Tưởng nhớ soi kèo nhà cái hôm nay Chỉ với 'Tay níu thời gian'

Đây là triển lãm có tính cách hồi cố, tưởng nhớ 20 năm ngày mất của soi kèo nhà cái hôm nay Chỉ (14.12.2002 -14.12.2022). Triển lãm do REI Artspace chủ trương thực hiện, giới thiệu bộ sưu tập riêng và một số tác phẩm được mượn lại từ các nhà sưu tập khác, ví dụ gia đình nhà sưu tập mỹ thuật Nguyễn Chí Sơn (1957 - 2020).

soi kèo nhà cái hôm nay Chỉ (bìa phải) và nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, họa sĩ Hoàng Đăng Nhuận. Ảnh: TL

Hơn 30 họa phẩm của soi kèo nhà cái hôm nay Chỉ được sáng tác trên nhiều chất liệu khác nhau như sơn dầu trên giấy, canvas, vải bố, bột giấy trên vóc… được trưng bày. Ngoài các tác phẩm và câu chuyện hội họa của Bửu Chỉ, triển lãm cũng giới thiệu đến công chúng cuốn sách nghệ thuật cùng tênTay níu thời gian, phiên bản giới hạn, gồm tiểu sử của soi kèo nhà cái hôm nay Chỉ, các tác phẩm và các bài viết về ông.

Cuốn sách một phần nào đó giúp cho độc giả - đặc biệt giới trẻ - bước sâu hơn vào cuộc đời, các mối quan hệ cũng như là phong cách, nguồn cảm hứng sáng tác của ông.

Nhà sưu tập Đỗ Viết Tuấn, một đại diện của REI Artspace, cho biết: “Chúng tôi là những hậu bối, bước vào làng mỹ thuật khi soi kèo nhà cái hôm nay Chỉ đã rời xa nhân thế từ lâu, nên triển lãmTay níu thời gianđược thực hiện với lòng ngưỡng vọng một tài năng, một cá tính riêng. Những vụng về, thiếu sót trong việc thực hiện chắc chắn sẽ có, nhưng hãy vì tình yêu mến dành cho soi kèo nhà cái hôm nay Chỉ mà chỉ bảo, lượng thứ cho chúng tôi. Điều tuyệt vời nhất củaTay níu thời gianlà toàn bộ tác phẩm đã có một hành trình minh bạch, từng thuộc sở hữu của những bộ sưu tập uy tín, nên sẽ là dịp để công chúng chiêm ngưỡng”.

TranhNhật nguyệt.

Ngày 16.3.1997, trong bài phỏng vấn do Đại Dương thực hiện, khi được hỏi quan niệm về hội họa và thiên chức của người họa sĩ, soi kèo nhà cái hôm nay Chỉ trả lời: “Nói về quan niệm hội họa và thiên chức của người họa sĩ nói chung thì thật là không phải và lại mang tiếng dạy đời. Vả lại mọi người sẽ có một cách nhìn, cách nghĩ riêng. Vậy tôi chỉ nói về quan niệm của tôi: Nghệ thuật đứng về phía nước mắt. Nó phản ảnh cái phần bóng tối của cuộc sống mà mọi người chưa thấy ra hoặc mỗi người nghĩ mỗi cách.

Nghệ thuật là khát vọng hướng về chân, thiện, mỹ mà chẳng bao giờ đạt được cái cùng. Nghệ thuật dĩ nhiên là cái đẹp nhưng trước khi làm cái đẹp nó phải là cái trung thực. Do đó nghệ thuật mạnh hơn cái tự nhiên là vậy.

Tác phẩm nghệ thuật là bản thông điệp về cuộc sống mà người nghệ sĩ muốn gửi đi. Và người thưởng ngoạn sẽ chia sẻ soi kèo nhà cái hôm nay họ bằng những kinh nghiệm tâm linh của riêng mình. Nhờ đó nghệ thuật sẽ trở nên phong phú hơn, và nó là mối cộng thông giữa nhân loại. Tác phẩm nghệ thuật không có tham vọng nhằm giải quyết gì hết. Tác phẩm nghệ thuật chỉ nhằm đánh thức lương tâm, lương tri con người”.

TranhKý ức.

Cuối thập niên 1960 đầu 1970, khi đang là sinh viên trường luật ở Huế, Bửu Chỉ đã rất say mê hội soi kèo nhà cái hôm nay và đã rất nhiệt tình trong các phong trào sinh viên tranh đấu ở Huế và Sài Gòn. Dùng tranh, đặc biệt là biếm soi kèo nhà cái hôm nay, để tuyên truyền, đấu tranh. Với soi kèo nhà cái hôm nay sĩ Đinh Cường (1939 - 2016), cuộc đời hội soi kèo nhà cái hôm nay của Bửu Chỉ có 3 giai đoạn rõ ràng: Giai đoạn “đen” 1970-1974, chữ mà Huỳnh Hữu Ủy hay dùng là “hội soi kèo nhà cái hôm nay trước nghịch cảnh”, khi Bửu Chỉ sáng tác những bản vẽ bằng bút sắt mực nho, mạnh mẽ, đau nhói.

Giai đoạn “trầm tĩnh” từ năm 1975. soi kèo nhà cái hôm nay tâm hồn nhạy cảm của một nghệ sĩ và một trái tim nhiều ưu tư của người trí thức, vẫn đương đầu, vẫn dấn thân trước một khung cảnh mới. Và rồi ta bắt gặp ở tác phẩm sự trầm tĩnh - thái độ cần thiết để nhìn lại và nhìn suốt vấn đề con người bằng tất cả lương tâm của một con người, một công dân… Vì vậy dễ dàng bắt gặp ở anh cái thế giới bàng bạc những nỗi niềm, những tình cảm và suy nghĩ khát khao đươc bày tỏ.

Giai đoạn sau cùng có thể nói là giai đoạn “tâm linh”, suy nghiệm nhiều về triết lý của đạo Phật. soi kèo nhà cái hôm nay Chỉ từng phát biểu: “Sáng tạo nghệ thuật là nỗ lực tạo lập thế cân bằng tâm linh cho con người khi cuộc sống vốn ngắn ngủi và chông chênh”.

Trâm Anh