Các khu đô thị chiếm khoảng 10% diện tích mặt đất, một diện tích không ngừng tăng lên. Không gian này là môi trường sống của hơn 50% dân số thế giới và góp phần đáng kể làm biến đổi khí hậu.
Đối mặt với thực tế này, các thành phố đã có nhiều nỗ lực cải thiện chất lượng cuộc sống và hạn chế những thay đổi bất lợi chung, đặc biệt là các kế hoạch thích ứng với biến đổi khí hậu theo hướng phát triển đa dạng sinh học.
Một trong những nỗ lực đó là tăng diện tích trồng cây keo nha cai 5 hướng tới mục tiêu hình thành những “cánh rừng đô thị” thật sự.
Một con đường hoa ở thành phố Bonn, Đức. Ảnh: Shutterstock
Dịch vụ cây keo nha cai 5 trong thành phố
Ở thành phố, cây keo nha cai 5 mang đến nhiều lợi ích sinh thái. Cây keo nha cai 5 cải thiện chất lượng không khí bằng cách hấp thu chất ô nhiễm và cố định các hạt mịn, nhỏ li ti. Cây keo nha cai 5 còn góp phần làm giảm sự nóng lên toàn cầu bằng cách lưu trữ khí carbon. Cây keo nha cai 5 có khả năng chống lại hiện tượng nóng cục bộ nhờ diện tích bóng mát mà tàn lá tạo ra, khi trời nóng bức và bốc hơi nước mưa.
Cây keo nha cai 5 có lợi cho hệ sinh học đa dạng, giúp cho nhiều loại nấm, thực vật, côn trùng, chim chóc, động vật nhỏ có vú và tạo ra các mảng keo nha cai 5 đảm bảo sự kết nối với nhiều khu rừng tự nhiên. Ngoài ra, cây keo nha cai 5 còn tạo ra sự đa dạng cảnh quan đô thị, mang lại sự thay đổi màu sắc và hình dạng, nhờ đó mà phá vỡ sự đơn điệu của không gian.
Cây keo nha cai 5 cũng giúp ghi dấu lịch sử các thành phố. Đó là những cây keo nha cai 5 được coi như di sản, nhân chứng của các sự kiện đáng chú ý, hạnh phúc hay bi thảm. Cuối cùng, cây keo nha cai 5 đóng góp phần giúp thị dân có cuộc sống thoải mái và khỏe khoắn. Vì vậy, mọi thị dân đều ủng hộ cây cối và không gian keo nha cai 5 gần nhà mình.
Nhiều ràng buộc cần xem xét
Các ràng buộc về không gian liên quan đến sự hiện diện của cây keo nha cai 5 đôi khi đươc đưa ra nhằm giới hạn phần mở rộng. Rõ ràng là cây cối chiếm khoảng không gian và gây bất lợi cho các công trình khác như nhà ở, bãi đậu xe, đường giao thông, mạng lưới đường hầm…
Chi phí quản lý cây keo nha cai 5 cũng ngốn một khoản ngân sách đáng kể như trồng cây, theo dõi, chăm sóc, cắt tỉa cành, đôi khi phải đốn hạ để tránh cây ngả đổ gây nguy hiểm, quét dọn lá khô chết rơi xuống đường vào mùa thu… Việc quản lý cây keo nha cai 5 do hội đồng thị chính phụ trách.
Một vài khía cạnh tiêu cực khác từ cây keo nha cai 5 cũng phải được tính đến. Đó là trường hợp phát thải hợp chất hữu cơ dễ tan và dễ bay hơi có tỷ lệ biến đổi tùy theo loại cây trồng và kết hợp với các oxít nitơ phát ra do quá trình đốt các nhiên liệu gây ra bởi các loại phương tiện giao thông, dẫn đến việc sản xuất ozon.
Một trang web của Trường Đại học California giúp tuyển chọn keo nha cai 5 trồng thích nghi tốt nhất cho từng loại môi trường, trong số trên 200 loại keo nha cai 5 được xếp loại theo đặc tính và mức phát ra khí thải của chúng.
Cũng cần lưu ý rằng keo nha cai 5 làm giảm không khí lưu thông và do đó có thể hạn chế sự pha loãng chất gây ô nhiễm bằng cách thông gió. Điều này đòi hỏi phải chọn nơi trồng keo nha cai 5 một cách có chủ ý nhằm mục đích giảm lượng khí thải gây ô nhiễm.
Một phiền toái đáng kể khác của một số loại keo nha cai 5 là phấn hoa gây dị ứng cho một tỷ lệ không nhỏ thị dân nhạy cảm. Các loại keo nha cai 5 chủ yếu gây dị ứng thuộc họ bétulacée như keo nha cai 5 tống quán sủi (aulne), keo nha cai 5 bulô (bouleau), họ dâu tầm (moracées), họ nhài (oléacées), họ bách (cupresassées)… Từ những đặc điểm này, hội đồng thành phố cần phải chọn những loại keo nha cai 5 không hoặc ít gây di ứng để thay thế.
Nhiều công cụ đánh giá đa dạng và đạt hiệu năng cao
Trên thế giới, nhiều công cụ và chỉ số được hình thành để đánh giá những lợi ích mà cây keo nha cai 5 và các dịch vụ sinh thái mang đến cho thị dân. Một công cụ đánh giá độ che phủ đô thị của cây keo nha cai 5, còn gọi là chỉ số mảng keo nha cai 5, gần đây đã được các nhà nghiên cứu thuộc Viện Công nghệ Massachusetts điều chỉnh và phát triển từ công cụ khảo sát đường phố của Google, trong khuôn khổ của dự án Treepedia.
Công cụ này được sử dụng để đánh giá 27 thành phố lớn trên thế giới, trong đó có Paris, thành phố duy nhất của Pháp được đánh giá. Theo đó, chỉ số mảng keo nha cai 5 bảo phủ của Paris chỉ đạt 8,8%, thua xa Oslo (Na Uy): 28,8%, Amsterdam (Hà Lan): 20,6%, London (Anh): 12,6%, Montréal (Canada): 25,5%, New York (Hoa Kỳ): 13,5%, và một số thành phố khác như Singapore: 29,3%, Sydney (Úc) 25,9%. Cần lưu ý rằng phần mềm này chỉ khảo sát cây cối đường phố, và do đó chỉ phản ánh tầm nhìn một phần của mảng cây keo nha cai 5 đô thị.
Một công cụ khác hoàn chỉnh và đơn giản hơn để khảo sát là chỉ số bóng mát bao phủ tạo ra bởi tàn cây keo nha cai 5, tương ứng với tỷ lệ bao phủ của tán cây hoặc của nhóm cây trong khu vực được khảo sát. Nhiều thành phố Bắc Mỹ đã tính toán chỉ số này ở các thành phố như sau: New York 24%, Toronto 28% và Boston 29%. Ở thành phố Lyon của Pháp chỉ số này là 27%.
Cây keo nha cai 5 đô thị có thể cứu các loài, thành phố ấm lên và làm cho chúng ta hạnh phúc.
Ngoài ra, Sở Lâm nghiệp Hoa Kỳ đã phát triển phần mềm đánh giá và hỗ trợ xác định chỉ số với nhiều ứng dụng, có tên gọi là i-Tree. Trong những ứng dụng đó i-Tree Eco giúp đánh giá các lợi ích sinh thái do cây keo nha cai 5 tạo ra.
Công cụ này được áp dụng lần đầu tiên vào năm 2014 tại Strasbourg (Pháp), trong một dự án tiến sĩ. Công cụ bổ sung i-Tree Species được sử dụng để hướng dẫn chọn lựa, trong số 1.600 loại, những keo nha cai 5 thích nghi tốt nhất với môi trường cũng như cho từng mục đích trồng keo nha cai 5.
Sẽ có “rừng đô thị” thật sự trong tương lai?
Những năm gần đây, nhiều thành phố đã đưa ra nhiều chương trình trồng rừng đầy tham vọng nhằm tạo ra “những khu rừng đô thị thật sự”.
Năm 2012, Montréal của Canada đã đề ra kế hoạch hành động trồng cây đầy tham vọng: dự kiến trồng 300.000 cây keo nha cai 5 mới đến năm 2025 nhằm đạt chỉ số bóng mát 25% so với 20% năm 2012. Năm 2007, thành phố New York đưa ra kế hoạch “thành phố New York 1 triệu cây keo nha cai 5” (MillionTreesNYC) nhắm đến mục tiêu 1 triệu cây keo nha cai 5.
Từ năm 2000, thành phố Lyon của Pháp đã thông qua “Điều lệ cây keo nha cai 5” (Charte de l’arbre) để đối phó với biến đổi khí hậu. “Điều lệ cây keo nha cai 5” đưa ra kế hoạch phủ keo nha cai 5 với 33.000 cây trồng mới bắt đầu từ năm 2003. Tham vọng là trồng ít nhất 44.000 cây keo nha cai 5 các loại trong phạm vị thành phố Lyon từ nay đến năm 2030 để đối phó với những rủi ro và nguy cơ khí hậu có thể xảy ra.
Tại Paris, số liệu phân tích thống kê chính xác keo nha cai 5 cối trồng nơi công cộng được Sở Quy hoạch đô thị Paris thực hiện năm 2010. Từ đó, các dữ liệu này được cập nhật đều đặn, nhờ đó đã cung cấp thông tin rất chi tiết và lập bản đồ chính xác vị trí tất cả keo nha cai 5 cối hiện hữu trong thành phố.
Số liệu keo nha cai 5 chính xác được cập nhật vào trung tuần tháng 4 năm 2018 là 200.389 keo nha cai 5 trồng trong khu vực công cộng như đường sá, công viên, vườn hoa, nghĩa trang, trong đó có trên 105.000 keo nha cai 5 trồng theo hàng, dãy. Ngoài ra, còn phải tính thêm khoảng 300.000 keo nha cai 5 trồng trên diện tích 1840 hecta thuộc khu rừng Boulogne và Vincennes.
Tất cả những dữ liệu này được đưa lên cổng thông tin Parisdata từ năm 2014, thể hiện chính xác vị trí các keo nha cai 5 trồng ở khu vực công cộng với gần 190 loại keo nha cai 5 khác nhau, trong đó 80% keo nha cai 5 có tán lá rộng và 20% keo nha cai 5 thuộc bộ thông, mà nhiều nhất là keo nha cai 5 tiêu huyền (platane), keo nha cai 5 dẻ (marronnier), keo nha cai 5 đoạn (tilleul), keo nha cai 5 thích (érable), keo nha cai 5 hòe (sophora)…
Parkroyal đã được ca ngợi vì kiến trúc ‘khách sạn trong vườn độc đáo. Ảnh: Shutterstock
Trong kế hoạch đầu tiên về khí hậu năm 2007, Paris đã cam kết trồng 20.000 keo nha cai 5 trong nội ô từ nay đến 2020, trong đó 10.000 keo nha cai 5 đã được trồng vào ngày 21.3.2018 nhân Ngày Rừng quốc tế. Năm 2016, Paris cũng đã phát động phong trào “Trồng 1 keo nha cai 5 trong vườn của tôi”, bao gồm việc tặng từ 1 đến 5 keo nha cai 5 cho thị dân đồng thời hướng dẫn họ chọn loại keo nha cai 5 thích nghi tốt nhất với môi trường nơi trồng với mục tiêu nhắm đến là trồng được 5.000 keo nha cai 5 từ nay đến năm 2020.
Khu dân cư Barcelona được thiết lập để tăng gấp đôi dân số cây trong việc đẩy cây keo nha cai 5 đô thị lớn.
Theo kế hoạch mới “Khí hậu không khí năng lượng” (Climat air énergie) được thông qua tháng 11.2017, với tham vọng xây dựng thành phố trung tính với carbone và 100% năng lượng tái tạo từ nay đến năm 2050, Paris dự kiến trồng thêm 20.000 từ nay đến năm 2030, và xây dựng các khu rừng đô thị nho nhỏ từ nay đến năm 2050.
Có nhiều việc làm kiểu mẫu và nhiều hoạt động cần nhân rộng ra ở tất cả các thành phố trong những thập niên tới để tạo ra những khu rừng đô thị thật sự như rất nhiều “thành phố thực vật” của thế kỷ 21 là từ ngữ mà kiến trúc sư Luc Schuiten đã sử dụng.
Đào Duy Hoà