kèo nhà cái 5Trọ ở “thiên đường”

kèo nhà cái 5 đã ở chỗ trọ nào là ở cho đến khi rục rã nơi đó mới đi thuê nhà khác, như khi chủ nhà bán nhà hay chuyển đổi công năng mảnh đất có căn phòng ấy. Cứ thuê một căn, kèo nhà cái 5 bỏ đó, rồi đi hải hồ. Hai mươi lăm năm ở Đà Lạt, kèo nhà cái 5 sống thế, qua nhiều chủ trọ. Căn phòng nào kèo nhà cái 5 cũng coi là “nhà mình”, thương lắm. Muốt mùa đi, đi là mang hình ảnh nó đi theo. Đã đi là đi biệt, miệt mài. Và chợt về. Về là loay hoay, luống cuống với nó. Nó luôn “mới”.

Nhưng cái nhà thuê gần chỗ Dinh II kèo nhà cái 5 thương nhất, vì có nét hoang sơ, nhìn xuống thung sâu, với vườn trái hồng, cỏ dại lô nhô rỉ rả cả hai mùa mưa, khô. “Mày” giống phẩm chất của tao. Mọi sự rộn rạo của du lịch trở nên vô nghĩa với căn nhà kèo nhà cái 5 ở, hay nói rõ là kèo nhà cái 5 được vô nhiễm với... du lịch.

Vào mùa mưa, khi dứt một cơn, nửa giờ sau cả thung lũng trước căn phòng chứa đầy mù sa, chúng bảng lảng kéo nhau về hướng ngọn núi Voi. Mưa đang rơi mà cứ như mưa đang cũ đi. Lòng kẻ độc thân trôi lênh đênh trên đầu những ngọn thông phía xa.

Một phòng trọ kiểu này đã quá dư thừa cho đời của kẻ đi cung lộ xả ly, buông bỏ. Ảnh: Nguyễn Thành Trung

Những ngày mưa căn phòng trở thành cái tổ của kèo nhà cái 5, giữa sự chơ vơ của sườn đồi hoang hoải. kèo nhà cái 5 cuộn mình trong bốn bức vách như con chim ngoan lạc bầy sống nhờ trong tổ một loài chim khác. Nước mưa từ trên sườn đồi chảy xuống, vòng quanh căn nhà gạch xây cấp bốn. Tiếng mưa như lời kinh. Lòng kèo nhà cái 5 bám theo tiếng mưa cùng bầu trời ngoài kia.

Có nhiều ngày không đi tìm quán xá mà vẫn chẳng thấy đói. Hình như kèo nhà cái 5 nạp thứ năng lượng thinh không đó, hoặc cũng có thể khi tinh thần tràn đầy thì cái dạ dày nó không kêu réo, mà nó có réo rồi thì cũng nghĩa lý gì, chóng qua mau. Bóng hồng nào đó có trỗi lên thì nó cũng lóng lánh rồi nhạt biến mau bởi sự mênh mông quá lớn lao kia của đất trời.

Nhạc mà nghe ở Đà Lạt thường khiến hóa rêu những thanh âm, nhạc ngữ, cảm xúc. Mà nghe ở trong căn nhà tối giản của kèo nhà cái 5 nó càng nén lại, rồi thênh thang, lênh đênh, xa xăm hơn nữa, hay hơn nữa. Nên nhiều khi kèo nhà cái 5 mở chút nhạc, để thả nhạc vào trong mưa đó.

kèo nhà cái 5 được thanh lọc mình. Những ham muốn hay cơ cầu rơi xuống vực thẳm, cái thung sâu phía trước, những dinh thự bên trên. Ở nhiều năm, chủ nhà bảo kèo nhà cái 5 thương nó thì mua luôn đi. kèo nhà cái 5 nói kèo nhà cái 5 ra đời là để “ở trọ”. Rồi, chủ nhà bán nó cho người nào đó. Vì họ cũng nghèo, cần tiền cho việc gì đó.

Thì thôi, vĩnh biệt bến bờ viễn mộng, ta đi.

kèo nhà cái 5 tìm căn nhà gần ga xe lửa, vì xung quanh nó còn hơi thở của Đà Lạt thời thuộc Pháp, với kiến trúc cổ rêu phong bao quanh. Ở đây, có lần khi kèo nhà cái 5 trở về thì căn phòng trọ đã bị đập bỏ, và đồ đạc chủ nhà cất vào cái vách kho bên hông nhà họ. Biết kèo nhà cái 5 hiền, nên chủ nhà tự nhiên, không cần báo trước, và cũng chẳng phải đợi kèo nhà cái 5 về làm gì. Chủ đập bỏ để “lên đời” các khối nhà trong khuôn viên, cùng lúc phân lô những mảnh đất xung quanh để bán, vì nghe nói giá đất “thiên đường du lịch” đang lên!

Nhà người ta, nhưng nó là “phòng mình” mà. kèo nhà cái 5 thẫn thờ nhìn cái phòng đã biến mất. Biết sao giờ, kèo nhà cái 5 nhìn mớ xà bần tựa kỷ vật của người yêu. Tám mét vuông kiến trúc lồng vào thành phòng, giờ thành tám mét vuông đất bất động sản.

Đứa con của chủ nhà buổi sáng cuối cùng gặp kèo nhà cái 5 ở bể nước, hỏi: “Về thấy thế cảm giác anh sao, anh?”. kèo nhà cái 5 bảo có sao đâu em, nhà em cần phải phát triển chứ. Cũ xưa mãi sao được! “Ý em là anh không hờn giận ông bà chủ nhà à?”. Cuộc đời này mọi thứ đều vô thường mà em, chỗ trọ cũng vậy và thân thể anh cũng thế, nó đâu có thật…

kèo nhà cái 5 lại “du cư” đến chỗ có cái nhà thờ catholic cách đấy không xa.

Ở chỗ này vì căn nhà có cái dốc quá tuyệt, với ba mươi bảy bậc trên đất từ đỉnh đồi xuống đến chỗ đất có “nhà kèo nhà cái 5”, cùng với vườn trồng lơ ghim quanh năm nữa. Một ngày năm nọ, người ta chở đất đá về đổ xuống để làm một con đường bê tông rộng phẳng chạy đến chân đồi, những con dốc thân thiết phút chốc như di chỉ khảo cổ học tiền sử Lung Leng kia chìm dưới lòng hồ thủy điện Yaly mà kèo nhà cái 5 từng đứng như trời trồng nhìn.

Ông nhà giàu nào đó đã “xuất hiện” ở không gian này rồi. Có đường là dễ phân lô bán nền. Phố núi mà, toàn đỉnh đồi và vực sâu, nhà nối với đường thường bằng những cầu thang giữa trời như thế, lâu nay bước ra khỏi nhà là mình rải chân lên các bậc tam cấp. Cái cầu thang “của kèo nhà cái 5”! Nhìn nó thôi đã ý vị, sướng hả lòng chứ đừng nói đến hàng ngày được đi lên đi xuống…

Một sớm mai bên căn nhà trọ. Ảnh: Trần Minh Hải

*

Dù là những gian phòng hay căn nhà cấp bốn trôi nổi thuê thôi, nhưng nó cũng là chỗ bạn bè kèo nhà cái 5 còn xa bước đến xem kèo nhà cái 5 còn sống chết ra sao. Bạn bè kèo nhà cái 5 toàn kẻ nghèo. Người nghèo thường chơi với người nghèo. Khi nghèo người ta không đưa ra tiêu chí cho chỗ ngồi, chỗ nghỉ, chỗ nằm, chỗ ăn, và không chê những gì đơn sơ, thiếu, ít.

Làm sao kèo nhà cái 5 quên những người bạn chỉ có mỗi bộ đồ trên người, hay những người bạn ở vùng sâu chỉ đủ tiền đi chuyến xe đò lên đến “thiên đường” để thăm mình.

Làm sao kèo nhà cái 5 quên những nhà sư không có chùa, không đệ tử, không người tung hô, chưa từng nhận bất cứ phước sương của tha nhân nào, ngoài những bữa ăn khi đến thì thọ thực.

Làm sao kèo nhà cái 5 quên được Huê, Cảnh, Trí, Bé, Hải, Danh, Minh, Thông, Lực, Cường, Tuấn, Thích Đồng Ngọc, Thích Nhuận Tâm, Khổng Vĩnh Nguyên… những kẻ sống giữa thời này mà không ngại thế gian coi khinh mình ăn mặc không mốt, không có xe sang, địa vị xã hội, điện thoại mắc tiền, nhưng dám uống đến đồng bạc cuối cùng trong ví, dù ngày mai cạn tiền mua vé xe để về lại Huế, Phú Quốc, Bình Định... Phàm con người vậy mà, khi trở về với chính mình thường chỉ nhớ về những bạn nghèo, đơn sơ, vô vụ lợi; những người bạn không tham vọng, lý trí, đòi hỏi, tranh giành, hay hơn thua vật chất, danh vị.

*

Đời kèo nhà cái 5 “xa xỉ” như vậy thì cần gì một căn nhà riêng. Một nhà thuê, phòng trọ kiểu này đã quá dư thừa rồi cho đời của kẻ đi cung lộ xả ly, buông bỏ, và biết chắc điểm cuối trên dương gian của bất cứ ai cũng là một nấm mộ bé con nơi nghĩa địa miền ngoại ô, xóm xứ dọc đường, hoặc một hũ tro rồi sẽ “ở trọ” trong ngôi chùa nào đó.

kèo nhà cái 5 nghĩ mình đã may mắn được sống.

*

Những căn nhà, căn phòng đó của kèo nhà cái 5 chưa bao giờ mất đi. Nó không còn trong lòng những người chủ thì còn trong lòng kèo nhà cái 5. Kiến trúc nó là vậy, ai ở bên trong cái vỏ kiến trúc nào thì hình như sẽ hiểu nó, “có tình” với cái vỏ kiến trúc đó. Chắc là như lá cây với gốc cây đó mà, bởi là thực thể “trao đổi chất” trực tiếp với nhau. Mà biết đâu, chính người chủ cũng đã có kiểu lưu luyến gì đó khi phải đập bỏ nó chứ, họ cũng là con người mà.

kèo nhà cái 5 chủ động chọn “được ngu” để ở trọ trần gian. Và thấy thế đã quá đủ đầy, mát lòng. kèo nhà cái 5 trao đời kèo nhà cái 5, gửi nó cho những căn phòng trọ, nhà thuê. kèo nhà cái 5 thấy tâm hồn chủ nhà nào tận thẳm sâu của họ cũng đều đẹp, nhẹ nhàng thì ấm áp mà gồ ghề thì dễ thương. Ơn những người đã xây nên những phòng trọ đó, những ngôi nhà cấp bốn cũ rích kia, dù người ta thu lợi từ nó nhưng người ta phải bỏ công sức ra thì nó mới ra đời.

Thiên hạ bảo Đà Lạt là “thiên đường du lịch”. Còn với kèo nhà cái 5, Đà Lạt là nơi kiếm cơm, sinh tồn, thế thôi. Đời có gì mà phải tính toán nhiều, ngay cả khi kèo nhà cái 5 đang viết những dòng tùy bút này đây thì những dòng ra trước đó cũng đã thành quá khứ, vô thường rồi mà. “Bởi đời người quá ngắn để phải nghĩ đến tiền”, cái ông đạo diễn phim người Litva kia sao giống kiểu quan niệm sống của kẻ này quá không biết, dù ông là kẻ thực địa khổng lồ phi thường còn kèo nhà cái 5 chỉ là hạt bụi xóm trọ. Lời kia của ông đã được đọc lên làm lời khai mạc cho liên hoan phim Cannes mới đây, khi người ta lật trong cuốn sổ tay của ông rơi lại trên vũng máu mình ở chiến trường thấy có ghi mấy chữ còn tươi mới nhất đó sau khắc ông bị hạ sát bởi kẻ vô đạo sợ sự thật tội ác trong chiến trận Nga - Ukraine đương cháy.

“Được” mỗi căn phòng trọ, căn nhà thuê cũ mèm mà kèo nhà cái 5 còn lay lắt thế, huống chi tha nhân có cả một căn nhà, dinh thự, dãy phố, một xứ sở hay quê hương…

Tùy bútNguyễn Hàng Tình