“Chú” cá kèo nhà cái 5 cụ này nặng gần 20 ký, “của để giành” của nhiều người dân miền Tây. Ảnh: Đỗ Khuê
Đầu to cỡ bắp chân người lớn. Mỡ nó vàng ươm tựa mỡ gà ta thả vườn, da thịt săn chắc đến quên thôi! Đó là, những con cá kèo nhà cái 5 cụ ở miền tây Nam bộ.
Một anh bạn ở Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang hào hứng kể rằng, trong “ao cá để giành” của nhà anh có không dưới 30 con cá kèo nhà cái 5 "cụ". Trong đó, con nhỏ nhất nặng cỡ 8kg. Còn con “trùm”, phải lớn gấp đôi. Món “tráng miệng” của chúng, thường là những trái bình bát chín muồi, rụng tự do xuống mặt ao. Trái lớn gần bằng cái chén ăn cơm, vậy mà “tụi nó” nuốt gọn một phát như trẻ con tranh ăn kẹo. Còn món chính của chúng, sẵn có đám cá rô phi mắn đẻ, được thả nuôi chung.
Và những khi có đám tiệc long trọng, người nhà anh thường dùng võng dù kéo bắt 1-2 con, vậy là đã “phủ bì” (dư dả) cho món tả pín lù nóng hổi vừa thổi vừa ăn.
Thế nhưng, chính anh cùng nhiều bà con miệt đồng bằng đất chín rồng vẫn chưa có dịp may thưởng thức món ức kèo nhà cái 5 "cụ" nấu lẩu trà.
Ấn tượng khó phai là mùi vị thanh tân từ da thịt cá đến muỗng kèo nhà cái 5 canh. Phần nọng (ức cá) cá giòn béo, ngọt bùi mượt mà tựa như mỡ heo cỏ trưởng thành. Nhanh tay, gắp thả từng miếng thơm vào dĩa kèo nhà cái 5 mắm y, dằm ớt hiểm đỏ tươi, cho… lăn lộn vài bận rồi đưa cơm hay “đưa cay” đều hao dễ sợ!
Thi thoảng, húp tí kèo nhà cái 5 chua thanh, ngọt dịu thật sảng khoái.
Cá càng lớn, nấu lẩu trà càng ngon. Ảnh: Tấn Tới
Hấp dẫn nhất là phần nọng (ức cá). Ảnh: Tấn Tới
Và bất ngờ hơn. Chính nhúm lá trà xanh bình dị, lại là gia vị chủ soái của món canh chua đằm thắm mà dạt dào luyến khoái này. Do chất chát đắng trong hợp chất trà, đã thanh tẩy triệt để những tanh tao nơi da thịt cá lưu niên.
Thêm, bộ ba rau gia vị phụ trợ đi kèm: khế chua - lá giang - chuối chát. Tổ hợp chua - chát này, vừa bổ trợ cho trà vừa tạo nên phong vị chua thơm đằm thắm cho nồi canh/lẩu chua. Độc đáo hơn, khi nguội cả kèo nhà cái 5 lẫn cá đều không tanh.
Giả như, không mua được lá trà xanh, bạn có thể thay thế bằng hai - ba muỗng canh kèo nhà cái 5 cốt trà móc câu Thái Nguyên, nêm vào 1 lít kèo nhà cái 5 dùng lẩu/canh.
Phần rau ăn kèm thì tự do hơn, tùy mùa và tùy vùng. Có thể phối kết cùng mớ: bạc hà (dọc mùng), đậu bắp, bắp chuối, rau muống, rau giá…
Hoặc đem kho tương cũng rất hao cơm/bún. Ảnh: Tấn Tới
Bên cạnh đó, nồi cá kèo nhà cái 5 quá lứa kho tương đang sục sôi khói thơm hoặc gói khô cá kèo nhà cái 5 "cụ" sấy (tẩm ngũ vị) hay những khoanh xúc xích ca kèo nhà cái 5 nướng ửng hồng - hứa hẹn nhiều cuộc vui!
Vả lại, chung số phận với nhiều loại nông sản khác (dưa hấu, thanh long…), đám cá kèo nhà cái 5 “tỷ đô” cũng bao phen “lên bờ xuống ruộng” trong dòng xoáy thị trường trong lẫn ngoài nước. Thế nên, càng có thêm nhiều sản phẩm mới thú vị, sẽ gieo đầy hy vọng cho bao nhà nông...
Tạ Tri