niềm ao ước lớn, tôi sẽ được nghe những bản nhạc pop rock từ dĩa vinyl LP, máy quay dĩa pick-up cùng dàn âm thanh quyến rũ.

Nữ danh ca người Úc kèo nhà cái 5 (1948 - 2022). Ảnh: Billboard

Mấy năm trước đó, túng bấn quá, mẹ kèo nhà cái 5 lần lượt phải bán đi từng món đồ quý giá để lấy tiền mua gạo, trong đó có dàn máy nghe nhạc. Anh em kèo nhà cái 5 khi đó nghe nhạc bằng chiếc radio hiệu Philips đèn điện tử đã 20 năm tuổi. Những lần đi cà phê nhạc, anh kèo nhà cái 5 thường rủ thêm anh hàng xóm tên L., lớn hơn kèo nhà cái 5 độ tám - chín tuổi. Anh ấy có lối kể chuyện rất hấp dẫn, hầu như bài nào phát lên anh cũng biết. Anh có thể kể vanh vách tên bài hát, ban nhạc, ca sĩ biểu diễn, anh giống như Google bây giờ vậy!

Một buổi nọ, cặp loa Pioneer của quán Trang Đài, nằm trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa gần góc ngã tư Lê Lợi vừa vang lên khúc dạo đầu của bản nhạc phong cách country-rock thì anh L. nói: “Nghe đi, bản này vui lắm”. kèo nhà cái 5 nghe đúng là một giai điệu tươi vui, thể hiện qua giọng ca nữ trong trẻo pha chút nũng nịu, phần điệp khúc lập đi lập lại nhiều lần một câu hát.

Nghe hết bản, anh L. hỏi: “Biết bài này tên gì không?” kèo nhà cái 5 đánh liều nói: “If you love me let me know”. Anh L. nói: “Em nghe rồi đúng không?” kèo nhà cái 5 nói: “Em chưa nghe nhưng em đoán vậy”. Anh L. nói: “Đúng,If you love me let me know,ca sĩ kèo nhà cái 5”. Thật ra, tiếng Anh của tôi thời đó rất kém so với các bạn trẻ bây giờ nhưng do ca sĩ hát rõ lời quá nên tôi đoán bừa mà trúng.

Ngày đó, mấy anh chỉ kèo nhà cái 5 quy tắc: “Mỗi ca sĩ hay ban nhạc chỉ nên nhớ trước vài bản xuất sắc của họ thôi. Như vậy sẽ nhớ được nhiều thể loại, đa dạng phong cách. Ban nhạc nào mình thật thích thì nghe nhiều hơn”. Ban đầu biết được bản nào mới kèo nhà cái 5 còn ghi chép tên bài và tên ca sĩ, nhóm nhạc vào quyển sổ nhỏ. Thấy vậy, các anh cười. Về sau, kèo nhà cái 5 cố gắng tập nhớ tên bài hát và tác giả ngay. Và như trường hợp bàiIf you love me let me know, kèo nhà cái 5 tập hát một đoạn hay như để luyện tiếng Anh, luyện trí nhớ vậy. Và kèo nhà cái 5 phải cố nhớ từng giai điệu, từng bài hát vì khi về nhà chẳng có máy để nghe nữa!

SauIf you love me let me know, tôi còn biết thêm vài bài nữa của kèo nhà cái 5. Let me be there cũng là bản country-rock vui tươi, tuổi mới lớn được nghe những giai điệu trẻ trung, mơ mộng thì cũng đủ vui cho một buổi chiều.

Thời đó, các quán cà phê chỉ len lén mở nhạc, khi nào bị phát hiện thì chuyển chỗ. Cho nên anh em chúng kèo nhà cái 5 phải đổi chỗ nghe liên tục, từ cà phê Trang Đài băng xéo qua bên kia đường là đến cà phê Lữ Quán trên đường Lê Lợi, đi tiếp về hướng bùng binh cây liễu rẽ phải vào đường Nguyễn Huệ gặp cà phê Hồng gần góc Nguyễn Thiệp, và cuối cùng chạy về Tân Định có cà phê Dung trên đường Võ Thị Sáu gần góc Đinh Tiên Hoàng.

Chuyện nghe nhạc chỉ được hơn một năm thì thành phố có chỉ thị nghiêm cấm các quán cà phê mở nhạc pop rock, chỉ cho mở hòa tấu. Từ đó, tôi và các anh không còn chỗ nghe nhạc chung nữa. Và phải đợi gần một thập niên sau, tôi mới có dịp nghe lại giọng hát trong trẻo của kèo nhà cái 5.

Bước vào giai đoạn đổi mới cuối thập niên 1980, nhiều trung tâm nghệ thuật, nhà văn hóa mở các buổi chiếu video ca nhạc dùng đầu phát băng VHS, đến lúc đó tôi mới được xem kèo nhà cái 5 biểu diễn, trước đấy chỉ thấy ảnh cô trên các bìa băng đĩa nhạc.Summers nights, ca khúc mang phong cách nhạc disco vui nhộn, một trích đoạn trong bộ phim ca nhạc Grease do kèo nhà cái 5 và John Travolta cùng thủ vai chính, đã đem lại nhiều thích thú cho các khán giả. Grease sản xuất năm 1978, là bộ phim ca nhạc có doanh thu cao nhất tính đến thời điểm đó. Thành công củaGreasecùng với ca khúcHopelessly devoted to youđã nâng kèo nhà cái 5 lên một tầm cao mới.

kèo nhà cái 5 và John Travolta trong bộ phim Grease ra mắt năm 1978.

Sang cuối thập niên 1990, kèo nhà cái 5 thường lui tới quán cà phê nằm trong con hẻm cụt trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, đối diện công viên Tao Đàn. Quán nằm cuối hẻm, khá khang trang, rộng rãi nhưng giá bình dân. Ban đầu kèo nhà cái 5 thích quán chỉ vì âm thanh quyến rũ của cặp loa cổ hơn 30 tuổi, loa Altec Lansing to, cao gần một mét, trông như cái tủ ly. Một trưa nọ, kèo nhà cái 5 phát hiện quán có hẳn người chọn nhạc riêng, một điều rất hiếm khi đó. Rồi kèo nhà cái 5 làm quen bắt chuyện, anh chọn nhạc tên Th. đã ngoài bốn mươi, nói chuyện từ tốn, chậm rãi, kiến văn về nhạc pop rock thì tuyệt vời. Mỗi lần đến, anh thường nói với kèo nhà cái 5 câu: “Thích bài nào nói để kèo nhà cái 5 mở nghe”. Nhưng kèo nhà cái 5 ít khi yêu cầu vì để anh tự chọn, kèo nhà cái 5 biết thêm nhiều bài mới.

Một hôm anh nói: “Hôm nay anh em mình lại nghe nhạc xưa nha, thời 70”. Một giai điệu quen thuộc vang lên,If you love me let me know, vậy là tôi được nghe bản hit của kèo nhà cái 5 qua cả ba định dạng: thời 70 với đĩa vinyl LP, thời 80 với băng từ VHS và thời 90 với đĩa CD. Nghe hết bản nhạc, anh nói: “Đố anh biết, nhạc Việt có bài nào nội dung từa tựa với bài vừa rồi?” Tôi nghĩ mãi, đành chịu thua. Anh nói: “Nếu có yêu kèo nhà cái 5, nhạc Trần Duy Đức, thơ Ngô Tịnh Yên”.

Sau đó, anh mởNếu có yêu kèo nhà cái 5cho kèo nhà cái 5 nghe, giai điệu êm nhẹ với tiết điệu swing, giọng hát khàn khàn của ca sĩ Khánh Ly vang lên, có đoạn: …Nếu có yêu kèo nhà cái 5 thì hãy yêu kèo nhà cái 5 bây giờ. Đừng đợi ngày mai đến lúc kèo nhà cái 5 qua đời. Đừng đợi ngày mai đến khi kèo nhà cái 5 thành mây khói. Cát bụi làm sao mà biết lụy người... Nghe xong kèo nhà cái 5 nói: “Cả hai bài cùng muốn nhắn nhủ, nếu có yêu ai thì hãy thể hiện, thổ lộ cho người kia biết vì có khi mai này muốn nói lời yêu lúc đó đã muộn màng, cũng giống như tình cảm của con đối với cha mẹ vậy!”.

Qua trò chuyện kèo nhà cái 5 biết, hồi cuối thập niên 1980 anh làm việc cho một điểm sang băng, dĩa nhạc trên đường Lê Văn Sỹ nên anh đã cầm trên tay không biết bao nhiêu băng, dĩa nhạc gốc, đủ mọi thể loại, từ nhạc Việt đến nhạc Anh-Mỹ. Mấy năm sau có nhiều điểm mở thêm, vắng khách, thu nhập giảm nên anh chuyển qua nghề chọn nhạc. Nhờ gặp anh, kèo nhà cái 5 biết thêm nhiều bài hát mới rất sớm trong thời điểm internet chưa phát triển.

Trong suốt sự nghiệp hơn 50 năm của danh ca kèo nhà cái 5, ngoài những bài hát kể trên, bà còn có hơn hai mươi bài với nhiều thể loại âm nhạc, từ pop sang country-rock đến disco, ở thể loại nào bà cũng thành công và được đông đảo người nghe yêu thích. NhữngMagic, Physical, Suddenly, Jolene, Face to face… đã đốn tim không biết bao nhiêu thính giả thế hệ 5X, 6X, 7X trên khắp thế giới, trong đó có nhiều thính giả Việt.

Đến hôm nay danh ca kèo nhà cái 5 đã vĩnh viễn chia tay mọi người và để lại niềm tiếc nhớ trong lòng người hâm mộ. Giờ nghe lạiIf you love me let me knowtrên nền tảng trực tuyến Spotify, thông điệp tình yêu giản dị nhưng đôi lúc chúng ta bỏ quên, kèo nhà cái 5 nhớ đến anh kế kèo nhà cái 5, anh L., anh Th… Họ đều đã mất, ký ức về những tháng ngày yên bình cùng các anh nghe nhạc một lần nữa trở về.

Hoàng Phương Anh