Phú Quốc có đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2: Chuyện hoang đường!

Theo thông tin Sun Group quảng cáo trên báo chí và công bố trên website tập đoàn: Đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 (Lamarck University hay gọi tắt là Lam U) khánh thành năm 1904, sau khi thực dân Pháp đô hộ Việt Nam và được đặt theo tên nhà khoa học Pháp nổi tiếng Jean-Baptiste Lamarck.

Đây là đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đầu tiên ở Phú Quốc, tọa lạc tại khu phố thương mại sầm uất của Bãi Khem. Với nhiều nghiên cứu đóng góp cho tri thức nhân loại, Lamarck nhanh chóng trở thành một trong những đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 hàng đầu ở Việt Nam. Đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 này có nhiều khoa, ngành nghiên cứu về vạn vật tự nhiên như: động vật nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, nông nghiệp nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, thực vật nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, hải dương nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, nghệ thuật trực quan, kiến trúc, côn trùng nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, thiên văn nhận định bóng đá kèo nhà cái 2...

Về sau, ngôi trường càng trở nên danh tiếng và có nhiều doanh nhân góp vốn, hiến đất tặng trường. Những nhà khoa học lừng danh thế giới như: Pasteur, Darwin, Lamarck... đã đến giảng dạy và nghiên cứu tại trường. Đặc biệt, nơi đây còn có tòa biệt thự là nhà của GS. Lamarck. Tuy nhiên, đến năm 1949 do hoàn cảnh chiến tranh, Đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 ngưng hoạt động và đi vào quên lãng.

Từ những thông tin này, kiến trúc sư người Pháp Bill Bensley đã phục dựng lại thời hoàng kim hơn 100 năm trước của Đại học nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, thông qua diện mạo khu nghỉ dưỡng JW Marriott Phu Quoc Emerald Bay, chính thức hoạt động cuối năm 2016.

Kiến trúc sư Bill Bensley đang đứng tại Bãi Khem, Phú Quốc kể lại câu chuyện cải tạo Đại học nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 thành khu nghỉ dưỡng JW Marriott Phu Quoc Emerald Bay (Ảnh chụp từ clip trên youtube).

Đây là sự thật về một di sản đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 bị quên lãng hay chỉ là câu chuyện tưởng tượng, được sáng tác ra để kinh doanh nghỉ dưỡng?

Pháp chưa từng xây đại học ở Phú Quốc

Theo sáchLịch sử Phú Quốc qua tài liệu lưu trữcủa Trung tâm Lưu trữ quốc gia 2 - Cục Văn thư và lưu trữ nhà nước (NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, 2012) biên soạn dựa trên các tư liệu gốc đang lưu trữ tại Cục và ở Pháp: thời điểm thất bại của nghĩa quân Nguyễn Trung Trực năm 1868 là thời điểm đánh dấu sự cai trị chính thức của Pháp tại Phú Quốc. Thời gian đầu, do liên tục đối phó với phong trào kháng Pháp của nhân dân Việt Nam, Pháp chưa thể thiết lập chế độ cai trị và tổ chức khai thác ở Phú Quốc.

Cuối thế kỷ XIX, sau nhiều lần thực hiện khảo sát, nhận thấy nguồn tài nguyên dồi dào của Phú Quốc, Pháp quyết định tách Phú Quốc ra khỏi Hà Tiên để thành lập một hạt biệt lập và tiến hành trồng thử nghiệm các loại cây cao su, hồ tiêu... Song, kết quả đạt được không cao nên năm 1875 Pháp quyết định sáp nhập Phú Quốc trở lại Hà Tiên, đồng thời không tiến hành khai thác quy mô như các nơi khác mà để Phú Quốc cho một số tư bản Pháp đến khai thác tự do.

Tháng 5.1942, để mở đầu chính sách khai thác thuộc địa ở Phú Quốc, Pháp cử một phái đoàn thanh tra tiến hành nghiên cứu toàn diện Phú Quốc từ ngày 16 đến ngày 28.5.1942. Báo cáo của phái đoàn này cho thấy bức tranh ảm đạm của Phú Quốc sau gần một thế kỷ dưới sự cai trị của người Pháp (từ 1868 đến 1940).

Riêng về giáo dục, thời kỳ này Phú Quốc không có trường đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, mà chỉ có ba trường sơ cấp trên đảo. Trường sơ cấp Dương Đông có nhà trẻ, mẫu giáo và tiểu nhận định bóng đá kèo nhà cái 2. Trường sơ cấp Cửa Cạn gồm nhà trẻ và mẫu giáo.Trường sơ cấp Bãi Bôn gồm nhà trẻ, mẫu giáo. Đội ngũ giáo viên ở trường Dương Đông có một giáo viên và một trợ giáo. Tại Cửa Cạn và Bãi Bôn, mỗi trường mới có một trợ giáo phụ trách hai lớp.

Hình ảnh nhà khoa học Jean-Baptiste nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 trong JW Marriott Phu Quoc Emerald Bay.Ảnh: T.H.V

Báo cáo của phái đoàn thanh tra Pháp cũng cho thấy đời sống kinh tế - xã hội ở Phú Quốc lúc này còn rất nghèo nàn. Hệ thống giao thông, trường, trạm ở Phú Quốc hầu như chưa được xây dựng. Riêng khu vực Bãi Khem thời kỳ này rất hoang sơ, vào mùa Hè được sử dụng làm bãi neo đậu tàu thuyền thêm cho cảng Cây Dừa - cảng này nằm trên vùng đất thuộc đồn điền của Grandjean.

Hệ thống đường bộ trên đảo chủ yếu là các đường mòn, gây nhiều khó khăn cho sinh hoạt và hoạt động kinh tế. Không tiến hành khai thác thuộc địa rầm rộ và quy mô lớn, chính sách của Pháp tại Phú Quốc chủ yếu tập trung khai thác các nguồn lợi thiên nhiên sẵn có, tăng thu các loại thuế và thu lợi kếch xù từ bán rượu, thuốc phiện.

Sau cuộc khảo sát, tháng 9.1942, thống đốc Nam Kỳ gửi báo cáo kế hoạch “tăng giá trị cho đảo Phú Quốc” về chính quốc và được chấp thuận. Theo tài liệu “báo cáo tình hình thực hiện các công trình ở Phú Quốc đến tháng 1.1945”, lúc bấy giờ Pháp mới xây được lớp cấp ba ở Dương Đông. Tháng 8.1945 nhân dân Phú Quốc đứng lên giành chính quyền, chấm dứt gần một thế kỷ dưới ách đô hộ của Pháp.

“Câu chuyện đó hoàn toàn sai”

Trong nỗ lực tra cứu cẩn trọng các nguồn sử liệu về Phú Quốc, tìm gặp một số người dân sống lâu năm ở đảo với hy vọng tìm được dấu tích liên quan Đại học nhận định bóng đá kèo nhà cái 2, chúng tôi đã không thấy có sử liệu nào nhắc đến một đại học lừng danh từng hiện diện ở Phú Quốc. Trong ký ức của những người dân sống lâu năm ở Phú Quốc, Bãi Khem mãi đến những năm 1980 còn rất hoang sơ, thiếu điện, nước sạch, đường xá đi lại khó khăn, không có khu dân cư quần tụ.

Về thời kỳ được cho là có sự tồn tại của Đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 (1904 - 1949), báo cáo của phái đoàn thanh tra Pháp năm 1942 đã cho thấy từ năm 1868 đến năm 1940 ở Phú Quốc không có sự hiện diện của một trường đại học nào.

Trao đổi với chúng tôi, nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa Tim Doling cho biết, những tài liệu lịch sử của Việt Nam và Pháp mà ông đã tra cứu, không có thông tin nào cho thấy người Pháp từng thành lập Đại học Lamarck ở Phú Quốc. “Câu chuyện đó là hoàn toàn sai. Không có bằng chứng lịch sử Pháp nào về một trường nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 ở Phú Quốc trước năm 1954.

Không có lý do để người Pháp xây một trường đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 trên một hòn đảo xa xôi, có dân số nhỏ, có ít đường giao thông. Ai nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 ở đó? Không có tài liệu lịch sử nào về việc này hết. Chúng ta biết rằng trường đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đầu tiên ở Đông Dương là Viện Đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 ở Hà Nội, thành lập năm 1907. Trong niên giám Chính phủ Pháp năm 1905 cũng chưa có xây trường nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 ở Phú Quốc”, ông Tim Doling nói.

Sử liệu chính thống cho biết Phú Quốc chưa từng hiện diện đại học nào. Ảnh: TL

Cũng theo nhà nghiên cứu Tim Doling, thông tin GS. Lamarck từng đến làm việc ở Đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 và nơi này còn có tòa biệt thự của GS. Lamarck là vô lý. “Họ nói đại học thành lập năm 1904 nhưng ông Lamarck đã chết năm 1829 và không có liên hệ với Đông Dương. Đây chỉ là một câu chuyện bịa đặt để quảng cáo khu nghỉ dưỡng JW Marriott Phu Quoc Emerald Bay”, ông Tim Doling nhận định.

Công bằng mà nói, thiết kế khu nghỉ dưỡng mang diện mạo của trường đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 có thể xem là một ý tưởng kiến trúc sáng tạo, nhất là khi được thực hiện bởi kiến trúc sư danh tiếng như Bill Bensley. Ý tưởng kiến trúc đó lẽ ra sẽ đàng hoàng và giá trị nếu được gắn với câu chuyện kể hấp dẫn nhưng trung thực, không ngụy tạo sử liệu và gây ngộ nhận cho cộng đồng như thông tin đã công bố và trong clip trên youtube kiến trúc sư Bill Bensley nói về ý tưởng thiết kế này.

Rất nhiều tư liệu lịch sử về Phú Quốc đều không có ghi nhận nào liên quan đến Đại nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 lừng danh hơn 100 năm trước ở Phú Quốc. Thế nhưng, mới đây trên bách khoa toàn thư mở Wikipedia, thông tin về ông Lamarck đã có ai đó cập nhật chi tiết người Pháp thành lập một đại học mang tên ông năm 1904 ở Phú Quốc và tháng 12.2016 được công bố phục dựng thành khu nghỉ dưỡng. Đây là điều rất đáng lo ngại cho việc tra cứu thông tin về Phú Quốc, khi một câu chuyện không có thật đã bị ngụy tạo thành một sử liệu di sản.

Thông tin sai về đại học nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đã được ai đó cập nhật trên Wikipedia.

Nguyễn Phong - Hữu Đức

(Bài viết đăng trên báo giấy Người Đô Thị số 58)