Nguy cơ sa mạc hoá kèo nhà cái trực tuyến

11:00 | Thứ tư, 29/06/20160

Theo định nghĩa của Tổ chức Nông lương thế giới (FAO) thì “sa mạc hóa là quá trình tự nhiên và xã hội phá vỡ cân bằng sinh thái của đất, thảm thực vật, không khí và nước. Quá trình này xảy ra liên tục, qua nhiều giai đoạn, dẫn đến giảm sút hoặc hủy hoại hoàn toàn khả năng dinh dưỡng của một khu vực, giảm thiểu các điều kiện sinh sống và làm gia tăng cảnh hoang tàn”.

Nguyên nhân của “sa mạc hóa kèo nhà cái trực tuyến”?

“Sa mạc hóa kèo nhà cái trực tuyến” xảy ra bởi các yếu tố bao gồm cả tự nhiên và xã hội.


Phân bố không gian các vùng sa mạc kèo nhà cái trực tuyến (Nguồn: Diaz, Rosenberg, 2008).

Đầu tiên là các yếu tố nhiệt độ không khí và nước kèo nhà cái trực tuyến, các chất dinh dưỡng nitơ và phốtpho, nồng độ oxy hoà tan, cửa sông ven kèo nhà cái trực tuyến, dòng hải lưu, thủy triều tác động qua lại và không thể tách rời, tạo nên những vùng có ô xy hoà tan rất thấp trên tầng mặt kèo nhà cái trực tuyến, trong các khối nước và đáy kèo nhà cái trực tuyến, tạo nên tiền đề cho sự hình thành khu vực kèo nhà cái trực tuyến chết hay là sa mạc hóa kèo nhà cái trực tuyến.

Biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng ảnh hưởng trực tiếp đến sự gia tăng nồng độ a xít trong đại dương và trong kèo nhà cái trực tuyến, làm ngắt đi nguồn bổ sung dinh dưỡng, làm giảm đa dạng sinh học và làm gián đoạn chu kỳ của oxy, nitơ và phốtpho. Kết quả của hiện tượng a xít hoá đại dương gây hiện tượng san hô bị tẩy trắng và khiến môi trường cư ngụ và sinh trưởng của các sinh vật kèo nhà cái trực tuyến bị biến đổi, chất lượng nước suy giảm, dễ bị tổn thương, cùng với lượng chất dinh dưỡng thấp đi đã gây ra hiện tượng sa mạc hóa tại một số nơi.

Các khu sa mạc kèo nhà cái trực tuyến được hình thành ở độ sâu nằm ngay dưới lớp phân cách khối nước sâu và bên dưới của các dòng hải lưu có hình xoáy nước thuận và xoáy nghịch trên mặt kèo nhà cái trực tuyến. Cả hai loại xoáy nước được tìm thấy có lượng oxy hoà tan cao hơn 3-5 lần so với các vùng nước xung quanh, tuy nhiên lượng oxy hoà tan thấp nhất ở tại khu nước sâu trung tâm của xoáy nước nơi mà xoáy nước chuyển tiếp giữa dòng xoáy và môi trường xung quanh. Điều này được hỗ trợ bởi một cấu trúc thủy văn ổn định đáng kể của lõi xoáy nước trong thời gian tới vài tháng. Sự trao đổi chậm chạp ranh giới xoáy với môi trường nước bên ngoài tạo ra các “sa mạc kèo nhà cái trực tuyến” vùng khơi chết. Sa mạc kèo nhà cái trực tuyến khơi gây tác động trực tiếp tới hệ sinh thái kèo nhà cái trực tuyến đó là động vật phù du bị ức chế bên trong xoáy nước cùng với sự di chuyển dọc theo ngày đêm.

Bên cạnh đó, sự huỷ diệt của con người đối với các hệ sinh kèo nhà cái trực tuyến thái quan trọng như hệ sinh thái san hô, hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái cỏ kèo nhà cái trực tuyến bằng các biện pháp thuốc nổ, hóa chất độc hại,.. dẫn đến mất nơi cư trú và sinh trưởng của các loài thuỷ hải sản. Đặc biệt gây hại là những hoạt động lấn kèo nhà cái trực tuyến gây mất rừng ngập mặn, bồi lấp huỷ diệt rạn san hô để xây dựng đảo và các công trình. Để phục hồi được hệ sinh thái san hô thuộc loại dễ bị tổn thương nhất của kèo nhà cái trực tuyến phải mất hàng chục năm tái tạo, với công sức và kinh phí rất tốn kém.

Sự phát triển đô thị và các khu công nghiệp ven kèo nhà cái trực tuyến gây ra lượng chất thải rắn, nước thải và khí thải rất lớn, phá vỡ chất lượng không khí, nước mặt và nước kèo nhà cái trực tuyến, đặc biệt là sự gia tăng các chất dinh dưỡng, thường hay dẫn tới hiện tượng phù dưỡng hay tảo nở hoa gây hại (thuỷ triều đỏ), cũng thường xuyên dẫn đến các hiện tượng cá chết hàng loạt. Hoạt động vận tải kèo nhà cái trực tuyến bằng tàu thuyền tập trung quá nhiều tại một khu vực nhỏ, như khu vực gần cảng kèo nhà cái trực tuyến, cửa sông, hay gần khu bảo tồn kèo nhà cái trực tuyến, hay rạn san hô gây bùn hoá, đục hoá, hoặc phá vỡ san hô.

Ngoài ra, không thể không kể đến hoạt động đánh bắt, khai thác kèo nhà cái trực tuyến trực tiếp của con người, như việc thợ lặn đánh bắt cá sống trong và xung quanh các rạn san hô bằng chất nổ, hoặc chất độc, gây phá hủy hoàn toàn các rạn san hô, huỷ diệt nơi cư trú và sinh nở của nhiều loài sinh vật.

Sa mạc hoá kèo nhà cái trực tuyến là khiến cá, động vật kèo nhà cái trực tuyến và thực vật kèo nhà cái trực tuyến hoặc chết hoặc phải di rời sang vùng cư trú khác và trở nên dễ bị tổn thương hơn bởi con người và các động vật săn mồi. Đặc biệt đối với các rạn san hô, sa mạc hóa kèo nhà cái trực tuyến khiến mười phần trăm của rạn san hô trên thế giới đã hoàn toàn bị phá hủy, gây suy giảm mạnh môi trường sống của rất nhiều hải sản quý giá. Tại khu vực Đông Nam Á, nơi có sự đa dạng san hô nhất trên thế giới, sự phá hủy rạn san hô là hơn 70% và chỉ có 5% có thể được cho là trong tình trạng tốt.

Nguy cơ sa mạc hóa tại vùng kèo nhà cái trực tuyến Việt Nam

Việt Nam cũng như các quốc gia khác trên thế giới đều chịu sự tác động của các hoạt động như biến đổi khí hậu toàn cầu, chất thải nhiều dinh dưỡng khu vực đô thị và công nghiệp, hiện tượng huỷ diệt san hô, hiện tượng hải dương nước trồi, nước chìm và nguy cơ có nhiều vùng sa mạc kèo nhà cái trực tuyến.

Tranh biếm họa nước ngoài

Các khu vực có nguy cơ bị sa mạc hóa kèo nhà cái trực tuyến tại vùng ven kèo nhà cái trực tuyến Việt Nam do nước thải từ hoạt động dân sinh và công nghiệp có thể kể đến như các vùng ven kèo nhà cái trực tuyến cửa sông lớn (hệ thống sông Hồng-sông Thái Bình, hệ thống sông Mekong) tại các tỉnh Hải Phòng, Thái Bình, và từ Bà Rịa - Vũng Tàu đến Kiên Giang. Bên cạnh đó là các vùng ven kèo nhà cái trực tuyến liền kề với 18 khu công nghiệp ven kèo nhà cái trực tuyến, kéo dài từ Vân Đồn (Quảng Ninh), Đình Vũ (Hải Phòng) cho tới Năm Căn (Cà Mau), Phú Quốc (Kiên Giang). Trong đó, nguy cơ càng cao ở những khu vực gần cảng quốc tế nơi tập trung nhiều tàu kèo nhà cái trực tuyến lớn qua lại như Quảng Ninh, Hải Phòng, Vũng Tàu.

Trên thế giới, các nhà khoa học đang tích cực triển khai ứng dụng vệ tinh để giám sát tình trạng sa mạc hóa kèo nhà cái trực tuyến bằng cách quan sát màu nước (ocean floor) kèo nhà cái trực tuyến, đặc biệt chất diệp lục thông qua các vệ tinh chuyên dụng để phát hiện sớm các khu vực có nguy cơ sa mạc kèo nhà cái trực tuyến để có những giải pháp cảnh báo và ứng phó. Ví dụ, các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ đã công bố kết quả cho thấy mức độ diệp lục trong thời gian từ 1998 đến 2012 ở một số kèo nhà cái trực tuyến, đại dương thuộc Bắc bán cầu đã giảm xuống do nhiệt độ kèo nhà cái trực tuyến ngày càng cao hơn, trong lúc lại tăng lên tại một số lòng chảo đại dương Nam bán cầu.

Cũng cần cảnh giác với nguy cơ các khu sa mạc ngoài khơi do hiện tượng nước trồi xảy ra vào các tháng gió mùa Tây Nam, như các vùng kèo nhà cái trực tuyến cách bờ 100 km khu vực Nam Trung Bộ thuộc các tỉnh từ Ninh Thuận, Bình Thuận, Bà Rịa-Vũng Tàu.

Hoạt động đánh bắt bằng thuốc nổ và hóa chất cũng gây nguy cơ hủy diệt đối với các khu vực có hệ sinh thái rạn san hô tại 16 khu bảo tồn, từ Đảo Trần, Cô Tô (Quảng Ninh) tới Phú Quốc (Kiên Giang), và các khu vực khác có san hô như Vịnh Bái Tử Long, Vịnh Hạ Long, ven kèo nhà cái trực tuyến Trung Bộ từ Quảng Bình đến Vũng Tàu và vùng kèo nhà cái trực tuyến Trường Sa-Hoàng Sa.
Để phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, an toàn sinh thái, an ninh môi trường và an ninh chủ quyền kèo nhà cái trực tuyến đảo, Việt Nam rất cần hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, phòng ngừa, cảnh báo và thích ứng với hiện tượng sa mạc kèo nhà cái trực tuyến. Về phía Nhà nước cần sớm ban hành văn bản, cơ chế, chính sách, pháp luật quản lý và giải pháp thích ứng-giảm nhẹ với các khu vực có nguy cơ sa mạc kèo nhà cái trực tuyến. Cần tài trợ cho các nghiên cứu xác định danh mục, bản đồ phân bố sa mạc kèo nhà cái trực tuyến tại vùng kèo nhà cái trực tuyến ven bờ và ngoài khơi Việt Nam, và tăng cường phổ biến thông tin sa mạc kèo nhà cái trực tuyến và tác động kinh tế - xã hội – môi trường của chúng tới các cộng đồng dân cư ven kèo nhà cái trực tuyến, hải đảo và các tổ chức cá nhân liên quan.

Chính quyền các cấp cần chủ động có các giải pháp phòng ngừa sớm như thiết lập khoanh vùng các khu bảo vệ môi trường chuẩn mực quốc tế như khu kèo nhà cái trực tuyến đặc biệt nhạy cảm, khu vực kèo nhà cái trực tuyến đặc biệt, khu ramsar, khu di sản kèo nhà cái trực tuyến, khu dự trữ sinh quyển kèo nhà cái trực tuyến, khu bảo tồn kèo nhà cái trực tuyến, khu bảo tồn san hô, v.v. Đặc biệt, cần đẩy mạnh kiểm soát, quan trắc tự động chất lượng nước thải, đa dạng sinh học và có sự tham gia của cộng đồng ngư dân.

Dư Văn Toán

Theo: Tia Sáng
--------
Tài liệu tham khảo
1. Altieri, A.H. and K.B. Gedan (2015) Climate change and dead zones.Global Change Biology 21: 1395-1406.
2. J. Karstensen , B. Fiedler , F. Schütte , P. Brandt , A. Körtzinger , G. Fischer , R. Zantopp , J. Hahn , M. Visbeck1, and D. Wallace, 2015. Open ocean dead zones in the tropical North Atlantic Ocean. Biogeosciences, EU. 12, 2597–2605.
3. Diaz R, Rosenberg R. 2008. Spreading Dead Zones and Consequences for Marine Ecosystems. Science. 321(5891): 926-929.
4. Dybas, 2005. Ocean Dead Zones Spreading in World Oceans. BioScience, Vol. 55, No. 7 (July 2005), pp. 552-557.
5. Dư Văn Toán, 2013. Hệ thống vùng biển nhạy cảm thế giới và Việt Nam. Tạp chí Môi trường, 9/2013.
6. Nic Fleming, 2016. Nước xanh, thuỷ triều đỏ và sa mạc kèo nhà cái trực tuyến. http://www.bbc.com/earth/world

» Chỉ có thuyền mới hiểu...

» Công bố nguyên nhân cá chết vào ngày 29.6

» Dân Đài Loan gây sức ép lên Formosa về vụ cá chết ở Việt Nam

» Út Ngà đi kèo nhà cái trực tuyến

» 30 cơ quan bộ, ngành, địa phương vào cuộc tìm nguyên nhân cá chết

» Hội nghề cá đề nghị sớm công bố thông tin cá chết hàng loạt

» Sớm công khai thông tin để ngăn chặn khủng hoảng

» Bộ Khoa học và công nghệ công bố hai nhóm nguyên nhân chính gây cá kèo nhà cái trực tuyến chết hàng loạt

» Thảm họa cá chết và đồng nghiệp

» Bình Thuận: Cá chết hàng loạt chưa rõ nguyên nhân ở đảo Phú Quý

» Từ thảm họa cá chết: Còn gì ở rạn san hô miền Trung?

» Đề nghị làm rõ “cá chết xếp lớp dưới đáy kèo nhà cái trực tuyến”