Trở lại dự án sân golf Đak Đoa: bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tàn, nước cạn

Trung tuần tháng 5.2021,Người Đô Thịđã đăng tải bài viếtDự án sân golf Đak Đoa: phập phồng nỗi lo!, ngay sau thời điểm dự án sân golf này được phê duyệt chủ trương đầu tư và nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận xã hội.

Bài viết đã đưa ra những khuyến nghị, cảnh báo về những hệ luỵ về vấn đề môi trường bởi tác động của dự án sân golf này. Rằng “cần xem xét, đánh giá tác động từ dự án sân golf, cần được điều tra khảo sát cụ thể và phải đặt trong bối cảnh có cả các dự án bất động sản đi kèm để có những điều chỉnh chính sách thích hợp" và "từ lâu ở đây đã không còn bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tự nhiên. Khôi phục bóng đá trực tuyến kèo nhà cái ở một vùng không còn bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tự nhiên liên hoàn là rất khó. Gần nửa thế kỷ qua, bà con Glar đã trồng được một bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông xum xuê và một đồi cỏ hồng thật đẹp, tạo được nguồn nước giọt trong lành, dồi dào. Có nên đánh đổi một cánh bóng đá trực tuyến kèo nhà cái để lấy một sân golf xa xỉ?"...

Nhưng thật đáng buồn khi trở lại sân golf Đak Đoa chỉ hơn một năm sau, những cảnh báo ấy đang dần trở thành hiện thực.

Hiện trạng một khu vực bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông bên trong dự án sân golf. Ảnh: Bắc Ngô

Đi suốt diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông trải dài từ thị trấn Đak Đoa, sang xã Tân Bình và xã Glar thuộc huyện Đak Đoa (Gia Lai), chúng tôi gặp không ít khu vực có nhiều thông cổ thụ đã bị chết khô. Đây là những cây thông đã được FLC di thực (khoảng 2.500 cây), hoặc đào gốc, đánh tạo bầu trong quá trình thi công dự án sân golf Đak Đoa.

Theo thống kê của cơ quan chức năng là khoảng 4.500 cây. Điều này trái với cam kết đảm bảo thông sống của FLC, là nguyên nhân khiến dự ánđang bị tạm dừng. BáoTiền Phongngày 29.8.2022 dẫn lời của một lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Gia Lai, nói: “Tập đoàn FLC cam kết với tỉnh không để cây thông chết. Xây dựng phương án là Tập đoàn FLC làm, di thực cũng họ làm. Ông Quyết (Trịnh Văn Quyết, nguyên Chủ tịch Tập đoàn FLC đã bị bắt) lúc vào Gia Lai xuống bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông còn ôm cây, nói quý cây, bây giờ di thực mà để thông chết thì họ phải chịu trách nhiệm”.

Nhưng không chỉ vậy. Tại xã Glar, đi sâu vào trong, trước mắt chúng tôi là những mảng bóng đá trực tuyến kèo nhà cái với hàng loạt thân cây dày đặc vết nhựa thông lấm tấm, cả mới lẫn cũ.

'Bức tử' thông và khoan trộm giếng nước bên trong bóng đá trực tuyến kèo nhà cái?

Tiến sĩ Trương Văn Vinh, người có hơn 20 năm công tác trong ngành lâm nghiệp, đi cùng chúng tôi đã khá sốc và bảo rằng, dấu vết cho thấy thân những cây thông cổ thụ này đã bị chích cho ra nhựa. Tình trạng này sẽ khiến cây bị chết dần dần.

“Trước đây thông bóng đá trực tuyến kèo nhà cái này vẫn thỉnh thoảng bị người bên ngoài vào lén róc vỏ, là một cách khiến thông bị chết. Nhưng không ngờ nay chúng còn bị tình trạng này nữa”, ông Vinh nói.

Thân cây thông bị chích cho ra nhựa tại một khoảnh bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông ở xã Glar. Việc này khiến thông sẽ dần dần bị chết. Ảnh: Lê Quỳnh

Quan sát của chúng tôi, tình trạng thân cây thông bị chích cho ra nhựa nằm ở cả trong và ngoài khu vực hàng rào dự án sân golf Đak Đoa do FLC làm chủ đầu tư.

Vậy ai là thủ phạm? Dù là bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông sản xuất, nhiều diện tích đã được chính quyền Gia Lai đưa ra khỏi Quy hoạch 3 loại bóng đá trực tuyến kèo nhà cái, nhưng chúng vẫn được bảo vệ nghiêm ngặt. Hàng chục năm qua, người dân không được phép vào khai thác, chặt cây hay làm tổn hại thông.

Quá trình thực địa chúng tôi cũng tìm thấy khá nhiều trụ sắt rỗng có kích cỡ to, nhỏ khác nhau, nằm rải rác bên trong khu vực dự án sân golf. Theo lời người dân sống ở các làng đồng bào dân tộc thiểu số xung quanh, đây là những giếng nước do những người mặc áo công nhân đã khoan. Chúng dùng để lấy nước lên cho quá trình san lấp mặt bằng, thi công bên trong dự án.

“Họ khoan và lấy nước nhiều lắm. Lúc trước đồng bào đã nói không đồng ý cho khoan nhưng họ (công nhân - PV) nói không biết, họ cũng làm thuê”, ông H., người làm Bối, trồng lúa và cà phê ven bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông kể lại.

Những ống sắt rộng to, nhỏ khác nhau được cho là những giếng khoan để lấy nước bên trong dự án sân golf. Ảnh: Lê Quỳnh

Những ống sắt rộng to, nhỏ khác nhau được cho là những giếng khoan để lấy nước. Ảnh: Trương Văn Vinh

Quan sát của chúng tôi, ở những giếng khoan không bị khóa bên ngoài, thử thả một hòn đá nhỏ xuống, chờ một lúc thì nghe có tiếng nước vọng lên.

Trao đổi với một cán bộ xã Glar, vị này cho rằng đây khó là giếng khoan nước, và cho biết FLC không được phép khoan nước trong bóng đá trực tuyến kèo nhà cái. Tuy nhiên, vị này cho hay là (tính đến thời điểm được hỏi - NV) xã cũng chưa kiểm tra những giếng khoan này.

Bảo vệ dự án sân golf từ chối người lạ vào khu vực bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông dự án. Vậy khi những người vào chích cho thông ra nhựa và chết dần, hay khoan nước thì họ ở đâu? Ảnh: Lê Quỳnh

Cảnh báo cạn kiệt nguồn nước

Sinh ra và lớn lên cạnh bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông, Tiến sĩ Trương Văn Vinh nói rằng, khu bóng đá trực tuyến kèo nhà cái này đang góp phần giữ nước, sinh thái cho cả một vùng. Dù vậy, tình trạng nguồn nước ngầm ở đây đã bị suy giảm.

Nguyên nhân không chỉ vì bóng đá trực tuyến kèo nhà cái xung quanh đã bị đốn hạ nhiều để thay thế bằng những vườn cây công nghiệp (cao su, tiêu, cà phê…), mà nước dành cho sinh hoạt, đặc biệt là cho cây trồng ở đây vẫn dựa vào nguồn nước ngầm.

Thực tế cho thấy, trước đây giếng đào khoảng 20 - 25 m là có nước, nay có nơi phải đào tới 30 - 40 m. Cánh đồng An Mỹ - Phú Thọ, vốn là nơi canh tác lúa của người dân khu vực (xã Tân Bình, Glar, An Mỹ, Phú Thọ và thị trấn Đak Đoa), nước ngập quanh năm, nhiều năm nay vì thiếu nước nên nhiều hộ đã buộc phải chuyển sang trồng hoa màu.

Một "giọt nước" ven bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông, bên cạnh khu vực canh tác lúa và cà phê thuộc địa phận xã Glar. Người dân cả xã Glar và xã Tân Bình (kế bên) đều đến "giọt nước" này lấy nước, dùng cho ăn uống lẫn canh tác. Ảnh: Lê Quỳnh

Nỗi lo bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tàn sẽ mất luôn nguồn nước là nguy cơ có thật. Đứng dưới sườn dốc thoai thoải ven bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông Đak Đoa (xã Glar), nơi đang có một giọt nước (những mạch nước ngầm chảy ra từ đất ven bóng đá trực tuyến kèo nhà cái - NV) khá lớn chảy suốt ngày đêm, ông V., người làng Bối, trồng lúa và cà phê ở đây, bảo rằng: từ lúc họ khoan giếng nước trong bóng đá trực tuyến kèo nhà cái, nước ở giọt này đã ít hơn. Ống dẫn nước từ giọt đã phải thu nhỏ lại so với trước đó. Từ đời cha mẹ ông đã dùng nước ở giọt này. Người các làng đều ăn uống nước giọt, nước giếng do nhà nước khoan trong làng chỉ dùng tắm giặt.

Những người dân sống ở các làng đồng bào dân tộc thiểu số xung quanh bóng đá trực tuyến kèo nhà cái mà chúng tôi đã gặp đều cùng chung một nỗi lo. Không ai muốn xuất hiện tên trên báo vì ngại. Nhưng họ xác nhận ý kiến đều đã được nói ở các cuộc họp trong làng xã, “đã nói tới chủ tịch xã luôn rồi”.

Trái lại, trao đổi với chúng tôi qua điện thoại, ông Nguyễn Hữu Thọ, Bí thư huyện Ủy Đak Đoa, cho biết lâu nay "huyện đã lấy ý kiến dân nhiều lần". Bà con "cơ bản đồng tình hết, cũng chả có ai thắc mắc gì.” Còn theo một cán bộ xã Glar, “chủ trương chung phát triển kinh tế của tỉnh thì dân đồng tình. Nhưng dân lo ngại bóng đá trực tuyến kèo nhà cái bị mất, việc trồng bù lại diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái bị mất ở đâu cũng không biết”.

Một khu vực thông được di thực và đã chết khô, nằm trên địa phận xã Tân Bình. Ảnh: Bắc Ngô

Tiến sĩ Trương Văn Vinh nhận định, không dễ để trồng được một bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông 50 tuổi như hiện nay. Mặc dù bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông này là bóng đá trực tuyến kèo nhà cái trồng nhưng nó đã có vai trò rất quan trọng trong phòng hộ môi trường, như: bảo vệ đất, giữ nước, chống xói mòn rửa trôi, tạo sinh thái cảnh quan cho khu vực.

“Nếu việc trồng thuận lợi, từ khoảng 10 tuổi trở đi bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông đã bắt đầu khép tán, khi đó ít có cây nào sinh trưởng được dưới lớp lá thông dày này. Đây là một đặc thù rất điển hình về bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông trồng thuần loài với mật độ dày.”, vị chuyên gia này giải thích thêm về lý do tại sao dưới tán bóng đá trực tuyến kèo nhà cái này ít có cây tái sinh.

Dự án sân golf Đak Đoa được xây dựng trên 174 ha đất bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chỉ là một trong những hạng mục nằm trong dự án Khu phức hợp Đak Đoa 517 ha đến năm 2035 do  FLC làm chủ đầu tư.

Người dân đồng bào dân tộc thiểu sống xung quanh xã Glar vào bóng đá trực tuyến kèo nhà cái lấy củi từ những cành đã bị chết khô. Ảnh: Lê Quỳnh

Tìm hiểu của chúng tôi, nếu dự án Khu phức hợp này thành hiện thực, tổng nhu cầu cấp nước cho khu này đến năm 2030 là khoảng 18.000 - 22.000 m3/ngày đêm, cao gấp 6 lần tổng lưu lượng cấp nước dự kiến cho toàn thị trấn Đak Đoa vào năm 2030. Dù diện tích khu Phức hợp chỉ bằng 1/4 diện tích thị trấn Đak Đoa, với dân số gần tương đương nhau.

Theo quy hoạch dài hạn, nguồn nước cấp sẽ được kéo từ Biển Hồ (thành phố Pleiku) để phục vụ cho Khu phức hợp. Còn nước dùng cho công viên cây xanh, sân golf,... sẽ được lấy từ đập thủy lợi 3-1 Tân Bình, hiện đang là nguồn nước sản xuất nông nghiệp của người dân địa phương.

Tuy nhiên, nhu cầu nước khổng lồ của Khu phức hợp sẽ rất dễ gây ra tình trạng “tranh chấp” nguồn nước với nhu cầu nước của người dân địa phương, đặc biệt vào mùa khô, người dân thường xuyên phải đối mặt với tình trạng thiếu nước canh tác và nước dùng cho sinh hoạt.

Thông chết nằm xen kẽ giữa những hố golf đang được thi công bên trong dự án sân golf. Ảnh: Bắc Ngô

Hiện nay, hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân vẫn đa số là lấy từ nguồn nước ngầm. Trong khi đó, nhu cầu sử dụng nước cho các loại cây trồng của huyện Đak Đoa năm 2020 là một trong 3 địa phương sử dụng nước nhiều nhất Gia Lai - theo Báo cáo hiện trạng sử dụng nước ngầm Gia Lai năm 2021. Dự báo đến năm 2040, nhu cầu nước cho cây trồng huyện này vẫn là một trong 3 địa phương dùng nước nhiều nhất tỉnh.

Tổng lượng nước ngầm khai thác toàn huyện Đak Đoa hiện đang là cao nhất Gia Lai 18.048m3/ng. Dự báo, nhu cầu dùng nước ngầm huyện này tới năm 2025 - 2040 cũng sẽ đều ở mức cao nhất Gia Lai.

Kết quả rà soát, điều chỉnh quy hoạch ba loại bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tỉnh Gia Lai từ năm 2017 đã kết luận: “nguồn nước ngầm tỉnh đang suy giảm do diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái bị suy giảm”.

Thực trạng và dự báo trên cho thấy vai trò giữ nước của bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông Đak Đoa càng vô cùng quan trọng, đặc biệt với vùng có tình trạng nguồn nước ngầm đã bị tụt giảm, và có nhu cầu sử dụng nước ngầm cao như huyện Đak Đoa.

Khu phức hợp Đak Đoa dự kiến được xây dựng nằm trên diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông Đak Đoa (màu vàng) kéo dài từ thị trấn Đak Đoa, sang xã Tân Bình tới xã Glar. Bản đồ làm từ Google map.

Nỗi lo bóng đá trực tuyến kèo nhà cái tàn

Khu phức hợp Đak Đoa 517 ha không chỉ có dự án sân golf Đak Đoa 174 ha là đất bóng đá trực tuyến kèo nhà cái. Các hạng mục dự án còn lại của Khu Phức hợp này cũng đều được xây dựng nằm trải dài từ thị trấn Đak Đoa sang xã Tân Bình và xã Glar thuộc huyện Đak Đoa.

Có thể kể như: dự án Khu biệt thự nhà ở A, B, C tổng hơn 105 ha (không có nhà ở xã hội); Trung tâm hội nghị khách sạn nghỉ dưỡng hơn 23 ha; Khu du lịch sinh thái kết hợp nhà ở hơn 167 ha (giai đoạn 2)... Đa số diện tích đều là đất bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông hai lá, ba lá, do người dân địa phương trồng theo chương trình phủ xanh đất trống đồi trọc từ năm 1976, sau khi chiến tranh đất nước kết thúc (1).

Tính tới cuối năm 2017, địa bàn gồm thị trấn Đak Đoa, xã Tân Bình, xã Glar có tổng diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái là 601 ha, trong đó bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông là 543 ha (2).

Như vậy, nếu dự án Khu phức hợp này thành hiện thực, dự kiến sẽ có khoảng 500 ha bóng đá trực tuyến kèo nhà cái trên địa bàn được chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất khác. Đây là một tỉ lệ mất bóng đá trực tuyến kèo nhà cái rất lớn, chiếm lên tới gần 90% tổng diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái khu vực này.

Một khu vực thông được di thực và đã chết khô, nằm trên địa phận xã Tân Bình. Ảnh: Lê Quỳnh

Để chuẩn bị thực hiện cho Khu phức hợp, hàng loạt diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái sản xuất trên địa bàn đã bị đưa ra khỏi Quy hoạch 3 loại bóng đá trực tuyến kèo nhà cái (khu vực này không còn bóng đá trực tuyến kèo nhà cái đặc dụng và bóng đá trực tuyến kèo nhà cái phòng hộ). Đây được xem là một bước chuẩn bị để chính quyền địa phương tiến hành các thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất bóng đá trực tuyến kèo nhà cái cho việc thực hiện dự án.

Tháng 8.2021, tỉnh Gia Lai phê duyệt đưa 44.000 ha bóng đá trực tuyến kèo nhà cái sản xuất toàn tỉnh được đưa ra khỏi Quy hoạch ba loại bóng đá trực tuyến kèo nhà cái, trong đó có hàng trăm diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông Đak Đoa (3). Theo đó, đã có gần 271 ha được chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất khác để thực hiện dự án, bằng gần 50% tổng diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông của khu vực.

Mặc dù để thực hiện được dự án, cả chính quyền Gia Lai lẫn nhà đầu tư FLC đều cam kết giữ cây thông hoặc di thực thông đến địa điểm khác làm tiểu cảnh, bonsai trong khu phức hợp, nhưng theo quy hoạch, cơ cấu diện tích dành cho thông rất ít. Như với dự án sân golf, chỉ có gần 11 ha trong tổng 174 ha là dành cho thông (đất có thông)...

Clip: bóng đá trực tuyến kèo nhà cái thông tiếp tục bị bức tử tại dự án sân golf Đak Đoa

Lê Quỳnh

________________

* Bài viết được sự hỗ trợ của Quỹ Báo chí bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Nhiệt đới cùng sự hợp tác của Pulitzer Center.

Ghi chú:

(1) Điều chỉnh Quy hoạch chung Dự án Khu phức hợp Đak Đoa đến năm 2035 quy mô 517,25 ha được Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Gia Lai thông qua vào ngày 10.9.2019.

(2) Báo cáo kết quả tổng hợp kiểm kê bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Gia Lai năm 2014. Kết quả rà soát điều chỉnh Quy hoạch 3 loại bóng đá trực tuyến kèo nhà cái đến năm 2025, tầm nhìn 2030 tỉnh Gia Lai, do HĐND tỉnh Gia Lai thông qua vào ngày 7.12.2017.

(3) Kết quả rà soát và điều chỉnh Quy hoạch ba loại bóng đá trực tuyến kèo nhà cái của Gia Lai đến năm 2025, tầm nhìn 2030 được chỉnh sửa và HĐND tỉnh Gia Lai thông qua vào ngày 10.8.2021.

(4) https://tienphong.vn/ky-la-ve-hon-1400-so-do-tai-du-an-san-golf-nghin-ty-flc-post1470330.tpo

Nguồn dữ liệu từ Global Forest Watch: https://docs.google.com/spreadsheets/d/1CuCeXa4ddxXKGDm63xDlhI0HWLCF41AQ5wWrrV9jHqQ/edit#gid=635503211. Global Forest Watch là một nền tảng trực tuyến cung cấp dữ liệu và công cụ để giám sát diện tích bóng đá trực tuyến kèo nhà cái đang thay đổi trên toàn thế giới. Nền tảng này là sáng kiến của Viện Tài nguyên Thế giới (World Resources Institute), các đối tác bao gồm Google, USAID, Đại học Maryland, Esri, Vizzuality, và nhiều tổ chức học thuật, phi lợi nhuận, công và tư khác. Đối với số liệu trong bài này, chúng tôi lấy giá trị có độ che phủ bóng đá trực tuyến kèo nhà cái (canopy cover) từ 30%.

Dữ liệu của Bộ NN&PTNT Việt Nam, từ Tổng cục Thống kê Việt Nam: https://www.gso.gov.vn/en/px-web/?pxid=E0641&theme=Agriculture%2C%20Forestry%20and%20Fishing