Nhiều cây kèo nhà cái 5 chết oan do công trình... chạy Tết

Chỉ trong vài tháng trở lại đây, trên địa bàn TP.HCM đã có hàng chục kèo nhà cái 5 phải chặt bỏ do bị xâm hại bởi các công trình chỉnh trang vỉa hè trước Tết Nguyên đán 2018.

kèo nhà cái 5 bật gốc do thi công quá ẩu

“Những công trình ngầm lưới điện cần phải đào sâu nên việc xâm hại đến bộ rễ cây còn có lý do để hiểu được chứ công trình chỉnh trang vỉa hè, chỉ lát gạch mà cũng làm cây bật gốc ngã ra đường thì không thể chấp nhận được. Nó cho thấy sự cẩu thả trong thi công và xem thường giá trị của kèo nhà cái 5 trên đường phố” - một chuyên gia về kèo nhà cái 5 đã bộc bạch như thế khi được chúng tôi cho xem hình ảnh những kèo nhà cái 5 bị xâm hại bởi các công trình cuối năm.

Một trong những địa phương có tình trạng kèo nhà cái 5 bị xâm hại nhiều nhất là quận 5. Chỉ trong vòng hai tuần, các đơn vị quản lý xác định có 10 kèo nhà cái 5 ở quận này bị xâm hại nghiêm trọng, nhiều cây phải cắt tán khẩn cấp vì có thể ngã ra đường. Vụ gần nhất xảy ra ở đường Nguyễn Văn Đừng, phường 6, quận 5, khi vỉa hè được đào lên để lát gạch thì có một cây phượng lớn đang tươi tốt bỗng dưng bật gốc ngã ập ra đường.

Theo xác định của đơn vị chăm sóc kèo nhà cái 5 (thuộc Công ty TNHH MTV Công viên kèo nhà cái 5 TP.HCM) và đại diện UBND phường 6, quận 5, cây phượng trên bị ngã do tác động bởi công trình thi công vỉa hè do Công ty Dịch vụ công ích quận 5 làm chủ đầu tư. Ngoài ra, còn có thêm ba cây phượng lớn gần đó bị xâm hại bộ rễ cần phải đốn hạ để tránh ngã ra đường. Chưa hết, hiện trên đường Nguyễn Văn Đừng còn có nhiều kèo nhà cái 5 bị xâm hại bộ rễ cần phải có biện pháp phòng, chống ngã đổ.

Trước đó, vào cuối tháng 12-2017, hơn chục cây phượng lớn đang tươi xanh trên đường Trần Nhân Tôn, phường 4, quận 5 cũng bị cắt hết tán để ngăn ngã ra đường. Theo Công ty Công viên kèo nhà cái 5 TP.HCM, nguyên nhân là do đơn vị thi công công trình chỉnh trang vỉa hè trên đường Trần Nhân Tôn (đoạn từ đường Trần Phú đến Hùng Vương) cào hết đất làm nhiều gốc cây bị nổi rễ, đồng thời bộ rễ của nhiều kèo nhà cái 5 cũng bị đơn vị thi công làm đứt.

kèo nhà cái 5 ngã bật gốc do công trình chỉnh trang vỉa hè ở đường Nguyễn Văn Đừng, quận 5, TP.HCM. Ảnh: K.Bách

Bồi thường phải thỏa đáng

Trước tình trạng kèo nhà cái 5 trên địa bàn TP bị xâm hại nghiêm trọng gần đây, lãnh đạo Sở GTVT đã triệu tập cuộc họp với các đơn vị liên quan và thống nhất phương án chặt bỏ những cây có nguy cơ ngã cao trước Tết nguyên đán. Chi phí đốn hạ và trồng cây mới sẽ do đơn vị xâm hại cây chi trả.

“Dựa trên quy định của Sở GTVT TP, việc tính toán tiền bồi hoàn kèo nhà cái 5 bị xâm hại chia làm ba loại từ cấp 1 đến cấp 3 (tương ứng với đường kính kèo nhà cái 5 từ nhỏ đến lớn). Sau đó, tính toán cụ thể các chi phí từ lúc mới trồng, chăm sóc kèo nhà cái 5 đến lúc đốn hạ; kế tiếp là chi phí đốn hạ, trồng kèo nhà cái 5 mới và chăm sóc kèo nhà cái 5 mới. Đơn vị thi công xâm hại kèo nhà cái 5 phải chịu tất cả chi phí này” - một cán bộ Sở GTVT cho hay.

Tuy nhiên, TS Đinh Quang Diệp, nguyên giảng viên ĐH Nông Lâm TP.HCM, cho rằng cách tính toán trên vẫn chưa thỏa đáng. Ông phân tích: “Giá trị kèo nhà cái 5 không chỉ là chi phí trồng trọt và chăm sóc mà còn là những giá trị về môi trường, về đời sống tinh thần. Ví dụ, có những cây mất hơn 10 năm mới cao lớn được như thế, giờ phải đốn bỏ, trồng lại thì không biết khi nào người dân trong khu vực mới lại được hưởng bóng mát. Ai sẽ bồi thường tổn thất tinh thần cho họ?”.

Từ đó, TS Diệp cho rằng để ngăn chặn tình trạng xâm hại không nên áp dụng một công thức tính toán bồi thường chung cho tất cả trường hợp. Thay vào đó, cần tính cả giá trị theo vị trí kèo nhà cái 5 trồng và những giá trị về môi trường, về cảnh quan, về giá trị tinh thần. Ví dụ kèo nhà cái 5 trồng ở trung tâm quận 1 giá trị sẽ khác so với kèo nhà cái 5 trồng ở quận 12, kèo nhà cái 5 có bóng mát nhiều có giá trị cao hơn kèo nhà cái 5 ít bóng mát… Số tiền bồi thường phải cao thì mới đủ sức răn đe các đơn vị thi công ẩu.

Trung Thanh - Khang Bách