kèo nhà cái 5 thận từ lâu đã trở thành nỗi ám ảnh của hàng triệu người, gây ra những cơn đau quặn thắt và biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời. Trong bối cảnh y học hiện đại, tán kèo nhà cái 5 ngoài cơ thể nổi bật như một phương pháp tiên phong, giúp bệnh nhân loại bỏ kèo nhà cái 5 mà không cần phẫu thuật xâm lấn.
Để hiểu rõ hơn về kỹ thuật này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với BS-CK2. Ngô Thị Vân (Trung tâm Thận tiết niệu và lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai).
Không phải tất cả bệnh nhân kèo nhà cái 5 thận đều có thể tán kèo nhà cái 5 ngoài cơ thể. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả với nhóm người có kèo nhà cái 5 thận dưới 2 cm, nằm ở vị trí dễ tiếp cận. Ảnh: TL
Cơ chế hoạt động tán kèo nhà cái 5 ngoài cơ thể
Tán kèo nhà cái 5 ngoài cơ thể (ESWL) là phương pháp sử dụng sóng xung kích (shock wave) tập trung vào viên kèo nhà cái 5 để phá vỡ chúng thành những mảnh nhỏ, sau đó đào thải tự nhiên qua đường tiểu.
Quy trình này không xâm lấn, không đặt ống thông, và thường chỉ kéo dài 30 - 60 phút. Theo BS. Vân, ESWL là bước tiến lớn của y học, giúp giảm thiểu đau đớn, rút ngắn thời gian hồi phục so với phẫu thuật truyền thống. Bệnh nhân có thể về nhà ngay trong ngày và sinh hoạt bình thường sau 1-2 ngày.
Cơ chế hoạt động của máy tán kèo nhà cái 5 dựa trên nguyên lý tập trung năng lượng: Sóng xung kích được tạo ra từ bên ngoài cơ thể, truyền qua mô mềm và hội tụ chính xác tại vị trí viên kèo nhà cái 5. Lực cơ học từ sóng sẽ làm vỡ kèo nhà cái 5 thành các vụn kèo nhà cái 5 nhỏ hơn 5mm, đủ để đi qua niệu quản mà không gây tắc nghẽn. Công nghệ định vị bằng X-quang hoặc siêu âm giúp bác sĩ kiểm soát quá trình này một cách an toàn.
Ai phù hợp để tán kèo nhà cái 5 ngoài cơ thể?
Không phải tất cả bệnh nhân kèo nhà cái 5 thận đều có thể áp dụng ESWL. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả với nhóm người có kèo nhà cái 5 thận dưới 2 cm, nằm ở vị trí dễ tiếp cận như bể thận hoặc niệu quản trên. “Kích thước kèo nhà cái 5 là yếu tố quyết định” - BS. Vân nhấn mạnh - “kèo nhà cái 5 quá lớn sẽ khó vỡ hoàn toàn, dẫn đến nguy cơ tái tạo kèo nhà cái 5 hoặc tắc nghẽn đường tiểu do mảnh vỡ”.
Ngoài ra, bệnh nhân cần đáp ứng các tiêu chí: Đường tiết niệu thông thoáng (Niệu quản không hẹp, không dị dạng, đảm bảo mảnh kèo nhà cái 5 sau tán có thể di chuyển dễ dàng); Chức năng thận ổn định (Thận còn khả năng lọc và bài tiết nước tiểu); Không nhiễm trùng tiểu cấp tính (Nếu có, cần điều trị kháng sinh triệt để trước khi tán kèo nhà cái 5 để tránh nhiễm khuẩn huyết).
Theo khuyến cáo từ Hiệp hội Tiết niệu Châu Âu (EAU), ESWL đạt tỷ lệ thành công 70-90% cho kèo nhà cái 5 thận dưới 1.5cm. Tại Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu -
Bệnh viện Bạch Mai, tỷ lệ này còn cao hơn kể cả với những viên kèo nhà cái 5 kích thước 2cm nhờ ứng dụng máy móc thế hệ mới và kinh nghiệm chuyên sâu của đội ngũ bác sĩ.
Ai không nên tán kèo nhà cái 5 ngoài cơ thể?
Mặc dù an toàn, ESWL không phải là “chìa khóa vạn năng”. BS. Vân chỉ ra một số chống chỉ định tuyệt đối và tương đối:
2 cm) hoặc quá cứng (kèo nhà cái 5 cystine hoặc calcium oxalate monohydrate thường kháng sóng xung kích); Vị trí kèo nhà cái 5 không thuận lợi (kèo nhà cái 5 nhu mô, kèo nhà cái 5 sát cột sống); Dị dạng giải phẫu (hẹp niệu quản bẩm sinh, túi thừa bàng quang... khiến mảnh kèo nhà cái 5 không thể thoát ra); Phụ nữ mang thai (sóng xung kích có thể ảnh hưởng đến thai nhi); Rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc chống đông (nguy cơ chảy máu thận sau tán kèo nhà cái 5); Bệnh nhân béo phì nặng (lớp mỡ dày cản trở sóng xung kích tiếp cận kèo nhà cái 5);
Bệnh nhân đang có nhiễm khuẩn tiết niệu cấp tính, nhiễm khuẩn huyết; kèo nhà cái 5 bên thận mất chức năng; Bệnh nhân có phình động mạch chủ hoặc động mạch chậu, dị dạng cột sống, tăng huyết áp chưa điều trị ổn định và bệnh nhân rối loạn tâm thần ảnh hưởng đến sự hợp tác trong điều trị.
“Với những trường hợp này, chúng tôi ưu tiên phương pháp xâm lấn tối thiểu khác như tán kèo nhà cái 5 nội soi ngược dòng hoặc tán kèo nhà cái 5 qua da”, BS. Vân giải thích.
Những lưu ý sau thực hiện thủ thuật
So với mổ mở, ESWL giảm thiểu rủi ro nhiễm trùng, mất máu và thời gian nằm viện. Nghiên cứu từ Bệnh viện Đa khoa Massachusetts (Mỹ) cho thấy 85% bệnh nhân hồi phục chức năng thận sau 2 tuần, trong khi con số này ở phẫu thuật truyền thống chỉ là 60%.
Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý: Theo dõi triệu chứng sau tán kèo nhà cái 5 (đau quặn nhẹ, tiểu máu là hiện tượng bình thường, nhưng nếu sốt cao hoặc không tiểu được, cần đến viện ngay); Uống đủ 2-3 lít nước/ngày (giúp đẩy nhanh quá trình đào thải kèo nhà cái 5); Tái khám định kỳ (siêu âm hoặc chụp X-quang để đảm bảo kèo nhà cái 5 đã được loại bỏ hoàn toàn).
Sau điều trị, việc thay đổi lối sống là chìa khóa ngăn kèo nhà cái 5 tái phát: giảm muối, hạn chế đạm động vật, cân bằng canxi và oxalate trong chế độ ăn. “Đừng đợi đến khi cơn đau hành hạ mới đi khám. kèo nhà cái 5 nhỏ dễ điều trị, ít biến chứng. Hãy chủ động tầm soát nếu gia đình có tiền sử kèo nhà cái 5 thận hoặc khi thấy dấu hiệu tiểu buốt, tiểu rắt” BS. Vân lưu ý.
Diệu Hiền(Bệnh viện Bạch Mai)